Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Trịnh Văn Cấn

09/12/201600:01:00(Xem: 3860)
(Lời tâm tình: Bài viết về “Sử Việt” chỉ khái quát, không đi sâu từng chi tiết của mỗi nhân vật. Cuối mỗi bài viết, phần “Thiết nghĩ” nếu có chỉ là góp ý của tác giả, không ngoài mục đích làm sáng tỏ thêm về nội dung đã biên soạn. Trang Sử Việt luôn mong mỏi nhúm nhen tình tự dân tộc, niềm yêu thương quê hương và giữ gìn Việt ngữ cùng văn hóa Việt. Trang Sử Việt đăng trên Vietbao Online thứ Ba và thứ Sáu hằng tuần).
________________ 
 
TRỊNH VĂN CẤN
(1881 - 1918)
 
Trịnh Văn Cấn tên thật là Trịnh Văn Đạt, thường gọi Đội Cấn vì ông làm đội trưởng lính khố xanh; quê phủ Vĩnh Tường, Vĩnh Phúc, là con rể chí sĩ Phùng Văn Nhuận. Ông chủ động đến nhà tù thăm nhà ái quốc Lương Ngọc Quyến. Sau khi ông mật đàm cùng Lương Ngọc Quyến về tình tự dân tộc và tội ác của thực dân Pháp, ông hưởng ứng, rồi thuyết phục các bạn đồng nghiệp của mình: Đội Giá, Cai Xuyên và 300 lính lê dương cùng trở về với dân tộc.
 
Bàn bạc kín, quân khởi nghĩa đề cử Đội Cấn là Tư lệnh trưởng, Lương Ngọc Quyến làm Quân sư. Đêm 30-8-1917, khởi nghĩa bùng nổ, Nghĩa quân giết giám binh Pháp là Noel, giết cai ngục Loew và phá nhà tù cứu Lương Ngọc Quyến và giải phóng 230 tù nhân, số tù nhân này đều gia nhập vào lực lượng nghĩa quân. Nghĩa quân làm chủ Thái Nguyên 7 ngày và tuyên bố “Thái Nguyên độc lập”, lá cờ được dùng ở đây là quân kỳ màu vàng đề 4 chữ "Nam binh phục quốc" của Việt Nam Quang Phục Hội bay phất phới trên đầu thành. 
 
     Quân của Đội Cấn giữ thành Thái Nguyên, thu nạp thêm các dân phu mỏ và dân địa phương nâng quân số lên khoảng 600 người. Lực lượng khởi nghĩa gồm: 130 lính vệ binh, hơn 200 tù nhân, 300 dân phu và dân địa phương. Quân khởi nghĩa được trang bị các loại vũ khí: 92 súng hoả mai và 75 súng trường, đã thu được từ kho vũ khí của Pháp. Lực lượng khởi nghĩa cố thủ và truyền hịch đánh thực dân Pháp, mong đợi các nơi hưởng ứng cùng nổi dậy và sự tiếp ứng của Việt Nam Quang Phục Hội để đồng khởi nghĩa toàn quốc. 
 
     Ngày 2-9-1917, quân Pháp phản công với quân số 2.700 người và đến ngày 5-9-1917 thì đánh vào tỉnh lỵ. Lương Ngọc Quyến tử tiết. Đội Cấn phải triệt thoái khỏi Thái Nguyên chạy về phía bắc. Đến trưa ngày 5 thì Pháp tái chiếm được thành. Số thương vong bên nghĩa quân là 56 người; quân Pháp thiệt mạng 107 người. Pháp đưa đại binh từ Hà Nội tiếp viện, vì quân số, vũ khí chênh lệch, khó giữ lâu dài nên ông ra lệnh rút lui về Vĩnh Yên. Hơn 4 tháng chống chọi ác liệt với giặc Pháp, dần dần đạn dược, lương thực kiệt quệ.  
 
Ngày 10-1-1918, đụng trận ác liệt, ông bị thương đã anh dũng dùng súng lục tuẫn tiết. Ngô Đức Kế nghe tin, dù ở tù nơi Côn Đảo đã làm 6 bài thơ tứ tuyệt: “Thái Nguyên thất nhật quang phục ký” rất hào hùng, đáng ghi nhớ 2 câu:
 
    “Uất không giai khí sơn hà tại
    Dạ dạ phần hương chúc hậu sinh”
 
Nghĩa là: “Khí thiêng phảng phất hồn sông núi
               Hương khói sáng soi kẻ hậu sinh.”
  
