Hôm nay,  

Mai Elliot: Chiến tranh là một tai họa và chỉ nên chiến đấu như một lựa chọn cuối cùng

09/09/201715:43:00(Xem: 7184)

Mai Elliot: Chiến tranh là một tai họa và chỉ nên chiến đấu như một lựa chọn cuối cùng

blank

New America Media, News Report, Andrew LamPosted: Sep 05, 2017

Mai Elliott là một học giả và tác giả của cuốn "The Willowed Sacred Willow: 4 thế hệ trong cuộc đời của một gia đình Việt," một hồi ký cá nhân và gia đình được đề cử giải Pulitzer Prize. Bà cũng là tác giả của cuốn "RAND ở Đông Nam Á: Một lịch sử của thời kỳ chiến tranh Việt Nam". Sinh ra ở Việt Nam và lớn lên ở Hà Nội và Sài Gòn, tác giả tốt nghiệp Đại học Georgetown ở Washington DC và hiện đang sinh sống tại Los Angeles. Elliot là một trong số gần 100 người phỏng vấn trong "The VIetnam War," bộ phim mười phần của Lynn Novick và Ken Burns, loạt phim tài liệu dài 18 giờ, sẽ ra mắt vào ngày 17 tháng 9 năm 2017 trên PBS. Cô đã nói chuyện với biên tập viên của New America Media, Andrew Lam.

English version: Mai Elliot: War is a Scourge and Should Only Be Fought As A Last Resort
 
Theo ước mong của bà, thì phim tài liệu “The Vietnam War” sẽ làm tỏ rõ những gì về quá khứ? 

Quá khứ mở đầu cho hiện tại. Quá khứ có ảnh hưởng đến hiện tại vì hiện tại là do những nguồn lịch sử và những sức mạnh đương thời chi phối xã hội và quốc gia đào tạo nên. Khi nhìn sâu vào quá khứ, chúng ta có thể hiểu tại sao chúng ra đã đi đến giai đoạn hiện tại. Như ông Ken Burns và bà Lynn Novick, đạo diễn phim tài liệu “The Vietnam War,” đã giải thích, tại nước Mỹ hiện nay, sự nghi ngờ không tin cậy chính phủ, sự chia rẽ, sự bất đồng và phẫn nộ, thiếu thiện chí bàn luận ôn hòa với những đối thủ của mình, điều này sinh ra trong thời gian Mỹ tham gia chiến tranh của Việt Nam. Ở Việt Nam, những sự biến chuyến xã hội và chính quyền hiện giờ cũng có nguồn gốc trong chiến tranh Việt Nam. 

51XSytpqJtL._SX329_BO1,204,203,200_.jpg 
Phim tài liệu vạch lên những điều sai lầm đã đưa đến thảm hại. Tôi xin nhắc lại lời nói của ông George Santayana mà nhiều người thường nhắc đến, “nếu chúng ta không hiểu quá khứ, chúng ta sẽ nhất định lập lại những gì sai lầm trong quá khứ.” Vì vậy, tìm hiểu những gì đã xảy ra trong chiến tranh Việt Nam và lý do tại sao những sự việc này đã xảy ra sẽ giúp chúng ta hiểu những sai lầm này. Vì những sai lầm này đã đưa đến thảm hại lớn lao, chúng ta càng cần phải hiểu biết những sự việc xảy ra trong chiến tranh và tìm cách tránh không lặp lại những sai lầm này. 

Bộ phim đưa đến ta những sự việc khủng khiếp của chiến tranh. Hy vọng lớn lao của tôi là bộ phim sẽ như là một liều thuốc giải khuây cho các cá nhân và gia đình đã trải qua những tổn thất to lớn. Bộ phim gợi nhắc chúng ta là tất cả những ai bị mắc trong mạng lưới của chiến tranh – bất cứ ở phía nào trong cuộc chiến – đều bị tổn thương và tổn thất, nhiều khi rất khủng khiếp. Làm như vậy, bộ phim có thể giúp chúng ta hiểu biết và thông cảm với những người bên kia vĩ tuyến. Giống như khi chúng ta tháo băng ra để không khí làm lành vết thương, tôi mong bộ phim sẽ giúp những vết thương do chiến tranh tạo nên – nếu những vết thương này còn tồn tại – hàn gắn lại. 

Chúng ta đang sống trong thời đại chiến tranh không ngừng, bộ phim nhắc nhở rằng chiến tranh là một tai họa khủng khiếp và các quốc gia nên tránh chiến tranh hết mức, trừ khi tuyệt đối không còn giải pháp nào khác. 

