Hôm nay,  

Ăn Xong Noel, Chúng Ta Thử Tìm Hiểu Chút Về Noel

1/6/201800:00:00(View: 6313)
Nguyễn thị Cỏ May

 
Nói "ăn Noel" để nói chung cho cả người không đi đạo đón mừng ngày 25 tháng 12. Nói "ăn Noel" nhưng không phải chỉ có ăn mà còn mua sắm cho ngày lễ Noel. Mua sắm cho gia đình, nhưng không quên bạn bè, người thân, quà biếu trong dịp này.

Nhiều gia đình người Pháp, cẩn thận, để dành tiền từ đầu năm để cuối năm tiêu xài cho lễ Noel. Cũng có nhiều người, tới cuối năm, phải đi vay ngân hàng để trang trải cho những mua sắm vì không làm không được.

Trong những chi phí này, bữa ăn đêm Noel  trong gia đình có lẽ chiếm phần quan trọng vì nó tạo ra một khoảnh khắc như một biến cố êm đềm, đáng nhớ hơn hết trong năm. Vì vậy mà những cơ quan xã hội cũng tổ chức bữa ăn cuối năm dành cho những người già cô đơn, những người vô gia cư, để đem lại cho họ chút sưởi ấm vào đêm đông giá rét.

Bữa ăn đêm Noel  trong gia đình người Pháp

Thời Trung cổ, chỉ có hoàng gia, tăng lữ, quí tộc mới có bữa ăn có thịt, có rượu. Thứ dân chỉ ăn rau quả, đạm bạc.

Trong bữa ăn có đông người, bàn ăn thường được xếp theo hình chữ U. Mặt bàn phủ một chiếc khăn trắng,  phủ dài chấm đất. Phần dư ra đó sẽ được dùng như khăn ăn ngày nay cho người ăn dùng lau miệng và lau tay.

Thức ăn để lên trên miếng bánh mì cắt mỏng thay cho đĩa và miếng bánh mì đặt trên một miếng gỗ như cái thớt. Người ta dùng dao cắt thức ăn và xiên thức ăn để lên trên miếng bánh mì, với 3 ngón tay, người ta bốc thức ăn đưa vào miệng. Ăn xong, miếng báng mì ướt đẫm nước thịt cá, có người ăn một chút, có người không ăn. Miếng bánh mì đó đem cho người nghèo.

Rượu, nước uống đựng trong những chiếc ly bằng kim loại vì thủy tinh chưa được thông dụng.

Tuy cách ăn uống còn thô sơ, chưa biết dùng đĩa, chén, nĩa, muỗng nhưng người xưa đã biết tác dụng của thức ăn theo thứ tự ăn uống, món nào trước, món nào sau cho dễ tiêu hóa và chế độ dinh dưỡng cao. Theo ông Eric Birlouez, tác giả chuyên về ăn uống và lịch sử ẩm thực Pháp (A la table du Moyen-Age, Princes, Moines, Paysans, Éd. Ouet-France, 2003), người ta thường, trước hết, chọn ăn hoa quả tươi, uống các loại rượu trái cây, với nồng độ nhẹ. Món kế tiếp là món nấu, món nướng thịt, cá và uống rượu mạnh.

Qua thế kỷ XVI-XVII, yếu tố thẩm mỹ của bàn ăn được chú trọng. Người ăn chọn cách ngồi chung quanh bàn ăn tạo vẻ cân đối, hài hòa. Các món ăn được dọn ra một lượt. Mỗi người có riêng cho mình một cái đĩa đựng thức ăn. Và người ta không ăn bóc nữa vì đã có nĩa để lấy thức ăn đưa vào miệng gọn gàng.

Thức ăn được chế biến đơn giản, ít gia vị, ít mỡ màng. Cũng từ thế kỷ XVII, người ta biết uống Champagne trong bữa ăn, nhứt là những bữa ăn tiệc tùng cuối năm.

Champagne ra đời năm 1676 do người Anh qua Pháp để xuất cảng rượu nho (Vins). Họ thử cho rượu nho vùng Champagne vào chai. Và Champagne ra đời từ đây. Có truyền thuyết nói rằng linh mục Dom Pérignon là người làm ra Champagne. Nhưng chuyện này không thấy sách vở ghi chép mà chỉ nói ông có sáng kiến pha các loại nho của nhiều vùng khác nhau thành một thứ. Nhưng truyền thuyết này xuất hiện một thế kỷ sau khi ông chết.

