Kinh Tế Việt Nam

KINH TẾ VIỆT NAM

1. TỔNG QUÁT

Những dữ kiện và nhận xét về nền kinh tế Việt Nam dựa trên tài liệu của CIA, World Bank, Quỹ tiền tệ Quốc tế IMF, các ngân hàng lớn trên thế giới, báo chí quốc tế cũng như những bổ túc từ Việt Nam. Sự chính xác của những tài liệu này sẽ được đề cập trong phần kết luận.

2. KINH TẾ VIỆT NAM THEO CIA

Theo hồ sơ của CIA 21/5/2016, Việt Nam đang cố gắng cải cách nền kinh tế bằng cách tái cơ cấu đầu tư công và phải đối mặt với thách thức từ hệ thống ngân hàng thiếu vốn và nhiều nợ xấu. Hồ sơ trên website chính thức của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) nhận xét, Việt Nam là một đất nước đang phát triển và đông dân cư. Năm 1986, quốc gia này tái cơ cấu nền kinh tế, từ nền kinh tế nhà nước bao cấp hướng tới nền kinh tế thị trường. Tỷ trọng nông nghiệp giảm từ khoảng 25% vào năm 2000 xuống còn 18% vào năm 2014, trong khi tỷ trọng công nghiệp cùng thời kỳ tăng từ 36% lên 38%. “Hiện tại, doanh nghiệp nhà nước chỉ chiếm tỷ trọng khoảng 40% GDP”, hồ sơ kinh tế Việt Nam trên website của CIA Mỹ viết.

Theo CIA, chính phủ Việt Nam đang giao động giữa việc thúc đẩy tăng trưởng và chú trọng ổn định bền vững nền kinh tế vĩ mô trong những năm gần đây.

Tổ chức này cho biết: "Hà Nội xác nhận lại một lần nữa cam kết hiện đại hoá và mở rộng nền kinh tế của họ. Việc gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) vào tháng 1/2007 giúp quốc gia Đông Nam Á này tăng sức cạnh tranh và phát triển các ngành công nghiệp định hướng xuất khẩu. Việt Nam là một trong 12 quốc gia TPP trong năm 2015. “Chính phủ đang dao động giữa việc thúc đẩy tăng trưởng và chú trọng ổn định bền vững nền kinh tế vĩ mô trong những năm gần đây", CIA nhận định. Hiện tại, đất nước hình chữ S đang cố gắng cải cách nền kinh tế bằng cách tái cơ cấu đầu tư công, các doanh nghiệp nhà nước và khu vực ngân hàng. Tuy nhiên, nền kinh tế của Việt Nam tiếp tục phải đối mặt với những thách thức từ lĩnh vực ngân hàng thiếu vốn và nợ xấu, tổ chức này viết trong hồ sơ. Sau đây là các con số chính thức trong hồ sơ kinh tế Việt Nam của CIA so với diện tích 313,212 km² (đứng thứ 66 trên thế giới) và dân số 94 triệu người (đứng thứ 14 trên thế giới):

GDP tính theo tỷ giá hối đoái chính thức: Năm 2015: 198.8 tỷ USD

GDP tính theo ngang giá sức mua hối đoái: Năm 2015: 551.3 tỷ USD, năm 2014: 517.6 tỷ USD và năm 2013: 488.4 tỷ USD. Xếp thứ 36 trên thế giới.

Tỷ lệ tăng trưởng thực tế của GDP: Năm 2015: 6.5%, năm 2014: 6%, năm 2013: 5.4%. Đứng thứ 23 trên thế giới.

GDP bình quân đầu người theo giá sức mua: Năm 2015: 6,100 USD, năm 2014: 5,700 USD, năm 2013: 5,400 USD. Đứng thứ 125 trên thế giới.

Tổng tiết kiệm quốc gia (so với GDP): Năm 2015: 24.6%, năm 2014: 30.5%, năm 2013: 31.1%. Đứng thứ 54 trên thế giới.

Sản phẩm nông nghiệp: Gạo, cà phê, cao su, chè, hạt tiêu, đậu nành,  hạt điều, mía, đậu phộng, chuối, gia cầm, cá, hải sản.

Các ngành công nghiệp: Chế biến thực phẩm, dệt may, giày dép, máy xây dựng, khai thác mỏ, than, thép, xi măng, phân bón hóa học, kính, lốp xe, dầu, điện thoại di động.

