Giải Văn Việt trao ở VN: nhà thơ Lý Đợi nhận thay nhà văn Ngô Thế Vinh
Nhà thơ Hoàng Hưng -- Thường trực Hội đồng Giải Văn Việt -- trong một email thông báo đã cho biết hai tác phẩm sông Mê Kông của Ngô Thế Vinh được giải Văn Việt 2017. Thông báo về Giải Văn Việt gửi tới nhà văn Ngô Thế Vinh như sau:
“Subject: thông báo Giải Văn Việt
Thân gửi nhà văn Ngô Thế Vinh
Xin vui mừng thông báo với nhà văn: Căn cứ vào kết quả bầu chọn của Các Ban Xét Giải Văn Việt lần 2, nhà văn đã được Chủ tịch Hội đồng Giải Văn Việt là nhà văn Nguyên Ngọc quyết định tặng Giải Đặc biệt cho hai tác phẩm "Cửu Long cạn dòng biển Đông dậy sóng" và "Mekong dòng sông nghẽn mạch" đã đăng trên Văn Việt năm 2016. Nhà văn sẽ nhận được Giấy chứng nhận Giải Văn Việt và số tiền thưởng (mang tính tượng trưng) trị giá 2000 USD trong ngày Trao giải 3/3/2017 sắp tới tại Sài Gòn. Kính mời nhà văn tới dự buổi Trao Giải (giờ và địa điểm cụ thể BTC sẽ thông báo sau).
Thường trực Hội đồng Giải Văn Việt
Hoàng Hưng”
.
Nhiều nhà văn đã bị công an ngăn cản để không tham dự lễ trao Giải Văn Việt.
Một trong những người bị ngăn cản dự lễ trao giải là nhà báo Phạm Đình Trọng.
Ông Phạm Đình Trọng viết về tình hình công an không cho dự lễ trao Giải Văn Việt:
“KHÔNG GIAM CẦM ĐƯỢC SỰ THẬT
PHẠM ĐÌNH TRỌNG
3.3.2017, Văn Đoàn Độc Lập họp mặt kỉ niệm tròn ba năm có mặt trong xã hội dân sự của đất nước, 3.3.2014 – 3.3.2017, và trao giải thưởng Văn Việt lần thứ hai. Một sinh hoạt văn hóa bình thường và nhỏ bé của mấy chục nhà văn đều ở tuổi ngoài 60 nhưng còn canh cánh không yên nỗi niềm với dân với nước. Vậy mà an ninh nhà nước cộng sản lại phải huy động một lực lượng đông đảo ngăn chặn, phá đám. Hai tốp an ninh chốt chăn hai ngả đường trước nhà tôi. Lại còn người áp sát tận cửa thang máy tầng hầm và tầng trệt.
Hôm qua gặp tôi, nhà văn vừa viết Lời Ai Điếu của một đời cầm bút trong thể chế cộng sản Lê Phú Khải đã đinh ninh rằng thế nào an ninh cộng sản cũng phá đám như năm trước Văn Đoàn Độc Lập trao giải thưởng Văn Việt lần thứ nhất và ông cứ băn khoăn làm sao thoát ra khỏi vòng vây an ninh để đến gặp những nhà văn bầu bạn còn giữ được liêm sỉ ngòi bút mà ông kính trọng. Hôm nay trong thân phận người tù tại nhà, tôi phôn cho ông nhà văn cùng tuổi với ông Tổng bí thư đương chức của đảng cộng sản cầm quyền và bên tai tôi vang lên tiếng nhà văn của Lời Ai Điếu: Tôi đang ở nhà. Mấy cậu an ninh trẻ đang chặn trước nhà tôi.
Bị tước đoạt quyền con người cơ bản là quyền đi lại thì chúng tôi ngồi nhà gõ bàn phím tố cáo với hôm nay và mai sau sự chà đạp man rợ lên những giá trị làm người của người dân mà nhà nước cộng sản Việt Nam đang thi thố những năm tháng này. Làm sao có thể giam cầm được tâm hồn người viết. Làm sao có thể giam cầm được sự thật!”
.
Nhà văn Ngô Thế Vinh từ California đã ủy quyền cho nhà thơ Lý Đợi nhận và đọc diễn từ nhận giải thưởng Văn Việt 2017.
Sau đây là diễn văn của nhà văn Ngô Thế Vinh ủy quyền cho nhà thơ Lý Đợi đọc.
.
