Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Vua Cảnh Thịnh: Nguyễn Quang Toản

07/09/201510:16:00(Xem: 6589)
VUA CẢNH THỊNH: NGUYỄN QUANG TOẢN
(1783 -1802)
Nguyễn Quang Toản là con vua Quang Trung và bà Chính cung Hoàng hậu Bùi Thị Nhạn. Năm 1792, vua cha băng hà, Quang Toản 10 tuổi, qua năm Quí Sửu (1793) lên ngôi lấy đế hiệu Cảnh Thịnh, dùng cậu là Bùi Đức Tuyên làm Thái sư giám quốc. Bùi Đức Tuyên chuyên quyền gây triều chính rối loạn.
 
Năm 1800, Nguyễn Ánh đánh lấy Qui Nhơn, tướng Tây Sơn là Vũ Tuấn đầu hàng, qua năm 1801 đánh Phú Xuân, Quang Toản bị thua chạy ra Bắc Hà đổi đế hiệu là Bảo Long. Đầu năm 1802, Nguyễn Quang Thùy tiến đánh lũy Trấn Ninh (ở Quảng Bình) được Bùi Thị Xuân đem quân tiếp chiến. Trận chiến từ sáng đến tối bất phân thắng bại thì có tin thủy quân của Tây Sơn bị thua ở cửa Nhật Lệ, quân Tây Sơn rút về Bắc Hà. Năm 1802, Nguyễn Ánh đem quân đánh Thăng Long, Quang Toản và nhiều người bị bắt, Nguyễn Quang Thùy, Quang Thiện tự tử. Quang Toản (20 Tuổi) bị đem về Huế xử lăng trì. Nguyễn Ánh sau khi thắng Tây Sơn, cho đào mồ mả vua Tây Sơn đem đổ xuống biển. Nhà Tây Sơn tồn tại 25 năm (1778-1802) qua 3 đời vua: Thái Đức (1778-1793), Quang Trung (1789-1792), Cảnh Thịnh (1793-1802).
*- Thiết nghĩ: Khi Quang Thùy đi sứ qua Tàu, vua Càn Long sắc phong là An Nam quốc vương Thế tử. Khi vua Quang Trung lập Quang Toản làm Thái tử, lại sai sứ đem biểu sang Tàu nói Thùy là con dòng thứ, Quang Toản mới là An Nam quốc vương Thế tử, Càn Long nghe theo. Quang Toản lên ngôi, có người bất bình ngỏ ý cùng Quang Thùy. Thùy nói: “Em tôi hay tôi làm vua cũng thế thôi. Điều cốt yếu là làm sao cho nước Đại Việt được mỗi ngày một thêm giàu mạnh, nhà Tây Sơn mỗi ngày thêm bền vững, là tốt”. Nhân sĩ đương thời khen là “bậc đại nhân”.
Sau khi chúng tôi tra cứu nhiều sách sử nói về nhà Tây Sơn, thì nghĩ rằng: Giả sử người nối ngôi vua là Nguyễn Quang Thùy thì cục diện sẽ đổi khác.
Vì sao nói rằng cục diện đổi khác, vì các lý do sau:
1- Quang Thùy là anh của Quang Toản, lớn hơn Quang Toản khoảng 10 tuổi, khi vua Quang Trung băng hà thì Quang Thùy khoảng 20 tuổi, 20 tuổi đủ khôn ngoan để lo triều chính và Quang Thùy đã từng trải về chính trị và quân sự?!.
 