Tỷ lệ tăng trưởng sản xuất công nghiệp: Năm 2015: 7.5%. Đứng thứ 15 trên thế giới.

Nguồn lao động: Năm 2015 là 54.93 triệu người. Đứng thứ 12 trên thế giới.

Nguồn lao động phân bổ theo các ngành nghề: Nông nghiệp: 48%, công nghiệp: 21%, dịch vụ: 31% (Số liệu năm 2012).

Tỷ lệ thất nghiệp: Năm 2015: 3%, năm 2014: 3.4%. Đứng thứ 23 trên thế giới.

Dân số dưới mức nghèo khổ: Năm 2012: 11.3%.

Phân phối theo thu nhập hộ gia đình – chỉ số Gini (Hệ số này càng cao, xã hội càng thiếu công bằng): Năm 2008: 37.6, năm 1998: 36.1. Đứng thứ 78 trên thế giới.

Ngân sách: Năm 2015: Thu: 39.61 tỷ USD, chi: 47.39 tỷ USD. Thặng dự (+) hoặc thâm hụt ngân sách (-): - 3,9% GDP. Đứng thứ 142 trên thế giới.

Nợ công: Năm 2015: 52.7% GDP, năm 2014: 52,9% GDP. Đứng thứ 72 trên thế giới.

Tỷ lệ lạm phát tính theo giá tiêu dùng: Năm 2015: 0.9%, năm 2014: 4.1%. Đứng thứ 66 trên thế giới.

Đối tác xuất khẩu: Năm 2014: Mỹ 20%, Trung Quốc 10.4%, Nhật Bản 10.3%, Hàn Quốc 5%

Nhập khẩu: Năm 2015: 140.4 tỷ USD, năm 2014: 138.1 tỷ USD. Đứng thứ 29 trên thế giới. Hàng hoá nhập khẩu: Máy móc, thiết bị, sản phẩm của dầu mỏ, sản phẩm thép, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp dệt may và giày, điện tử, nhựa, ô tô

Đối tác nhập khẩu: Năm 2014: Trung Quốc 30.4%, Hàn Quốc 15%, Nhật Bản 8.9%, Thái Lan 4.9%, Singapore 4.7%, Mỹ 4.4%

Dự trữ ngoại tệ và vàng: Năm 2015: 39.6 tỷ USD, năm 2014: 34.58 tỷ USD

Đứng thứ 45 trên thế giới.

Nợ nước ngoài: Năm 2014: 69.76 tỷ USD, năm 2013: 65.46 tỷ USD. Đứng thứ 56 trên thế giới.

Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài: Năm 2015: 100.5 tỷ USD, năm 2014: 90.9 tỷ USD. Đứng thứ 46 trên thế giới.

3. KINH TẾ VIỆT NAM THEO CÁC ĐỊNH CHẾ QUỐC TẾ

Báo cáo mới nhất của hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển: Vào tháng 7/2016, khi công bố số liệu về xuất-nhập khẩu giảm, cụ thể là nhập khẩu giảm 12.5% và xuất khẩu giảm 4.4%, Trung Quốc đang cho thấy nền kinh tế mất dần ánh hào quang. Trong khi đó, các "tiểu rồng" Đông Nam Á, nơi có tiềm năng tốt hơn, đang thu hút hàng tỷ USD vốn đầu tư. Bản báo cáo mới nhất của Hội nghị Liên Hiệp Quốc về thương mại và phát triển khẳng định các nhà đầu tư ngày càng quan tâm nhiều đến khu vực “châu Á đang phát triển." Bằng chứng là, trên tổng số 765 tỷ USD đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trong năm 2015 vào các nước đang phát triển, số vốn đầu tư vào các nước "châu Á đang phát triển" là 541 tỷ USD, và tập trung chủ yếu vào ba thị trường tiềm năng Việt Nam, Myanmar và Ấn Độ. Những chỉ số mới được công bố khẳng định Việt Nam là mục tiêu được đặc biệt nhắm đến trong thời gian gần đây. Theo thống kê mới nhất của Chính phủ, chỉ riêng quý 1 năm 2016, Việt Nam đã thu hút được 11.3 tỷ USD vốn FDI. Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam cho biết phần lớn các nhà đầu tư hướng vào các dự án cụ thể, đặc biệt trong lĩnh vực chế biến và bất động sản. Y tế là một lĩnh vực cho thấy sức hút của Việt Nam, kể từ khi chính phủ nới lỏng quy định về đầu tư nước ngoài. Theo thẩm định của văn phòng BMI Research tại London, ngành công nghiệp dược phẩm sẽ còn tăng 75% trong thời gian từ nay đến năm 2020.

