TỈNH KIÊN GIANG
Tỉnh Kiên Giang, diện tích 6.340 km vuông. Dân số năm 2011 là: 1.714.100 người, mật độ 270 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Miên, Hoa, Chàm... Gồm có: Thành phố Rạch Giá, thị xã Hà Tiên và 13 huyện: Kiên Lương, Hòn Đất, Tân Hiệp, Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Quao, An Biên, An Ninh, Vĩnh Thuận, Giang Thành, U Minh Thượng với 2 huyện đảo: Phú Quốc và Kiên Hải. Tỉnh lỵ ở thành phố Rạch Giá. Kiên Giang là tỉnh ở phía tây nam đất nước, phía bắc giáp nước Cao Miên, tây giáp vịnh Thái Lan, nam giáp Cà Mau, đông giáp Cần Thơ, Bạc Liêu, Hậu Giang, đông bắc giáp An Giang. Nhiệt độ trung bình 27 độ C. Kiên Giang phố xá nhộn nhịp, nông nghiệp, ngư nghiệp vững vàng, có hãng xi măng Hà Tiên nổi tiếng.
Lich sử tỉnh Kiên Giang: Kiên Giang khi xưa là vùng đất hoang vu. Năm 1645, Mạc Cửu lánh nạn nhà Thanh, đến khai phá và buôn bán, dần dà vùng đất này trở thành trù phú. Mạc Cửu thần phục Cao Miên, Vua Cao Miên phong Mạc Cửu chức Oknha, cai quản vùng đất này, nhưng nước Cao Miên yếu kém, nên thường bị quân Xiêm sang quấy nhiễu. Năm 1708, Mạc Cửu xin thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu, Chúa cho Mạc Cửu trấn thủ vùng đất này và đặt tên là Hà Tiên.
Năm 1774, Chúa Nguyễn Phúc Khoát phong Mạc Thiên Tích (con Mạc cửu) làm Đô đốc cai trị Hà Tiên. Sau khi Pháp chiếm Nam Kỳ vào năm 1876, đem 4 khu vực hành chính lớn, chia nhỏ lại thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement administratif). Hà Tiên đem chia thành 2 hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá. Năm 1900, hai hạt Hà Tiên và Rạch Giá đổi thành hai tỉnh Hà Tiên và Rạch Giá. Thời VNCH, Hà Tiên và Rạch Giá hợp nhất thành tỉnh Kiên Giang.
Văn hoá, lễ hội, di tích ở Kiên Giang: Chùa Phù Dung và chùa Tam Bảo ở thành phố Hà Tiên. Chùa Làng Cát và chùa Tam Bảo ở thị xã Rạch Giá. Đền Nguyễn Trung Trực ở Rạch Giá, đông đảo đồng bào tổ chức lễ tưởng niệm ông hàng năm.
Lâm Tấn Phát (1906-1969) người Hà Tiên, bút danh Đông Hồ, là nhà thơ kiêm văn sĩ, ông viết cho các báo: Phụ Nữ Tân Văn, Nam Phong Tạp Chí, Việt Dân... Ông thành lập “Trí Đức Học Xá” dạy Việt văn để phát huy chữ Quốc ngữ.
Hòn Chông thuộc huyện Kiên Lương, trên hòn Chông có nhiều chim thú quí hiếm trú ngụ, bãi biển Hòn Chông còn hoang sơ, cát trắng mịn màng, dương liễu thướt tha, thơ mộng.
Thạch Động Thôn Vân (Động đá nuốt mây), động như treo lơ lửng ở trên cao 50m, những làn mây trắng là đà bay qua cửa động, mây bị tan biến, nên động mang tên Thạch Động Thôn Vân.
