HOÀNG KẾ VIÊM
(1820 - 1909)
Hoàng Kế Viêm còn gọi Hoàng Tá Viêm, tự Nhật Trường, hiệu Tùng An, quê Quảng Bình. Thân phụ là Hoàng Kim Xán làm Bố chính Khánh Hòa. Năm 1843, ông đỗ Cử nhân, được bổ làm Tư vụ, hàm Quang lộc tự khanh. Vua Minh Mạng gả Công chúa Hương La cho ông, không lâu Công chúa mất.
Năm 1846, thời Thiệu Trị, ông giữ chức Lang trung bộ lại. Năm 1852, thời Tự Đức, giữ chức Án sát Ninh Bình. Năm 1854, làm Bố chính Thanh Hóa. Năm 1859, làm tuần phủ Hưng Yên.
Năm 1860, đảng Thái Bình thiên quốc do Ngô Côn thống lãnh đánh các tỉnh Bắc Việt, khi Ngô Côn bị giết thì dư đảng: Hoàng Sùng Anh hiệu Cờ vàng; Lưu Vĩnh Phúc hiệu Cờ đen; Bàn Văn Nhị, Lương Văn Lợi hiệu Cờ trắng; tiếp tục đánh phá ở Tuyên Quang, Thái Nguyên. Rồi đảng cướp bên Tàu do Tô Tứ điều khiển tràn qua Bắc Việt đánh chiếm thành Lạng Sơn. Năm 1870, triều đình phong Hoàng Kế Viêm làm Tổng đốc quân vụ Đại thần cùng Tán tương Tôn Thất Thuyết ra quân đánh dẹp.
Sau khi dụ hàng quân Cờ đen và trừ được bọn Cờ vàng, Cờ trắng; ông được phong Tiết chế quân vụ miền Bắc. Năm 1873, đại úy Pháp là Francis Garnier đem quân lên sông Hồng muốn chiếm Hà Nội, ông phối hợp với quân Cờ đen, phục binh ở Cầu Giấy giết được Garnier. Năm 1883, ông và quân Cờ đen, một lần nữa phục kích ở Cầu Giấy giết đại tá pháp là Henri Rivière.
.
Sau khi ký hòa ước Harmand (1883), vua Kiến Phúc ra lệnh ông rút quân về nhưng ông cương quyết ở lại chống Pháp và không thân với phe chủ hòa.
Năm 1884, triều đình phong ông Cơ mật viện Đại thần. Năm 1889, về hưu và mất năm 1909.
Văn thơ ông còn lưu lại: Phê thị trần hoàn (chép về đời Tự Đức), Khổn y lục (tiểu sử công chúa Hương La). Bát tiên công gia huấn từ(ghi lời dạy con cái theo di cảo thân phụ)...
.
Cảm mộ: Hoàng Kế Viêm
.
Hoàng Kế Viêm, tâm can sắt son!
Quyết trừ loạn lạc, khắp giang sơn
Phục quân Cầu Giấy, tan tành giặc
Chống Pháp xâm lăng, ghi khắc ơn!
.
Nguyễn Lộc Yên
.
.
Gửi ý kiến của bạn