Hôm nay,  

Chuyện Đời Xưa, bây giờ mới hiểu rõ

04/09/201716:28:00(Xem: 5672)
Chuyện Đời  Xưa, bây giờ mới hiểu rõ
 
Phương Nguyên Loan

 

Tôi đi dự buổi nói chuyện tại Viện Việt Học cuối tuần rồi về Trương Vĩnh Ký, con người và những tác phẩm quan trọng  do ba diễn giả thuyết trình.

GS Trần Văn Chi, người thường viết bài về những vấn đề văn hóa,  nói nhiều về nhà văn hóa Trương Vĩnh Ký, ca ngợi những công trình của ông nầy  về những quyển sách của ông, nhắc đến thời đại đặc biệt mà ông Trương Vĩnh Ký sinh sống  để thấy sự khó khăn của một người làm văn hóa trong hoàn cảnh nghiệt ngã của đất nước Việt Nam trước  sự tấn công của nước Pháp lúc đó đương chủ trương thiết lập thuộc địa trên thế giới. Vậy mà ông Trương Vĩnh Ký vẫn cặm cụi viết lách, tránh xa những cám dỗ giàu có, chức quyền…

GS  Nguyễn Trung Quân, nguyên HT trường Phan Thanh Giản Cần Thơ và HT trường Trung học Nguyễn An Ninh Sàigòn trước 1975, nhắc đến hai danh nhân Phan Thanh Giản và Petrus Trương vĩnh Ký, hai người đã mất tên trên hai trường Trung học lớn nhứt nhì của Miền Nam Việt Nam do sự đánh giá thiên lệch của những người cầm quyền hiện tại ở Việt Nam. Ông đòi hỏi hai tên trường nầy phải được lấy lại như là sự trả về giá trị đích thực của hai danh nhân miền Nam kỳ lục tĩnh…

Về diễn giả chánh của buổi nói chuyện , ông Quân cho biết rằng GS Nguyễn Văn Sâm, tốt nghiệp ở Đại học Văn Khoa Sàigòn, một trường đào tạo nhiều trí thức miền Nam, rất sớm, sau đó ông được mời lại dạy ở trường nầy cho tới ngày đại biến 1975 thì bị cho thôi việc.

Vượt biên bằng đường biển, ông Sâm đến Indonesia năm 1979, và vào Mỹ cùng năm, dạy học từ đó đến ngày nghỉ hưu, năm 2006. Trong thời gian dạy học cũng như trong thời gian  nghĩ hưu GS Nguyễn Văn Sâm viết truyện ngắn mô tả cảnh sống nghiệt ngã và éo le của người Việt nơi hải ngoại cũng như ở quê nhà.

Thỉnh thoảng nhà văn Nguyễn Văn Sâm viết về đề tài văn học Miền Nam và phiên âm  vài quyển sách chữ Nôm chưa được người trước phiên âm hay ông thấy  cần được giới thiệu lại .

Trong bài nói chuyện về Trương V ĩnh K ý GS Nguyễn Văn Sâm  đưa những hình ảnh mà ông  sưu tầm được về con người Trương Vĩnh Ký, nơi ông ta chào đời, chữ ký và bút tích cũng như những tác phẩm phiên âm  hay biên soạn của nhân v ật lừng lẫy nầy.

GS Sâm đưa ra giả thuyết rằng Trương Vĩnh K ý là nhà văn chống Pháp bằng đường hướng gián tiếp, không nói thẳng ra là mình ghét người Pháp, nhưng ta suy nghĩ tận cùng  thì Trương Vĩnh Ký có lý do  khi cho in những đoạn văn có hơi hướng thù nghịch….

GS Nguy ễn Văn Sâm nói cụ thể trong lời Tựa quyển sách chú giải chuyện Đời Xưa:

‘Với tỷ số 13/74 truyện loài vật, quá ít so với truyện con người nên ông Trương Vĩnh Ký có lý khi đặt tên quyển sách của mình là Chuyện Đời Xưa mà không phải là Chuyện Ngụ Ngôn. Nhìn chung hầu hết là chuyện về con cọp, với chuyện con cù phụ thêm: mạnh nhưng không khôn, thường bị chúng gạt tới bị gánh nạn cũng như bị lợi dụng. Chắc chắn rằng ông Trương có dụng ý gì đó ngoài sự dạy khôn người đời, chẳng hạn như  sức mạnh của thực dân Pháp không bằng trí khôn của chồn, của thỏ, của người nông phu tượng trưng cho dân Việt. Điều nầy có thể tin được nếu ta để ý đến nhiều yếu tố khác ngoài đời của tác giả, hay hành động can trường của ông khi cho đăng bài Vè Nằm Dỏ trên Miscellannées số 4 năm 1889 có những câu rất là nhạy cảm:

Từ ngày có giặc Lang Sa, Muôn dân thiên hạ nhà nhà đảo điên. Dân tình ai nấy ưu phiền, Sưu cao thuế nặng quan truyền vô đây. Ngày thì bồi lội đông tây, Tối thì ra dỏ, roi dây hẵn hòi…

Về ích lợi của quyển chuyện Đời Xưa trogn việc tìm hiểu đời sống người xưa cách nay một thế kỷ , GS Nguyễn Văn Sâm cho biết quyển sách ghi lại những điều lý thú mà không phải ai cũng biêt vì những sinh hoạt đó ngày nay hầu như đã không còn nữa:

Ở mặt sự kiện trong truyện, tác giả còn khéo léo cho thấy sinh hoạt của dân chúng hầu hết là vào đầu thế kỷ 19 nên đây là nguồn tư liệu dồi dào về những chi tiết của cuộc sống dân ta mà gần như ngày nay không thể thấy, không thể hiểu cho tường tận do sự thay đổi của xã hội (ăn ong, ăn bánh lớ, cái chày mổ, đèn ló của ăn trộm, mõ ống, sư làm đám, hầm bắt cọp, bắt chồn, tục mai dong, tục ở rể, thách cưới, ăn chè trưa, thầy pháp trừ tà…).

Sách viết hơn trăm năm trước, bằng tiếng dùng hằng ngày của dân miền cực Nam nên chắc chắn là khó hiểu với phần đông người đọc hiện giờ. Sự giải thích những từ nầy là cần thiết nên quyển sách Chú Giải Chuyện Đời Xưa của Trương Vĩnh Ký có lý do để ra đời. Bản đánh máy được cẩn thận dò theo bản in năm 1914 được phóng lớn để tránh sơ sót và có thể đính chánh một vài trường hợp chữ in sai của bản in 1914.

Tóm lại, buổi nói chuyện ở Viện Việt Học, không phải là một buổi ra mắt sách, nhưng tôi thu lượm được nhiều điều bổ ích về con người của Trưong vĩnh Ký cũng như nhiều điều tôi chưa biết về một quyển sách của cụ Trương.

Mong rằng trong tương lai sẽ có những cuộc nói chuyện như thế về các đề tài khác, chẳng hạn như Tôn Thọ Tường, Phan Văn Trị, Nguyễn An Ninh, Hồ Hữu Tường … ở tại các cơ sở văn hóa như Viện Việt Học, Thư Viện Việt Nam, Thư Viện Việt Nam Toàn Cầu…

 

Ghi chú Văn nghệ:

 

Nhà văn Nguyễn Văn Sâm sẽ ra mắt sách quyển:

Chuyện Đời Xưa của Trương Vĩnh Ký với lời chú giải:

  1. Ngày Thứ Bảy 9 tháng 9 ở San Jose, lúc 2:00 do Văn Đàn Lạc Việt của nhà văn Chinh Nguyên (D/t 669-225-6043) tổ chức tại CLB/Mây Bốn Phương 730 South 2nd St. San Jose Ca 95112.
  2. Ngày Chúa Nhựt  24 tháng 9 lúc 10:00 ở Nam CA tại Thư Viện Việt Nam Toàn Cầu 14550 Magnolia #205 Westminster, CA 92683, do Nha Sĩ Cao Minh Hưng (714-332-9086) và CLB Tình Nghệ Sĩ tổ chức.

 

 

 