Screen Shot 2017-09-09 at 9.29.59 AM.png 

Bà được đạo diễn bộ phim phỏng vấn khá dài. Theo bà nghĩ thì phim này có thực sự miêu tả tất cả các phía trong chiến tranh Việt Nam hay không? 

Bà Lynn Novick phỏng vấn tôi trong hai giờ đồng hồ. Chúng tôi bàn luận rất nhiều vấn đề để cố gắng hết mức thâu lại những khía cạnh của chiến tranh và những kinh nghiệm bản thân của tôi và của gia đình tôi. Tôi chỉ là một trong số 100 người được phỏng vấn. Họ phỏng vấn nhiều người như vậy vì họ muốn bao trùm tối đa càng nhiều ý nghĩ, ý kiến, kinh nghiệm càng tốt. Như ông Ken Burns đã nói, mục đích của ông là “không để tay lên cân” lịch sử, thiên vị bên nào, và để trưng bày nhiều sự thật của chiến tranh vì trong chiến tranh không chỉ có một sự thật, mà có rất nhiều sự thật. Theo tôi nghĩ thì ông Ken Burns, bà Lynn Novick và ông Geoffrey Ward (người biên kịch), đã thành công trong khía cạnh này. Bộ phim bao gồm tiếng nói và sự hiện diện của nhiều người thường dân ở miền Bắc và miền Nam, và nhất là những quân lính của Việt Cộng và ngoài Bắc trong thời chiến – những tiếng nói và những mẩu chuyện mà vì hoàn cảnh không cho phép, chúng ta ít được nghe và ít được biết. Theo ý kiến của tôi thì chính vì bộ phim bao gồm sự hiện diện bi tráng và tiếng nói nhạy cảm của người Việt của cả hai bên đã làm cho bộ phim phong phú hơn, rất khác so với nhiều phim tài liệu chỉ nói đến kinh nghiệm của những người thanh niên Mỹ bị quân đội gửi sang Việt Nam chiến đấu, rồi trở về Mỹ cảm thấy bỡ ngỡ và gặp khó khăn tiếp nối lại đời sống thường dân hay trở về Mỹ phản đối, chống lại chiến tranh. 

Nhờ vậy, bộ phim trở thành như một bức tranh muôn màu, phong phú, lôi cuốn, hấp dẫn và cảm động. 

Theo bà thì bộ phim thiếu sót những gì? Có vấn đề gì người Mỹ không hiểu hay không biết về Việt Nam? 

Phim tài liệu dài 18 tiếng đồng hồ, nhưng cũng không thể trở thành một bộ bách khoa toàn thư về cuộc chiến tranh Việt Nam. Nhưng các hoan thanh vien không có tham vọng biến bộ phim thành một bách khoa toàn thư. Mục tiêu của họ là kể chuyện chiến tranh qua con mắt và kinh nghiệm của những người trong cuộc và những người đã chứng kiến cuộc chiến. Họ không phỏng vấn các nhà lãnh đạo, hay đi sâu và các chính sách hay chiến lược, hay trình bày những thống kê của chiến tranh. Như vậy có thể nói phim không phải là toàn diện. Nhưng mục tiêu của họ không phải là trình bày tất cả các chi tiết từ A cho đến Z. Mục tiêu của họ là trình bày những kinh nghiệm cá nhân và những sự tổn thất, mất mát của nước Mỹ và xã hội Mỹ. 

Phần đông người Mỹ, khi họ nghĩ đến Việt Nam – nếu họ nghĩ đến – thì họ nghĩ đến chiến tranh Việt Nam. Khi họ nghĩ đến cuộc chiến, thì họ phần nhiều hay chỉ nghĩ đến vai trò của Mỹ và các sự tổn thất về sinh mạng và tiền của nước Mỹ phải hứng chịu. Vì vậy tôi mong muốn rắng bộ phim sẽ giúp họ hiểu biết tại sao người Việt Nam chúng ta – trong cả hai phe – đã chiến đấu mãnh liệt, và giúp người Mỹ biết những sự hy sinh khốc liệt của các cá nhân và gia đình của người Việt Nam.

Mục đích của phim tài liệu là diễn tả chiến tranh và nêu lên sự tổn thất sinh mạng và tài của. Phim kết thúc khi chiến tranh kết thúc, và không kéo dài đến giai đoạn sau 1975. Như vậy, có thể người Mỹ không biết và không hiểu hậu quả của chiến tranh. Họ không biết Việt Nam đã trải qua giai đoạn trần ai như thế nào, nhất là sự khốn khó những người theo chế độ cũ gặp phải sau khi súng đạn ngừng bắn, và họ không hiểu lý do tại sao hàng trăm hàng ngàn người vượt biên trên các con thuyền mong manh, so thien. 

