ĐOẠN MỘT
BỐN DI TÍCH QUAN TRỌNG CỦA ĐỨC PHẬT THẦY TÂY AN
Nguyễn Huỳnh Mai
Phật Thầy Tây An, vị Giáo tổ khai sáng tông phái Phật Đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, đản sanh năm 1807, tức năm Gia Long thứ 8, khai đạo năm 1849, viên tịch năm Bính Thìn 1856.
Đức Phật Thầy tục danh là Đoàn Minh Huyên quê quán ở làng Tòng Sơn, thuộc tổng An Tịnh, huyện Vĩnh An, phủ Định Viễn, trấn Vĩnh Thành, thuộc địa phận Gia Định thành. Sau này làng Tòng Sơn thành xã Mỹ An Hưng, quận Lấp Vò, tỉnh Sa Đéc, trên quốc lộ từ Cái-Tàu-Thượng đi Bắc Mỹ Thuận.
Đức Phật Thầy đã đi khắp các tỉnh Gò Công, Bến Tre, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Rạch Giá, An Giang, và lên dãy núi Thất Sơn, với mục đích tìm hiểu về cuộc sống của con người và xã hội tại các tỉnh Hậu Giang. Năm 1849, Ngài trở lại quê nhà nhằm lúc nạn dịch tả hoành hành dữ dội. Đức Phật Thầy đã cứu bệnh và khuyến tu, đồng thời hòa mình vào cuộc sống thôn dã với nông dân để an ủi, nâng đỡ, dạy dỗ và hướng dẫn họ.
Để cho có chỗ thờ Phật và làm nơi phát phù trị bịnh, Đức Phật Thầy đi đến đâu cũng hay dựng lên cái cốc và trại ruộng. Mặc dù là một cái cốc nhỏ, Ngài vẫn trang trí đầy đủ nơi thờ phượng, song có điều, thay vì thờ tượng cốt, Ngài cho thờ đơn giản một tấm trần điều, trên bàn thờ có nhang đèn, hoa tươi và nước lạnh, đúng theo giáo pháp vô vi của Đức Phật Thích Ca. Với danh từ trại ruộng, mặc dù ở đó có thờ ngôi Tam bảo như các chùa, người tín đồ của Ngài vẫn luôn nhớ đến bổn phận của mình, trong lúc tu hành vẫn phải làm ruộng rẫy để sinh sống. Như thế hiển thị pháp môn tu Nhân học Phật.
Hiện nay Bửu Sơn Kỳ Hương vẫn còn tồn tại được bốn di tích của Đức Phật Thầy Tây An ở Miền Tây Nam Việt. Đó là: Tây An Cổ Tự ở làng Long Kiến, trại ruộng Thới Sơn ở Nhà Bàn, trại ruộng ở Láng Linh Châu Đốc và chùa Tây An ở núi Sam.
Bấy nhiêu di tích cũng đủ ghi lại công đức của Đức Phật Thầy, vì dầu trải qua bao nhiêu cuộc biến thiên, những nơi này đã không phai mờ theo thời gian, mà mỗi ngày được tu chỉnh thêm uy nghiêm, nêu cao tinh thần sùng ngưỡng đạo đức.
Hình 1: Đức Phật Thầy đang trị bệnh dịch tả tại làng Tòng Sơn
1-CHÙA TÂY AN CỔ TỰ Ở LONG KIẾN, AN GIANG
Tây An Cổ tự ở Long Kiến, nay thuộc xã Long Giang, huyện Chợ Mới, tỉnh An Giang , trước kia là Cốc của ông Đạo Kiến. Chính nơi đây Đức Phật Thầy chỉ dạy cách thờ phượng lễ bái cùng cách thức tu hành cho môn nhơn đệ tử. Điều đặc biệt hơn hết, tấm trần điều được thờ lên nơi ngôi Tam bảo thay thế cho tượng Phật đầu tiên là ở ngôi cổ tự này.
Vào năm Bính Thìn (1856), trước khi tịch bảy ngày, Đức Phật Thầy cho phép đặt tên cho cốc ông Kiến là Tây An tự, nhưng về sau người ta gọi ngôi chùa ở Long Kiến là Tây An Cổ tự .
Vị đệ tử được Đức Phật Thầy sai đi đặt tên chùa có mang theo bốn cây dầu con, đem trồng trước chùa một cây định làm cột phướn, còn ba cây thì trồng ở phía sau chùa.
Năm 1918 cây dầu ở trước chùa bị đốn để làm cầu và cất trường học. Đến năm Đinh Mão (1927), chùa bị phát hỏa làm cho ba cây dầu trồng ở phía sau chùa đều bị cháy nên chết hết.
Cây dầu trồng trước chùa bị chặt hồi năm Mậu Ngủ (1918) đến năm Mậu Dần (1938) nghĩa là hai chục năm sau, cái gốc này tuy đã mục nhưng lại đâm lên một cái chồi. Sau cơn hỏa hoạn, chùa được dời qua mảnh đất kế cận. Qua năm sau 1939, khi Đức Huỳnh Giáo Chủ khai sáng Phật Giáo Hòa Hảo, Ngài đã cho phép cất sửa chùa trở về chỗ cũ.