2- Nếu Bùi Đắc Tuyên không phải là cậu ruột Quang Thùy, Đắc Tuyên là kẻ kém tài thì không giữ chức Thái sư; sẽ không gây cho triều Tây Sơn rối ren đưa đến sự sụp đổ?! Nhưng tiếc thay! Năm 1795, Thái sư Tuyên triệu Đại đô đốc Võ Văn Dũng về Phú Xuân và cử Ngô Văn Sở ra thay thế giữ Bắc Hà. Do đấy, Võ Văn Dũng, Trần Văn Kỷ, Phạm Công Hưng... mới mưu giết Thái sư Tuyên, Bùi Đắc Trụ (con Tuyên) và liên lụy đến Ngô Văn Sở (vì nghi Sở cùng phe với Tuyên) cả ba bị nhốt vào cũi rồi dìm xuống sông Hương cho đến chết.
3- Năm 1795, Trần Quang Diệu đang lâm trận tại Diên Khánh thì có tin biến ở Phú Xuân, do Võ Văn Dũng giết Thái sư Tuyên và Ngô Văn Sở. Quang Diệu vội thu quân về triều đóng ở mạn Nam sông Hương còn Võ Văn Dũng đem quân đóng ở mạn Bắc sông Hương để cự lại!. Vua Cảnh Thịnh phái người khuyên giải cả hai tướng, rồi phong Quang Diệu làm Thái phó, Võ Văn Dũng làm Đại tư đồ. Nhưng chẳng bao lâu, vua Cảnh Thịnh nghe lời gièm pha rút hết binh quyền Thái phó Trần Quang Diệu. Từ đấy, nhà Tây Sơn suy yếu. 
 
4- Vua Cảnh Thịnh nghe lời gièm pha giết chết Đại tư lệ Lê Trung. Năm Mậu Ngọ (1798), Đô đốc Lê Chất là rể của Lê Trung qua đầu Nguyễn Ánh. Năm 1802, Lê Chất làm Bình Tây tướng quân đem binh đánh chiếm Bắc Hà của Tây Sơn.
Như thế, nếu Quang Thùy nối ngôi có lẽ như ông đã nói: “Đại Việt được mỗi ngày một thêm giàu mạnh, nhà Tây Sơn mỗi ngày thêm bền vững” và nước ta không bị Pháp đô hộ?!
.
Cảm khái: Vua Cảnh Thịnh
.
Nguyễn Quang Toản, kế vị ngôi vua
Chính sự rối ren, luống xót xa!
Đắc sủng thái sư, gây loạn lạc
Nghi ngờ lương tướng, nổi phong ba?!
Triều đình lủng củng, luôn rầu rĩ
Cương thổ giữ gìn, mãi thiết tha!
Nuối tiếc phụ vương gầy đế nghiệp!
Ngậm ngùi, Cảnh Thịnh mất sơn hà!!!
.
Nguyễn Lộc Yên

