Hôm nay,  

Quan Niệm Về Thời Gian: Yếu Tố Văn Hóa Ảnh Hưởng Hội Nhập Quốc Tế

17/02/201600:00:00(Xem: 6746)

Quan niệm về thời gian thay đổi theo văn hoá. Ngay ở Hoa Kỳ quan niệm ấy đã khác nhau tuỳ theo vùng. Tôi ở Bắc Virginia nhưng học đại học ở miền Nam của tiểu bang. Đám sinh viên từ miền Bắc chúng tôi nói đủa với nhau: chắc phải học lâu gấp đôi vì thầy miền Nam nói chậm chỉ bằng nửa tốc độ của thầy miền Bắc.

Đó là chuyện đùa. Còn đây là chuyện thật. Tôi có anh bạn luật sư gốc thành phố New York, nơi người dân nổi tiếng sống nhanh nói vội. Một hôm anh ta được hãng luật giao cho cô phụ tá mới ra trường đến học việc. Cô ấy là dân Alabama, một tiểu bang miền Nam nơi có nhịp sống chậm rãi. Ngày đầu được giao việc, cô ta không nghe kịp “sếp” nói gì. Cô khóc thút thít vì không dám hỏi lại. Anh chàng luật sư ngồi bàn bên cạnh thấy tội nghiệp, lập lại lịch công việc một cách thật chậm rãi. Cô ta mừng quá, nín khóc và bắt tay vào việc. Đó là người Mỹ với nhau.

Trong công việc, tôi có dịp đi nhiều quốc gia, tiếp xúc nhiều nền văn hoá. Tôi lấy cụm từ “sớm nhất có thể được” để đo lường sự khác biệt trong quan niệm về thời gian. Nếu người ở New York, như anh bạn của tôi, diễn giải nó là nội trong 24 tiếng đồng hồ thì người dân miền Nam Hoa Kỳ kéo giãn nó ra thành 48 tiếng. Qua đến Mexico thì nó có thể tăng lên thành một tuần. Với người Pháp thì chắc còn lâu hơn nữa. Ở Úc ra sao, tôi không biết nhưng đoán là cũng dài ngày lắm.

Người Việt ở Hoa Kỳ có cách nhìn về thời gian khác với người Mỹ. Khi làm việc với đồng hương, mỗi lần dặn dò “sớm nhất có thể được” mà chờ mãi không thấy gì, tôi mới nhớ rằng mình “lỡ dại” đã không nói rõ ngày, giờ hẳn hoi. Với người Việt ở trong nước, thời gian còn giãn loằn ngoằn hơn nữa. Có những việc tôi nghĩ rằng chỉ trong vài tiếng đã phải xong, ấy vậy mà có khi phải chờ nhiều tuần, và có khi biền biệt – mất hút. Riết rồi tôi cũng thuộc bài: Muốn xong việc thì phải nhắc, nhắc nữa, nhắc hoài.


Nhưng thử hỏi, có bao nhiêu người nước ngoài sẽ chịu khó nhắc tới nhắc lui khi đối tác với người Việt? Hay là với họ thì “chỉ một lần thôi, rồi hai ta vĩnh biệt”?

Đó là điều tôi lo lắng. Khi người Việt ở trong nước tiếp xúc với thế giới bên ngoài, chênh lệch về quan niệm thời gian sẽ ngăn trở sự hội nhập. Lái xe 5 cây số giờ, chúng ta không thể nhập vào dòng xe đang chạy 100 cây số giờ.

Tôi đoán rằng xã hội Việt Nam vẫn còn đẫm tính nhà nông -- thời gian chậm rãi trôi theo nhịp của mặt trời chầm chậm mọc đằng Đông rồi tà tà lặn đằng Tây. Trong khi đó nhịp đập của thế giới công nghiệp là tiếng tích tiếng tắc của đồng hồ, từng nửa giây một. Nếu không tự mình ý thức để chuyển nhịp độ, người Việt ở trong nước sẽ khó hội nhập với thế giới ngay cả khi không còn bị chế độ bưng bít nữa.

Trở lại với anh bạn luật sư – không ai khác hơn là người cùng với tôi thành lập chương trình LAVAS, viết tắt của tên tiếng Anh là Legal Assistance for Vietnamese Asylum Seekers, tức là chương trình bảo vệ pháp lý cho thuyền nhân Việt Nam. Chúng tôi lập ra chương trình này cách đây một phần tư thế kỷ để bảo vệ cho thuyền nhân Việt Nam lúc ấy đang bị đe doạ bởi chính sách cướng bức hồi hương.

Tôi là chủ tịch còn anh ta là tư vấn pháp lý. Tính tôi hay hối thúc. Mỗi khi tôi dặn, “sớm nhất có thể được” là anh ấy hiểu và dịch ra ngay thành “nội trong ngày hôm nay”. Đôi khi tôi không chờ đến cuối ngày mà cách vài tiếng đồng hồ lại hối.

