SƯƠNG NGUYỆT ANH: NGUYỄN NGỌC KHUÊ
(1864 - 1922)
Nguyễn Ngọc Khuê là nhà thơ, nhà báo Sương Nguyệt Anh, quê tỉnh Bến Tre. Bà là con gái nhà nho Nguyễn Đình Chiểu.
Bà có tiếng tài sắc, ông phủ Ba Tường làm quan cho Pháp là người có quyền thế, nhờ mai mối cùng đến nhà cụ Đồ Chiểu để cầu hôn, khách chưa kịp thưa lời thì cô Khuê đến bên cha: “Cha ơi, hôm qua cha đọc cho con nghe đoạn này phải không?” Rồi đọc to: “Sống làm chi theo quân phản đạo, quăng bùa hương, xô bàn đọc, thấy lại thêm buồn! Sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ!”. Khách đành lủi thủi ra về, để tránh tai họa gia đình bà dời nhà đến ở Rạch Miễu, bà kết hôn với ông Nguyễn Công Tính, sinh một gái là Nguyễn Thị Vinh, chồng mất sớm.
Bà là người phụ nữ làm chủ bút tờ báo “Nữ giới chung” là tiếng chuông của nữ giới với chủ trương nâng cao dân trí, khuyến khích công nông thương, đề cao vai trò phụ nữ trong xã hội đương thời. Báo ra mắt ngày 1-2-1918, tại Sài Gòn, là tờ báo của phụ nữ đầu tiên ở Việt Nam.
Năm 1914, thế chiến thứ I bùng nổ, Pháp mộ lính người Việt, đưa đi làm bia đỡ đạn. Bà phản đối qua bài thơ chữ Nho “Chinh phụ thi”, bày tỏ tâm tình người vợ xót xa biệt ly chồng không hẹn ngày về, em bà là Nguyễn Đình Chiêm dịch ra Nôm:
Cỏ rạp thân mềm liễu rủ hoa
Chàng đi bao thuở lại quê nhà?
Nửa đêm trăng xế lòng ngao ngán
Chiếc gối quyên gào luỵ nhỏ sa!
Ải bắc mây giăng che bóng nhạn
Vườn xuân nắng tạc ủ mày nga
Nhớ nhau mấy lúc chiêm bao thấy...
Nghìn dặm lang quân biết chẳng là?!
Cảm niệm: Bà Sương Nguyệt Anh
Sương Nguyệt Anh, lo lắng núi sông
Hồng nhan, thi phú vững vàng thông
Chống Tây mộ lính, gìn nòi giống!
“Báo Nữ đầu tiên”, mong mỏi trông
Nguyễn Lộc Yên
Send comment
