Hôm nay,  

Sự trỗi dậy của một thế giới đầy tin thất thiệt

16/01/201712:04:00(Xem: 5479)
Sự trỗi dậy của một thế giới đầy tin thất thiệt
 
Francis Fukuyama
Đỗ Kim Thêm dịch
 

Một trong những phát triển nhiều nổi bật trong năm 2016 và các nền chính trị cực kỳ khác thường là sự xuất hiện của một thế giới với “tin tức giật gân, thất thiệt“, mà trong đó tất cả các nguồn tin có thẩm quyền trên mạng hầu như đã bị đặt thành vấn đề và thách thức bởi các sự kiện trái ngược về phẩm chất mơ hồ và xuất xứ.


Sự xuất hiện của Internet và World Wide Web trong những năm của thập niên 1990 đã được chào đón như một thời khắc của giải phóng và mang lợi ích cho nền dân chủ toàn thế giới. Thông tin tạo ra một hình thức của quyền lực, và tới một phạm vi mà thông tin đã trở nên rẻ hơn và tiếp cận được nhiều hơn, các công luận dân chủ sẽ có thể tham gia trong các lĩnh vực mà cho đến nay họ đã bị loại trừ.


Trong những năm đầu tiên của thập niên 2000, sự phát triển của các phương tiện truyền thông xã hội dường như đã thúc đẩy khuynh hướng này, nó cho phép việc huy động quần chúng châm dầu cho “các cuộc cách mạng màu sắc" dân chủ khác nhau quanh thế giới, từ Ukraina đến Miến Điện (Myanmar) đến Ai Cập. Trong một thế giới của truyền thông đồng đẳng, những người gác cổng củ của thông tin, mà phần lớn dường như là các quốc gia độc tài áp bức, hiện nay có thể bị phớt lờ.


Trong khi có một số sự thật cho việc tường thuật tích cực này, có một s  khác đen tối hơn cũng đang hình thành. Những sức mạnh độc tài củ đã đáp ứng theo cách biện chứng, như ở Trung Quốc, họ học tập để kiểm soát Internet với hàng chục của hàng ngàn nhân viên kiểm duyệt, hoặc như ở Nga, bằng cách họ tuyển đoàn quân quậy phá và dùng người máy tung các tin xấu tràn ngập qua phương tiện truyền thông xã hội. Tất cả những khuynh hướng tập hợp nhau trong một cách hữu hình quy mô trong năm 2016, trong những cách làm nối kết các vấn đề ngoại vụ và nội chính.

Các tay gian giảo đầu nảo của các phương tiện truyền thông xã hội hóa ra là Nga. Chính quyền của họ đã đưa ra các loại tin thất thiệt trắng trợn thành những "s kiện" như những ngưi theo chủ nghĩa dân tộc ở Ukraina đối xử khắc nghiệt với trẻ em, hoặc là quân đội của chính phủ Ukraine bắn hạ máy bay Flight 17 của Malaysia Airlines vào năm 2014. Những nguồn tin tương t như vậy đã đóng góp vào các cuộc tranh luận về tình hình độc lập của Scotland, Brexit, và cuộc trưng cầu dân ý tại Hà Lan về Hiệp định Kết hợp của khối Liên Âu với Ukraine, khuyếch đại bất kỳ sự kiện mơ h nào mà nó sẽ làm suy yếu lực lượng ủng hộ cho khối Liên Âu.


Các cường quốc độc tài sử dụng tin tức xấu như một vũ khí đã là đủ xấu, nhưng việc thực hành đã bắt rể mạnh nhất là lúc trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ. Tất cả các chính trị gia nói dối, hoặc nói một cách độ lượng hơn, họ vặn vẹo sự thật vì lợi ích riêng; nhưng Donald Trump đã thực hành nó lên đến một tầm cao mới và chưa từng có. Điều này bắt đầu cách đây vài năm với việc đ cao của ông về "nơi sinh quán là chính," ông cáo buộc Tổng thống Barack Obama là người đã không sinh ra ở nước Mỹ; Trump tiếp tục tuyên truyền các cáo buộc, ngay cả sau khi Obama trưng ra được giấy khai sinh cho thấy rằng ông sinh ra ở nước Mỹ.


