Hôm nay,  

Tuồng Phụng Kiều Lý Đán Giới thiệu cảnh bốn

04/06/201700:01:00(Xem: 5343)

Tuồng Phụng Kiều Lý Đán

Giới thiệu cảnh bốn
 

Nguyễn Văn Sâm


blank

Tuồng Phụng Kiều - Lý Đán 鳯嬌李旦 in ra lưu thế đã được 115 năm rồi. Thời gian được viết ra phải là trước nữa. Hơn một thế kỷ, bao nhiêu biến thiên của cuộc đời, bao nhiêu thay đổi trong văn chương, bao nhiêu là quan cảm mới trong sự thưởng ngoạn. Nhân vật hoàng tử đã đi ra ngoài câu chuyện, thế vào là một người bình thường nào đó lắm khi còn không cần cả một cái tên. Vị quan to, ông vua già, cái ngai vàng mục nát cũng đã đi ra khỏi bối cảnh của những gì nhà văn viết ra cả hơn nửa thế kỷ nay rồi. Sự tranh chấp về quyền lực dưới danh nghĩa chánh thống và tiếm quyền của hai dòng họ, cũng là những điều gì xa lạ với quần chúng – ngoài các tuồng cải lương hay những bộ phim tràng giang đại hải du nhập từ phương Bắc. Càng xa lạ hơn nữa là cách nói nửa Hán nửa Việt trong tuồng. Càng gây ngạc nhiên là nhân vật nói về mình, than vãn hay diễn tả một điều về cảm xúc, về nội tâm lại được nói ra bằng những câu thuần Hán. Tác giả tuồng không viết về hành động, không mô tả cử chỉ của bất cứ nhân vật nào mà gói ghém hành động và cử chỉ bằng lời nói của chính nhơn vật đó hay một nhân vật khác. Tuồng là như vậy. Đó là sản phẩm của thời đại nó ra đời, thời đại đó tuồng đã làm vui thính chúng và khán giả lúc đó. Tuồng nói chung đã cung cấp cho họ khoái cảm thưởng ngoạn nghệ thuật để làm tròn vai trò văn hóa của mình. Ta lạ lẫm với tuồng vì thời gian xa cách giữa ta và tuồng quá lớn, và vì như đã nói, tuồng đã xong vai trò và bây giờ nó đang tan biến dầu bất cứ sự cố gắng vực dậy nào

CẢNH BỐN

(Nhà Hồ Phát đãi tiệc, mẹ con Phụng Kiều bị cấm lai vãng sảnh đường)

 

An Nhơn:

Con coi lấy đó mà coi!

Thôi vật này quá tốt,

Trên thế chỉn không!

Vẻn vi ám lộ song long,

Lòe loẹt hào quang nhứt đóa đi con.

Xem của này cũng lạ,

Dầu chẳng phải (PKLĐ_8a) vương công hầu bá,

Cũng là quốc thích hoàng thân.

Nãi hữu thử chí trân,

Chớ dân gia một thử bửu[1] đi con.

Phụng Kiều:

Thưa mẹ!

Con nghe chàng phân khứ tựu[2],

Dường lòng có nghi nan.

Tôi định Tiến Hưng này là:

Thị thái tử Đường hoàng[3],

Nãi vương hậu sở sản[4] chớ chẳng không đâu mẹ.

An Nhơn:

Chuyện ấy thị phi[5] chưa hản,

Lậu tình ắt mắc họa tai[6].

Con! Giờ thì mẹ con ta phải để đó,

Lòng dặn lòng chớ khá hở môi,

Dạ chử dạ mựa đừng sơ lậu[7].

A hoàn:

Vưng Viên ngoại truyền lai tẩu tẩu[8],

Cùng Viện quân phó dữ tiểu thơ.

Mai Mã gia nghinh tứ anh thơ,

Người dạy gạo trắng một thăng cho đó.

Người lại dạy An Nhơn cùng tiểu thư rằng:

Phận áo quần chẳng có,

Đừng léo hánh đường trung[9].