NGÔ THẾ VINH - DIỄN TỪ NHẬN GIẢI ĐẶC BIỆT
VĂN VIỆT LẦN THỨ HAI
Quý anh chị trong Diễn Đàn Văn Việt
Thưa Hội đồng Giám khảo giải Văn Việt
Được tin hai tác phẩm, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch, được chọn để trao giải Đặc biệt Văn Việt Lần Thứ Hai, tôi cảm thấy rất vinh hạnh. Hai tác phẩm đó viết về sinh mệnh của một dòng sông là mạch sống không chỉ của Việt Nam mà còn của hơn 70 triệu cư dân thuộc bảy quốc gia ven sông. Hai tác phẩm đó không chỉ chất chứa nhiều dữ liệu, nhưng qua đó tôi cũng muốn chuyển tải thông điệp mang tính dự báo về ý đồ hiểm độc của Trung Quốc và về những tranh chấp không thể tránh giữa Trung Quốc và các quốc gia trong lưu vực Sông Mekong. Và dự báo ấy với thời gian đang được chứng nghiệm. Hậu quả những tranh chấp ấy đang làm cho "Cửu Long Cạn Dòng và Biển Đông Dậy Sóng". Sự kiện một Diễn đàn độc lập như Văn Việt quan tâm đến và trao giải cho hai tác phẩm mang tính "nhạy cảm và tế nhị" đó là một quyết định rất có ý nghĩa và là một vinh hạnh cho người viết.
Giải thưởng cũng làm cho tôi xúc động bởi vì Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng 2000, và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch 2007, cho dù đã được xuất bản và tái bản ở hải ngoại từ hơn một thập niên trước, nhưng cho tới nay vẫn không được chấp nhận bởi các nhà xuất bản "chính thống" ở trong nước. Lý do đưa ra là "những khó khăn không thể vượt qua", lý do đó là yếu tố Trung Quốc. Cái yếu tố căn cơ đó đang huỷ hoại con sông 4,800 km và đe doạ nguồn sống của hơn bao nhiêu triệu cư dân trong lưu vực. Yếu tố đó còn là nút chặn cả tự do học thuật của Việt Nam.
Trong nghịch cảnh ấy, cả hai cuốn sách về sông Mekong/ Cửu Long vẫn được một nhà xuất bản "lề trái" trong nước mang tên "Giấy Vụn" lần lượt cho ra mắt 2012, 2014 và phổ biến rất hạn chế trong điều kiện vô cùng khó khăn và cả nguy hiểm nữa cho những bạn trẻ chủ trương nhà xuất bản. Cũng phải ghi nhận thêm ở đây, Diễn đàn Văn Việt năm 2016 đã cho xuất bản trên mạng toàn tập hai cuốn sách Mekong kể cả Audiobook, góp phần không nhỏ trong việc phổ biến thông tin về những con đập Mekong và những bước khai thác huỷ hoại hệ sinh thái của một con sông huyết mạch.
Là người cầm bút ở Miền Nam trước đây và hải ngoại sau này, sống sót giữa hai thế kỷ, đã trải nghiệm qua hai chế độ cùng những năm tháng tù đày, tôi không thể không chạnh lòng nghĩ tới những văn nghệ sĩ đang phải sống thiếu tự do ở quê nhà. Nhưng rồi tôi vẫn lạc quan để thấy rằng từ trong ngọn lửa đỏ thiêu rụi ấy, vẫn có những con phượng hoàng vực dậy từ tro than, cất cánh bay lên như một Bùi Ngọc Tấn với Chuyện Kể Năm 2000, đem tới cho chúng ta niềm hy vọng.
Cũng cần ghi nhận thêm Văn Việt là một diễn đàn mà tôi từng cộng tác do tinh thần tự do của những nhà văn độc lập như một yếu tính của sáng tạo, không chấp nhận là công cụ trong bộ máy chính trị. Không chỉ giới hạn trong lãnh vực văn học, Văn Việt còn là một diễn đàn cấp tiến, dũng cảm nói lên quan điểm của người công dân trước những vấn đề sống còn của đất nước. Thêm nữa, Văn Việt đang dụng công giới thiệu với độc giả trong nước một giai đoạn sinh hoạt Văn học Nghệ thuật của Miền Nam từ 1954-1975 vẫn bị coi là cấm kỵ và cả giới thiệu dòng sinh hoạt văn học ấy ở hải ngoại. Văn Việt đang bắc một nhịp cầu đối thoại và hợp tác giữa các giới văn nghệ sĩ trong nước và hải ngoại, với ý nghĩa tôn trọng tự do của người cầm bút hướng tới một Việt Nam dân chủ tiến bộ và đang trải rộng trên toàn cầu. Đó là những nỗ lực đáng trân quí.
