LITTLE SAIGON (VB) -- Đi chợ mỗi ngày, mỗi tuần, mỗi lần đi đem về nhà khoảng
chục món hàng, nhưng ít có người nghĩ ra rằng trong một ngôi chợ như Á Đông,
Green Farm, Đà Lạt, Mom…có bày bán đến vài ngàn mặt hàng khác nhau!
Câu chuyện về xuất xứ, lịch sử, đặc điểm của những mặt hàng bán ở chợ, từ lúc còn ở những nơi sản xuất xa xôi, cho đến khi chúng được sắp trên các quầy để sẵn sàng phục vụ người tiêu dùng, có lẽ cũng thuộc dạng chuyện… ngàn lẻ một đêm, kể hoài không hết!
Chúng ta hãy cùng nghe hệ thống Siêu Thị Á Đông kể chuyện trong nhà, ngoài chợ…
Ngày Xuân Nói Chuyện Về Mâm Ngũ Quả: Trái Đu Đủ
Trong mấy tuần lễ cận tết, có một loại trái cây bán rất chạy, thuộc loại “best seller” ở các chợ thuộc Hệ Thống Siêu Thị Á Đông (Green Farm, Á Đông, Đà Lạt…), đó là trái đu đủ chín (phân biệt với đu đủ xanh). Đu đủ bán lẻ hay bán nguyên thùng, ra thùng nào hết thùng đó, đến những ngày sát tết còn không có hàng để bán! Nguyên nhân hay được nhắc đến nhất là vì mâm ngũ quả của người Việt mình, đặc biệt là người dân Nam Kỳ. Theo truyền thống Á Đông, bàn thờ cúng trong mấy ngày Tết phải có 5 thứ trái cây, tượng trưng cho ngũ hành (kim-mộc-thủy-hỏa-thổ). Người dân Nam Bộ bình dân, giản dị thì lại sắp mâm ngũ quả để nói lên ý nguyện của mình trong năm mới: cầu sung vừa đủ xài. Chữ “vừa” phát âm theo Nam Bộ thì thành dừa, chữ “xài” thì đọc trại ra thành xoài. Người miền Nam thì chỉ ước “vừa đủ xài” thôi, cho nên mâm ngũ quả có các trái mãng cầu, trái sung, trái dừa, trái đu đủ và trái xoài, “cầu sung dừa đủ xoài”. Mâm ngũ quả theo ý nghĩa này ngày càng trở nên phổ biến, cả ở bên Mỹ này. Trái đu đủ leo lên bàn thờ nằm trong mấy ngày Tết là tại vì vậy. Thực ra, đu đủ bán chạy quanh năm còn vì một lý do khác, vì nó là một loại trái cây nhiệt đới ngon và bổ dưỡng, dễ mua trên đất Mỹ.
Đu đủ (papaya) là loại trái cây có nguồn gốc từ vùng Trung Mỹ, được trồng từ lâu đời bởi người thổ dân da đỏ. Khi Christopher Columbus tìm ra Mỹ Châu, phát hiện ra thứ trái cây ngon miệng và bổ dưỡng này, ông đặt tên cho nó là “Trái Cây Của Thiên THần” (Fruits of Angels). Từ đó, đu đủ theo người Tây Ban Nha, BỒ Đào Nha đi chu du khắp thế giới, được nhân giống trồng rộng rãi ở khắp các xứ nhiệt đới, trong đó có Việt Nam, Cam Bốt, Thái Lan, Lào, Phi Luật Tân. Ở Mỹ, đu đủ bắt đầu được đem vào trồng ở Hawaii từ đầu thế kỷ 20, hiện nay cũng là nơi cung cấp đu đủ lớn nhất cho toàn nước Mỹ. Đu đủ Haiwaii cũng được khách hàng công nhận là giống đu đủ ăn ngon nhất. Các quốc gia trồng và kinh doanh đu đủ lớn nhất thế giới hiện nay là Mỹ, Mễ Tây Cơ, Pueto Rico.
Có rất nhiều giống đu đủ. Chiều dài của đu đủ có thể từ 2 tấc đến 5 tấc, ruột lúc chín có tông màu từ vàng đến đỏ cam. Ở Việt Nam mình trước 1975 thường trồng giống đu đủ trái to, ruột vàng. Giống đu đủ này cho chất lượng trái không ổn định, ăn có khi ngọt, có khi nhạt, thịt hay bị bở. Sau 1975, dân mình bắt đầu làm quen với giống đu đủ Thái, trái nhỏ hơn và ruột màu đỏ cam, chất lượng ổn định hơn nhiều, ăn ngọt và thịt chắc.
