Hôm nay,  

Việt Nam Và Khát Vọng Về Một Nền Đại Học Tự Trị

06/12/201700:00:00(Xem: 93601)
DAO NHU
Đào Như

Lời phi lộ - Sở dĩ chúng tôi cho phổ biến bài viết này lại trên các trang mạng là vì hôm 3 tháng 11 năm 2017 trang mạng trí thức-Tia Sáng- trong nước có cho đăng tải bài viết của tác giả Thu Quỳnh dưới nhan đề: Tự Chủ Đại Học và trách nhiệm giải trình - Hai mặt của một vấn đề- http://tiasang.com.vn/-giao-duc/Tu-chu-dai-hoc-va-trach-nhiem-giai-trinh-Hai-mat-cua-mot-van-de-11009/. Thật sự theo thiển ý, chúng tôi nghĩ tác giả Thu Quỳnh muốn bàn về một Nền Tự trị Đại học, nhưng kỵ húy tác giả phải nói trại qua Tự chủ Đại học. Chúng tôi hy vọng sự đóng góp nhỏ nhoi này với bài viết của tác giả Thu Quỳnh sẽ được góp sức thúc đẩy Nhà nước Việt Nam sớm trả lại nền Tự trị cho Đại học Việt Nam.  

 Đào Như-Chicago-Dec 4-2017

 ***

Khát vọng về một nền Đại Học Tự trị Việt Nam là vô cùng chính đáng và cần thiết. Xây dựng nền Tự trị cho đại học là bước căn bản để tiến tới cuộc cách mạng cải tổ toàn diện hệ thống Giáo dục và Đào tạo tại Việt Nam hôm nay. Cũng như Dân chủ, Tự do, chế độ Tư Trị Đại học là quyền lợi tất yếu của mọi xã hội, của mọi dân tộc. Mối tương quan giữa chế độ Tự trị Đại học và Chính phủ không phải ‘xin và cho’, nó là bổn phận của mọi chính phủ, của mọi nhà lãnh đạo của mọi chế độ khi họ bìết chủ động quan tâm vào việc xây dựng cơ sở thượng tầng trí thức kiến tạo tương lai đất nước ngày càng tốt đẹp hơn. ViệtNam! Trong suốt trong 60 năm dưới sự lãnh đạo của đảng Cộng Sản, cụm từ “ Tự trị Đại Học” chưa bao giờ được nhắc đến. Có chăng nó chỉ là điểm sáng, có lần cháy lên rồi lại âm thầm lịm đi trong mọi tâm tư của nhà trí thức yêu nước. Nhớ lại GS Tiến Sĩ Nguyễn Mạnh Tường, tác giả ‘L’Histoire d’un Excommunié de Hà Nội’, từ Đại học Thanh hóa- Liên Khu III, năm 1952 đã lên tiếng tố cáo Chuyên chính vô sản đã nhốt các giáo sư Đại học, các nhà trí thức Việt Nam trong chuồng nuôi thú vật chật chội”. Việt Nam! Trong suốt hơn 60 năm dưới chệ độ Cộng Sản “Tự trị Đại học”vẫn nguyên là giấc mơ ngoài tầm với!