.
.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi rất thích khoa nhân chủng nhưng không có cơ may đến trường để được truyền thụ một cách bài bản về ngành học thú vị này. Hoàn cảnh sống, nói nào ngay, cũng không mấy thích hợp cho nhu cầu tự học. Suốt ngày (và suốt đời) tôi chỉ loanh quanh hàng quán nơi mà những kẻ hay lê la thường nói rất nhiều, dù sự hiểu biết của họ vốn không được bao nhiêu. Ngoài giới hạn về kiến thức, mấy ông bạn đồng ẩm còn có cái tật rất hay tranh cãi (và luôn cãi chầy cãi cối) nên mọi thông tin, từ bàn nhậu, đều không được khả xác hay khả tín gì cho lắm.
“Tham nhũng chính trị, lệch lạc tư tưởng, băng hoại đạo đức và hủ bại về lối sống. Đây là những kẻ thù rất nguy hiểm của Đảng, cần phải loại bỏ.” Tạp chí Xây Dựng Đảng (XDĐ) đã báo động như thế trong bài viết ngày 26/11/2023...
Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) nhìn nhận tình trạng “trẻ hóa” trong suy thoái “tư tưởng chính trị ” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang gây khó khăn cho công tác “xây dựng, chỉnh đốn đảng”...
Năm 2024 là năm bầu cử, một năm gay go thử thách, và đề tài yêu ghét dù muốn hay không muốn đã trở lại trên các trang báo, trong các buổi tranh luận trong gia đình, ngoài xã hội. Chúc bàn tiệc trong năm của quý vị rôm rả những câu chuyện, những cuộc đối thoại bổ ích hai chiều, những thay đổi tốt đẹp. Và xin cảm ơn quý thân hữu, thân chủ đã hỗ trợ, gắn bó cùng hành trình với Việt Báo trong hơn 31 năm qua. Sau cùng là lời tri ân đến các độc giả Việt Báo: chính quý vị, những người đọc khó tính là thành trì giúp Việt Báo trở thành một tờ báo uy tín, chuyên nghiệp.
Năm 2023 tiến vào những ngày cuối cùng, nó sẽ đi qua và không bao giờ trở lại. Lịch sử sẽ đi qua nhưng những việc làm của con người sẽ tồn tại với sự khôn ngoan và ngu ngốc của đa số. Cụm từ ‘con-người-đa-số’ chỉ định ý muốn chung của đa số người. Và ‘con-người-thiểu-số’ đành phải tuân theo. Trò sinh hoạt dân chủ luôn luôn là con dao hai lưỡi có hiệu quả tùy thuộc sở thích của con người đa số. Sở thích? Một thứ tạo ra tốt lành hoặc khổ nạn. Đúng ra là cả hai, nhưng có một trong hai sẽ lớn hơn, đôi khi, lớn gấp bội phần. Nếu khổ nạn quá lớn thì cuộc sống chung sẽ thay đổi, có khi lâm vào mức tồi tệ. Chẳng hạn như trường hợp nước Đức dưới thời Hitler. Ý muốn của con người đa số đam mê nồng nhiệt ý muốn của Hitler. Cho ông ta cơ hội dẫn đầu một quốc gia quyền lực, tạo ra hiệu quả cuộc chiến thế giới thứ hai. Hậu quả tàn khốc đó do ai? Hitler? Đúng một phần.
“Tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong Lực lượng vũ trang nhân dân là mối lo hàng đầu của đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay. Bằng chứng này đã được Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đưa ra tại Hội nghị Đảng ủy Công an ngày 20/12/2023 tại Hà Nội, và trong nội dung các bài viết trên báo chí chính thống của nhà nước liên quan đến Quân đội...
Người ta nên áp dụng đạo đức vào tài chính trị của Henry Kissinger như thế nào? Làm thế nào để người ta quân bình những thành tựu với những hành vi sai trái của Kissinger? Tôi đã vật lộn với những vấn đề đó từ khi Kissinger là giáo sư của tôi, và sau này là đồng nghiệp tại Đại học Harvard. Vào tháng Tư năm 2012, tôi đã giúp phỏng vấn ông trước một số lượng lớn cử toạ tại Harvard và hỏi liệu ông có làm điều gì khác đi trong thời gian làm ngoại trưởng cho các Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon và Gerald Ford không. Lúc đầu, ông nói không. Suy nghĩ lại, ông nói rằng ước mình là đã hoạt động tích cực hơn ở Trung Đông. Nhưng ông không đề cập đến Campuchia, Chile, Pakistan hay Việt Nam. Một người phản đối ở phía sau hội trường hét lên: "Tội phạm chiến tranh!"
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Ngày nay, Chiến lược Phòng thủ Quốc gia của Hoa Kỳ – giống như chiến lược Chiến tranh Lạnh tạo chuẩn mực cho tư duy chiến lược trong những năm từ thập kỷ ‘50 đến ’80 – bị chi phối bởi một tác nhân đe dọa chính, đó là Trung Quốc. Điều này vừa cung cấp thông tin vừa tạo điều kiện cho tất cả các mối đe dọa lớn khác có thể xảy ra: Nga, Iran và Bắc Triều Tiên. Giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ hiện đang lâm vào một cuộc cạnh tranh với đối thủ duy nhất của mình, một cuộc cạnh tranh có khả năng bỏ rơi các thành tựu chính trị, kinh tế và công nghệ. Hoa Kỳ cũng đang ở trong một cuộc chạy đua vũ trang hiện đại, và trong một số trường hợp, chơi trò đuổi bắt và tranh đua để giành tình hữu nghị, gây ảnh hưởng lên các quốc gia khác trên thế giới.
Rồi vào ngày 12/12/2023, tức chỉ sau ba tháng, Việt Nam lại long trọng tiếp đón Chủ Tịch Tập Cận Bình và nói rằng hợp tác và hữu nghị với Trung Quốc là lựa chọn chiến lược của Việt Nam...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.