Hôm nay, ngày 3 tháng 3, một ngày nhiều ý nghĩa: Ngày Nhà Văn Thế Giới / World Writers Day năm thứ 31, cũng là năm thứ 3 ngày thành lập Ban Vận động Văn đoàn Độc lập, tôi vinh hạnh đón nhận giải thưởng Văn Việt với niềm hy vọng vấn đề "môi sinh trong lành và phát triển bền vững" hiện đang ở mức "báo động đỏ" ở Việt Nam sẽ là mối quan tâm của mọi công dân trên quy mô cả nước chứ không chỉ riêng với Sông Mekong và Đồng Bằng Sông Cửu Long. Và tôi cũng xin được chia xẻ vinh dự và giải thưởng này tới các bạn trẻ chủ trương Nhà Xuất Bản Giấy Vụn, họ đang đi những bước đầy thử thách nhưng có ý nghĩa vô cùng quan trọng là hướng tới "quyền tự do xuất bản" vốn không thể thiếu cho sinh hoạt viết và đọc.
Xin cám ơn quý vị.
NGÔ THẾ VINH
California 03.03.2017
.
ENGLISH VERSION:
NGÔ THẾ VINH - VĂN VIỆT LITERARY PRIZE -- ACCEPTANCE SPEECH
To the staff at Văn Việt Forum
To the Committee of the Văn Việt Literary Prize
I feel honored to learn that the 2017 Văn Việt Literary Prize was awarded to my books, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng/ The Nine Dragons Drained Dry -- The East Sea In Turmoil and Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch/ Mekong -- The Occluding River. The two works deal with the survival of a great river of the world, and the livelihood of not only our beloved Vietnam but also of the more than 70 million people inhabiting the seven nations that border its banks. In the works, I present a wealth of data demonstrating that the Mekong is facing a critical threat to its survival. Furthermore, in those pages, I also wish to draw the readers’ attention to the prospect that China, by her dangerous intervention in the river, will inevitably collide with the other nations in the Mekong River Basin. And, that prospect is gradually becoming a reality. In recent years, events unfolded before our eyes are consistent with the prediction that “Mekong being drained dry and the East Sea in turmoil.” The fact that the independent literary group Văn Việt shows special interest in and decides to give the award to the two books dealing with such “sensitive and delicate” issues bring special meaning and honor to me.
The award touches my heart. The two works, Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng (2000) and the Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch (2007), have gone through multiple editions abroad over the past decade or so, but to this day, they have yet to be published in Vietnam by an "official" publisher. The explanation being offered is the "insurmountable difficulty” which is nothing other than the “Chinese factor”. That fundamental “factor” is inflicting havoc on the 4,800 km long river, and is threatening the livelihood of the millions of inhabitants in the Basin. In addition, that “factor” also acts as a stranglehold on the academic freedom of our nation.
Under such unfavorable circumstances, the young founders of the underground / "lề trái" publisher "Giấy Vụn" still found the courage to disregard all difficulties and dangers and published - with very limited circulation - those two books in 2012 and 2014, respectively. I would be remiss not to mention that the Văn Việt Forum has uploaded the two books on its website including the Audiobook form in 2016. In doing so, the Forum has contributed significantly to the dissemination of information pertaining to the hydroelectric dams on the Mekong and the destructive exploitation of the ecosystem of that most important river.
I have been a writer in Vietnam and abroad, I have crossed the threshold from one century into the next, I have lived under two political regimes, and I have survived the years in the “re-education camps”. I cannot help but empathize with the writers and artists who are living now without freedom of expression in our homeland. Nevertheless, I still keep alive my faith that out of the burning ashes, phoenixes will unfailingly rise to bring us hope. I am referring here to the writer Bùi Ngọc Tấn the author of Chuyện Kể Năm 2000.
In the past, I have cooperated with Văn Việt Forum, because the Forum brings together authors who harbor a deep love for freedom and independence -- the crucial elements for creativity -- and because they reject to serve as agents of the authorities. The Forum does not confine itself to literary matters, but also remains a progressive, courageous podium for citizens who are committed to the future of our homeland to come forward and voice their concerns. Furthermore, Văn Việt is striving to introduce the readers in Vietnam the banned Literature and Arts in South Vietnam during the 1954-1975 period. Thus, Văn Việt is building a bridge connecting Vietnamese writers and artists living all over the world to rally and fight for the freedom of expression and work toward a democratic, progressive Vietnam. It is making its presence felt around the globe. The work of Văn Việt deserves our appreciation.
