Hôm nay,  

Hiệu Ứng Brexit Tại Đông Á

07/07/201600:00:00(Xem: 5560)
Yếu tố tích cực bất ngờ của Brexit là làm cho giới lãnh đạo biết sợ lòng dân!

Trong khi Vương Quốc Anh Thống Nhất lâm vào khủng hoảng chính trị và Liên hiệp Âu châu lúng túng chờ đợi giai đoạn tới của việc nước Anh quyết định ra khỏi Liên Âu, các nền kinh tế trên thế giới đều đang bị hậu quả của biến cố này. Riêng tại Đông Á thì tình hình sẽ ra sao?...

Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Nguyên Lam xin kính chào kinh tế gia Nguyễn-Xuân Nghĩa. Thưa ông, sau khi người dân Vương quốc Liên hiệp Anh và Bắc Ireland quyết định ra khỏi Liên hiệp Âu châu qua cuộc trưng cầu dân ý ngày 23 tháng trước, nước Anh đang trôi vào khủng hỏang chính trị để tìm ra một chính quyền kế vị và đàm phán với Liên Âu về thể thức ly khai có thể kéo dài đến hai năm. Trong khi đó, bất trắc kinh tế tiếp tục lan rộng và gây lo ngại về một vụ Tổng suy trầm như đã thấy một lần vào năm 2008. Gặp hoàn cảnh đó, thưa ông, các nền kinh tế Đông Á sẽ bị ảnh hưởng ra sao trong thời gian tới?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi xin được nhắc vài chi tiết về bối cảnh để ta thấy ra tầm ảnh hưởng.

- Thứ nhất đã có thời mà nước Anh là Đế quốc toàn cầu, trong ý nghĩa là mặt trời không bao giờ lặn trên các vùng lãnh thổ do họ kiểm soát, từ Âu sang Á qua tới Mỹ châu. Thứ hai, thủ đô London của xứ này có trung tâm tài chính gọi là City, mấy thế kỷ liền từng là nơi giao dịch có ảnh hưởng và cho đến nay vẫn là trạm vận chuyển tư bản quốc tế, điển hình là Tháng 10 năm ngoài, Bắc Kinh chọn trung tâm này làm máy bơm để đưa đồng Nguyên của họ vào thị trường Âu Châu như ngoại tệ dự trữ có thế giá. Thứ ba, chỉ với 65 triệu dân, nước Anh có sản lượng kinh tế đứng hạng năm thế giới sau Mỹ, Tầu, Nhật, Đức và hạng nhì Âu Châu sau nước Đức, với các khu vực tài chính và dịch vụ tỏa rộng trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Vì vậy, ảnh hưởng kinh tế của biến động tại Anh, trong khối Euro 18 nước và tại 28 nước Liên Âu sẽ lan toàn cầu.

- Sau cùng, và tôi trộm nghĩ rằng đây mới là yếu tố quan trọng nhất, vụ Brexit không chỉ có lý do kinh tế như chúng ta đã phân tích kỳ trước. Nó là biểu hiệu nổi bật nhất của một hiện tượng mới, là sự trỗi dậy một cách dân chủ của trào lưu quốc gia dân tộc chống tinh thần ủy quyền hay hội nhập quốc tế mà người ta tưởng là tất yếu từ 70 năm nay. Một thí dụ nóng hổi mà người Việt nào cũng cảm được là dân Việt không chấp nhận những cam kết hay ủy quyền khó hiểu giữa doanh nghiệp Formosa của Đài Loan, các nhà thầu Trung Quốc và các cấp chính quyền Việt Nam khi bùng nổ vụ khủng hoảng môi sinh làm cá chết trắng bờ tại miền Trung. Họ cho rằng quyền lợi quốc gia bị nhiều thế lực mờ ám hy sinh và di hại cho người dân ở dưới. Trào lưu phổ biến ấy sẽ chi phối sinh hoạt kinh tế chính trị không chỉ trong quý này, hay năm nay mà còn kéo dài nhiều năm, và ở nhiều nơi trên thế giới. Bây giờ ta mới nói về kinh tế Đông Á.