Hòn Nghệ và chùa Hang, cách bờ vài giờ đi thuyền máy, nơi đây có bãi biển nước trong trẻo, cát trắng mịn màng, chùa Hang ăn sâu vào trong lòng đất khoảng 40m, trong chùa những trụ thạch nhũ đứng thẳng thóm, luôn tỏa ánh sáng lung linh. Trụ bên trong rỗng, nên khi gõ vào thân thạch, có âm thanh nghe thánh thót, như tiếng chuông chùa ngân nga. Bãi Dương dài khoảng 2 km, nước trong trẻo, không có đá ngầm, nơi đây là chỗ tắm mát tuyệt vời. Đông Hồ là một hồ kỳ vĩ, vì bên phải có núi Ngũ Hổ, bên trái có núi Tô Châu, đông có sông Giang Thành, tây có sông Hà Tiên, cảnh thật nên thơ.
Đảo Phú Quốc là đảo lớn nhất của Việt Nam, quần đảo gồm có 22 đảo lớn nhỏ. Thủ phủ của Phú Quốc là thị trấn Dương Đông. Đảo Phú Quốc có dtiện tích 573 km vuông, cách Hà Tiên 45 km, dân số trên đảo năm 2009 là 80.000 người, đảo có 99 ngọn núi đồi. Đảo Phú Quốc có phi trường, hải cảng, có nhiều cảnh thiên nhiên đẹp, như suối Tranh dài 16 km chảy len lỏi qua ghềnh đá cỏ cây trông ngoạn mục. Bãi Trường có bãi cát vàng thoai thoải dài tới 20 km. Bãi Khem là bãi tắm lý tưởng vì cát trắng mịn, nước trong trẻo. Suối Đá Bàn ở phía nam đảo Phú Quốc, có những tảng đá phẳng lì, to lớn, xung quanh là cây cối xanh mát và nước suối chảy len lỏi qua các khe đá, luôn tạo âm thanh róc rách, phong cảnh nên thơ.
Nhà lao Cây Dừa ở phía nam đảo Phú quốc, là một trại giam rất lớn, xây cất từ thời Pháp, trên diện tích 40 ha.
Quần đảo An Thới gồm có 15 đảo: Hòn Dân, Hòn Dừa, Hòn Rọi, Hòn Thơm... giữa nước biếc bao la. Đặc sản nổi tiếng ở Phú Quốc là nước mắm hương vị thơm tho.
Bờ biển Hà Tiên mát mẻ, cát trắng, nước trong và hàng trăm hòn đảo lô nhô ngoài khơi, trông chơi vơi, lạ lẫm.
Phong cảnh ở bãi biển Hà Tiên thơ mộng như một bức tranh của vịnh Hạ Long thu nhỏ.
Kiên Giang non nước thênh thang
Núi sông, hải đảo, chứa chan tâm tình
Cảm tác: Non nước Kiên Giang
Kiên Giang đông bắc, cận An Giang
Giáp giới phía tây, vịnh Thái Lan
Kinh tế, canh nông đều phát đạt
Danh lam, sông biển rộng thênh thang
.
Đông Hồ thi sĩ, cũng nhà văn
Quốc ngữ lo lường, dẫu nhọc nhằn
Làng cũ Đông Hồ, lưu luyến ghé
Đền xưa Trung Trực, nhớ nhung thăm
.
Hà Tiên cảnh đẹp, biết bao nhiêu!
Thạch động Thôn Vân, lơ lửng treo
Hòn Nghệ rì rào, khi sóng vỗ
Bãi Dương réo rắt, lúc thông reo
.
Mộ lăng họ Mạc, mấy tinh sương
Người đã khai hoang, lập phố phường
Thị xã Hà Tiên, đông đảo khách
Nhà thờ Họ Mạc, ngạt ngào hương
.
Ngoài khơi Phú Quốc, đảo chơi vơi
Đầy đủ núi sông, ở giữa khơi
Hải cảng rộn ràng, đi khắp nẻo
Phi trường đông đúc, đến muôn nơi
.