The World Bank: Phần này dựa theo 2 báo cáo “The World Bank: Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam” tháng 12/2014 và “Báo cáo cập nhật kinh tế Việt Nam năm 2016 của World Bank” phổ biến tháng 4/2016.

Tại Việt Nam, tốc độ tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chững lại trong nửa đầu năm 2016 chủ yếu do bị tác động nghiêm trọng của hạn hán và xâm nhập mặn lên sản xuất nông nghiệp cũng như đà tăng trưởng của ngành công nghiệp đang chậm lại. GDP tăng ấn tượng trong năm ngoái (6.7%) nhưng 6 tháng đầu năm nay giảm xuống mức 5.5% (so với mức 6.3% của 6 tháng đầu năm 2015). Tuy tốc độ tăng trưởng ước tính sẽ chậm lại trong năm nay nhưng viễn cảnh kinh tế trung hạn của Việt Nam vẫn tích cực,” ông Achim Fock, Quyền Giám đốc Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam nói. “Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao thì Việt Nam cần phải tiếp tục tái cơ cấu theo chiều sâu để tăng năng suất lao động.” Chính sách tiền tệ vẫn tiếp tục nhắm đến mục tiêu duy trì cân đối giữa hỗ trợ tăng trưởng và ổn định vĩ mô. Tình trạng mất cân đối tài khoá tích tụ từ nhiều năm nay cũng là một mối quan ngại.  Thâm hụt ngân sách ước tính gần 6.5% GDP vào thời điểm cuối năm 2015. Nợ công của Việt Nam đã chiếm khoảng 62.2% GDP và đang nhanh chóng tiến gần mức trần  65% GDP. Kết quả sơ bộ về thu chi ngân sách 6 tháng đầu năm cho thấy áp lực ngân sách sẽ còn tiếp diễn.

TĂNG TRƯỞNG GDP KHU VỰC ĐÔNG Á - THÁI BÌNH DƯƠNG

Bản dự thảo kế hoạch phát triển kinh tế xã hội 2016-2020 thừa nhận tốc độ hoàn thành mục tiêu chậm chạp trong kế hoạch 5 năm lần trước và nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng tốc cải cách trong giai đoạn 2016-2020 nhằm hoàn thành các mục tiêu đề ra cho cả giai đoạn chiến lược 10 năm. Bên cạnh đó, thực hiện có hiệu quả Đề án tổng thể tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình phát triển theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu ngành, lĩnh vực, cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Hiện nay chương trình hiện đại hóa nền kinh tế và chuyển đổi cơ cấu của Việt Nam vẫn chưa hoàn tất. Trong đó phải kể đến vấn đề làm sao tận dụng tối đa lợi ích mà chuyển đổi cơ cấu mang lại vốn là yếu tố đóng góp chính vào tăng trưởng kể từ đầu những năm 2000. Đồng thời, nông nghiệp vẫn chiếm gần một nửa lực lượng lao động nhưng năng suất lao động lại thấp hơn nhiều so với các ngành công nghiệp và dịch vụ. Do vậy, chuyển đổi cơ cấu sẽ hứa hẹn mạng lại nhiều lợi ích. Quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ sở hữu nhà nước sang sở hữu tư nhân diễn ra thậm chí còn chậm hơn. Nhà nước vẫn còn ảnh hưởng quá lớn trong phân bổ đất đai, làm cho toàn bộ nền kinh tế vận hành với hiệu suất thấp. Vì vậy, cần điều chỉnh vai trò của nhà nước làm cho nhà nước chỉ còn giữ vai trò hỗ trợ một nền kinh tế thị trường cạnh tranh mà trong đó kinh tế tư nhân là chủ đạo. Làm được như vậy sẽ tăng được năng suất lao động vốn đã bị chững lại trong một thời gian dài. Việt Nam cần đẩy nhanh mức tăng năng suất lao động hơn nữa thì mới có thể duy trì tốc độ tăng trưởng cần có để trở thành nước thu nhập trung bình trong vài thập kỷ tới. Việt Nam hy vọng tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) bình quân 5 năm 2016-2020 tăng 6.5-7%/năm.

