CƯỜI CHÚT CHƠI!
Người Quản Lý Tài Ba
Có hai hồ nuôi cá, nước đục xanh màu bùn quanh năm. Người ta thường thất vọng vì không thấy cá đâu cả; thỉnh thoảng người ta chỉ thấy có vài con ngóc đầu lên đớp mồi rồi biến dạng… Bắt đầu làm việc ở hồ thứ nhất, người quản lý cùng công nhân làm việc rất chăm chỉ trong việc nạo vớt rong, bùn nhớt hôi thối. Họ cố hết sức cải thiện, làm cho nước trong. Người ta đã dung nhiều loại sản phẩm diệt rong bằng hoá chất. Kết quả rất nhanh nhưng cũng rất nhanh sau đó, rong lại phát sinh nhiều hơn và nhanh hơn vì chất bùn xác của rong lại trở thành phân tốt giúp cho rong mới mau phát triển. Sau nhiều tháng nghiên cứu cách làm cho nước trong mà không cần dùng thuốc, họ phải tốn rất nhiều công phu. Người quản lý quay sang dùng rơm (barley straw) dựa theo công trình nghiên cứu của Anh quốc vào thập niên 1990. Công nhân phải tìm rơm, bệnh thành những cái bánh lớn có bọc lưới và theo diện tích, khối lượng nước mà đặt những bánh rạ theo cân lượng nhất định trên mặt hồ. Họ làm việc vất vả đến chán ngán, từng ngày mong mỏi nhìn thấy nước trong. Rơm chỉ ngăn chặn rong phát triển chứ không diệt rong và phải chờ một thời gian nhất định để có hiệu quả. Cuối cùng một thời gian sau và họ cũng được nhìn thấy nước hồ trong veo có thể nhìn thấy đáy. Bầy cá kiển đủ màu sắc chừng như cũng rất sung sướng bơi lội chào khách.
Đến lượt chuyển sang nghiên cứu và làm việc ở hồ thứ hai. Hồ này cách hồ kia bỡi một lối đi băng ngang có hang cây xanh che chắn. Nước hồ tệ hơn hồ trước, đục hơn, mùi xú uế xông lên nống nặc, rong đủ loại phủ kín mặt hồ như tấm mền nhớt. Múc nước lên nhìn như xúp đậu. Người quản lý yêu cầu công nhân làm việc những ngày dài, rất cực nhọc. Họ phải làm theo trình tự vừa nghiên cứu, đúc kết sự thành công vừa qua và theo đó mà thực hiện đúng qui trình, kế họach để có kết quả tốt hơn. Giữa lúc công nhân đã mệnh mỏi ngao ngán thì người quản lý lại mãn nhiệm. Một ông khác lên thay, để chứng tỏ tài năng của mình và lấy long công nhân, ông ta kịch liệt chỉ trích người trước đã dốt nát, lãng phí mồ hôi, công sức của công nhân. Ông được công nhân nhiệt tình ủng hộ khi vận động là ông sẽ có kế hoạch thay đổi khẩu hiệu là: “ĐỔI THAY ĐÁNG TIN CẬY!”. Nghe “THAY ĐỔI - ĐỔI THAY” rất nhiều ngưởi thích thú, mừng vui không xiết; họ hy vọng được thay đổi, tinh thần phấn khích lên cao và sẵn sang làm việc ngay. Người quản lý chộp cơ hội, ra lệnh phải làm ngay càng nhanh càng tốt. Theo lệnh mọi người thi nhau khai mương để xả nước hai hồ chung lại với nhau. Ai cũng chăm chú đến nước ở hồ thứ hai. Hôm sau, quả thật nước bắt đầu thấy tốt hơn lúc trước. Mọi người hoan hô là đã hoàn tất công việc một cách nhanh chóng, xuất sắc!
Thằng cu Tèo đi học ngày nào cũng ghé ngang qua đó để xem các chú làm việc ở hồ nước đục. Hôm nay cũng thế nó ghé qua xem hồ nước đục. Nó kêu lên! Ô hay quá! giỏi thật, nước trong hơn ngày hôm qua rồi! Ai cũng mừng, rạng rỡ! Đến khi thằng bé bước sang hồ bên kia, để xem cá lội, nó kêu la inh ỏi: Ồ! chết rồi! Ôi chết tiêu rồi các chú ạ! … Hồ này bây giờ tự nhiên nước trở đục hơn ngày trước! Mọi người nghe tiếng la của nó tưởng chừng như nó kêu cứu. Tất cả đều chạy lại xem. Ai cũng trợn mắt ngó nhau rồi đứng chết trân như cây trồng vậy!
Hoá ra khi bình tĩnh người ta mới nhận ra “THAY ĐỒI” chỉ có nghĩa là làm cho khác đi. Thay đổi có khi làm cho xấu hoá tốt, cũng nhiều khi tốt hoá xấu, hoặc xấu hoá xấu hơn.
Hứng khởi quá độ người ta đã quên hỏi xem thay đổi để có kết quả như thế nào.
Vĩnh Tường.
(Viết vào mùa bầu cử 2008 khi đang cải thiện nước hồ cá)
Gửi ý kiến của bạn