Đây là một việc hy hữu nên ngoài việc quí trọng người ta còn sùng ngưỡng cây dầu mới mọc nữa, bởi việc này ứng với lời tiên tri của Đức Phật Thầy Tây An trước kia, ở câu:
Chừng nào gốc mục lên chồi,
Ta vưng sắc lịnh tái hồi trần gian.
Vì thế, mỗi khi đến viếng chùa, khách thập phương đều đến chiêm ngưỡng cây dầu mọc lại ở sau cột phướn, xem như một điềm lành, một kỳ tích. Ngoài ra chùa này còn lưu giữ được những bảo vật như mớ tóc của Đức Phật Thầy, một cây quạt lông và ba tàn thuốc lá. Đó là nhờ những người cảm tử xông vào lấy kịp khi chùa bị phát hỏa năm 1927.
Tây An Cổ tự được xem như cổ nhứt và còn giữ được cách thờ phượng đúng với chơn truyền của Đức Phật Thầy, nghĩa là thờ trần điều, tượng trưng cho tinh thần vô vi và lòng bác ái đối với tất cả chúng sanh.
Hình 2: Tây An Cổ Tự xưa là cốc Ông Kiến, tại làng Long Kiến An Giang (ảnh Kiến Trúc Việt Nam)
2-TRẠI RUỘNG Ở THỚI SƠN, AN GIANG
Vì muốn tránh sự dòm ngó của nhà cầm quyền lúc bấy giờ, Đức Phật Thầy Tây An vào vùng Thất Sơn nơi hoang vắng, địa thế hiểm trở để lập trại ruộng trong khu vực núi Két, thuộc xã Thới Sơn, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang, Việt Nam. Thuở xưa muốn vào được nơi đây phải đi theo con đường quanh co trong rừng từ Núi Sam vào Nhà Bàng khoảng 10 cây số.
Sau khi Đức Phật Thầy cứu dân độ bịnh và hướng dẫn tín đồ tu hành, phát rẫy làm ruộng và trồng các loại cây ăn trái, thì dần dần dân nghèo kéo đến sanh sống. Ngài hướng dẫn dân khai hoang lập làng. Làng Hưng Thới và Xuân Sơn sau này thành xã Thới Sơn. Nơi đây Ngài đã cho dựng đình Thới Sơn để thờ Thành Hoàng Bổn Cảnh, là vị thần chủ quản vùng đất mà họ đến khai phá. Ngoài các nông cụ, Đức Phật Thầy có nuôi hai con trâu mà người ta thường gọi là ông Sấm và ông Sét vì chỉ nghe theo lệnh của Ngài. Trước sân chùa khoảng năm bảy chục mét có cây lâm vồ, tương truyền do Ngài trồng.
Thới Sơn nằm trong hệ thống dãy núi Thất Sơn, chung quanh bao bọc bởi nhiều ngọn núi cao, cảnh vật thanh vắng, rất tiện lợi cho các môn đệ của Đức Phật Thầy tu tập. Nơi đây quy tụ hàng đại đệ tử của Ngài như anh em ông Đình Tây, ông Đạo Lập, ông Đạo Xuyến vân vân.
Đức Phật Thầy không ở nơi đây thường trực, Ngài giao mọi việc cho anh em ông Đình Tây coi sóc. Sau khi anh em ông Đình Tây qua đời, trại ruộng được tu bổ và mở rộng quy mô thành một cảnh chùa. Phía trước có đào ao sen và trồng một hàng dương.
Trong chùa Thới Sơn nơi chánh điện có bàn thờ Tam Bảo và hậu điện có bàn thờ Đức Phật Thầy Tây An. Trên cả hai bàn thờ đều không có các hình tượng, mà chỉ có một bức Trần điều lớn màu đỏ. Phía trước sân chùa, có 3 ngôi miễu nhỏ thờ Vinh thần, Tả và Hữu ngoại Sơn thần; theo mô hình "trước miễu sau chùa" thường thấy ở các ngôi chùa của đạo Bửu Sơn Kỳ Hương.
Chùa Thới Sơn còn có lưu giữ một mớ tóc và các dụng cụ như lưỡi mum, lưỡi câu, sợi dây, và 2 cây độc để cho ông Đình Tây trị ông “Năm Chèo” tức con cá sấu năm chân mà ông đã nuôi bị thoát chuồng.
Ngày nay khách thập phương sau khi lễ bái chùa Thới Sơn và chùa Phước Điền tục gọi là Trại Ruộng, đều thăm viếng mộ ông Đình Tây và ông Tăng Chủ, anh của ông ở gần chùa.
Hằng năm, vào ngày 14 và 15 tháng Giêng âm lịch, chùa Thới Sơn đều có tổ chức lễ cúng Tam bảo và Đức Phật Thầy, cũng như cầu an cho năm mới rất long trọng, thu hút nhiều tín đồ và khách thập phương đến tham dự.
(Xem đoạn 2: https://vietbao.com/a271143/bon-di-tich-quan-trong-cua-duc-phat-thay-t-y-an-2)
Hình 3: Di vật của Đức Phật Thầy để lại cho ông Đình Tây tại chùa Thới Sơn (ảnh Vinh Thông)
Gửi ý kiến của bạn