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chỉ ba tháng sau khi Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ lên cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao trong chuyến thăm của Tổng thống Biden, người ta thấy Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã trở thành nhà lãnh đạo thế giới mới nhất tăng cường quan hệ với Việt Nam với chuyến thăm Hà Nội trong tuần này...
Chuyến thăm Việt Nam hai ngày của Tổng Bí thư Đảng, Chủ tịch nước Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã để lại nhiều hệ lụy cho nhân dân Việt Nam hơn bao giờ hết. Bằng chứng này được thể hiện trong Tuyên bố chung ngày 13/12/2023 theo đó họ Tập thay quan điểm “cộng đồng chung vận mệnh” bằng “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai” cho hai nước...
Sự ra đi của nhà tư tưởng và thực hành xuất sắc về chính sách đối ngoại của Mỹ đánh dấu một kỷ nguyên kết thúc. Trong suốt sự nghiệp lâu dài và có ảnh hưởng phi thường của mình, Henry Kissinger đã xây dựng một di sản mà người Mỹ sẽ khôn ngoan chú ý trong kỷ nguyên mới của nền chính trị cường quốc và sự xáo trộn trong toàn cầu. Thật khó để tưởng tượng rằng thế giới mà không có Henry Kissinger, không chỉ đơn giản vì ông sống đến 100 tuổi, mà vì ông chiếm một vị trí có ảnh hưởng và đôi khi chế ngự trong chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Mỹ trong hơn nửa thế kỷ.
“Tham nhũng kinh tế” ở Việt Nam đã trở thành “quốc nạn”, nhưng “tham nhũng quyền lực” do chính đảng viên gây ra để thu tóm quyền cai trị mới khiến Đảng lo sợ. Đó là nội dung đang được phổ biến học tập để đề phòng và bảo vệ chế độ do Ban Nội chính Trung ương công bố...
“Trong năm 2023 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại, gây bất an cho xã hội. Các tội phạm trên các lĩnh vực tiếp tục gia tăng toàn quốc xảy ra 48.100 vụ phạm tội và trật tự xã hội tăng 18%.”
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông. Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars một chiếc...
Số năm tháng tôi nằm trong tù chắc ít hơn thời gian mà nhà thơ Nguyễn Chí Thiện ngồi trong nhà mét (W.C) và có lẽ cũng chỉ bằng thời gian ngủ trưa của nhà văn Vũ Thư Hiên, ở trại Bất Bạt, Sơn Tây. Bởi vậy, sau khi đọc tác phẩm Hỏa Lò và Đêm Giữa Ban Ngày của hai ông (rồi đọc thêm Chuyện Kể Năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn, Thung Lũng Tử Thần của Vũ Ánh, và Trại Kiên Giam của Nguyễn Chí Thiệp) thì tôi tự hứa là không bao giờ viết lách gì vể chuyện nhà tù, trại tù hay người tù nào cả.
Càng gần đến Đại hội đảng toàn quốc khóa XIV (2026-2031), đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) càng ra sức kiên định 4 nguyên tắc được coi là “có ý nghĩa sống còn đối với chế độ.”
Trời mưa thì buồn. Trời nắng thì vui. Mưa nhiều quá gây lụt lội, trở thành thảm cảnh. Nắng quá độ gây khô hạn, cháy mùa màng, gây đói khổ. Gọi là thiên tai. Có nghĩa thảm họa do trời gây ra. Hoặc chữ “thiên” đại diện cho thiên nhiên. Nhưng gần đây, vấn nạn khí hậu biến đổi, gây ra nhiều “thiên tai” có thể gọi lại là “thiên nhân tai,” vì con người góp phần lớn tạo ra khốn khổ cho nhau. “Thiên nhân tai,” nghe lạ mà có đúng không? Nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu là hiệu ứng nhà kính. Một số loại khí trong bầu khí quyển bao quanh trái đất hoạt động hơi giống như gương kính trong nhà kính, giữ nhiệt của mặt trời và ngăn nó trở lại không gian, gây ra hiện tượng nóng lên cho toàn cầu. Nhiều loại khí nhà kính này xuất hiện một cách tự nhiên, nhưng các hoạt động của con người đang làm tăng nồng độ của một số loại khí này trong khí quyển, cụ thể là: Cacbon dioxit (CO2), khí mê-tan, nitơ oxit, khí florua
Tuy lịch sử không nói đến, nhưng nếu chịu khó lục lọi đây đó, người ta sẽ tìm ra một giai thoại khá thú vị về việc bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo và đọc trong buổi lễ trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là Quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Theo tường thuật của nhà báo Hồng Hà trên báo Cứu Quốc của Việt Minh, ông Nguyễn Hữu Đang là người đọc chương trình buổi lễ và giới thiệu Chính phủ Lâm thời cùng chủ tịch Chính phủ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ông Nguyễn Hữu Đang là Trưởng ban Tổ chức Lễ đài, ông chính là người đứng trước micro giới thiệu: “Thưa đồng bào... Đây là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh.” Nói xong, ông lùi lại, nhường micro cho Hồ Chí Minh.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.