PHAN VĂN LÂN
.
Phan Văn Lân còn có tên là Phan Đông Hy, hiệu Tốn Trai. Thân phụ là Phan Chu, cháu đích tôn thám hoa Phan Kính và Nguyễn Thị Dinh, bà Dinh là chị ruột La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp. Do đấy, Phan Văn Lân gọi Nguyễn Thiếp là ông cậu. Tương truyền ông và anh em Tây Sơn cùng là sinh đồ của Trương Văn Hiến ở Bình Định. Ông dáng người như thư sinh ốm yếu, tính tình khiêm tốn, võ nghệ lại tuyệt luân.
.
Năm 1771, Phan Văn Lân hưởng ứng khởi nghĩa Tây Sơn.
Năm 1775, Nguyễn Nhạc cử ông cùng Nguyễn Lữ đem thủy quân vào đánh Gia Định, đuổi chúa Nguyễn Phúc Thuần chạy về Trấn Biên. Năm 1778, Nguyễn Nhạc xưng đế hiệu là Thái Đức, phong Phan Văn Lân tước Nội hầu.
.
.
Năm 1787, biết Nguyễn Hữu Chỉnh chuyên quyền ở Bắc Hà; Nguyễn Huệ cử Ngô Văn Sở và Phan Văn Lân đem quân đến Nghệ An hợp với Vũ Văn Nhậm tiến quân ra Bắc Hà bắt Nguyễn Hữu Chỉnh trị tội.
.
.
Khi quân Thanh xâm lược vào Thăng Long, vua Quang Trung chia quân ra làm 5 đạo. Đạo trung quân do Quang Trung chỉ huy, Ngô Văn Sở và Phan Văn Lân làm tướng tiên phong tấn công thành Hà Hồi và Ngọc Hồi.
.
.
Ngô Văn Sở và Phan Văn Lân sai quân lấy ván ghép lại, dùng rơm gào bùn trét lên thành một tấm mộc, rồi cho quân ta khiêng đi trước, khinh binh và đội tượng binh ào ạt tiến theo. Nhờ vậy, mà quân ta tiêu diệt quân Thanh xâm lược.
.
Sau cuộc đại thắng Xuân Kỷ Dậu (1789), vua Quang Trung giao cho Ngô Văn Sở và Phan Văn Lân cai quản ở Bắc Hà. Tương truyền, sau khi Gia Long lên ngôi (1802), cho truy lùng các tướng cũ của nhà Tây Sơn, ông phải trốn tránh xuống miền biển ở Hà Tĩnh và mất khoảng ngoài 70 tuổi.
.
Cảm kích: Phan Văn Lân
.
Phan Văn Lân, dẹp giặc, lo dân
Dáng dấp thư sinh, võ tuyệt luân
Ra Bắc vào Nam, xông xáo trận
Tây Sơn sụp đổ, vấn vương tâm!
.
Nguyễn Lộc Yên
.
.
2. Tên Gia Long có nhiều điểm tương tự với những tên CSVN:
a. kém tài vô dụng chỉ giỏi Cõng rắn cắn gà nhà.
b. Trả tư thù với những người bại trận một cách dã man, như loài quỷ dữ; it nhiều họ đã có công đánh đuổi quân Thanh.
2. Đề nghị không nên vinh danh tên Gia Long mà coi đây là 1 trong những đại hoạ của dân tộc Việt.