Tới thế kỷ XX, bữa ăn Noel  gồm 2 phần: bữa ăn tối thường lệ, người ta chỉ ăn qua loa rau quả rồi đi lễ. Sau lễ nửa đêm về, người ta mới ăn một bữa ăn rất quan trọng có đầy đủ rượu, thịt,... Đúng là một bữa tiệc cuối năm.

Lúc này giới quí tộc bắt đầu chọn ăn gà tây thay gà thường hay các thứ thịt quen thuộc. Dĩ nhiên Champagne cũng bắt đầu tuôn chảy ừng ực. Đồng thời bánh Noel  (hình khúc gỗ) cũng xuất hiện, chiếm ngôi vị ưu đãi. Và bữa tiệc Noel  vẫn thu hẹp trong gia đình hoặc trong vòng thân mật.

Chi phí của một gia đình cho Noel  2017

Theo kết quả điều tra của Cofidis, năm nay, một gia đình người Pháp trung bình xài cho Noel  hết 749€:         quà cho trẻ con và người thân là phần lớn (323€, bữa ăn tối gia đình, 130€) tuy họ đã tìm cách giới hạn bớt chi phí tối đa vì một Noel  lý tưởng, ít nhứt phải xài 902€. Về quà, người Pháp, trung bình, mua 9 món.

Mức tiêu xài trung bình 749€ đó cũng rất chênh lệch giữa các địa phương. Như trong Paris và vùng phụ cận là 1 199€, còn ở tỉnh, 647€. Mặt khác, mức tiêu xài cũng thay đổi theo thành phần xã hội: viên chức cao cấp và nghề tự do, mỗi gia đình xài cho Noel  lối 1 953€, công nhơn, 483€, thợ tày nghề cao, 525€. Trái lại, người hưu trí, trung bình, xài 827€.

Chuẩn bị cho Noel , 53% dân Pháp phải để dành tiền suốt năm. Có 18% người Pháp phải hẹn lại quà biếu sẽ vào một dịp khác.

Noel  năm nay, 54% người Pháp mua sắm qua internet, 32% mua sắm trực tiếp ở cửa hàng vì ngân sách eo hẹp.

Ăn Noel, mọi người nếu phải giới hạn tiêu xài, thì nhằm vào quà biếu chớ không giảm chi phí của bữa ăn.

Bửa ăn tình thương

Nói ăn Noel  là nói bữa ăn gia đình đoàn tụ. Nhưng những người không có gia đình, không có thân nhơn, không có cả bạn bè, bà con lối xóm thì có ăn Noel  không?

Trong xã hội, lúc nào cũng có những cảnh thương tâm. Nhưng hàn gắn, an ủi, làm được cũng chỉ là một phần quá nhỏ. Theo điều tra của cơ quan CSA thực hiện năm 2017, ở Pháp có không dưới 300000 người trên 60 tuổi hoàn toàn cô đơn. Hằng năm, cứ tới cuối năm, Hội Những Người Anh Em nhỏ của Người nghèo (Les Petits Frères des pauvres) tổ chức bữa ăn Noel  dành cho lối trăm người khó khăn ngay trong căn phòng dành riêng cho Hội của một nhà hàng lớn ở Ga Bắc Paris (Gare de l’Est). Vừa bước vào, ban nhạc trổi nhạc cổ điển về Noel  và cả rock để chào mừng khách đặc biệt. Nhà hàng mời petits fours (bánh mặn nhỏ khai vị) và ban tổ chức tiếp đón với nụ cười đầy thân thiện vừa ân cần hỏi thăm sức khỏe, hơàn cảnh của từng người.

Buổi tiệc tất niên diễn ra trong một khung cảnh ấm cúng, vừa bình dân, vừa trang nghiêm. Theo một người của Hội thì cách bày trí như vậy là có chủ ý cho hôm nay. Cái trang nghiêm, sang trọng tạo cảm giác cho mọi người tạm quên đi đời sống thực tế trong năm của họ.