Có lẽ người Mỹ biết Việt Nam hiện nay nhiều hơn – nhưng chỉ là một nơi để thăm viếng với tính cách du lịch. 

Chúng ta có thể rút được những bài học gì vì đây là những việc đã xảy ra 40 năm trước đây? Tại sao chiến tranh Việt Nam có tầm quan trọng? 

Đối với nước Mỹ, chiến tranh Việt Nam cho thấy là dù Hoa Kỳ có quyền lực vĩ đại đi nữa, họ không thể bắt buộc được một quốc gia khác phải làm theo ý muốn, ý đồ của họ. Một bài học khác là trước khi nước Mỹ can thiệp và tham gia trong một cuộc chiến ở hải ngoại, họ nên tìm hiểu rõ cuộc chiến này có dính líu gì đến lợi ích quốc gia của họ không và họ nên tìm hiểu rõ lý do tại sao cuộc chiến xảy ra và các phe đánh nhau là ai, có những mục đích gì. Nếu họ ủng hộ một phe không có triển vọng, họ sẽ hứng một thảm họa lớn lao. Nhưng nếu họ ủng hộ một phe có triển vọng, họ cũng không thể áp đặt ý muốn, ý chí của họ và đi đến thắng lợi. Chiến tranh Việt Nam cũng cho thấy chiến lược giúp đồng minh xây dựng đất nước rất khó khăn thực hiện khi điều kiện không cho phép thành công. Vì vậy, tôi nghĩ, bài học cho nước Mỹ là “nhìn trước khi nhảy vào” một cuộc chiến ngoại bang. 

Đối với nước Việt Nam, cuộc chiến tranh chứng tỏ rằng nếu hai bên cố thủ thì nhân dân sẽ thiệt hại. Hai bên quốc gia và cộng sản đều không muốn thỏa hiệp và nhất định đánh đến cùng. Bên này sợ bên kia, và về phía cộng sản thì họ có tham vọng hoàn thành cuộc cách mạng của họ và họ muốn kiểm soát toàn thể nước Việt Nam. Đối với họ đây là một nhiệm vụ mà Hiệp Định Geneve năm 1954 đã làm gián đoạn, với kết quả là họ chỉ được kiểm soát miền Bắc mà thôi. Bộ phim tài liệu không đặt các câu hỏi, “nếu” như thế này, thế khác, thì kết quả ra sao. Nhưng chúng ta có thể đặt một câu hỏi có tính chất giả thuyết, “Nếu miền Bắc và miền Nam đã mềm dẻo, và sẵn sàng thương lượng, bầu cử thống nhất đất nước năm 1956 như Hiệp Định Geneve quy định, thay vì khởi chiến, thì đất nước Việt Nam đã ra sao? Nếu có thỏa hiệp thì nước Việt Nam đã có thể tránh cuộc chiến tranh đẫm máu? 

Trong quá trình cuộc chiến, quan điểm của bà về miền Băc và chế độ cộng sản thay đổi. Xin bà giải thích. 

Quan điểm về cuộc chiến tranh của tôi thay đổi trong khi cuộc chiến diễn biến vì tôi nghĩ rằng nếu không có hòa bình thì nước Việt Nam và nhất là những người nông dân ở miền Nam sẽ bị tổn hại hơn nữa. Tôi ủng hộ cuộc chiến vì tôi sợ rằng nếu cộng sản thắng lợi thì gia đình tôi sẽ bị tai họa. Nhưng chiến tranh cứ kéo dài mãi, không biết bao giờ mới chấm dứt, và tôi nhìn thấy người dân càng ngày càng chết càng đông và nước Việt Nam càng ngày càng bị tàn phá, tôi bắt đầu nghĩ phải có hòa bình. Cuc chang nua, hòa bình dưới một chế độ cộng sản nếu họ là bên thắng cuộc vẫn hơn là tiếp tục bắn giết, nhất là đối với những nông dân đang tổn thất nặng nề. 

Tôi nghĩ nếu cộng sản thắng lợi, gia đình tôi sẽ khổ cực, nhưng chắc gia đình tôi sẽ sống sót, như những người bà con họ hàng của tôi ở ngoài Bắc đã sống dưới chế độ cộng sản. Nhưng sau khi hòa bình lập lại năm 1975 thì những bà con họ hàng tôi còn ở lại miền Nam đã gặp những khó khăn dữ dội. Họ bị doi. Chính quyền công sản kỳ thị họ và coi khinh họ vì họ đã theo phía thất bại. Anh cả của tôi bị giam trong trại cải tạo trong năm năm. 