Quỹ tiền tệ quốc tế (International Monetary Fund: IMF): Cùng với Singapore, Thái Lan và Indonesia, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) khẳng định Việt Nam sẽ tiếp tục là những quốc gia tạo động lực tăng trưởng cho khu vực. Trong báo cáo "Triển vọng kinh tế khu vực châu Á - Thái Bình Dương" vừa được IMF công bố, Quỹ này đánh giá khá cao mức tăng trưởng của Việt Nam. Theo đó, IMF dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng ở mức 6.3% trong năm 2016 và đạt 6.2% năm 2017, cao hơn hẳn mức trung bình 5.3% của khu vực châu Á. Xét riêng ở khu vực Đông Nam Á, mức tăng trưởng được dự báo của Việt Nam chỉ kém Campuchia (7% - 7%) và Myanmar (8.6% - 7.7%). Trong khi đó, các quốc gia dẫn đầu nền kinh tế khu vực như Singapore chỉ ở mức 1.8% - 2.2% và Thái Lan khá khiên tốn với mức 3% - 3.2%. Cũng theo IMF, nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới - Trung Quốc vẫn sẽ là động lực quan trọng cho tăng trưởng toàn cầu với mức dự báo 6.5% năm 2016 và 6.2% năm 2017, giảm so với 6.9% của năm 2015, con số thấp nhất trong vòng 25 năm qua. Sự giảm tốc tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc sẽ khiến cho thương mại và giá hàng hóa tại các quốc giá châu Á bị ảnh hưởng theo chiều hướng giảm. Những nhận định của IMF khá phù hợp với thông tin được Ngân hàng Thế giới (WB) đưa ra hồi tháng 4/2016. Theo đó, WB dự báo Việt Nam và Philippines sẽ dẫn đầu tăng trưởng kinh tế trong năm 2016, với mức tăng trưởng hơn 6%.

GDP BÌNH QUÂN ĐẦU NGƯỜI THEO GIÁ SỨC MUA

4. KINH TẾ VIỆT NAM THEO BÁO CHÍ NGOẠI QUỐC

Báo Financial Times (Anh Quốc): Financial Times (FT) là tờ báo về kinh doanh quốc tế, được xuất bản hàng ngày tại London và 23 thành phố trên toàn thế giới. Lượng phát hành trên toàn cầu của FT đạt 390,121 bản. Tính cả trang web FT.com, trung bình một ngày có 1.9 triệu lượt đọc FT trên thế giới. Theo Bộ phận thống kê FDI Intelligence của Financial Times tháng 8/2016, năm thứ hai liên tiếp, Việt Nam đứng đầu danh sách 14 thị trường mới nổi về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài ở loại hình đầu tư mới (Greenfield investment: xây dựng nhà máy mới hoặc mở rộng nhà máy/ dâychuyền hiện có). Chỉ số này của Việt Nam giảm 1.41 điểm so với năm ngoái trong bối cảnh tỷ trọng các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trên toàn cầu cũng giảm nhẹ từ mức 1.89% xuống còn 1.77%. Số dự án giảm từ 244 trong năm 2014 xuống còn 224 dự án trong năm 2015.

Việt Nam đứng đầu danh sách 14 thị trường mới nổi về FDI

Theo FT, thành quả trên đạt được là do những nỗ lực và cải cách trong nhiều năm qua của Việt Nam. Theo Báo cáo Môi trường kinh doanh (Doing Business) của Ngân hàng Thế giới, những cải cách đó bao gồm giảm thời gian đăng ký kinh doanh, cải thiện cách tiếp cận với nguồn điện và các thông tin về tín dụng, cắt giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, cũng như cải cách phương thức đóng thuế. Trong số 14 nước, 10 nước có số điểm lớn hơn 1 và 4 nước có số điểm nhỏ hơn 1. Trung Quốc có số điểm thấp nhất (0.41 điểm), năm giảm thứ hai liên tiếp.