 *- Thiết nghĩ: Cuộc khởi nghĩa do Trịnh Văn Cấn lãnh đạo ở Thái Nguyên, kéo dài hơn 4 tháng (30-8-1917 đến 10-01-1918), đã làm cho chính quyền thực dân Pháp ở Đông Dương hoảng hốt và cả thế giới ngưỡng mộ. Cuộc khởi nghĩa không chỉ làm chấn động người Pháp ở Đông Dương mà còn làm chấn động cả nước Pháp. Cuộc khởi nghĩa Thái Nguyên năm 1917, chẳng những vang dội ở Việt Nam mà còn đánh thức tinh thần quật khởi giải phóng dân tộc cho tất cả các nước bị trị. Trịnh Văn Cấn là viên cai đội lính khố xanh ở Thái Nguyên, đã chủ động đến gặp chí sĩ Lương Ngọc Quyến đang bị giam ở nhà tù Thái Nguyên, cùng mật bàn kế sách quật khởi chống thực dân Pháp, ông đã bộc phát lòng ái quốc chân chính, đúng lúc. Người sống trên đời muốn lưu danh thơm phải sắt son ái quốc để cho hậu thế ngưỡng mộ hay để tiếng xấu ô nhục bán nước cầu vinh là do chính mình tự lựa chọn và quyết định trong khoảnh khoắc khi có cơ hội.     Trịnh Văn Cấn đã quyết định đúng nên tên tuổi ông đã và sẽ lẫy lừng muôn thuở, thật là “Mai cốt bất mai danh“ vậy (xương cốt có thể chôn chứ không chôn danh dự)?!
 
Cảm  mộ: Trịnh Văn Cấn
  
Trịnh Văn Cấn, khí khái kiên cường!
Nhịn nhục theo Tây, gẫm bất lương?!
Thức tỉnh, ăn năn, thân phản quốc
Giật mình, hối tiếc, phận lầm đường!
Vẫy vùng chống Pháp, lo nòi giống
Đánh đuổi ngoại xâm, giữ thổ cương
Cơm áo xênh xang, nghiền ngẫm thẹn
Nước nhà quang phục, nguyện lo lường!
 
