Nhưng, bài báo có quá nhiều điều đọc thấy xốn mắt để có thể viết hết ra đây; vậy chỉ xin nói vài điều nổi cộm.
Xin trích vài câu ông Thơ nói: “Người dân thì lo lắng, nghe theo tin đồn. Thực tế tình hình xuất khẩu cá ở Đà Nẵng vẫn bình thường, vì họ có nhiều lớp kiểm nghiệm. Nhà máy kiểm nghiệm rồi đơn vị xuất, nhập khẩu cũng kiểm nghiệm. Nhất là những nước khắt khe như Nhật Bản, Hàn Quốc thì họ kiểm nghiệm càng nghiêm ngặt.”
Khi cho rằng “dân lo lắng và nghe tin đồn” là ông Thơ đã tỏ ra xem thường dân.
Dân phẫn nộ chẵng những chỉ vì cá nhiễm độc chết hàng lọat kéo dài 4 tỉnh từ ngày 6/4 và chưa rõ lọai độc gì, mà lại còn vì sự vô trách nhiệm và thiếu minh bạch của nhà nước. Dân chẳng những đã nghe tin đồn mà còn dựa trên nhiều điều hiển nhiên như đủ lọai cá vẫn chết tấp vào bờ suốt cả 200km, thợ lặn chết, vích chết, cá voi chết, chim chết, cây ở vùng nước sát biển chết, ống ngầm thải ra nước màu vàng có mùi hôi cách bờ Vũng Áng hơn 1 km, và đại diện Formosa nói là phải chọn cá tôm hay nhà máy luyện thép.
Đến nay gần cả tháng mà chưa thấy cơ quan nào đưa ra kết quả xét nghiệm đáng tin rằng nước ở Vũng Áng và những vùng có cá chết là an tòan, không chứa quá mức độc chất cho phép, cũng như lý do cá chết. Thử hỏi, liệu Đà Nẵng có thể đưa ra kết quả kiểm nghiệm đáng tin hơn?
Còn đợi Hàn, Mỹ, Nhật, vv xét nghiệm và tìm ra thủy sản VN thiếu an tòan vì độc chất, liệu khi đó đã có bao người Việt bị nhiễm độc rồi? Và, liệu họ có lập tức báo động và cấm vận ngay hay không? Nếu nghiêm trọng, họ có thể sẽ cấm luôn tất cả thực phẩm - thủy sản và nông sản - và du lịch Việt Nam để bảo vệ dân của họ. Sau này dù VN có khắc phục được ô nhiễm, hình ảnh xấu sẽ còn ảnh hưởng lâu dài ở Âu Mỹ Nhật.
Đọan khác ông nói thêm: “Chiều tối qua tôi cùng nhiều lãnh đạo khác ăn cá ngay tại cảng Thọ Quang. Tôi rất vui. Các anh em khác cũng thế, ăn hồ hởi, ăn thật lòng và cảm nhận thật lòng là cá rất ngon. Cá dưới biển vừa bắt lên, còn tươi roi rói, hấp lên ăn thì không gì ngon bằng.”
Tuyên bố như trên nghe ngây ngô như kiểu điếc không sợ súng. Cá tươi rói mà được luộc hay hấp chín để ăn thì phải thơm ngon là đúng rồi. Nhưng cá bị nhiễm các chất như chì, thủy ngân, thạch tín, cyanide, PCBs, hay rong tảo có vi sinh độc thì vị cá vẫn không thay đổi đáng kể. Và, khi thường xuyên ăn cá bị ô nhiễm, độc chất sẽ tích tụ trong người sẽ tác hại lên sức khỏe, gây bịnh nan y chết người.