Nguyên Lam: Chi tiết sau cùng mà ông vừa nhắc đến, là trào lưu quốc gia dân tộc được thể hiện một cách dân chủ có thể dẫn tới nhiều đổi thay trong sinh hoạt kinh tế quốc tế khiến thế hệ trẻ như Nguyên Lam liên tưởng đến một hiện tượng tương tự. Ngày xưa, khi Marx, Lenin hay Mao kêu gọi “vô sản quốc tế, hãy đoàn kết lại” thì nhiều người tưởng nhân loại sẽ có một trật tự quốc tế tốt đẹp hơn, nào ngờ quyền lợi của quốc gia dân tộc lại bị hy sinh và kinh tế thì kiệt quệ. Bây giờ, với quy luật kinh tế thị trường tỏa rộng và các nước văn minh hợp tác với nhau trong một trật tự kinh tế tốt đẹp hơn thì vẫn xảy ra trường hợp lạm dụng mà người dân tại các nước dân chủ có quyền phản đối bằng lá phiếu. Nhờ vậy mà sau nhiều biến động, người ta có thể tìm ra một nền tảng hợp tác mới, có chức năng kiểm soát và ngăn ngừa những dàn xếp quốc tế bất lợi cho người dân thấp cổ bé miệng ở dưới. Có lẽ đây cũng là bài học bất ngờ từ vụ Brexit mà các nước đang phải nghiên cứu và tìm giải pháp cải thiện. Bây giờ, chúng ta tiếp tục tìm hiểu về hậu quả của biến cố Brexit với kinh tế Đông Á. Thưa ông đâu là cái chuỗi tương quan nhân quả hợp lý giữa những gì đang xảy ra tại Tây Âu với kinh tế Đông Á?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Vì các nước buôn bán giao dịch với nhau nhiều hơn xưa, cho nên trong nền kinh tế gọi là nhất thể hóa ấy, xứ nào cũng có thể bị ảnh hưởng. Càng lệ thuộc vào xuất nhập khẩu thì càng bị ảnh hưởng nặng khi cái thị trường chung bị xáo trộn về tài chính và kinh tế thế giới có thể suy trầm hay suy thoái khiến số tiêu thụ bị giảm sút. Đó là một.

- Vụ Brexit phơi bày nhiều nhược điểm kinh tế của Liên Âu, bên trong có khối Euro, trước mắt là vụ khủng hoảng ngân hàng tại Ý, có nguy cơ suy trầm kinh tế của đầu máy số một là Đức, quốc gia quá lệ thuộc vào xuất khẩu trong một chuỗi biến động kéo dài từ nạn sụt giá của đồng Anh Kim. Gặp khung cảnh ấy, các nền kinh tế Á Châu, từ Ấn Độ, Liên Bang Nga qua Trung Quốc, Nhật Bản và Nam Hàn tại Đông Á, sẽ mất một thị trường lớn là Âu Châu với sản lượng là hơn 23% Tổng sản lượng toàn cầu. Vì vậy, tuần qua lãnh đạo kinh tế Trung Quốc, Nhật Bản và Nam Hàn đều tới tấp họp hành để tìm biện pháp ứng phó. Vụ Brexit có hiệu ứng trực tiếp và nặng nhất cho hai nền kinh tế lệ thuộc nhiều nhất vào xuất khẩu, theo thứ tự là Nam Hàn và Trung Quốc. Mà cả ba nền kinh tế Tầu, Nhật và Nam Hàn đều giữ vị trí then chốt cho luồng giao dịch buôn bán tại Đông Á, trong đó có Việt Nam, cũng sẽ bị hiệu ứng gián tiếp.

Nguyên Lam: Thưa ông, một cách cụ thể thì tình hình sẽ ra sao cho các quốc gia kể trên?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Chúng ta không quên kinh tế Trung Quốc chìm dưới một núi nợ và đang sợ nạn giảm phát trong khi lệ thuộc quá nặng vào xuất khẩu mà 15,6% lượng xuất khẩu của xứ này lại là thị trường Âu Châu, trong đó có thị trường Anh Quốc. Tuần qua, quốc tế ít chú ý tới việc Bắc Kinh đã kín đáo hạ giá đồng bạc của mình để hy vọng tìm lợi thế xuất khẩu nhưng vẫn bị nạn tẩu tán tài sản khi đồng Nguyên sụt giá. Đấy là chuyện ngắn hạn.