Trong các cuộc tranh luận tổng thống Mỹ gần đây, Trump khẳng định rằng ông chưa bao giờ ủng hộ chiến tranh Iraq và không bao giờ gọi biến đổi khí hậu là trò bịp. Sau cuộc bầu cử, ông xác quyết rằng ông đã thắng ngay cả những phiếu phổ thông (mà ông đã mất hơn hai triệu phiếu), bởi vì bỏ phiếu gian lận. Đây không phải chỉ đơn giản là chuyện đánh bóng cho các sự kiện, nhưng các sự dối trá hiển nhiên mà s sai trái có thể dễ dàng được chứng minh. Việc ông khẳng định các dối trá này đã là đủ xấu; những tồi tệ hơn là dường như là ông không chịu hình phạt từ các cử tri đảng Cộng Hòa vì sự xuyên tạc quá mức và được lặp đi lặp lại.


Theo như quyền tự do thông tin cổ vũ, liều thuốc điều trị ctruyền cho tin tức xấu chỉ đơn giản là trưng dẫn những tin tức tốt, mà nó sẽ thu hút tột đỉnh trong thị trường của tư tưởng. Thật không may, giải pháp này không hữu hiệu trong một thế giới truyền thông xã hội của các giới quậy phá và ngưới máy. Có nhiều ước tính cho rằng có t một phần ba đến một phần tư của người sử dụng Twitter rơi vào loại này. Internet được cho là giải phóng cho chúng ta ra khỏi những người gác cổng; và thực vậy, hiện nay, thông tin đến với chúng ta từ tất cả các nguồn có thể có, tất cả với mức độ khả tín như nhau. Không có lý do gì để nghĩ rằng tin tức tốt sẽ thắng  tin tức xấu.


Điều này làm nổi bật một vấn đề nghiêm trọng hơn là sự dối trá của cá nhân và ảnh hưởng của họ về kết quả bầu cử. Tại sao chúng ta tin vào thẩm quyền, mức độ khả tín của bất kỳ s kiện nào, đứng trước vấn đề là có rất ít người trong chúng ta đang có khả năng để xác minh hầu hết các s kiện này? Lý do là có nhiều định chế trung dung được giao nhiệm vụ tạo ra thông tin trung thực mà chúng ta tin tưởng. Người Mỹ có được các thống kê tội phạm từ Bộ Tư pháp Mỹ, và dữ liệu về tình trạng thất nghiệp từ Cơ quan Thống kê Lao động. Thực vậy, các cơ s của truyền thông dòng chính như New York Times đã thiên vị khi chống Trump, nhưng họ có các hệ thống tại ch để ngăn chặn các sai lầm thực tế nghiêm trọng khi nó xuất hiện trong báo của họ. Tôi ngờ vực một cách nghiêm túc rằng các cơ quan thông tấn Matt Drudge hoặc Breitbart có các đạo quân kiểm tra s kiện, xác minh tính chính xác của các tài liệu đăng trên trang web của họ.


Ngược lại, trong thế giới của Trump, mọi thứ là chính trị hoá. Trong diễn tiến của chiến dịch tranh c, ông cho rằng Janet Yellen thuộc Cơ  quan Dự trử Liên Bang đã làm việc cho chiến dịch của Hillary Clinton, cuộc bầu cử sẽ gian lận, các nguồn tin chính thức đã cố tình tường thuật không đầy đủ về tội phạm, và FBI từ chối truy tố Clinton phản ánh chuyện tham nhũng của Giám đốc FBI James Comey. Trump cũng không chấp nhận thẩm quyền của các cơ quan tình báo cáo buộc Nga thâm nhập hệ thống máy tính của trụ sở Uỷ ban Quốc gia Đảng Dân chủ. Và tất nhiên, Trump và người ủng hộ ông đã gièm pha cuồng nhiệt tất cả các báo cáo của các "truyền thông dòng chính" là thiên vị trong vô vọng.


Tình trạng bất khả đồng thuận về các sự kiện cơ bản nhất là sản phẩm trực tiếp của một cuộc tấn công toàn diện trên các định chế dân chủ - ở Mỹ, ở Anh và trên toàn thế giới. Và đây là nơi mà các nền dân chủ đang gặp phải các rắc rối. Trên thực tế, tại Mỹ, các định chế đang suy sụp, đó  là nơi mà các nhóm lợi ích đầy quyền thế có thể tự bảo vệ thông qua một hệ thống tài trợ cho chiến dịch tranh cử một cách không giới hạn. Địa điểm chính của sự suy sụp này là Quốc Hội, và phần lớn các hành vi xấu này là hợp pháp và phổ biến. Vì vậy, giới bình dân có quyền nổi giận.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                 