Rồi, cuối tháng 7/2014, cụm từ “Tự trị Đại học” được ẩn dụ dưới chủ đề Đối thoại Đổi Mới Chế độ Giáo dục Đại học-lại vang lên theo bước chân GS Ngô Bảo Châu trở về Việtnam từ Viện đại học Chicago-UOC-cùng với nhóm Đối thoại Đổi Mới Chế độ Giáo dục Đại học…Theo thông tin của nhiều trang mạng trong nước, trước khi chính thức mở những buổi đối thoại vào hai ngày, 31-7 và 1-8-2014 tại Saigon, GS Ngô Bảo Châu cùng nhóm Đối thoại đã được Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tiếp đón trọng thể tại Trụ sở Chính phủ ở Hà Nội vào chiều 29/7/2014. Đây là buổi trao đổi tiếp xúc quan trọng giữa nhà lãnh đạo Việt Nam với nhóm Đối Thoại Giáo dục Đai học Việt Nam, một mạng lưới gồm các Học giả, Giáo sư, tại các trường đại học lớn trong và ngoài nước: GS Ngô Bảo Châu, Viện trưởng Viên Nghiên cứu Cao Cấp Toán Việt Nam và cũng là GS Toán tại đại học Chicago, GS Trần Ngọc Anh, đại học Indiana, GS Đỗ Quốc Anh, đại học Sciences Po. Paris, GS Vũ Hà Văn, đại học Yale… Mục đích của Nhóm là nhầm thông qua các hoạt động thiết thực để trao đổi thảo luận nghiên cứu, phân tích hầu đưa ra giải pháp mang tính khả thi nhầm đóng góp cho nền giáo dục đất nước…Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã tiếp phái đoàn do GS Ngô Bảo Châu lãnh đạo, qua một phong cách như một buổi trực tiếp đối thoại. Thái độ tiếp cận của Thủ tướng Dũng được miêu tả hợp tác, thoải mái và thẳng thắn. Thủ tướng Dũng nói rằng ông sẵn sàng hỗ trợ mục đích và yêu cầu của nhóm Đối thoại Đổi mới Giáo dục Đại học. Sự biểu lộ đồng tình của Thủ tướng Dũng ở cuối buổi đối thoại được ghi nhận như sau: “…đề nghị GS Ngô Bảo Châu và các giáo sư trong nhóm Đối thoại Đổi Mới Giáo dục Đại học tiếp tục tư vấn và góp ý  góp phần hoàn thiện chính sách phát triển đổi mới nền Giáo dục…”

 Diễn đàn Đối thoại thực sự chính thức diễn ra trong 2 ngày 31/7 và 1/8/2014 tại Trung Tâm Văn Hóa Hoa Kỳ-Sàigòn, với Chủ đề “Đối thoại Giáo dục Việt Nam-Cải cách giáo dục Đại học”. Ngoài các thành viên của nhóm Đối thoại Đổi mới Giáo dục Đại học, còn có sự tham dự  của bộ trưởng bộ Khoa học-Công nghệ Nguyễn Quân, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Bùi Văn Ga…và các Nhà giáo dục, đại diện các trường Đại học, cộng đồng các doanh nhân…Tổng cộng trên dưới 200 người. Bà Rena Bitter-Tổng lãnh sự quán Hoa Kỳ- cho biết bà rất vinh dự chủ trì buổi thảo luận với sự hiện diện của các học giả và bà “tin rằng sự hội tụ của những trí tuệ này sẽ là chất xúc tác cho cải cách nền giáo dục Việt Nam trong tương lai…”

Người dìu dắt buổi hội thảo vẫn là GS Ngô Bảo Châu. Mở đầu buổi thảo GS Châu đưa ra nhận định việc ông đánh giá khách quan về Học sinh tốt nghiệp THPT ở Việt Nam không đến nỗi tệ lắm so với trình độ học sinh tốt nghiệp THPT của các nước ngoài. Nhưng các sinh viên tốt nghiệp Đại Học của ta trông tương đối đuối sức so với người sinh viên tốt nghiệp Đại học của nước ngoài. Đuối về kiến thừc lẫn tác phong làm việc. Do đó vấn đề Giáo dục ở Việt Nam là vấn đề Giáo dục ở Đại học chứ không phải Giáo dục Phổ thông. Tất nhiên Phổ thông cũng có vô vàn vấn đề làm lo ngại không ít cho những ai quan tâm đến nó. Nhưng đứng trên tầm quốc gia mà nhìn GDĐH mới là mảng cần nhiều sự thay đổi hơn. Sự tệ hại này được nảy sinh từ nhiều lý do, nhất là từ hoàn cảnh lịch sử đi đôi với điều kiện giáo dục và xã hội. GS Châu bộc lộ: Nền giáo dục Đại học của ta làm ngược lại với thế giới, nó đã quá lạc hậu, không còn phù hợp bắt kịp các đại học lớn trên thế giới ngày nay. Có lẽ GS Châu đề nghị loại bỏ chương trình học tập “Chủ Nghĩa Mác Lênin” trong hệ thống Giáo dục của Việt Nam hiện tại. Bàn về quá trình tuyển dụng nhân sự tại các trường đại học, GS phát biểu: Các Đại học VN tạo người từ chính sách sinh viên của mình giống như cuộc hôn nhân cận huyết thống. Vì thế các ngành khoa học ngày càng xuống. Học trò không có điều kiện cơ hội để giỏi hơn thầy. Học trò của học trò càng tệ hơn nữa.