Hội «Những Người Anh Em nhỏ của người nghèo» thành lập sau Đệ II Thế chiến hoạt động để tìm cho người nghèo một chổ ở, tránh cho họ cảnh cô đơn. Hiện nay, Hội có 600 người làm việc ăn lương và 11500 người thiện nguyện. Hằng năm, đến ngày cuối năm, Hội lo tổ chức bữa ăn cuối năm cho người nghèo. Phòng ăn, ghế ngồi bọc nhung đỏ, bàn trải khăn trắng. Khung cảnh làm cho mọi người không còn cảm thấy cảnh nghèo khó hằng ngày của mình trong suốt năm qua. Bữa ăn với thịt bò, cá chiên, rau cải, hoa quả.

Người được mời, nhơn dịp này, nhiều người cũng ăn diện cho đẹp, cả nước hoa thơm phức.

Nhưng Noel  có phải thật sự là ngày Đức Jésus Christ sanh ra đời?

Theo Giáo sư André Gagné dạy ở Concordia University de Montréal, chuyên về những phong trào chánh trị-tôn giáo quá khích, thì người Thiên chúa giáo có lẽ không phải là những người đầu tiên chấp nhận Noel  là lễ kỷ niệm ngày sanh của Đức Jésus Christ.

Thật vậy không ai biết chắc ngày sanh của Đức Jésus. Phúc Âm không nói rõ. Tuy nhiên nhiều người chỉ biết rằng thời gian trước lễ Noel  là lễ hội mừng ngày đông chí và cũng là mùa lễ hội La-mã tế thần Saturne. Mãi về sau này, trong thế kỷ thứ III của kỷ nguyên chúng ta, dân chúng bắt đầu tế lễ ngày 25 tháng 12 là ngày sanh của vị thần La-mã là Thần Mặt Trời bất khả chiến thắng (Sol Invictus). Thế kỷ thứ IV, người Thiên chúa giáo có lẽ đã kết hợp ngày sanh của Đức Jésus với ngày lễ ấy.

Giáo sư André Gagné nhận xét là đa số sinh viên nơi ông dạy đều không biết lịch sử ngày sanh của Đức Jésus chỉ có ghi trong hai bản Phúc Âm, đó là Mathieu de Luc mà thôi.

Sinh viên khi biết cũng không khỏi thắc mắc vì hai ghi chép lại không giống nhau và mọi cố gắng dung hòa hai sự sai biệt ấy lại không thuyết phục lắm. Tường thuật lại những biến cố, thật ra không nhằm kể lại sư kiện lịch sử, mà đúng hơn, là kể chuyện thần thoại giống như chuyện sanh ra kỳ diệu của nhiều nhơn vật phi thường khác trong thế giới La-hi, như Alexandre le Grand, César Auguste, …

Người đời có biết đó là những nhơn vật của thần thoại nhưng thần thoại có vai trò chánh đáng hóa những hành động của nhơn vật ấy được Thần hay Trời chọn để hoàn thành một nhiệm vụ trọng đại.

Ngày nay, lịch sử Đức Jésus sanh ra ở Nazareth đã biến Palestine trở thành nơi mà tất cả người Thiên chúa giáo, cả người Do thái và Hồi giáo, đều đòi phần của mình ở đó. Và hôm 25 tháng 12 vừa rồi, thành phố Bethléem và Nazareth đều tưng bừng tổ chức lễ mừng Noel.

Ông Tổng thống Trump tuyên bố Jérusalem là thủ đô của xứ Do thái không chỉ có nghĩa về chánh trị thuần túy mà đó còn thật sự muốn nhằm làm vui lòng khối cử tri theo phái «Évangélique» (Phúc Âm) vì đa số tín đồ phái này đều tin theo Thánh kinh Jérusalem là thủ đô của Do thái và Jérusalem còn có vai trò quan trọng hơn sau cùng, cả lúc tận thế.

Nhiều người Évangéliques tin lời trong Phúc Âm rằng họ sẽ là những người đầu tiên có mặt vào lúc Đức Jésus trở về và họ sẽ được đem về Trời. Ngưòi Do thái sẽ tạo dựng lại thánh đuờng, tai ương sẽ ập xuống thế gian, và con người sẽ gây ra chiến tranh tận diệt thảm khốc. Vì vậy người Évangéliques tin rằng thừa nhận Jérusalem là Thủ đô Do thái để giúp Do thái thiết lập một chiến lược tái tạo đền thánh của họ. Và đó cũng là niềm tin Đức Jésus trở về hướng dẫn thế giới theo lời phán cuối cùng.