Nguyễn Lộc Yên 


Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Việt Nam bước vào năm Giáp Thìn 2024 với gánh nặng tham nhũng và một đội ngũ “không nhỏ” cán bộ, đảng viên suy thoái đạo đức lối sống. Đó là cảnh báo của người đứng đầu đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng, trong cuộc phỏng vấn đầu năm của Thông Tấn Xã Việt Nam...
Từ thế kỷ thứ ba trước Tây lịch, Triết gia Mạnh Tử (372-289 BC) của Trung Hoa đã nói rằng, “Dân là quý, thứ đến đất nước, rồi tới vua.” Điều đáng nói là Mạnh Tử là người đi theo học thuyết của Nho Gia vốn chủ trương vua là con ông Trời (Thiên tử) được sai xuống nhân gian để trị quốc an dân, vậy mà cũng không thể phủ nhận vai trò quan trọng, nếu không muốn nói là tối quan trọng của người dân. Thời hiện đại, công pháp quốc tế đã nêu ba yếu tố chính hình thành một quốc gia: người dân, lãnh thổ và chính quyền. Trong đó, thật ra người dân chính là yếu tố then chốt quyết định. Lãnh thổ nếu không có dân ở, không có người quản trị thì không phải là đất nước của một dân tộc. Chính quyền từ người dân mà ra, bởi vì trước khi một người ra nắm quyền cai trị đất nước thì người đó phải là một người dân của đất nước ấy. Hơn nữa, sự thịnh suy của một quốc gia nằm trong tay người dân.
“Phản động lực” mà người Đài Loan thể hiện trong cuộc bầu cử tổng thống vừa rồi khiến tôi, sau những suy nghĩ miên man về chuyện nước non, lại quay về với bài học yêu nước của thời tiểu học với câu hỏi khó, khiến nhiều học trò gác bút: “Em hãy tìm từ phản nghĩa với ‘tôn đại’.” Trung Quốc càng hung hăng đe dọa bao nhiêu, Đài Loan càng quật cường ngạo nghễ bấy nhiêu. Mà nếu Bắc Kinh ngu ngơ hay vờ vịt không biết gì đến định luật này thì, thầy nào tớ đó, Hà Nội cũng mù tịt hay giả bộ tương tự. Họặc mù tịt như thể đã hoàn toàn miễn dịch trước luật này; hoặc đóng kịch như thể không hề sống trong không gian ba chiều bình thường mà là một môi trường nào đó thiêu thiếu, cơ hồ chỉ… hai chiều rưỡi.
Tôi sinh trưởng ở Đà Lạt (Thành Phố Ngàn Hoa) nên sự hiểu biết về hoa lá cũng không đến nỗi tồi. Thế mà mãi tới bữa rồi, nhờ xem trang Trăm Hoa, mới được biết thêm về một loài hoa nữa – hoa ban: “Mùa hoa nở là lúc các cặp đôi nô nức đến thăm Tây Bắc. Hoa ban trắng tượng trưng cho tình yêu chung thủy và sự chân thành, dù tình yêu có gặp nhiều trắc trở, khó khăn thì cũng tự tin vượt qua và sẵn sàng đi đến bến bờ hạnh phúc. Các cặp đôi yêu nhau thường thề nguyện dưới gốc cây hoa ban như một minh chứng cho tình yêu thủy chung, bền chặt.”
Nhìn vào sự xuất hiện, sinh trưởng và tồn tại của chế độ cộng sản ở Việt Nam, chúng ta không thể phủ nhận đã có sự tương đồng với những thông tin tóm lược vừa nói về bệnh ung thư của con người...
Tôi tình cờ nhìn thấy hình Nguyễn Thúy Hạnh đang lơn tơn đẩy một cái xe cút kít đầy ắp bưởi (trên trang RFA) trong một cuộc phỏng vấn do Tuấn Khanh thực hiện, vào hôm 19 tháng Giêng năm 2021. Bên dưới tấm ảnh này không có lời ghi chú nào về thời điểm bấm máy nên tôi đoán có lẽ đây là lúc mà cô em đang hớn hở đến thăm vườn bưởi của họ Trịnh (ở Hòa Bình) vào “thuở trời đất (chưa) nổi cơn gió bụi”!
Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đang phải đối mặt với cuộc tranh chấp nội bộ trong kế hoạch tìm người kế nhiệm lãnh đạo khóa đảng XIV, nhiệm kỳ 2026-31. Những tranh chấp này được giữ kín để tránh hoang mang nội bộ. Chúng bộc phát ngay tại các Đại hội đảng địa phương và các ban đảng từ tháng 10 năm 2023...
Cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 8 tại Đài Loan đã được tổ chức vào ngày 13/1 với kết quả là ông Lại Thành Đức Phó chủ tịch Đảng Dân tiến (Democratic Progressive Party, DPP) thắng cử...
Chúng ta đang làm nhân chứng cho một cuộc bầu cử kỳ quặc và đa sự chưa từng xảy ra trong lịch sử đầu phiếu ở Hoa Kỳ. Có thể nói, không chỉ lịch sử, mà rộng lớn hơn, chính là "sự cố" văn hóa chưa từng thấy. Bước vào năm 2024, sự tranh đua giữa hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ càng gay go, khốc liệt với âm mưu, độc kế, thủ đoạn, ám toán, bôi nhọ, mánh mung, để xem ai sẽ là chủ nhân của ngôi Nhà Trắng trong bốn năm tới. Tất cả những ý nghĩ, hành vi đó đều gôm vào chính sách, chiến lược và chiến thuật vận động bầu cử. Bạn đọc sẽ có dịp theo dõi các thầy bàn người Mỹ và thầy bàn người Việt (trong và ngoài nước) phong phú hóa, hư cấu hóa, ảo tưởng hóa về việc bầu cử, tạo ra câu chuyện nửa thực, nửa hư, thú vị, bất ngờ với giận dữ và thất vọng, sung sướng và buồn bã, rung đùi và cụng ly, nguyền rủa và chửi bới, vân vân. Thông thường những luận lý, âm mưu, phê phán, dự đoán đó… được mổ xẻ qua kiến thức và kinh nghiệm tây phương, nơi có hàng ngàn sách vở nghiên cứu chính trường, chính đạo,
Chúng ta đang bước vào năm bầu cử. Năm 2024 sẽ có một cuộc bầu cử có tính quyết liệt, vì các lựa chọn chắc chắn sẽ gây tranh cãi trong nội bộ cộng đồng gốc Việt, trong các gia đình người Việt, giữa các lựa chọn về cấp tiến và bảo thủ, giữa các thế hệ trẻ và già ở hải ngoại. Và chắc chắn là bầu cử tháng 11/2024 tại Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng tới cuộc chiến Trung Đông, cuộc chiến ở Ukraine, và ở cả Đài Loan. Tác động như thế nào, chúng ta khó đo lường hết tất cả các ảnh hưởng. Trong đó, một tác động lớn là từ tin giả, nói kiểu Mỹ là Fake News, tức là tin không thật.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.