Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Nguyễn Đăng Tuân

04/03/201600:01:00(Xem: 4697)
NGUYỄN ĐĂNG TUÂN
(1772 - 1844)
 .
     Nguyễn Đăng Tuân tự Tín Phu, hiệu Thận Trai, quê huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Thời vua Gia Long, ông được bổ nhiệm làm việc ở Hàn lâm viện, rồi làm tri huyện Ngọc Sơn, tỉnh Thanh Hoá. Sau đấy về triều nhận chức Thị giảng ở nội cung. Năm 1820, được bổ Thiêm sự Bộ Lễ. Năm 1827 giữ chức Hộ tào Bắc thành, sau đấy vua Minh Mạng sung chức Sư bảo dạy các hoàng tử. Trong các hoàng tử mà ông giảng dạy, có hoàng tử Miên Tông sau này là vua Thiệu Trị.
 .
     Thời vua Minh Mạng, Nguyễn Đăng Tuân dâng sớ lên triều đình, tấu trình việc điều hành quốc gia. Sớ tấu có 6 điều được nhà vua phê chuẩn cho thi hành, 6 điều trong sớ tấu của ông, sau này trở thành điển lệ của triều Nguyễn:
 .
 1- Đặt “Ngự sử quan” để đàn hặc vua, quan, nếu có lỗi.
 2- Đặt chức “Thái phóng sử” để xem xét khả năng quan lại.
 3- Ban hành “sách lược kiệm ước” nhằm bớt chi tiêu vô ích.
 4- “Đặt nhà học” ở các doanh, trấn, châu, huyện.
 5- Mở khoa “ân thí”.
 6- Cử hành việc “thờ tự gia ân”.
 .
     Năm 1842, vua Thiệu Trị đi tuần Bắc Hà, ông được đề cử lo việc ở kinh đô, khi vua hồi loan phong ông Thự Hiệp biện đại học sĩ, vẫn giữ chức Sư bảo; trong năm này ông xin về trí sĩ, được thăng thực thụ hàm Vinh lộc đại phu, Hiệp Biện đại học sĩ, được hưởng nguyên bổng, ông dâng sớ khẩn thiết từ chối bổng lộc. Trong sớ tâu có câu: “Khoản chi bổng từ sang năm trở về sau, xin chiều theo chí của thần, chuẩn cho đình miễn”. Sớ dâng lên, vua Thiệu Trị bằng lòng về lời tâu ấy.
 .
     Năm 1844, ông mất tại quê nhà, hưởng thọ 72 tuổi. Con trai ông là Nguyễn Đăng Giai làm đến chức Kinh lược sứ Bắc Kỳ, được vua tặng 4 chữ “Liêm bình cần cán”.
 .
Cảm phục: Nguyễn Đăng Tuân
 .
Nguyễn Đăng Tuân, tận tụy quê hương!
Điều lệ tấu dâng, chỉnh kỷ cương!
Hưu bỗng vua ban, xin chẳng nhận 
Lo lường non nước, chí kiên cường!
 .
Nguyễn Lộc Yên  

.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Cộng sản Việt Nam khoe có tự do tôn giáo ở Việt Nam, nhưng Hoa Kỳ và Thế giới nói “rất hạn chế”, tùy nơi và từng trường hợp. Tình trạng này đã giữ nguyên như thế trong những báo cáo trước đây của cả đôi bên. Nhưng tại sao Hoa Kỳ vẫn liệt Việt Nam vào danh sách phải “theo dõi đặc biệt”...
Đến giữa tháng 3 năm nay, hầu hết chúng ta đều thấy rõ, Donald Trump sẽ là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa và Joe Biden là ứng cử viên tổng thống của Democrat. Ngoại trừ vấn đề đột ngột về sức khỏe hoặc tử vong, có lẽ sẽ không có thay đổi ngôi vị của hai ứng cử viên này. Hai lão ông suýt soát tuổi đời, cả hai bộ não đang đà thối hóa, cả hai khả năng quyết định đều đáng nghi ngờ. Hoa Kỳ nổi tiếng là đất nước của những người trẻ, đang phải chọn lựa một trong hai lão ông làm người lãnh đạo, chẳng phải là điều thiếu phù hợp hay sao? Trong lẽ bình thường để bù đắp sức nặng của tuổi tác, con đường đua tranh vào Tòa Bạch Ốc, cần phải có hai vị ứng cử viên phó tổng thống trẻ tuổi, được đa số ủng hộ, vì cơ hội khá lớn phải thay thế tổng thống trong nhiệm kỳ có thể xảy ra. Hơn nữa, sẽ là ứng cử viên tổng thống sau khi lão ông hết thời hạn bốn năm. Vị trí và vai trò của nhân vật phó này sẽ vô cùng quan trọng trong lần tranh cử 2024.
Không phải “học” mà là bắt, là tóm đầu, là tống cổ vào nhà giam: khi cân bằng quyền lực ở Hà Nội xáo trộn với tiền chấn rung chuyển tận Amsterdam thì cái khẩu hiệu quen thuộc của Vladimir Lenin ngày nào cũng phải được cập nhật. Không còn “Học, học nữa, học mãi” mà, táo tợn hơn, hệ thống quyền lực đang giỡn mặt Lenin: “Bắt, bắt nữa, bắt mãi”.
Câu chuyện kể từ xa xưa, rất xa xưa, là từ thời đức Phật còn tại thế: Có một người Bà La Môn rất giầu có và rất quyền thế, ông thích đi săn bắn thú vật trong rừng hay chim muông trên trời. Một hôm đó, ông bắn được một con thiên nga to đẹp đang bay vi vút trong bầu trời cao xanh bát ngát thăm thẳm trên kia. Con thiên nga vô cùng đẹp bị trúng đạn, rơi xuống đất, đau đớn giẫy và chết. Ông liền chạy tới lượm thành quả của ông và xách xác con thiên nga lộng lẫy về cho gia nhân làm thịt, làm một bữa nhậu, có lẽ.
Dù đã từ trần từ lâu, Võ Văn Kiệt vẫn được người đời nhắc đến do một câu nói khá cận nhân tình: “Nhiều sự kiện khi nhắc lại, có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn”. Tôi vốn tính hiếu chiến (và hiếu thắng) nên lại tâm đắc với ông T.T này bởi một câu nói khác: “Chúng tôi tự hào đã đánh thắng ba đế quốc to”. Dù chỉ ngắn gọn thế thôi nhưng cũng đủ cho người nghe hiểu rằng Việt Nam là một cường quốc, chứ “không phải dạng vừa” đâu đấy!
Lý do ông Thưởng, ngôi sao sáng mới 54 tuổi bị thanh trừng không được công khai. Tuy nhiên, theo báo cáo của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, thì ông Võ Văn Thưởng “đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm...
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.