Còn một cân gai giúp cho xong,

Nơi sài thất khá tua ẩn mặt đó!

An Nhơn:

Thôi! Cực khổ khôn cùng cực khổ,

Thẹn lòng quá đỗi thẹn lòng.

Kham thán dã thiên công,

Ai ta hồ thời vận[10]!

 

 



[1] Người dân không có thứ của báu nầy.

[2] Khứ tựu去就: Sau trước.

[3] Là hoàng tử nhà Đường. Tôi định 碎定: tôi cho rằng, đoán rằng.

[4] Là con do vương hậu sanh ra.

[5] Thị phi 是非: Phải hay không phải. Trúng trật.

[6] Chuyện bay ra ngoài thì mình mang họa. Lậu tình 漏情: Lộ chuyện.

[7] Giữ trong lòng đừng cho ai biết. Chử dạ 字胣: Giữ trong lòng, trong dạ. Khăn khăn. Bản Nôm viết từ chử 渚 bằng chữ 字, theo âm địa phương miền Nam. Hai mẹ con bàn với nhau về Tiến Hưng. Cả hai đều ngờ đó là hoàng tử, con vua Đường.

[8] Theo lời dạy của viên ngoại…. cho nên tẩu tẩu 嫂嫂 là tiếng gọi chị dâu (của viên ngoại).

[9] Đừng lãn vãn ở nhà lớn. Chữ léo hánh 𠮩哼không phải dễ thấy trong văn bản. Rất quí.

[10] Tức mình than thở, trách trời đất. Cảnh nầy có hai phần liên hệ nhau. Hai mẹ con bàn tán về người chồng của cô con gái. Có thể trong trí nghĩ đến một tương lai đẹp của họ thì thực tế cho thấy cảnh phũ phàng: Họ không cho léo hánh đến nhà lớn khi có khách khứa, viện cớ mẹ con nghèo khổ rách rưới. Cảnh nầy có thể làm đề tài cho một truyện ngắn nếu dung nhân vật hiện đại…



Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Vào ngày đầu năm dương lịch, quân phiến loạn tại Philippines đã bất ngờ tấn công một mỏ đồng tại khu vực Nam Cotabato ở miền Nam đảo Mindanao
Ngày 2 - 12 - 2007, Quốc vụ viện Trung quốc tuyên bố, lấy đảo Hoàng Sa và Trường Sa, thành lập chung vào huyện Tam Sa, thuộc đảo Hải Nam
Trong những ngày gần đây Uỷ Ban Nhân Quyền Việt Nam chúng tôi liên tục nhận được các thông tin về việc một số các tù nhân chính trị và lương tâm
Ngày nay thì mọi giới quyền lực truyền thông đều thừa nhận về mục tiêu và giá trị của hoạt động truyền thông; nhưng trên thực tế thì đã hình thành
What America Must Do”. Đó là nhan đề của một bài báo đăng trên Tạp chí Foreign Policy số January/February 2008 ( www.foreignpolicy.com ) đưa ra ý kiến
Thật không có năm nào nhộn nhịp như cuối năm 2007, khi mà báo chí, đài phát thanh, các chương trình TV phát hình, các báo trên liên mạng
Điện thoại reo liên hồi, những người ở rất xa, vừa biết tin giờ chót có Đêm Thắp nến Tưởng niệm 40 năm
Trong niềm hân hoan chào đón một mùa Xuân mới, các Cựu Sinh Viên Quốc Gia Hành Chánh Miền Đông HK
Khi nhìn sâu vào một trái cam, không cần ánh sáng của khoa học, ta cũng có thể thấy rõ trái cam được làm bởi rất nhiều điều kiện như là: đất, nước, gió, mây
Giáo Hội Phật Giáo Hòa Hảo  thông báo: Phòng mạch Bác Sĩ tại 3610 W. First ST, # G Santa Ana, CA 92703 khám bịnh cho toa miễn phí giúp đồng đạo
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.