Today, on this third day of the third month of the year -- is a special day. It is the day we commemorate the 31st World Writers Day and the third anniversary of the founding of the Campaign Committee for the Association of Independent Writers/ Ban Vận động Văn đoàn Độc lập. I am honored to accept the 2017 Văn Việt Literary Prize in the hope that the prospect of a "clean environment and sustainable development " -- now under a "red alert" threat -- would become the concern for every one of us in our entire nation and not limited to our brethren living along the Mekong River or in the Mekong Delta. I also would like to extend an invitation to my young friends at the Giấy Vụn Publishing House to share with me in accepting the honor conferred by this award. They are courageously marching on a challenging but extremely meaningful road to the goal of “freedom of publication” that is cherished by authors and readers alike.
Thank you.
NGÔ THẾ VINH
California 03.03.2017
.
Mời xem-nghe buổi trao giải: https://www.youtube.com/watch?v=4eOPQKM92Y8&feature=youtu.be
.
.
Trích bài phỏng vấn của VOA:
VOA PHỎNG VẤN
NHÀ VĂN NGÔ THẾ VINH
1. Thưa bác sĩ, theo ông, việc Văn Việt chọn ông, tác giả của 2 tác phẩm về Mekong, có ý nghĩa gì?
NTV. Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch, là hai tác phẩm viết về sinh mệnh của một dòng sông là mạch sống không chỉ của Việt Nam mà còn của hơn 70 triệu cư dân thuộc bảy quốc gia ven sông. Hai tác phẩm đó không chỉ chất chứa nhiều dữ liệu, nhưng qua đó tôi cũng muốn chuyển tải thông điệp mang tính "dự báo" về ý đồ hiểm độc của Trung Quốc và về những tranh chấp không thể tránh giữa Trung Quốc và các quốc gia trong lưu vực Sông Mekong. Và dự báo ấy với thời gian đang được chứng nghiệm. Hậu quả những tranh chấp ấy đang làm cho "Cửu Long Cạn Dòng và Biển Đông Dậy Sóng". Sự kiện một Diễn đàn độc lập như Văn Việt quan tâm đến và trao giải cho hai tác phẩm mang tính "nhạy cảm và tế nhị" đối với tình hình ở trong nước Việt Nam hiện nay, đó là một quyết định rất có ý nghĩa và là một vinh hạnh cho người viết.
2. Có bao giờ 2 tác phẩm này được xuất bản trong nước, hay được tổ chức nào trong nước, đề nghị xuất bản chưa? Ông có sẵn lòng xuất bản trong nước cho độc giả Việt Nam không?
NTV. Cửu Long Cạn Dòng Biển Đông Dậy Sóng (2000), và Mekong Dòng Sông Nghẽn Mạch (2007), cho dù đã được xuất bản và tái bản ở hải ngoại từ hơn một thập niên trước, nhưng cho tới nay vẫn không được chấp nhận bởi các nhà xuất bản "chính thống" ở trong nước. Lý do đưa ra là "những khó khăn không thể vượt qua", đó là yếu tố Trung Quốc, mà cho đến nay vẫn cứ là điều cấm kỵ. Cái yếu tố căn cơ đó đang huỷ hoại con sông có chiều dài hơn 4,800 km và đe doạ nguồn sống của hơn bao nhiêu triệu cư dân trong lưu vực. Yếu tố đó còn là nút chặn cả tự do học thuật của Việt Nam.
Trong nghịch cảnh ấy, cả hai cuốn sách về Sông Mekong/ Cửu Long vẫn được một nhà xuất bản "lề trái" trong nước mang tên "Giấy Vụn" lần lượt cho ra mắt 2012, 2014 và dĩ nhiên là phổ biến rất hạn chế trong điều kiện vô cùng khó khăn và cả nguy hiểm nữa cho những bạn trẻ chủ trương nhà xuất bản. Cũng cần phải ghi nhận ở đây là các bạn trẻ chủ trương Nhà Xuất Bản Giấy Vụn, họ đang đi những bước đầy thử thách nhưng có ý nghĩa vô cùng quan trọng là hướng tới "quyền tự do xuất bản" vốn không thể thiếu cho sinh hoạt viết và đọc.
Và riêng nhóm chủ trương Diễn đàn Văn Việt, chỉ trong năm 2016 đã cho upload / xuất bản trên mạng của Diễn đàn toàn tập hai cuốn sách Mekong kể cả dạng Audiobook, góp phần không nhỏ trong việc phổ biến thông tin về những con đập thuỷ điện Mekong và những bước khai thác huỷ hoại hệ sinh thái phong phú của một con sông huyết mạch chỉ đứng thứ hai sau con Sông Amazon.