Tiếp theo là Thứ trưởng GD-ĐT, Bùi Văn Ga lên tiếng đóng góp rằng: “Đổi mới Giáo dục Đại học là nhiệm vụ cấp bách. Mục tiêu Giáo dục Đại học chuyển từ cung cấp kiến thức sang phát triển tư duy là chính”. Câu nói này của Thứ trưởng Bùi Văn Ga gợi nhớ lại đường lối giáo dục của Cộng sản từ thế hệ này sang thế hệ khác chỉ là loài nhai lại đời đời học tập“Chủ Nghĩa Marx-Lénin” từ lúc bước chân vào bậc Tiểu học đến khi tốt nghiệp Đại học.

Trong khi các diễn giả phàn nàn rằng Đại học Việt Nam không được quyền tự quản trị, tự chủ tài chánh, thì Bộ trưởng KH&CN Nguyễn Quân cũng khẳng định: ”Ở một nước mà tôi và anh Phạm Vũ Luận (BT-GD-ĐT) không ký được lương cho GS Ngô Bảo Châu, thì các trường Đại học làm sao có thế có được quyền tự chủ được.”. Thật sư BT Nguyễn Quân muốn đặt vấn đề Tự trị Đại học nhưng kỵ húy, ông không dám nói thẳng ra ông đành phải nói trại qua một bên: Tự chủ Đại học. Bộ trưởng Nguyễn Quân tố cáo: “ Nhiệm vụ Đại học là vừa giáo dục và vừa nghiên cứu. Thế nhưng tỷ trọng nghiên cứu ở Việt Nam lại nghiêng về các Viện Nghiên Cứu chứ không phải các trường Đại học. Cơ chế và tư duy bao cÃp vẫn tồn tại trong cả các trường Đại học. Quan điểm của Hội Đồng Quốc gia Giáo dục là mong muốn từng bước tháo gỡ rào cản này, giao quyền tự chủ cho các trường đại học “…

Có nhiều vấn đề được đưa ra thảo luận, từ Tự chủ Đại học cho đến các vấn đề Quản trị Đại học, Tài chánh ngân khoản dành cho Đại học, Thể chế Đào tạo cán bộ giảng dạy… Các hội viên tham dự hội thảo tích cực thẳng thắn nhiệt tình thảo luân sôi nỗi…

Kết luận sau hai ngày hội thảo, GS Ngô Bảo Châu cho rằng những đề xuất giải pháp nêu ra ở buổi hội thảo này có thể chưa chín, cần đối thoại r¶ng rãi hơn trong những buồi hội thảo lần tới. Sản phẩm của đối thoại không phải chỉ là kết luận, đề xuất cụ thể, mà là lòng tin chúng ta cùng nhau quyết tâm làm việc đó.

Tự trị Đại học là giấc mơ thế kỷ của ViệtNam, không thể nào trong một sớm một chiều mà nó có thể thể hiện được ngay. Ngày nào cơ chế và tư duy bao cÃp còn tồn tại trong các trường đại học, ngày ấy nền Tự trị Đại học vẫn còn những lực cản khó vượt thoát. Muốn khắc phục khó khăn này, đòi hỏi sự kiên trì đấu tranh. Thực tế trước mắt, qua hai buổi họp 31/7 và 1/8/2014 tại Trung Tâm Văn Hóa Hoa Kỳ tại Saigon, cho ta thấy rằng dưới sự đỡ đầu của Tổng Lãnh Sự Hoa Kỳ, có những vị Bộ Trưởng, Thứ trưởng, các Tiến Sĩ, các Giáo Sư, các Giới Trí Thức trong và ngoài nước điều công khai biểu lộ đồng tình chống lại cơ chế và tư duy bao cÃp, chống lại sự lãnh đạo của Chuyên Chính Vô Sản. Hy vọng tất cả đó là hạt nhân sẽ làm bùng nổ tư duy đổi mới, những cải cách toàn diện nền giáo dục Việt Nam trong một tương lai gần đây./.