TRIỂN VỌNG KINH TẾ VĨ MÔ CỦA VIỆT NAM

Ngân hàng HSBC (Anh Quốc): Trong Báo cáo về triển vọng kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 6/2016, bộ phận nghiên cứu của Ngân hàng HSBC nhận định, tăng trưởng chậm nhưng bền vững là điều kinh tế Việt Nam cần hướng đến. Theo ngân hàng này, sau mức tăng trưởng kinh tế đáng thất vọng trong 6 tháng đầu 2016, nhiều dấu hiệu cho thấy tăng trưởng trong 6 tháng cuối sẽ được cải thiện. Chỉ số PMI tháng 5 đạt mức cao nhất 10 tháng, lên 52.7 điểm. Kinh tế cải thiện nhờ số lượng đơn hàng mới gia tăng mạnh mẽ. Cả sản xuất công nghiệp lẫn xuất khẩu vẫn không ngừng tăng trưởng trong quý II. Mặc dù đánh giá hiện tượng El Niño tiếp tục làm hạn chế quá trình sản xuất nông nghiệp, nhưng HSBC vẫn kỳ vọng GDP quý II sẽ tăng và đạt 6.1% so với cùng kỳ năm trước. Dù vậy, HSBC vẫn giữ nguyên dự báo GDP cả năm 2016 của Việt Nam chỉ ở mức 6.3% so với cùng kỳ năm trước. Lo ngại của HSBC đến từ chính sách của Nhà nước. Hiện Việt Nam đặt mục tiêu GDP tăng trưởng 6.7% trong năm nay. "Chúng tôi nghĩ mục tiêu này sẽ khó đạt được trong bối cảnh tăng trưởng quý I/2016 thể hiện không tốt cùng với những khó khăn vượt mức kỳ vọng đối với hoạt động xuất khẩu. Như vậy nhu cầu nội địa sẽ nhận trách nhiệm cải thiện tăng trưởng kinh tế", theo HSBC. Ngoài mục tiêu tăng trưởng, HSBC nhận định nhiều khả năng các cơ quan quản lý sẽ cố nới lỏng điều kiện tín dụng hơn nhằm kích thích chi tiêu trong khối tư nhân. Chi tiêu Nhà nước cũng có nhiều dấu hiệu gia tăng rõ rệt. Theo HSBC, khi chính sách khuyến khích kinh tế càng lớn, càng nhiều rủi ro chờ đón Việt Nam vì các yếu tố hỗ trợ kinh tế vĩ mô vẫn còn khá mỏng. Chính sách tài khóa của Chính phủ vẫn còn hạn chế. Trong năm 2016, HSBC dự đoán thâm hụt ngân sách một lần nữa bị nới rộng đến mức 6.6% trên GDP, dẫn đến tỷ lệ nợ công trên GDP đạt ngưỡng giới hạn do Quốc hội đề ra là 65%. Để giành lại cơ hội tài chính, Việt Nam cần nỗ lực mở rộng cơ sở doanh thu và giảm thiểu chi tiêu hiện tại, nhưng những cải cách này không thể thực hiện một sớm một chiều. "Hiện tại, chúng tôi nghĩ tăng trưởng tuy chậm nhưng bền vững là điều cần hướng đến", HSBC nêu khuyến nghị.

