TRẦN ÍCH TẮC (? - ?)
Trần Ích Tắc là con thứ của vua Trần Thái Tông, tước Chiêu Quốc Vương. Ông là người giỏi văn thơ, khéo chiêu hiền đãi sĩ. Năm 1285, quân Nguyên xăm lăng Đại Việt, khí thế cuồng bạo, vua quan nhà Trần lo chống chọi xâm lăng. Trần Ích Tắc cùng một số đại thần nhục nhã đầu hàng giặc. Khi Thoát Hoan bị đại bại, quân Nguyên tơi tả chạy về Tàu, ông cũng dẫn gia quyến lủi thủi chạy theo giặc, rồi đến sống ở Hàn Dương (Hồ Bắc).
Vua Nguyên phong ông An Nam Quốc vương, muốn dùng ông làm bù nhìn, để dễ dàng xâm lăng Đại Việt, nhưng việc không thành, nên sau đấy Nguyên chúa cho ông làm Bình chương ở Hồ Quảng. Sau này vua Trần đối với những kẻ làm tay sai cho giặc có bằng cớ rõ rệt thì xử tử hay phạt lưu, Trần Kiện, Trần Văn Lộng tuy đã chết, con cháu phải đổi ra họ Mai. Trần Ích Tắc là hoàng tộc, nên vua không nỡ tước họ, nhưng gọi là Ả Trần, nghĩa là nhút nhát như đàn bà.
Khi Nguyễn Đại Pháp đi sứ qua Tàu, đến Ngọc Châu. Nhớ đến Trần Ích Tắc đang bơ vơ nơi xứ người nên đến thăm. Ông hỏi Nguyễn Đại Pháp lời lẽ cao ngạo: “Nhà ngươi là thư đồng của Chiêu Đạo Vương Trần Quang Xưởng, ngày trước phải không?”
Nguyễn Đại Pháp nhỏ nhẹ trả lời: “Việc đời thay đổi, Nguyễn Đại Pháp tôi khi xưa là tên hầu trà của Chiêu Đạo Vương, mà nay là Sứ thần. Cũng như ngài, trước là con vua, mà nay là tên hàng thần nước người!”. Từ đấy, ông thẹn thân phận hàng thần, hết cao ngạo.
Trần Ích Tắc mất tại Hán Dương, hưởng thọ 70 tuổi. Ông có làm: Cung cực lạc ngâm tập, thơ văn của ông còn lưu trong Việt âm thi tập của Phan Phu Tiên. Ông là người có tài văn thơ, nhưng đáng tiếc theo giặc, nhuốc nhơ đời đời.
Cảm hận: Trần Ích Tắc
Tội nhân phản quốc, kẻ tôi đòi!
Áy náy, thẹn thùng thật khó nguôi!
Nhục nhã cúi luồn, khinh bỉ mãi
Ả Trần theo giặc, nhuốc nhơ hoài!
Nguyễn Lộc Yên
Trần Ích Tắc là con thứ của vua Trần Thái Tông, tước Chiêu Quốc Vương. Ông là người giỏi văn thơ, khéo chiêu hiền đãi sĩ. Năm 1285, quân Nguyên xăm lăng Đại Việt, khí thế cuồng bạo, vua quan nhà Trần lo chống chọi xâm lăng. Trần Ích Tắc cùng một số đại thần nhục nhã đầu hàng giặc. Khi Thoát Hoan bị đại bại, quân Nguyên tơi tả chạy về Tàu, ông cũng dẫn gia quyến lủi thủi chạy theo giặc, rồi đến sống ở Hàn Dương (Hồ Bắc).
Vua Nguyên phong ông An Nam Quốc vương, muốn dùng ông làm bù nhìn, để dễ dàng xâm lăng Đại Việt, nhưng việc không thành, nên sau đấy Nguyên chúa cho ông làm Bình chương ở Hồ Quảng. Sau này vua Trần đối với những kẻ làm tay sai cho giặc có bằng cớ rõ rệt thì xử tử hay phạt lưu, Trần Kiện, Trần Văn Lộng tuy đã chết, con cháu phải đổi ra họ Mai. Trần Ích Tắc là hoàng tộc, nên vua không nỡ tước họ, nhưng gọi là Ả Trần, nghĩa là nhút nhát như đàn bà.
Khi Nguyễn Đại Pháp đi sứ qua Tàu, đến Ngọc Châu. Nhớ đến Trần Ích Tắc đang bơ vơ nơi xứ người nên đến thăm. Ông hỏi Nguyễn Đại Pháp lời lẽ cao ngạo: “Nhà ngươi là thư đồng của Chiêu Đạo Vương Trần Quang Xưởng, ngày trước phải không?”
Nguyễn Đại Pháp nhỏ nhẹ trả lời: “Việc đời thay đổi, Nguyễn Đại Pháp tôi khi xưa là tên hầu trà của Chiêu Đạo Vương, mà nay là Sứ thần. Cũng như ngài, trước là con vua, mà nay là tên hàng thần nước người!”. Từ đấy, ông thẹn thân phận hàng thần, hết cao ngạo.
Trần Ích Tắc mất tại Hán Dương, hưởng thọ 70 tuổi. Ông có làm: Cung cực lạc ngâm tập, thơ văn của ông còn lưu trong Việt âm thi tập của Phan Phu Tiên. Ông là người có tài văn thơ, nhưng đáng tiếc theo giặc, nhuốc nhơ đời đời.
Cảm hận: Trần Ích Tắc
Tội nhân phản quốc, kẻ tôi đòi!
Áy náy, thẹn thùng thật khó nguôi!
Nhục nhã cúi luồn, khinh bỉ mãi
Ả Trần theo giặc, nhuốc nhơ hoài!
Nguyễn Lộc Yên
- Từ khóa :
- Trần Thái Tông
- ,
- Trần Ích Tắc
- ,
- Đại Việt
Gửi ý kiến của bạn