3. Ông tiên liệu gì về số phận của Mekong trong tương lai; và cuộc sống của vựa lúa Đồng bằng Sông Cửu Long?
NTV. Kể từ 1995, cách đây 27 năm khi Nhóm Bạn Cửu Long [là tiền thân của Hội Sinh Thái Việt hiện nay] lần đầu tiên lên tiếng báo động về những bước khai thác huỷ hoại và phát triển không bền vững trên Sông Mekong, khi biết Trung Quốc đang có kế hoạch xây một chuỗi 14 con đập thuỷ điện Bậc thềm Vân Nam trên dòng chính Sông Mekong; tôi đã thực hiện các chuyến đi khảo sát dọc theo con sông, và cũng đã đặt chân tới con đập Mạn Loan 1,500 MW là con đập lịch sử, con đập dòng chính đầu tiên trên sông Lancang-Mekong vừa được xây xong (1993). Và cho tới nay, Trung Quốc đã xây xong 6 con đập thuỷ điện dòng chính khổng lồ Vân Nam trong đó có hai con đập lớn nhất: con khủng long Nọa Trác Độ/ Nuozhadu 5,850 MW và con Đập Mẹ Tiểu Loan/ Xiaowan 4,200 MW (lớn gần gấp ba và gấp đôi con đập Hoover 2,000 MW của Mỹ giữa bang Nevada và Arizona trên sông Colorado), và theo Fred Pearce, chuyên gia môi sinh Đại học Yale thì về tổng thể Bắc Kinh hầu như đã hoàn thành kế hoạch thuỷ điện của họ trên sông Lancang, tên TQ của con Sông Mekong và con sông Mekong đã trở thành tháp nước và là nhà máy điện của TQ.
Với chuỗi những con đập Bậc Thềm Vân Nam và nay cộng thêm 12 dự án đập Hạ lưu (9 của Lào, 2 của Cam Bốt), và hiện đã có 3 dự án Xayaburi, Don Sahong, Pak Beng đang được triển khai ở Lào và có 2 trong 3 con đập ấy là do các công ty xây đập Trung Quốc.
Theo lượng giá 2010 của Toán Đặc Nhiệm Lượng Giá Môi Sinh Chiến Lược / Strategic Environmental Assessment thuộc International Center for Environmental Management / ICEM [Úc] thì những con đập dòng chính Hạ lưu sẽ gây ra những tác hại dây chuyền nghiêm trọng như: (1) Làm biến đổi dòng chảy; (2) Gây nguy hại tới nguồn cá và an toàn thực phẩm; (3) Đe doạ tính đa dạng của hệ thuỷ sinh; (4) Thay đổi toàn hệ sinh thái của dòng sông; (5) Giảm trữ lượng phù sa làm mất cân bằng dòng chảy, gây sạt lở bờ sông, các vùng ven biển; (6) Ảnh hưởng sút giảm trong sản xuất nông nghiệp nhất là cho hai vùng châu thổ Tonlé Sap, ĐBSCL; (7) Làm tổn hại vĩnh viễn nếp sống văn hóa cổ truyền dân cư Mekong trong vòng mấy thập niên tới.
Không phải chỉ có sự huỷ hoại từ những con đập thuỷ điện, còn phải kể tới kế hoạch chuyển dòng lấy nước từ Sông Mekong của Thái Lan, kế hoạch
đặt mìn phá đá các khúc ghềnh thác của con Sông Mekong của Trung Quốc và Thái Lan để mở rộng thuỷ lộ giao thông... với thời gian đó là những bước huỷ hoại tích lũy không thể đảo nghịch.
Có thể nhắc lại vài hậu quả nhãn tiền: những năm gần đây, ngay cả Mùa Mưa, con Sông Tonle Sap không còn đủ sức tiếp nước cho Biển Hồ -- như trái tim của Cam Bốt đang cạn dần; năm 2016 vừa qua ĐBSCL đã không còn Mùa Nước Nổi và bị hạn hán khốc liệt... Sự kiện Thủ tướng Việt Nam ông Nguyễn Tấn Dũng kêu gọi Trung Quốc xả nước từ hồ chứa con đập Cảnh Hồng/ Jinhong để cứu hạn cho ĐBSCL đã là một tín hiệu rất bi đát…
.
Mời đọc toàn văn bài VOA phỏng vấn ở:
Gửi ý kiến của bạn