Đào Như

BS Đào Trong Thể

Thetrongdao2000@yahoo.com

Aug 6-2014

GHI CHÚ VỀ NGUỒN

Các websites sau đây là nguồn cung cấp những dữ kiện của bài viết trên viết trên

1-ĐỐI THOẠI GIÁO DỤC VIỆT NAM-2014: CẢI CÁCH GIÁO DỤC ĐẠI HỌC

http://tiasang.com.vn/Default.aspx?tabid=113&CategoryID=6&News=7725   

2- 200 ĐẠI BIỂU THAM DỰ BUỔI ĐỐI THOẠI CẢI CÁCH GIAO DỤC ĐẠI HỌC

http://tuoitre.vn/Giao-duc/620786/200-dai-bieu-tham-gia-doi-thoai-cai-cach-giao-duc-dh.html  

3- GS NGÔ BẢO CH U: CHÚNG TA LÀM NGƯỢC VỚI THẾ GIỚI

http://vnexpress.net/tin-tuc/giao-duc/gs-ngo-bao-chau-dai-hoc-viet-nam-lam-nguoc-voi-the-gioi-3025200.html

4- THỦ TƯỚNG DŨNG TIẾP GS NGÔ BẢO CH U

http://nguyentandung.org/thu-tuong-nguyen-tan-dung-tiep-giao-su-ngo-bao-chau.html

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
Đôi lời từ tác giả: “Sẽ có nhiều người không thích bài viết này. Họ sẽ cảm thấy bị công kích và rằng thật bất công. Phản ứng càng mạnh mẽ càng cho thấy nỗi sợ hãi về chủng tộc đã cắm rễ sâu vào nền chính trị Hoa Kỳ, và sẽ tồn tại mãi.” Tầm quan trọng của vấn đề chủng tộc trong nền chính trị của chúng ta được thể hiện rõ ràng qua chiến dịch tranh cử tổng thống hiện tại. Khẩu hiệu (slogan) đình đám nhất là từ chiến dịch tranh cử của Donald Trump: “MAGA” – Make America Great Again (Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại). Ý của slogan này là Hoa Kỳ đã từng rất vĩ đại, nhưng đã và đang đánh mất hào quang của mình.
Sau 11 năm chống Tham nhũng (2013-2024) nhưng Tham nhũng cứ trơ ra cười vào mũi Đảng là tại sao?
Thời gian gần đây, những người thương vay khóc mướn ở Việt Nam thường đem vấn đề Chủ nghĩa Xã hội và đảng có quyền một mình lãnh đạo ra hù họa dư luận. Tuy nhiên, càng vênh váo và cù nhầy bao nhiêu lại càng lâm vào thế bí. Những bài viết không trả lời được câu hỏi: Ai đã trao quyền lãnh đạo cho Đảng, và tại sao Đảng sợ Dân chủ đến thế?
Cận Tết năm Thìn, Marianne Brown (Guardian Weekly) có bài “Vietnam’s parents want a dragon son.” Trời! Tưởng gì, chớ cả Tầu lẫn Ta ai mà không muốn có con trai tuổi Rồng. Nhâm Thìn, tất nhiên, lại càng bảnh dữ nữa. Nam nhâm nữ quí thì sang mà lị. Theo tuviso.com: “Tuổi Nhâm Thìn có nhiều hy vọng tốt đẹp về vấn đề tình duyên và tương lai về cuộc sống, có phần tốt đẹp về tình cảm và tài lộc, vào trung vận và hậu vận thì được nhiều tốt đẹp về hạnh phúc, công danh có phần lên cao.”
Một quan điểm lạc quan đang dấy lên trong hàng ngũ Lãnh đạo đảng CSVN khi bước vào năm 2024, nhưng thực tế tiềm ẩn những khó khăn chưa lường trước được...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.