Bà đã sống ở hải ngoại, xa nước Việt Nam trong nhiều năm. Mối quan hệ của bả đối với quê hương ra sao ?

Việt Nam vẫn là quê hương của tôi. Tôi sinh trưởng, lớn lên ở đó. Gia đình tôi đã sống ở đó. Mồ mả tổ tiên của tôi ở đó. Gia đình tôi và tôi có bao nhiêu kỷ niệm gắn bó với Việt Nam. Tôi là thành tựu của những ảnh hưởng của Việt Nam cũng như của Mỹ. Tôi vẫn còn gắn bó với đất nước, quê hương. Tuy đã sống ở Mỹ lâu hơn là ở Việt Nam, quê hương vẫn lôi cuốn tôi về tình cảm. Theo văn hóa Việt Nam, mình sinh ra ở đâu thì mình thuộc về đó. Tôi cảm thấy như vậy đối với Việt Nam. Nhưng tôi cũng phải nói là khi tôi về viếng thăm Việt Nam, nhiều lúc tôi cảm thấy khác lạ vì tôi đã quen mức sống ở Mỹ, tôi đã được Mỹ hóa, và tôi thích nhiều khía cạnh văn hóa Mỹ và đời sống Mỹ mà ở Việt Nam không có. Tôi biết nhiều Việt Kiều hay về Việt Nam thường xuyên, họ rất thích về. Tôi chỉ về khi cần khảo cứu viết sách hay khi nào xum họp gia đình. Tôi không có hằn thù gì đối với nước Việt Nam. Tôi rất quý trọng, thương mến người dân Việt, và tôi cầu mong đời sống của họ càng ngày càng khá lên, và tương lai của họ sẽ tươi sáng và hạnh phúc. 

Bà đang viết sách về đề tài gì ? 

Tôi mới viết xong một quyển tiểu thuyết và tôi mong sẽ được xuất bản. Tôi mới soạn lại một chút quyển sách “Cây dương liễu màu nhiệm ” (The Sacred Willow) về gia đình tôi, và nhà xuất bản Oxford University Press. Mới in xong và phân phát. 