Indian Defence Review (Ấn Độ): Bài viết này đưa ra một số yếu tố mà các cơ quan lượng giá quốc tế khác không đề cập đến. IDR cho rằng Việt Nam, với dân số khoảng 93 triệu người, đã đạt tốc độ tăng trưởng nhanh thứ hai trên thế giới tính theo đầu người kể từ năm 1990, chỉ đứng sau Trung Quốc. Trong vài thập niên tới, nếu tiếp tục đạt mức tăng trưởng 7% thì Việt Nam sẽ được coi như Hàn Quốc và vùng lãnh thổ Đài Loan (Trung Quốc), hai nền kinh tế lớn khác ở châu Á. Việt Nam không có lợi thế của một nền kinh tế với đất đai rộng lớn, song mô hình tăng trưởng của nước này mang lại nhiều bài học cho các quốc gia đang phát triển khác, đặc biệt là những nước lân cận trong khu vực. Trong một số thời điểm, những phát triển lớn về công nghệ và tự động hóa được xem là không phù hợp với các quốc gia nghèo có nền sản xuất sử dụng nhiều lao động, nhưng Việt Nam đã chứng minh điều ngược lại và cho thấy rằng các mô hình đã được thử nghiệm và kiểm định vẫn có thể hoạt động được. Theo bài viết, Việt Nam đã thể hiện sự chấp nhận xu hướng toàn cầu hóa và một nền kinh tế mở toàn cầu. Tận dụng lợi thế về vị trí địa lý trong bối cảnh các công ty nước ngoài đang rời khỏi Trung Quốc để tìm kiếm các giải pháp thay thế có chi phí thấp cũng như các yếu tố khác, Việt Nam đã chứng tỏ sự mở cửa và thông thoáng, trong khi các quốc gia khác trong khu vực lại không ở trong tình trạng tốt. Trong những năm 1990, Việt Nam đã thực hiện tự do hóa các quy định về thương mại và thuế quan, nhờ đó thương mại hiện chiếm 150% GDP, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác xét về mức thu nhập. Người nước ngoài muốn thành lập doanh nghiệp ở Việt Nam không bắt buộc phải mua nguyên vật liệu thô tại địa phương - một chính sách được hoan nghênh so với các quy định mang tính bắt buộc ở Ấn Độ và Indonesia. Các công ty nước ngoài đang đổ xô vào Việt Nam, bỏ qua các nước tiên tiến ở Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ do chi phí quá đắt đỏ, trong khi Trung Quốc lại có những quy định mang tính chắp vá về quyền lợi quốc gia, còn Ấn Độ lại quá phức tạp do bộ máy quan liêu cồng kềnh. Đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam đạt mức cao kỷ lục trong năm ngoái và lại tăng trong năm nay. Trong nửa đầu năm 2016, Việt Nam đã thu hút khoản đầu tư trị giá 11.3 tỷ USD, tăng 105% so với cùng kỳ năm ngoái bất chấp sự tăng trưởng chậm lại của nền kinh tế toàn cầu. Việt Nam - cũng tương tự như Hàn Quốc và vùng lãnh thổ Đài Loan - đang lên kế hoạch đạt được sự tăng trưởng bền vững một cách có hệ thống, chứ không phải tăng trưởng thất thường. Việt Nam có dân số tương đối trẻ với độ tuổi trung bình là 31, so với Trung Quốc có độ tuổi trung bình là 36. Khoảng 70% dân số Việt Nam sống ở khu vực nông thôn, cũng gần giống như ở Ấn Độ. Nguồn lao động dự phòng ở nông thôn này giúp Việt Nam có thời gian để xây dựng các ngành sử dụng nhiều lao động nhằm phục vụ cho nhu cầu việc làm khi mà dân số của nước này đang tăng lên. Việt Nam không phải là quốc gia duy nhất có dân số trẻ, còn có rất nhiều nước khác, nhưng không phải tất cả những nước này, trong đó có Ấn Độ, có thể tự hào về chính sách hiệu quả và hợp lý. Các nhà đầu tư đã có niềm tin từ sự ổn định do các chính sách của Việt Nam mang lại. Lực lượng lao động không chỉ trẻ mà còn có tay nghề cao. Theo số liệu của Ngân hàng thế giới (WB), chi tiêu công cho giáo dục của Việt Nam vào khoảng 6.3% GDP so với 3.72% tại Ấn Độ và mức trung bình 4.53% của thế giới. Khoản chi tiêu này được tập trung để đảm bảo tuyển sinh tối đa và đạt được các tiêu chuẩn tối thiểu. Cách tiếp cận này đã đảm bảo rằng trong bảng xếp hạng thế giới, những học sinh trong độ tuổi 15 của Việt Nam có thể vượt qua những học sinh ở độ tuổi này tại Mỹ và Anh trong các môn học như toán và khoa học. Bài viết cho rằng sau nhiều năm tăng trưởng vững chắc, Việt Nam đã và đang tăng trưởng để trở thành một quốc gia có thu nhập trung bình. Có rất nhiều bài học cho Ấn Độ khi nước này mong muốn trở thành một nền kinh tế đang trỗi dậy và là một cường quốc khu vực.

5. NHỮNG TIN TỨC MỚI CẬP NHẬT

• Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam công bố các số liệu hôm 23/8 cho thấy đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI) thực tế đổ vào Việt Nam ước tính đạt 9.8 tỷ đôla trong 8 tháng đầu năm nay, tăng 8.9% so với một năm trước. Dự kiến cả năm nay, Việt Nam có thể nhận được lượng vốn FDI lên đến 15 tỷ đôla.

• Trong báo cáo hấp dẫn đầu tư của World Bank năm 2016, Việt Nam đứng hàng thứ hai với 27% so với 31% của Myanmar dù rằng có tăng 10% so với 2015.