Suối Tranh Phú Quốc, đẹp như tranh
Róc rách nước trong, chảy quẩn quanh
An Thới nhấp nhô, quần đảo bạc
Kiên Giang đẹp đẽ, nước non xanh
Nguyễn Lộc Yên
Tỉnh Kiên Giang, diện tích 6.340 km vuông. Dân số năm 2011 là: 1.714.100 người, mật độ 270 người/km vuông. Sắc dân: Kinh, Miên, Hoa, Chàm... Gồm có: Thành phố Rạch Giá, thị xã Hà Tiên và 13 huyện: Kiên Lương, Hòn Đất, Tân Hiệp, Châu Thành, Giồng Riềng, Gò Quao, An Biên, An Ninh, Vĩnh Thuận, Giang Thành, U Minh Thượng với 2 huyện đảo: Phú Quốc và Kiên Hải. Tỉnh lỵ ở thành phố Rạch Giá. Kiên Giang là tỉnh ở phía tây nam đất nước, phía bắc giáp nước Cao Miên, tây giáp vịnh Thái Lan, nam giáp Cà Mau, đông giáp Cần Thơ, Bạc Liêu, Hậu Giang, đông bắc giáp An Giang. Nhiệt độ trung bình 27 độ C. Kiên Giang phố xá nhộn nhịp, nông nghiệp, ngư nghiệp vững vàng, có hãng xi măng Hà Tiên nổi tiếng.
Lich sử tỉnh Kiên Giang: Kiên Giang khi xưa là vùng đất hoang vu. Năm 1645, Mạc Cửu lánh nạn nhà Thanh, đến khai phá và buôn bán, dần dà vùng đất này trở thành trù phú. Mạc Cửu thần phục Cao Miên, Vua Cao Miên phong Mạc Cửu chức Oknha, cai quản vùng đất này, nhưng nước Cao Miên yếu kém, nên thường bị quân Xiêm sang quấy nhiễu. Năm 1708, Mạc Cửu xin thần phục chúa Nguyễn Phúc Chu, Chúa cho Mạc Cửu trấn thủ vùng đất này và đặt tên là Hà Tiên.
Năm 1774, Chúa Nguyễn Phúc Khoát phong Mạc Thiên Tích (con Mạc cửu) làm Đô đốc cai trị Hà Tiên. Sau khi Pháp chiếm Nam Kỳ vào năm 1876, đem 4 khu vực hành chính lớn, chia nhỏ lại thành các tiểu khu hay hạt tham biện (arrondissement administratif). Hà Tiên đem chia thành 2 hạt tham biện là Hà Tiên và Rạch Giá. Năm 1900, hai hạt Hà Tiên và Rạch Giá đổi thành hai tỉnh Hà Tiên và Rạch Giá. Thời VNCH, Hà Tiên và Rạch Giá hợp nhất thành tỉnh Kiên Giang.
Văn hoá, lễ hội, di tích ở Kiên Giang: Chùa Phù Dung và chùa Tam Bảo ở thành phố Hà Tiên. Chùa Làng Cát và chùa Tam Bảo ở thị xã Rạch Giá. Đền Nguyễn Trung Trực ở Rạch Giá, đông đảo đồng bào tổ chức lễ tưởng niệm ông hàng năm.
Lâm Tấn Phát (1906-1969) người Hà Tiên, bút danh Đông Hồ, là nhà thơ kiêm văn sĩ, ông viết cho các báo: Phụ Nữ Tân Văn, Nam Phong Tạp Chí, Việt Dân... Ông thành lập “Trí Đức Học Xá” dạy Việt văn để phát huy chữ Quốc ngữ.
Hòn Chông thuộc huyện Kiên Lương, trên hòn Chông có nhiều chim thú quí hiếm trú ngụ, bãi biển Hòn Chông còn hoang sơ, cát trắng mịn màng, dương liễu thướt tha, thơ mộng.
Thạch Động Thôn Vân (Động đá nuốt mây), động như treo lơ lửng ở trên cao 50m, những làn mây trắng là đà bay qua cửa động, mây bị tan biến, nên động mang tên Thạch Động Thôn Vân.