Đu đủ chín thức ra không phải là món trái cây đặc sản của các quốc gia vùng Đông Nam Á như Việt, Miên, Lào, Thái. Món gỏi đu đủ, làm bằng đu đủ xanh mới là món ăn nổi tiếng khắp thế giới của nền ẩm thực Đông Nam Á. Mặc dù nhiều nhà nghiên cứu cho rằng món gỏi đu đủ xuất phát từ xứ Lào, nhưng thế giới lại biết đến nó qua cái tên “Gỏi Đu Đủ Thái” (Thai green papaya salad), thường ăn với tép hoặc ba khía. Ở Cam Bốt món gỏi đu đủ cũng rất thịnh hành, vì người Miên ăn nhiều đu đủ xanh như một loại rau sống. Còn ở Việt Nam, món gỏi đu đủ đi liền với khô bò, và còn được gọi là gỏi đu đủ khô bò. Người dân Sài Gòn hay ăn quà vặt chắc đều nhớ đến những xe gỏi ở đường Bà Huyện Thanh Quang (bên hông trường nữ sinh Trung Học Gia Long), đường Đinh Tiên Hoàng (góc TỰ Đức), hay đường Hai Bà Trưng (bên hông Nghĩa Trang Mạc Đĩnh Chi). Chất lượng của món gỏi đu đủ khô bò nằm ở chất lượng của khô bò, gan cháy, và đặc biệt là nước chấm pha từ xì dầu và giấm. Dĩa gỏi đủ đủ, phía trên để mấy lát khô bò, gan cháy, mấy cọng rau thơm, chút đậu phọng, chan miếng nước chấm pha vừa chua vừa ngọt, xịt một miếng tương ớt lên nữa thì… khỏi chê!
Trở lại với trái đu đủ ăn chín như là món trái cây tráng miệng, đu đủ ăn không những thơm ngọt, mà còn bổ dưỡng và rất có lợi cho sức khỏe. Trái cây của thiên thần mà lại! Các nhà khoa học công nhận rằng đu đủ có nhiều vitamin A & C, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đu đủ ăn rất tốt cho bô máy tiêu hóa. Đu đủ có chứa những thành phần giúp phòng chống được các bệnh về tim mạch. Đu đủ có thành phần dinh dưỡng ngăn ngừa bệnh ung thư ruột gia. Đu đủ có chứa enzyme Papain có đặc tính kháng viêm rất mạnh. Đu đủ giúp ngăn ngừa tiến trình lão hóa của da…
Đu đủ bán ở Cali phổ biến nhất là đu đủ Hawaii và đu đủ Mễ. Mặc dù cho nhiều trái nhất vào mùa hè và mùa thu, nhưng nói chung thì đu đủ có trái quanh năm. Dân kén ăn một chút thì thích ăn đu đủ Haiwaii, cho dù nó mắc hơn và trái nhỏ hơn đu đủ Mễ. Họ cho rằng tuy cả hai đều ngọt, nhưng đu đủ Hawaii ăn có hương vị thơm hơn. Điều này có thể đúng là do vấn đề thổ nhưỡng. Khí hậu nhiệt đới đầy nắng vào ban ngày, nhưng lại mát lạnh vào ban đêm, cộng thêm với đất nền núi lửa giàu dinh dưỡng đã tạo ra trái đu đủ Hawaii có chất lượng khác biệt. Đu đủ Hawaii cũng có nhiều loại, nhưng giống Rainbow ruột vàng là loại được khách hàng ưa chuộng nhất.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên ăn đu đủ vừa chín tới là tốt nhất cho sức khỏe. Việc chọn đu đủ ngoài chợ có thể dựa vào màu sắc của trái đu đủ thông qua mắt nhìn, chứ không cần phải dùng tay ấn vào trái. Bảng kèm trong bài có thể giúp người mua chọn trái đu đủ vừa ý thích.
Quí khách có thể mua các loại đu đủ Hawaii, đu đủ Mễ, đu đủ xanh tại 7 chợ trong hệ thống Siêu Thị Á Đông (Á Đông, Đà Lạt, Saigon Super Market, Mom, Green Farm Fountain Valley, Green Farm Gardena, Green Farm El Monte). Đu đủ có hàng quanh năm.
Câu chuyện về xuất xứ, lịch sử, đặc điểm của những mặt hàng bán ở chợ, từ lúc còn ở những nơi sản xuất xa xôi, cho đến khi chúng được sắp trên các quầy để sẵn sàng phục vụ người tiêu dùng, có lẽ cũng thuộc dạng chuyện… ngàn lẻ một đêm, kể hoài không hết!