• Expat Insider là một trong các cuộc khảo sát thực hiện trên ngoại kiều lớn nhất trên toàn cầu, tìm hiểu đối với trên 14 ngàn người đại diện cho 174 quốc tịch và 191 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ. Theo phần tự mô tả thì Expat Insider là một trong các cuộc khảo sát thực hiện trong năm 2016. Đài Loan xếp thứ nhất, tiếp theo là Malta, Ecuador, Mexico, New Zealand, Costa Rica, Australia, Áo, Luxembourg, Cộng hòa Czech. Việt Nam xếp thứ 11 trong xếp hạng, cao nhất trong số các nước Đông Nam Á được InterNations đánh giá. Theo đó, Singapore hạng 13, Thái Lan hạng 18, Philippines hạng 23, và Indonesia hạng 52. Trung Quốc ở vị trí 48 trong xếp hạng năm nay. Đây là bước nhảy vọt trong khảo sát vì năm 2015, Việt Nam chỉ đứng thứ 35.

• Năm 2015, Việt Nam đứng ở vị trí 112 trong số 168 quốc gia về chỉ số cảm nhận mức độ tham nhũng theo khảo sát của Tổ chức Minh bạch quốc tế; còn người dân thì có gánh nặng thuế và chi phí cao bậc nhất khu vực, theo báo cáo của Ủy ban 
Kinh tế Quốc hội năm 2012.

• Việt Nam trong 8 tháng đầu năm nay đã vay nước ngoài 5 tỉ đô la Mỹ. Đó là nội dung trong thông cáo của Bộ Tài chính Việt Nam ngày 6/9/2016.

• Hiện tại, con số các doanh nghiệp Việt Nam tham gia chuỗi cung ứng của Samsung đã tăng gấp 3 lần so với năm 2015. Tuy vậy, trong số 190 doanh nghiệp tại Việt Nam đang cung cấp cho Samsung chỉ có 12 doanh nghiệp trong nước, còn lại vẫn là các doanh nghiệp FDI. Sản phẩm mà các doanh nghiệp Việt Nam cung ứng cũng chỉ mới dừng lại ở dạng đơn giản như đóng gói, phụ kiện …

• Trong 7 tháng đầu 2016, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam ước tính đạt 192.13 tỷ (xuất khẩu 96.83 tỷ USD, nhập khẩu 95.03 tỷ USD). Về xuất khẩu, khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 68.90 tỷ USD, chiếm 71.2%,  khu vực kinh tế trong nước đạt 28.8 tỷ USD, chiếm 28.8%. Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với 21.3 tỷ USD, chiếm 22%. Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với 27.4 tỷ USD, chiếm 28.8%.

6. KẾT LUẬN

Trong phần kết luận, tác giả muốn đề cập đến ba khía cạnh chính:

Về quỹ dự trữ của đảng Cộng Sản Việt Nam, các con số trong các báo cáo của các cơ quan thẩm định quốc tế có thể không tính đến số tiền dự trữ của đảng Cộng Sản Việt Nam. Cũng như Trung Quốc, đây là điều bí mật mà hai quốc gia không bao giờ tiết lộ. Ước lượng số tiền dự trữ của Trung Quốc được phỏng đoán là 4,000 tỷ USD. Nếu tính theo tỷ lệ dân số (94 triệu dân Việt Nam so với 1.3 tỷ dân Trung Quốc: tỷ lệ 1/14) thì Việt Nam cũng có khả năng để dành 4,000 tỷ ÷ 14 = 286 tỷ USD. Các cơ quan tình báo quốc tế có thể ước đoán số tiền dự trữ nhưng chính xác hay không là cả một vấn đề. Điều này ảnh hưởng đến các con số thống kê của quốc tế về thâm hụt ngân sách, vốn ngân hàng, nợ công, nợ nước ngoài v.v.. mà Việt Nam cũng không muốn cải chính. Điều nghịch lý là trong khi Trung Quốc phô trương thành tích kinh tế của mình thì Việt Nam lại giữ im lặng về lượng định của quốc tế.

Trong nỗ lực hữu hiệu hóa guồng máy hành chánh, hình như Việt Nam có nhờ các nước Bắc Âu như Đan Mạch, Na Uy, Thụy Điển giúp đỡ nghiên cứu những phương thức khả thi nhưng đây là vấn đề cơ chế đặc thù của Trung Quốc và Việt Nam. Nếu trong một quốc gia mà Đảng và Nhà nước cùng điều hành việc nước thì sự chồng chéo và quan liêu là điều không thể tránh được. Việt Nam có thể học hỏi nhiều điều từ việc phát triển thể chế tại Myanmar.