Các quan chức có thể ẩu tả liều mạng của mình, nhưng các ông không được vô trách nhiệm xúi dân làm những việc có nguy cơ bị nhiễm độc như vậy. Nhà cầm quyền đã tự tiện cho các tập đòan nước ngòai xây các khu công nghiệp, bất chấp các cảnh báo về những rủi ro độc hại, như các nhà máy luyện thép và nhựa dẽo Vũng Áng, mỏ Bô Xít Tây Nguyên, nhà máy điện Vĩnh Tân, hay nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận, vv thì các ông phải chịu trách nhiệm về những tác hại chúng gây ra.
Và ông còn nói: “Sự việc mới vừa xảy ra tôi đã đối thoại ngay với ngư dân, thương lái, chủ vựa, nhà máy thu mua cá về chế biến. Ban đầu chúng tôi đưa ra một số chính sách, từ truyền thông đến tăng cường quản lý vùng đánh bắt, rồi phân phối đến các chợ, siêu thị, điểm bán lẻ. Tức là kiểm soát để đảm bảo cá chở bằng đường bộ cũng như đường biển đến điểm bán an toàn, giống như kiểm dịch thú y vậy.
Chúng tôi kêu gọi những chủ vựa, nhà máy tăng cường dự trữ, xuất khẩu cá. Chính quyền sẵn sàng hỗ trợ, có thể bù lỗ để họ mua cá cho ngư dân.”
Đừng có dại mà làm theo lời ông Thơ. Cho đến khi xét nghiệm an tòan, cá cần được thu gom và tiêu hủy, tựa như ở Âu Mỹ thực phẩm hay được thu hồi để hủy khi biết thiếu an tòan. Tuyệt đối không được ăn hay bán ra thị trường - cả trong nước và xuất khẩu. Và, cũng tránh tắm biển trong thời gian còn đang điều tra này.
Tóm lại, các viên chức cầm quyền và cơ quan về an tòan môi sinh và thực phẩm các cấp nên chấm dứt các trò tuyên truyền khả ố, mà hãy lập tức tìm cách giải quyết rốt ráo vấn đề biển bị ô nhiễm và cá chết hàng lọat dọc bờ biển Miền Trung hiện nay.
Tắm biển, ăn cá, và tuyên bố kiểu duy ý chí để PR chỉ là những trò phỉnh trẻ nít hay cho đám ngu dân như dư luận viên, chứ không dễ gì gạt được dân chúng. Phải xét nghiệm khoa học, điều tra tận ngọn nguồn, minh bạch tin tức, vạch trần những bưng bít, xử lý kẻ vi phạm, và bảo vệ môi sinh thì dân mới tin và hàng xuất khẩu mới được tôn trọng.
Phải tâm niệm rằng khi giải quyết một vấn đề trọng đại và khẩn cấp, thời giờ rất quý báu; nhưng sự thật, minh bạch và khôn ngoan chân chính còn cần thiết hơn.
Nhưng, có lẽ Việt Nam không thể có cả 2 là phát triển kỹ nghệ và bảo vệ môi sinh trừ phi có tự do dân chủ nhân quyền để thật sự có chính quyền của dân, do dân và vì dân làm nền tảng. Mong lắm thay!
Los Angeles, 2/5/2016
Ngô Văn Hiếu, người họat động nhân quyền
Tài liệu tham chiếu:
http://vnexpress.net/…/chu-tich-da-nang-toi-tam-bien-khong-…
http://soha.vn/chu-tich-da-nang-dat-mua-100kg-ca-an-ngay-cung-ngu-dan-20160430180328838.htm
http://soha.vn/giam-doc-so-tai-nguyen-moi-truong-ha-tinh-tam-bien-o-thien-cam-2016043019542835.htm#first
http://soha.vn/bo-truong-truong-minh-tuan-moi-nha-bao-an-ca-bien-tai-quang-binh-20160430152928782.htm
http://soha.vn/chu-tich-thi-xa-cua-lo-tam-bien-20160430165324844.htm
Thật lưỡng tiện, vưà dọn sạch cá chết, vưả dọn sạch một mẽ Cộng ngu ...
cho nó chết hết đi, chết nhiều chù*ng nào thì dân VN khỏe
chu*`ng đó.