Nhưng niềm tin tôn giáo ảnh hưởng mạnh chánh trị Huê kỳ chưa chắc sẽ là một điều hay nếu không là điều vô cùng nguy hiểm.

May mắn là ngày nay, đối với nhiều người, niềm tin về lễ Noel  mang ý nghĩa tốt đẹp về một thế giới mới hòa thuận, nhơn ái.

 

***Cáo lỗi

 Trong bài trước “Lá nho… », Cỏ May tôi dựa theo một bài viết về «người Đức sửa soạn ăn Noel», đã viết «4 tuần trước Noel  là mùa chay, Carême de Noel, …». Nay xin thưa lại «điều này hoàn toàn không đúng (Cỏ May tôi đã hỏi người Công giáo ở Vienne, Áo, được trả lời ở Áo và Đức đều không có Carême de Noel  và người Công giáo không có ăn chay trong thời gian này).

Nay xin lỗi quí vị độc giả và nhứt là quí vị độc giả Công giáo về sự sai lầm nghiêm trọng này (ntcm).

Nguyễn thị Cỏ May

 

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Trong tuần lễ cuối cùng của chiến dịch tranh cử tổng thống vào năm 1980 giữa Tổng Thống Đảng Jimmy Carter (Dân Chủ) và ứng cử viên Ronald Reagan (Cộng Hòa), hai ứng cử viên đã có một cuộc tranh luận duy nhất vào ngày 28 tháng 10. Trong cuộc tranh luận, Reagan đã nêu ra một trong những câu hỏi quan trọng nhất trong mọi thời đại: “Hôm nay quý vị có khá hơn bốn năm trước hay không?” Câu trả lời của Carter là “KHÔNG." Cùng với một số lý do không kém quan trọng khác, số phiếu của ông đã giảm xuống vào những ngày quan trọng cuối cùng của chiến dịch tranh cử. Reagan đã giành được số phiếu phổ thông lớn và chiến thắng trong cuộc bầu cử.
Nobel là một giải thưởng cao qúy nhưng đó không phải là tất cả hay tối thượng mà, xét cho cùng, mục tiêu của nền văn học quốc gia hay bất cứ lĩnh vực nào khác đâu nhất thiết là hướng tới giải Nobel? Mahatma Gandhi đã năm lần bị bác giải Nobel Hoà Bình nhưng so với một Henry Kissinger hí hửng ôm nửa cái giải ấy vào năm 1973, ai đáng ngưỡng mộ hơn ai? Tuyên ngôn Nobel Văn Chương 1938 vinh danh nhà văn Mỹ Pearl Buck về những tác phẩm “diễn tả xác thực đời sống của nông dân Trung Hoa” nhưng, so với Lỗ Tấn cùng thời, nhà văn không chỉ diễn tả xác thực đời sống mà cả tâm não của người Trung Hoa, ai để lại dư âm lâu dài hơn ai?
Nếu mũ cối là biểu tượng của thực dân Tây phương vào thế kỷ 18 thì, bây giờ, “năng lượng tích cực”, như là diễn ngôn của thực dân Đại Hán với những dấu ấn đậm nét của tân hoàng đế Tập Cận Bình, đã trở nên gắn bó với người Việt, từ diễn ngôn của thể chế cho đến giọng điệu ngôn tình của những đôi lứa bỡ ngỡ trước ngưỡng cửa hôn nhân.
AI là trí tuệ nhân tạo. AI là một kho kiến thức nhiều vô cùng vô tận, đã siêu xuất chứa đựng nhiều thư viện nhân loại hơn bất kỳ dữ liệu tri thức nào, và cứ mỗi ngày AI lại mang thêm nhiều công năng hữu dụng, mà một người đời thường không thể nào có nổi kho tri thức đó. Trong khi đó, Thầy Tuệ Sỹ là một nhà sư phi thường của dân tộc, với những tri kiến và hồn thơ (như dường) phong phú hơn bất kỳ nhà sư nào đã từng có của dân tộc Việt. Câu hỏi là, AI có thể biểu hiện như một Tuệ Sỹ hay không? Chúng ta có thể gặp lại một phong cách độc đáo của Tuệ Sỹ trong AI hay không? Thử nghiệm sau đây cho thấy AI không thể sáng tác được những câu đối cực kỳ thơ mộng như Thầy Tuệ Sỹ. Để thanh minh trước, người viết không phải là khoa học gia để có thể hiểu được vận hành của AI. Người viết bản thân cũng không phải học giả về kho tàng Kinh Phật để có thể đo lường sự uyên áo của Thầy Tuệ Sỹ.