Tuy nhiên, chiến dịch tranh cử của Mỹ đã thay đổi nền tảng với một niềm tin chung rằng tất cả mọi thứ là gian lận hay chính trị hoá và hối lộ trắng trợn là tràn lan. Nếu các cơ quan thẩm quyền về bầu cử xác nhận rằng ứng cử viên được yêu chuộng không phải là người chiến thắng, hoặc là  nếu các ứng cử viên khác dường như thành công hơn trong cuộc tranh luận, nó phải là kết quả của một âm mưu xây dựng bởi các phe khác để làm nhũng lạm kết quả. Khi tin là người ta có thể mua chuộc được tất cả các định chế, nó sẽ dẫn đến một ngõ cụt làm mất niềm tin chung. Nền dân chủ của Mỹ, tất cả các nền dân chủ, sẽ không sống sót việc thiếu  niềm tin vào khả năng của các định chế trung dung; thay vào đó, đấu tranh chính trị qua đảng phái sẽ thâm nhập trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

 

***

Francis Fukuyama là Chuyên gia cao cấo tại  Đại học Stanford và là Giám đốc của Center on Democracy, Development and the Rule of Law. Tác phẩm mới nhất của ông là Political Order and Political Decay.

Nguyên tác: The Emergence of a Post-Fact World

https://www.project-syndicate.org/onpoint/the-emergence-of-a-post-fact-world-by-francis-fukuyama-2017-01



Ý kiến bạn đọc
17/01/201718:26:30
Khách
Tin mới nhất là TT Trump đã gài độ để nhiều kẻ trong chính trường Obama, kể cả tình báo mắc bẫy của Trump nên họ đang rất xấu hổ vì Trump đã tung ra cho cả thế gian này biết !
Tác giả hãy nhớ, võ Trump thời nay không ai có cách giải, nên tốt nhất đừng đụng tới Trump ! Hãy thán phục và cố học hỏi để tối thiểu là thành công trong một món gì để kiếm 1 triệu một năm !
17/01/201702:23:43
Khách
Cám ơn ông Đỗ Kim Thêm đã dịch ra tiếng Việt để bà con Việt Nam phần nào có thêm thông tin của những nhà truyền thông dòng chính chuyên ngồi máy lạnh để phao tin thất thiệt làm cho di sản trong 8 năm của ông O3ma tan tành ra mây khói.Khi mà con gà nòi của ông O3ma là bà cựu ngoại trương Hillary Clinton đầu đủ kinh nghiệm chính trị cũng có tí lươn lẹo ra sàn đấu với đấu thủ là ông "Khùng" Trum chuyên nghề dối trá(như bài báo ) đã bị nockout không kèn không trống.
Ông Thêm dịch dùng quá nhiều từ chuyên môn làm cho đám dân ngu ku đen cũng khó hiểu để thông suốt bản văn.
Nếu ông làm sao dịch ra một loại văn hóa bình dân của người Việt thì đám dân ngu ku đen phần nào mới nhá nổi cái chuyên đề này.
Sau cùng thời đại Internet toàn cầu đủ mọi loại thông tin thuợng vàng hạ cám chay loạn xạ trên mạng đáp ưng mọi nhu cầu thông tin.
Riêng mấy nhà truyền thông chuyên nghiệp chuyên nghề lái dư luận không còn danh dự của người cầm bút chuyên chính đáng chê trách là bọn truyền thông thổ tả kể cũng không sai.
17/01/201701:31:47
Khách
Theo như dịch giả công nhận có thật vậy chuyện lươn lẹo nầy, tôi nói công nhận là vì người dịch phải có nắm trong tay những bằng cứ chắc chắn rồi mới dịch những bài như vậy...cho xin hỏi hai điều :
1) Tỉ như Hi.. thắng thì tin tức nầy có như hiện tại chăng ?
2) Tin gần đây do một tên chết bằm người Anh sao không nghe TTDC liệt kê vào tin bịa mà cả ANNĐ (bao trùm 17 cơ quan) đã xác chứng được là giã hay thật mà đã vội làm rùm beng
3) Đây là lời khuyên chân thành DC và TTDC đừng tiếp tay kẻ địch phá nát quốc gia nầy nữa.....
4)Trở lại chuyện xưa 8 năm thì nếu tình hình nầy xãy ra thì TTDC sẽ dỡ nóc nhà người chống đối chứ chẳng chơi
17/01/201701:07:31
Khách
2008 Tác giả F.F. ủng hộ TT Oba .
Vì bà Hiu không đắc cử kỳ này , nên ông viết bài nhằm góp phần GẠCH BỎ giá trị cuả hơn 60 triệu lá phiếu của các công dân Mỹ bầu cho ông Trump .
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.