Hòn Nghệ và chùa Hang, cách bờ vài giờ đi thuyền máy, nơi đây có bãi biển nước trong trẻo, cát trắng mịn màng, chùa Hang ăn sâu vào trong lòng đất khoảng 40m, trong chùa những trụ thạch nhũ đứng thẳng thóm, luôn tỏa ánh sáng lung linh. Trụ bên trong rỗng, nên khi gõ vào thân thạch, có âm thanh nghe thánh thót, như tiếng chuông chùa ngân nga. Bãi Dương dài khoảng 2 km, nước trong trẻo, không có đá ngầm, nơi đây là chỗ tắm mát tuyệt vời. Đông Hồ là một hồ kỳ vĩ, vì bên phải có núi Ngũ Hổ, bên trái có núi Tô Châu, đông có sông Giang Thành, tây có sông Hà Tiên, cảnh thật nên thơ.
Đảo Phú Quốc là đảo lớn nhất của Việt Nam, quần đảo gồm có 22 đảo lớn nhỏ. Thủ phủ của Phú Quốc là thị trấn Dương Đông. Đảo Phú Quốc có dtiện tích 573 km vuông, cách Hà Tiên 45 km, dân số trên đảo năm 2009 là 80.000 người, đảo có 99 ngọn núi đồi. Đảo Phú Quốc có phi trường, hải cảng, có nhiều cảnh thiên nhiên đẹp, như suối Tranh dài 16 km chảy len lỏi qua ghềnh đá cỏ cây trông ngoạn mục. Bãi Trường có bãi cát vàng thoai thoải dài tới 20 km. Bãi Khem là bãi tắm lý tưởng vì cát trắng mịn, nước trong trẻo. Suối Đá Bàn ở phía nam đảo Phú Quốc, có những tảng đá phẳng lì, to lớn, xung quanh là cây cối xanh mát và nước suối chảy len lỏi qua các khe đá, luôn tạo âm thanh róc rách, phong cảnh nên thơ.
Nhà lao Cây Dừa ở phía nam đảo Phú quốc, là một trại giam rất lớn, xây cất từ thời Pháp, trên diện tích 40 ha.
Quần đảo An Thới gồm có 15 đảo: Hòn Dân, Hòn Dừa, Hòn Rọi, Hòn Thơm... giữa nước biếc bao la. Đặc sản nổi tiếng ở Phú Quốc là nước mắm hương vị thơm tho.
Bờ biển Hà Tiên mát mẻ, cát trắng, nước trong và hàng trăm hòn đảo lô nhô ngoài khơi, trông chơi vơi, lạ lẫm.
Phong cảnh ở bãi biển Hà Tiên thơ mộng như một bức tranh của vịnh Hạ Long thu nhỏ.
Kiên Giang non nước thênh thang
Núi sông, hải đảo, chứa chan tâm tình
Cảm tác: Non nước Kiên Giang
Kiên Giang đông bắc, cận An Giang
Giáp giới phía tây, vịnh Thái Lan
Kinh tế, canh nông đều phát đạt
Danh lam, sông biển rộng thênh thang
.
Đông Hồ thi sĩ, cũng nhà văn
Quốc ngữ lo lường, dẫu nhọc nhằn
Làng cũ Đông Hồ, lưu luyến ghé
Đền xưa Trung Trực, nhớ nhung thăm
.
Hà Tiên cảnh đẹp, biết bao nhiêu!
Thạch động Thôn Vân, lơ lửng treo
Hòn Nghệ rì rào, khi sóng vỗ
Bãi Dương réo rắt, lúc thông reo
.
Mộ lăng họ Mạc, mấy tinh sương
Người đã khai hoang, lập phố phường
Thị xã Hà Tiên, đông đảo khách
Nhà thờ Họ Mạc, ngạt ngào hương
.
Ngoài khơi Phú Quốc, đảo chơi vơi
Đầy đủ núi sông, ở giữa khơi
Hải cảng rộn ràng, đi khắp nẻo
Phi trường đông đúc, đến muôn nơi
.
Suối Tranh Phú Quốc, đẹp như tranh
Róc rách nước trong, chảy quẩn quanh
An Thới nhấp nhô, quần đảo bạc
Kiên Giang đẹp đẽ, nước non xanh
Nguyễn Lộc Yên
- Từ khóa :
- Việt Nam
- ,
- Rạch Giá
- ,
- Kiên Giang
Gửi ý kiến của bạn
