Trang Sử Việt: Nguyễn Duy

(1809 - 1861)

.

     Nguyễn Duy tự là Nhữ Hiền, ông là em ruột Nguyễn Tri Phương, quê huyện Phong Điền, Thừa Thiên. Năm 1843, thời Thiệu Trị, ông đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ, bổ làm Viện tu soạn Nội các đến đời Tự Đức bổ tri phủ Quảng Ninh.

.

     Sau khi Pháp cùng triều đình Mãn Thanh ký hiệp ước Thiên Tân vào ngày 27-8-1858. Pháp đã không còn lo lắng  ở đấy nữa, liền cử thiếu tướng Hải quân Rigauld De Genolly làm Tổng chỉ huy lực lượng viễn chinh Pháp tại Việt Nam. Ngày 13-8-1858, có 13 chiến thuyền của liên quân Pháp-Tây Ban Nha quanh quẩn ngoài biển Đà Nẵng; triều đình Huế cử Nguyễn Tri Phương cùng Nguyễn Duy và Đào Trí Phú lập đồn Trấn Đông, nơi mũi Sơn Trà để phòng ngự.

.

     Ngày 1-9-1858, giặc Pháp tấn công ào ạt bán đảo Sơn Trà, tình thế nguy kịch, quan quân ta lo ngại, Nguyễn Duy khẳng khái: “Đã là người yêu nước thì chiến đấu không luận văn hay võ”. 

Đến tháng 11-1858, các chiến thuyền Pháp tiến vào sông Hàn và sông Nại Hiên (Quảng Nam) bắn cannon vào xóm làng và các đồn luỹ của ta, ông và Tổng đốc Quảng Nam Đào Trí Phú đem quân ngăn chận, đánh trả quyết liệt, giặc bị nao núng phải rút ra biển. Sau đấy, bán đảo Sơn Trà bị giặc chiếm vào ngày 6 và 7 tháng 2-1859, ông và Đào Trí Phú đem quân đến bán đảo Sơn Trà, cố đánh lấy lại nhưng không thành. 

     Năm 1860, ông giữ chức Gia Định quân thứ Tán lý đại thần lo phòng thủ ở đấy.

.

Ngày 23-2-1861, giặc Pháp tấn công ác liệt đồn Chí Hoà, Nguyễn Tri Phương bị thương, quân Pháp cũng bị tổn thất nặng. 

Ông đang chiến đấu can trường thì thân ông bị trúng một trái đạn pháo của giặc, hy sinh tại chỗ!. 

Ông được thờ ở miếu “Tam Trung” cùng với anh là Nguyễn Tri Phương và cháu là Nguyễn Lâm tại quê nhà.

.