“Cho tôi thở với chứ,” anh ta than vãn.
Tội cho anh chàng luật sư gốc thành phố New York.
(Viết trên chuyến bay đến Đài Loan)

http://machsongmedia.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Đến giữa tháng 3 năm nay, hầu hết chúng ta đều thấy rõ, Donald Trump sẽ là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng Hòa và Joe Biden là ứng cử viên tổng thống của Democrat. Ngoại trừ vấn đề đột ngột về sức khỏe hoặc tử vong, có lẽ sẽ không có thay đổi ngôi vị của hai ứng cử viên này. Hai lão ông suýt soát tuổi đời, cả hai bộ não đang đà thối hóa, cả hai khả năng quyết định đều đáng nghi ngờ. Hoa Kỳ nổi tiếng là đất nước của những người trẻ, đang phải chọn lựa một trong hai lão ông làm người lãnh đạo, chẳng phải là điều thiếu phù hợp hay sao? Trong lẽ bình thường để bù đắp sức nặng của tuổi tác, con đường đua tranh vào Tòa Bạch Ốc, cần phải có hai vị ứng cử viên phó tổng thống trẻ tuổi, được đa số ủng hộ, vì cơ hội khá lớn phải thay thế tổng thống trong nhiệm kỳ có thể xảy ra. Hơn nữa, sẽ là ứng cử viên tổng thống sau khi lão ông hết thời hạn bốn năm. Vị trí và vai trò của nhân vật phó này sẽ vô cùng quan trọng trong lần tranh cử 2024.
Không phải “học” mà là bắt, là tóm đầu, là tống cổ vào nhà giam: khi cân bằng quyền lực ở Hà Nội xáo trộn với tiền chấn rung chuyển tận Amsterdam thì cái khẩu hiệu quen thuộc của Vladimir Lenin ngày nào cũng phải được cập nhật. Không còn “Học, học nữa, học mãi” mà, táo tợn hơn, hệ thống quyền lực đang giỡn mặt Lenin: “Bắt, bắt nữa, bắt mãi”.
Câu chuyện kể từ xa xưa, rất xa xưa, là từ thời đức Phật còn tại thế: Có một người Bà La Môn rất giầu có và rất quyền thế, ông thích đi săn bắn thú vật trong rừng hay chim muông trên trời. Một hôm đó, ông bắn được một con thiên nga to đẹp đang bay vi vút trong bầu trời cao xanh bát ngát thăm thẳm trên kia. Con thiên nga vô cùng đẹp bị trúng đạn, rơi xuống đất, đau đớn giẫy và chết. Ông liền chạy tới lượm thành quả của ông và xách xác con thiên nga lộng lẫy về cho gia nhân làm thịt, làm một bữa nhậu, có lẽ.
Dù đã từ trần từ lâu, Võ Văn Kiệt vẫn được người đời nhắc đến do một câu nói khá cận nhân tình: “Nhiều sự kiện khi nhắc lại, có hàng triệu người vui mà cũng có hàng triệu người buồn”. Tôi vốn tính hiếu chiến (và hiếu thắng) nên lại tâm đắc với ông T.T này bởi một câu nói khác: “Chúng tôi tự hào đã đánh thắng ba đế quốc to”. Dù chỉ ngắn gọn thế thôi nhưng cũng đủ cho người nghe hiểu rằng Việt Nam là một cường quốc, chứ “không phải dạng vừa” đâu đấy!
Lý do ông Thưởng, ngôi sao sáng mới 54 tuổi bị thanh trừng không được công khai. Tuy nhiên, theo báo cáo của Uỷ ban Kiểm tra Trung ương và các cơ quan chức năng, thì ông Võ Văn Thưởng “đã vi phạm Quy định về những điều đảng viên không được làm...
Cứ theo như lời của giáo sư Nguyễn Văn Lục thì T.T. Thích Trí Quang là tác giả của câu nói (“Cộng Sản nó giết mình hôm nay, mai nó mang vòng hoa đến phúng điếu!”) thượng dẫn. Tôi nghe mà bán tin bán nghi vì nếu sự thực đúng y như vậy thì hoa hòe ở Việt Nam phải trồng bao nhiêu mới đủ, hả Trời?
Đảng CSVN tự khoe là “ niềm tin hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc“của nhân dân, nhưng sau 94 năm có mặt trên đất nước, thực tế đã chứng minh đảng đã cướp mất tự do của dân tộc, và là lực cản của tiến bộ...
Khi Kim Dung gặp Ian Fleming cả hai đều hớn hở, tay bắt mặt mừng và hể hả mà rằng: “Chúng ta đã chia nhau độc giả của toàn thể thế giới”. Câu nói nghe tuy có hơi cường điệu (và hợm hĩnh) nhưng sự hỉ hả của họ không phải là không có lý do. Số lượng sách in và số tiền tác quyền hậu hĩ của hai ông, chắc chắn, vượt rất xa rất nhiều những cây viết lừng lẫy cùng thời. Ian Fleming đã qua đời vào năm 1964 nhưng James Bond vẫn sống mãi trong… sự nghiệp của giới làm phim và trong… lòng quần chúng. Tương tự, nhân vật trong chuyện kiếm hiệp của Kim Dung sẽ tiếp tục là những “chiếc bóng đậm màu” trong tâm tư của vô số con người, nhất là người Việt.
Trong tháng Hai vừa qua, cái chết đau thương, lẫm liệt của nhà đối kháng người Nga Alexei Navalny trong tù đã gây sầu thảm, phẫn nộ cho toàn cộng đồng tiến bộ nhân loại. Đối với người Việt Nam tiến bộ, nỗi đau lại càng sâu thêm khi trong ngày cuối cùng của tháng Hai, ngày 29, nhà cầm quyền độc tài Hà Nội bắt đi cùng lúc hai nhà đấu tranh kiên cường...
Ít lâu nay, vấn đề “bảo vệ an ninh quốc gia” được nói nhiều ở Việt Nam, nhưng có phải vì tổ quốc lâm nguy, hay đảng muốn được bảo vệ để tồn tại?
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.