Báo chí ngoại quốc cũng như dân chúng trong nước hàng ngày đều nói đến nạn tham nhũng tại Việt Nam. Người nghiên cứu cần nhìn đến sự toàn diện của vấn đề. Như một viên chức cấp cao của đảng Cộng Sản Việt Nam đã từng nói, tham nhũng cũng giống như nhớt làm trơn bộ máy cầm quyền trong giai đoạn hiện tại. Không có nhớt thì bộ máy ngừng chạy. Nói như vậy không có nghĩa là tham nhũng hoàn toàn xấu và không thể giảm bớt được. Theo vài nguồn tin bên lề, cán bộ mọi cấp đều làm kinh tài cho Đảng. Khoảng 80% đóng cho Đảng còn 20% thì chia cho nhau. Chỉ có những nhóm lợi ích hay cán bộ ăn tham mới thành “dê tế thần”. Nếu tỷ lệ số tiền bỏ vào túi của các nhóm lợi ích có thể kiểm soát được thì tình trạng sẽ trong sáng hơn nhiều. Khá nhiều người nghĩ rằng Việt Nam cũng như Trung Quốc đang trong giai đoạn gạn đục guồng máy. Gạn đục mau hay chậm tùy theo ý chí của đảng Cộng Sản … Một ví dụ hơi khôi hài là Việt Nam nên nghiên cứu cách vận hành của các casino tại Las Vegas trong vấn đề chia tiền “tip” cho các Dealer. Lúc còn trẻ, tác giả cũng nhiều lần lên Las Vegas đóng góp cho nền kinh tế Hoa Kỳ. Tiền “tip” cho các Dealer tùy theo hảo tâm của các Player, để trong các hộp, nộp cho casino sau mỗi phiên làm việc. Casino chia tiền thưởng cho mọi nhân viên theo một tỷ lệ nào đó. Tiền “tip” đối với các Dealer còn nhiều hơn số lương khiêm tốn của họ. Chắc chắn cũng có một số Dealer tìm cách làm ăn riêng nhưng có thể nói hệ thống kiểm soát của các casino có thể xem như là chặc chẻ nhất trên thế giới. Chính phủ bảo vệ các casino hết mình vì đây là nguồn đóng thuế quan trọng cho quốc gia.

THAM KHẢO

1. Bài viết “Kinh tế Việt Nam trong hồ sơ của CIA” đăng trên Trandaiquang.Org ngày 21/5/2016.

2. Bài viết “Trung Quốc mất dần hào quang, Việt Nam tỏa sáng trên bản đồ đầu tư” đăng trên Đà Nẵng Điện tử ngày 22/8/2016.

3. Bài viết “Financial Times: Việt Nam đứng đầu các thị trường mới nổi về FDI”  đăng trên Trandaiquang.Org ngày 22/8/2016.

4. “The World Bank: Tổng Quan về Việt Nam” ngày 11/4/2016.

5. “The World Bank: Cập nhật tình hình phát triển kinh tế Việt Nam” tháng 12, 2014.

6. “Báo cáo cập nhật kinh tế Việt Nam năm 2016 của World Bank” phổ biến tháng 4/2016.

7. Bài viết “Triển vọng kinh tế Việt Nam trung hạn giai đoạn 2016-2020” đăng trên mạng NCEIF ngày 24/8/2016.

8. Bài viết “HSBC: Kinh tế Việt Nam hướng tới tăng trưởng chậm nhưng bền vững” trên mạng Doanh nhân Sài Gòn ngày 4/6/2016.

9. Bài viết “IMF: Việt Nam vẫn là đầu tàu kinh tế của Đông Nam Á” trên mạng Kinh tế & Đô thị ngày 4/5/2016.

10. Bài viết “Báo Ấn Độ ca ngợi Việt Nam là "con hổ" châu Á đang trỗi dậy” trên mạng Đà Nẵng Điện tử ngày 24/8/2016.

11. Bài viết “Tình hình xuất, nhập khẩu hàng hóa 7 tháng đầu năm 2016” trên mạng Tài Chánh ngày 31/7/2016.

• Hội Thiện Nguyện VCM Mời Dự Thánh Lễ Tạ Ơn, Tiệc Gây Quỹ
• Mật Vụ Mỹ Giao Danh Sách 173 Tên Khủng Bố ISIS Cho Interpol
• S.T.T.D Tưởng Năng Tiến – Ngày Xuân Nghe Chơi Vài Câu Hát Xẩm
• Mỹ: Thất Nghiệp Tăng Vọt, Cao Kỷ Lục 9 Năm