Tôi bắt đầu nghiên cứu để viết một chương đóng góp vào một bộ sách, ba quyển, về chiến tranh Việt Nam do Cambridge University Press xuất bản. Sau khi viết xong tôi dự định viết một quyển sách về một đề tài không liên hệ đến Việt Nam. Tôi có vài ý kiến nhưng chưa quyết định chọn lựa đề tài nào. 
Nguồn: http://newamericamedia.org/2017/09/may-elliot-chin-tranh-la-mt-tai-ha-va-ch-nen-chin-du-nh-mt-la-chn-cui-cung.php
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Quán bún bò 199 là chỗ dựa tài chính vững chắc giúp ông Lâm Kim Hùng (66 tuổi, Đồng Nai) nuôi hàng chục sinh viên nghèo hiếu học. Quán của ông vừa là nơi ăn ở miễn phí vừa là nơi tạo công ăn việc làm cho các bạn kiếm thêm thu nhập…May mắn trong việc kinh doanh, quán bún bò mang lại nguồn thu nhập ổn định. Thế nhưng, vì sống một mình, nên khoảng lợi nhuận ấy quá dư giả so với cuộc sống bình thường của ông. Nhận thấy cứ để dành tiền mãi cũng chẳng được gì nên ông quyết định giúp đỡ cho những người có hoàn cảnh khó khăn.
Đảng CSVN đang rối beng lên về tình trạng cán bộ tham nhũng quyền lực, nhưng lại đùn đẩy trách nhiệm cho nhau khiến dân te tua. Tình trạng này được báo của Trung ương đảng “vạch áo cho người xem lưng” cả trong hai lĩnh vực...
Số lượng người nhập cư trái phép vào Hoa Kỳ cao kỷ lục đang khiến cho hệ thống nhập cư vốn đã quá tải càng thêm phần căng thẳng. Dữ liệu mới đây của chính phủ cho thấy các viên chức biên phòng đã thực hiện 2.05 triệu vụ bắt giữ trong năm tài chánh kết thúc vào tháng 9. Đây là năm thứ hai liên tiếp mà số vụ bắt giữ như vậy cao hơn 2 triệu. Trong quá khứ, các con số tăng và giảm dựa trên những thay đổi quan trọng về kinh tế và chính sách, như các đợt suy thoái kinh tế và siết chặt biên giới trong thời kỳ đại dịch. Nhưng chưa bao giờ số vụ bắt giữ vượt quá 1.7 triệu, và cũng chưa bao giờ duy trì ở mức cao như vậy trong mấy năm liên tục.
Hai việc đang làm cho Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng mất ăn mất ngủ là “tình trạng xa rời Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh” và “tham nhũng quyền lực” ngay trong hàng ngũ cán bộ, đảng viên có nhiệm vụ chống tham nhũng, thanh tra và thi hành kỷ luật...
Lúc còn tại thế, có lúc ông Phạm Văn Đồng đã phải đối diện với một câu hỏi khó: “Xin Thủ tướng cho biết ý kiến về sự kiện thuyền nhân hồi 1975, nhất là hồi 1978, 1979… Về nguyên nhân và trách nhiệm trong những sự kiện ấy, với những hiện tượng bán bãi thu vàng và khá nhiều tầu, thuyền bị hải tặc bão tố và chìm trong đại dương…
Văn phòng Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ báo cáo thường niên trước Quốc hội: Những diễn biến quân sự và an ninh liên quan đến Cộng hòa Nhân dân Trung Quốc...
Tại sao chính sách Hoa Kỳ phải giúp đỡ những quốc gia khác, kể cả những quốc gia chống đối quyền lực của Hoa Kỳ? Có anh hàng xóm tức giận muốn qua đốt cháy nhà mình, mình lại đem tiền qua giúp đỡ; đôi khi lại mang con qua xây dựng hàng rào, chuồng gà, sơn quét nhà cửa cho anh ta. Chuyện thật ngược đời. Đảng Cộng Hòa nói: Không được. Đảng Dân Chủ nói: Được. Đáng giúp đỡ. Còn bạn, nghĩ sao? Ngày 18 tháng 10 năm 2023, Hãng thông tấn ABC News đưa tin: “Chính quyền Biden đang soạn thảo gói viện trợ nước ngoài trị giá 100 tỷ USD, bao gồm hỗ trợ cho Israel cũng như các ưu tiên an ninh hàng đầu khác.” Dự thảo này phải được quốc hội phê chuẩn. Chắc hẳn sẽ gặp khó khăn vì Đảng Cộng Hòa giữ đa số ở hạ viện. 100 tỷ là số tiền khá lớn, trong lập luận của đảng Cộng Hòa, tại sao không dùng số tiền này để phát triển kinh tế nước Mỹ? Xây dựng những công trình nội địa mang lợi ích đến cho người dân? Trong lập luận của đảng Dân Chủ, giúp người tức là tự giúp mình
Lại một lần nữa, cộng đồng tình báo quốc tế cho thấy khả năng dự báo hoàn toàn sai lạc khi nhận định rằng xung đột Trung Đông không có dấu hiệu leo thang trong khi chiến tranh Ukraine đang tiếp diễn. Nhưng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phạm phải sai lầm nghiêm trọng hơn khi thiếu chuẩn bị các biện pháp phòng thủ cần thiết, vì ông tin tưởng tuyệt đối ưu thế quân sự của 170.000 quân Do Thái so với 40.000 chiến binh Hamas. Chính ông Ehud Barak, cựu Thủ tướng và Bộ trưởng Quốc phòng Israel, cùng 80% dân chúng cũng đồng quan điểm, cho rằng Thủ tướng Netanyahu phải chịu trách nhiệm chính trị cho thảm hoạ hiện nay.
Thái độ chán học Mác và ngán nghe theo lời Bác dậy lan tràn trong sinh viên, học viên các trường Đảng đã làm cho tình trạng “tự diễn biến” và “tự chuyển hóa” trong đảng tăng cao đe dọa sự tồn vong của chế độ...
Nhà báo Xuân Ba kể lại: “Đêm chuyển về sáng một ngày tháng tư năm một ngàn chín trăm tám tư, Vũ Bằng thều thào với Long kiếm cho ba cái điếu?! Trời đất, bệnh nặng vậy mà hút chi? Nhưng ông cứ kéo cái điếu về phía mình kéo một hơi rồi ho sặc sụa... Vũ Bằng sau hơi thuốc dim lim vẻ như khỏe lại? Nhưng rồi cứ lịm dần, lịm dần... Nhà văn Vũ Bằng trút hơi thở cuối cùng lúc bốn giờ ba mươi sáng. Vũ Bằng nghèo quá, túng quá! Tội vạ bất như bần!”
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.