- Chuyện dài hạn là lãnh đạo đảng Cộng sản Trung Hoa đang muốn cải cách mà không nổi theo hai hướng là lấy tiêu thụ nội địa làm lực đẩy thay đầu tư và xuất khẩu và giải phóng khu vực tài chính cho tư bản vận chuyển tự do hơn. Nếu thế giới bị Tổng suy trầm từ cuối năm nay qua năm tới, với xác suất được ước đoán tuần qua là trên 50%, thì Trung Quốc lâm thế kẹt. Việc đồng bạc Anh và Euro bị mất giá là con dao hai lưỡi, nó đem lại hy vọng cho đồng Nguyên có thể là một ngoại tệ thay thế, mà lại khiến đồng Nguyên tăng giá và gây thiệt hại cho xuất khẩu. Vì vậy, hiệu ứng Brexit đòi hỏi nhiều quyết định cải cách ráo riết hơn mà Bắc Kinh không dám lấy vì vẫn sợ bất ổn xã hội. Kết luận ở đây là cái “được” về lý luận, rằng hệ thống kinh tế chính trị Trung Quốc có vẻ ổn định hơn hệ thống dân chủ Tây phương, chỉ là được giả. Cái mất thật là bất ổn quốc tế sẽ dội vào bên trong.

Nguyên Lam: Còn trường hợp Nhật Bản, nền kinh tế đứng hạng ba thế giới sẽ bị hậu quả ra sao thưa ông?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Nhật cũng mắc nợ, nhưng chủ yếu là nợ ở bên trong. Kinh tế xứ này đang phải cải cách, rất chật vật mà chưa kích thích được lạm phát và tiêu thụ. Khi Âu Châu có biến, đồng Yen lên giá thì đấy là một hậu quả bất lợi. Nhưng kinh tế Nhật ít lệ thuộc vào xuất khẩu và chỉ bán cho Âu Châu gần 11% tổng số xuất khẩu nên không bị ảnh hưởng nặng như kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên ảnh hưởng gián tiếp thì vẫn có vì Nhật giữ vị trị chủ chốt trong chuỗi cung ứng hàng hóa và phụ kiện cho Trung Quốc và nhiều nước Á Châu ráp chế và bán ra ngoài cho nên nạn suy thoái từ Âu Châu vẫn gây thiệt hại cho kinh tế Nhật. Niềm an ủi cho Chính quyền của Thủ tướng Shinzo Abe là vì vụ khủng hoảng xuất phát từ Âu Châu, dân chúng sẽ bớt oán chính quyền khi cần có những quyết định cải cách khó khăn hơn.

Nguyên Lam: Ông có nhắc đến trường hợp Nam Hàn, thưa ông, kinh tế Hàn Quốc sẽ bị hậu quả thế nào từ vụ Brexit tại Âu Châu?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tương tự như Đức, Nam Hàn là một cường quốc xuất khẩu, với tỷ trọng của xuất khẩu chiếm tới 50% của Tổng sản lượng. Xứ này bán sản phẩm chế biến loại cao cấp, từ xe hơi đến thiết bị và dụng cụ điện tử nên cần các thị trường tiêu thụ. Khi Âu Châu suy thoái trong đà suy trầm chung làm kinh tế Trung Quốc co cụm thì kinh tế Nam Hàn bị thiệt. Vì vậy, hôm 28 tuần qua, Chính quyền Seoul lập tức tung ra biện pháp ngân sách để kích thích xuất khẩu. Sau nước Anh và nước Đức, có lẽ Hàn Quốc sẽ bị nặng nhất vì Brexit.

- Nói chung, cả ba cường quốc kinh tế Đông Á là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc đều đang ở giữa giai đoạn chuyển hướng có thể kéo dài cả chục năm. Vụ Brexit lại đảo lộn mọi toan tính cải cách ở tại đây và gây hậu quả bất lợi cho cả khu vực Á Châu Thái Bình Dương, xưa nay vẫn được coi như có nhiều tiềm năng kinh tế nhất địa cầu.