Israel và Iran đã âm thầm chống nhau trong một thời gian dài. Nhưng nhiều diễn biến sôi động liên tục xảy ra gần đây làm cho xung đột giữa hai nước leo thang và chiến tranh có nguy cơ bùng nổ và lan rộng ra toàn khu vực. Điển hình là vào tháng 4 năm nay, Iran công khai tấn công bằng tên lửa vào lãnh thổ Israel. Đầu tháng 10, Israel đã tấn công bằng bộ binh ở miền nam Lebanon. Trước đó, trong cuộc không kích vào trụ sở dân quân Hezbollah ở Beirut, Israel đã tiêu diệt thủ lĩnh Hezbollah là Hassan Nasrallah và nhiều nhân vật quan trọng khác.
Nhà báo Cù Mai Công vừa lên tiếng nhắc nhở đồng nghiệp (“Ráng Xài Tiếng Việt Cho Đúng, Xài Bậy, Dân Họ Cười Cho”) vào hôm 6 tháng 9 vừa qua. Ông dùng tựa một bản tin của báo Dân Trí (“Hai Kịch Bản Siêu Bão Yagi Tác Động Đến Đất Liền”) như một thí dụ tiêu biểu: “Trong toàn bộ các tự điển tiếng Việt xưa nay, ‘kịch bản’ nguyên nghĩa là bản viết cho một vở kịch, sau có thể mở rộng thành văn bản, bản thảo về nội dung cho một phim truyền hình, quảng cáo, phim ảnh, gameshow…
Trong nhiều ngày qua, Donald Trump và Cộng Hòa MAGA tung rất nhiều tin giả hay bóp méo và nhiều thuyết âm mưu liên quan đến cơn bão lụt Helene một cách có hệ thống. Mục đích để hạ đối thủ Kamala Harris và Đảng Dân Chủ. Theo tường thuật của CNN vào ngày 6/10, Cựu Tổng thống Donald Trump đã đưa ra hàng loạt lời dối trá và xuyên tạc về phản ứng của liên bang đối với cơn bão Helene. Theo MSNBC, “Những lời dối trá đó đã được khuếch đại bởi những người như tỷ phú Elon Musk, nhà lý luận âm mưu chuyên nghiệp Alex Jones và ứng cử viên Đảng Cộng hòa đang dính nhiều bê bối cho chức thống đốc Bắc Carolina, Mark Robinson. Dân biểu Marjorie Taylor Greene, một đồng minh trung thành của Trump.” Ngay cả Hùng Cao, một nhân vật MAGA mới bước vào chính trường cũng góp phần vào việc nấu nồi canh hẹ này.
“Luật Phòng Chống tham nhũng ở Việt Nam năm 2005 nêu rõ: Tham nhũng là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó để vụ lợi.”
Kể từ khi tổ chức khủng bố Hamas tấn công vào Israel vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, các vụ xung đột đẫm máu xảy tại Dải Gaza cho đến nay vẫn chưa kết thúc. Nhưng gần đây, cộng đồng quốc tế còn tỏ ra lo ngại nhiều hơn khi giao tranh giữa Israel và lực lượng dân quân Hezbollah ở Lebanon đang gia tăng. Bằng chứng là sau cái chết của thủ lĩnh Hamas Ismail Haniya và thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah, tình hình càng trở nên nghiêm trọng hơn.
Trong vài tháng qua, người dân Mỹ, dù muốn hay không muốn, cũng đã có nhiều cơ hội để nhìn về một bức tranh mà trong đó có quá nhiều sự tương phản. Những mảnh ghép từ hai tầm nhìn, hai chiến lược, hai mục đích hoàn toàn khác biệt đã dần dần rơi xuống, để lộ ra hai con đường hoàn toàn khác biệt cho người Mỹ lựa chọn. Dù có một bức màn đã rơi xuống (như nữ hoàng Oprah Winfrey đã ví von) cho một thuyền trưởng bước ra, trao lại cho người dân sự hy vọng, lòng tin, trách nhiệm, thì sâu thẳm bên trong chúng ta vẫn muốn biết, những giá trị thực của một triều đại đã mang lại. Từ đó, niềm tin sẽ được củng cố.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.