- Tôi cũng xin nói thêm rằng ngoài ba xứ đó và cả Đài Loan, khu vực này có nhiều nền kinh tế hạng nhì, thuộc Hiệp hội 10 Quốc gia Đông Nam Á, cũng nằm trong chuỗi cung ứng Âu-Á, là tham gia vào việc mua bán với Âu Châu, như trường hợp Malaysia, Thái Lan và Việt Nam. Vụ Brexit sẽ gây thiệt hại cho họ về mặt giao thương và cả về mặt lý luận: các quốc gia này sẽ thận trọng hơn với lý tưởng hội nhập kinh tế chính trị.

Nguyên Lam: Đã nói đến sự thận trọng của các nước trong khu vực Á Châu Thái Bình Dương, ông nghĩ sao về hiệu ứng Brexit trên Hiệp ước Đối tác TPP Xuyên Thái Bình Dương giữa 12 quốc gia nằm ngoài khu vực Âu Châu, trong đó có Hoa Kỳ và Việt Nam?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Như mọi khi, tôi lại nghĩ ngược mà theo hướng lạc quan! Chính là vụ Brexit sẽ bứt cái neo đang giàng Anh Quốc vào thị trường Liên Âu và mở ra hai hy vọng khác.

- Thứ nhất, Hoa Kỳ và Anh Quốc sẽ tìm thế hợp tác thương mại gắn bó hơn vì xưa nay đầu tư quốc ngoại nhiều nhất của Mỹ là vào nước Anh và của Anh là vào nước Mỹ. Vì vậy, trong khi Anh Quốc đàm phán từng bước ly khai với Liên Âu thì Chính quyền sắp tới của Hoa Kỳ cũng có thể đàm phán việc hội nhập kinh tế Anh vào luồng giao dịch xuyên qua Đại Tây Dương, thí dụ như qua Hiệp ước Tự do Mậu dịch Bắc Mỹ là NAFTA với Canada và Mexico.

- Chuyện thứ hai là trong sự chấn động chung của hội nhập toàn cầu thì các quốc gia không thể lui về giải pháp ngăn sông cấm chợ mà ai cũng thấy hậu quả tai hại nên từng nước lại càng muốn tìm thế hợp tác song phương để buôn bán với nhau theo những thỏa thuận riêng. Sau cuộc tranh cử đầy náo động tại Hoa Kỳ năm nay, qua năm tới, Hành pháp và Lập pháp Hoa Kỳ có thể nhìn lại Hiệp ước TPP với con mắt khác và tìm cách cải thiện để phê chuẩn mà tránh những sai lầm và thất nhân tâm đã thấy tại Âu Châu.

- Có một sự kiện ít được truyền thông chú ý là ngay sau vụ Brexit, sáu nước sáng lập Liên Âu từ khởi thủy là Đức, Pháp, Ý, Hà Lan, Bỉ và Luxembourg đã gián tiếp công nhận sự thất bại của tham vọng hội nhập qua bản thông cáo chung ngày 25 vừa qua. Họ cho rằng mỗi quốc gia lại có ước vọng riêng mà tập thể cần tôn trọng và từ nay phải chú ý hơn đến hợp tác kinh tế và để cơ chế quốc gia giải quyết lấy các hồ sơ chính trị. Tức là Liên Âu thu hẹp mục tiêu mà lui về chế độ tự do thương mại giữa các nước chứ không nói đến chuyện di dân hay tự do cư trú trong cả khối. Yếu tố tích cực bất ngờ của Brexit là làm cho giới lãnh đạo biết sợ lòng dân!

Nguyên Lam: Ban Việt ngữ đài Á Châu Tự Do và Nguyên Lam xin cảm tạ ông Nghĩa về cuộc phỏng vấn này.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chỉ ba tháng sau khi Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ lên cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao trong chuyến thăm của Tổng thống Biden, người ta thấy Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã trở thành nhà lãnh đạo thế giới mới nhất tăng cường quan hệ với Việt Nam với chuyến thăm Hà Nội trong tuần này...
Chuyến thăm Việt Nam hai ngày của Tổng Bí thư Đảng, Chủ tịch nước Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã để lại nhiều hệ lụy cho nhân dân Việt Nam hơn bao giờ hết. Bằng chứng này được thể hiện trong Tuyên bố chung ngày 13/12/2023 theo đó họ Tập thay quan điểm “cộng đồng chung vận mệnh” bằng “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai” cho hai nước...
Sự ra đi của nhà tư tưởng và thực hành xuất sắc về chính sách đối ngoại của Mỹ đánh dấu một kỷ nguyên kết thúc. Trong suốt sự nghiệp lâu dài và có ảnh hưởng phi thường của mình, Henry Kissinger đã xây dựng một di sản mà người Mỹ sẽ khôn ngoan chú ý trong kỷ nguyên mới của nền chính trị cường quốc và sự xáo trộn trong toàn cầu. Thật khó để tưởng tượng rằng thế giới mà không có Henry Kissinger, không chỉ đơn giản vì ông sống đến 100 tuổi, mà vì ông chiếm một vị trí có ảnh hưởng và đôi khi chế ngự trong chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Mỹ trong hơn nửa thế kỷ.
“Tham nhũng kinh tế” ở Việt Nam đã trở thành “quốc nạn”, nhưng “tham nhũng quyền lực” do chính đảng viên gây ra để thu tóm quyền cai trị mới khiến Đảng lo sợ. Đó là nội dung đang được phổ biến học tập để đề phòng và bảo vệ chế độ do Ban Nội chính Trung ương công bố...
“Trong năm 2023 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại, gây bất an cho xã hội. Các tội phạm trên các lĩnh vực tiếp tục gia tăng toàn quốc xảy ra 48.100 vụ phạm tội và trật tự xã hội tăng 18%.”
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông. Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars một chiếc...
Số năm tháng tôi nằm trong tù chắc ít hơn thời gian mà nhà thơ Nguyễn Chí Thiện ngồi trong nhà mét (W.C) và có lẽ cũng chỉ bằng thời gian ngủ trưa của nhà văn Vũ Thư Hiên, ở trại Bất Bạt, Sơn Tây. Bởi vậy, sau khi đọc tác phẩm Hỏa Lò và Đêm Giữa Ban Ngày của hai ông (rồi đọc thêm Chuyện Kể Năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn, Thung Lũng Tử Thần của Vũ Ánh, và Trại Kiên Giam của Nguyễn Chí Thiệp) thì tôi tự hứa là không bao giờ viết lách gì vể chuyện nhà tù, trại tù hay người tù nào cả.
Càng gần đến Đại hội đảng toàn quốc khóa XIV (2026-2031), đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) càng ra sức kiên định 4 nguyên tắc được coi là “có ý nghĩa sống còn đối với chế độ.”
Trời mưa thì buồn. Trời nắng thì vui. Mưa nhiều quá gây lụt lội, trở thành thảm cảnh. Nắng quá độ gây khô hạn, cháy mùa màng, gây đói khổ. Gọi là thiên tai. Có nghĩa thảm họa do trời gây ra. Hoặc chữ “thiên” đại diện cho thiên nhiên. Nhưng gần đây, vấn nạn khí hậu biến đổi, gây ra nhiều “thiên tai” có thể gọi lại là “thiên nhân tai,” vì con người góp phần lớn tạo ra khốn khổ cho nhau. “Thiên nhân tai,” nghe lạ mà có đúng không? Nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu là hiệu ứng nhà kính. Một số loại khí trong bầu khí quyển bao quanh trái đất hoạt động hơi giống như gương kính trong nhà kính, giữ nhiệt của mặt trời và ngăn nó trở lại không gian, gây ra hiện tượng nóng lên cho toàn cầu. Nhiều loại khí nhà kính này xuất hiện một cách tự nhiên, nhưng các hoạt động của con người đang làm tăng nồng độ của một số loại khí này trong khí quyển, cụ thể là: Cacbon dioxit (CO2), khí mê-tan, nitơ oxit, khí florua
Tuy lịch sử không nói đến, nhưng nếu chịu khó lục lọi đây đó, người ta sẽ tìm ra một giai thoại khá thú vị về việc bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo và đọc trong buổi lễ trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là Quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Theo tường thuật của nhà báo Hồng Hà trên báo Cứu Quốc của Việt Minh, ông Nguyễn Hữu Đang là người đọc chương trình buổi lễ và giới thiệu Chính phủ Lâm thời cùng chủ tịch Chính phủ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ông Nguyễn Hữu Đang là Trưởng ban Tổ chức Lễ đài, ông chính là người đứng trước micro giới thiệu: “Thưa đồng bào... Đây là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh.” Nói xong, ông lùi lại, nhường micro cho Hồ Chí Minh.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.