Chúng ta hãy cùng nghe hệ thống Siêu Thị Á Đông kể chuyện trong nhà, ngoài chợ…
Ngày Xuân Nói Chuyện Về Mâm Ngũ Quả: Trái Đu Đủ
Trong mấy tuần lễ cận tết, có một loại trái cây bán rất chạy, thuộc loại “best seller” ở các chợ thuộc Hệ Thống Siêu Thị Á Đông (Green Farm, Á Đông, Đà Lạt…), đó là trái đu đủ chín (phân biệt với đu đủ xanh). Đu đủ bán lẻ hay bán nguyên thùng, ra thùng nào hết thùng đó, đến những ngày sát tết còn không có hàng để bán! Nguyên nhân hay được nhắc đến nhất là vì mâm ngũ quả của người Việt mình, đặc biệt là người dân Nam Kỳ. Theo truyền thống Á Đông, bàn thờ cúng trong mấy ngày Tết phải có 5 thứ trái cây, tượng trưng cho ngũ hành (kim-mộc-thủy-hỏa-thổ). Người dân Nam Bộ bình dân, giản dị thì lại sắp mâm ngũ quả để nói lên ý nguyện của mình trong năm mới: cầu sung vừa đủ xài. Chữ “vừa” phát âm theo Nam Bộ thì thành dừa, chữ “xài” thì đọc trại ra thành xoài. Người miền Nam thì chỉ ước “vừa đủ xài” thôi, cho nên mâm ngũ quả có các trái mãng cầu, trái sung, trái dừa, trái đu đủ và trái xoài, “cầu sung dừa đủ xoài”. Mâm ngũ quả theo ý nghĩa này ngày càng trở nên phổ biến, cả ở bên Mỹ này. Trái đu đủ leo lên bàn thờ nằm trong mấy ngày Tết là tại vì vậy. Thực ra, đu đủ bán chạy quanh năm còn vì một lý do khác, vì nó là một loại trái cây nhiệt đới ngon và bổ dưỡng, dễ mua trên đất Mỹ.
Đu đủ (papaya) là loại trái cây có nguồn gốc từ vùng Trung Mỹ, được trồng từ lâu đời bởi người thổ dân da đỏ. Khi Christopher Columbus tìm ra Mỹ Châu, phát hiện ra thứ trái cây ngon miệng và bổ dưỡng này, ông đặt tên cho nó là “Trái Cây Của Thiên THần” (Fruits of Angels). Từ đó, đu đủ theo người Tây Ban Nha, BỒ Đào Nha đi chu du khắp thế giới, được nhân giống trồng rộng rãi ở khắp các xứ nhiệt đới, trong đó có Việt Nam, Cam Bốt, Thái Lan, Lào, Phi Luật Tân. Ở Mỹ, đu đủ bắt đầu được đem vào trồng ở Hawaii từ đầu thế kỷ 20, hiện nay cũng là nơi cung cấp đu đủ lớn nhất cho toàn nước Mỹ. Đu đủ Haiwaii cũng được khách hàng công nhận là giống đu đủ ăn ngon nhất. Các quốc gia trồng và kinh doanh đu đủ lớn nhất thế giới hiện nay là Mỹ, Mễ Tây Cơ, Pueto Rico.
Bảng giải thích về màu sắc trái đu đủ.
Có rất nhiều giống đu đủ. Chiều dài của đu đủ có thể từ 2 tấc đến 5 tấc, ruột lúc chín có tông màu từ vàng đến đỏ cam. Ở Việt Nam mình trước 1975 thường trồng giống đu đủ trái to, ruột vàng. Giống đu đủ này cho chất lượng trái không ổn định, ăn có khi ngọt, có khi nhạt, thịt hay bị bở. Sau 1975, dân mình bắt đầu làm quen với giống đu đủ Thái, trái nhỏ hơn và ruột màu đỏ cam, chất lượng ổn định hơn nhiều, ăn ngọt và thịt chắc.
Đu đủ chín thức ra không phải là món trái cây đặc sản của các quốc gia vùng Đông Nam Á như Việt, Miên, Lào, Thái. Món gỏi đu đủ, làm bằng đu đủ xanh mới là món ăn nổi tiếng khắp thế giới của nền ẩm thực Đông Nam Á. Mặc dù nhiều nhà nghiên cứu cho rằng món gỏi đu đủ xuất phát từ xứ Lào, nhưng thế giới lại biết đến nó qua cái tên “Gỏi Đu Đủ Thái” (Thai green papaya salad), thường ăn với tép hoặc ba khía. Ở Cam Bốt món gỏi đu đủ cũng rất thịnh hành, vì người Miên ăn nhiều đu đủ xanh như một loại rau sống. Còn ở Việt Nam, món gỏi đu đủ đi liền với khô bò, và còn được gọi là gỏi đu đủ khô bò. Người dân Sài Gòn hay ăn quà vặt chắc đều nhớ đến những xe gỏi ở đường Bà Huyện Thanh Quang (bên hông trường nữ sinh Trung Học Gia Long), đường Đinh Tiên Hoàng (góc TỰ Đức), hay đường Hai Bà Trưng (bên hông Nghĩa Trang Mạc Đĩnh Chi). Chất lượng của món gỏi đu đủ khô bò nằm ở chất lượng của khô bò, gan cháy, và đặc biệt là nước chấm pha từ xì dầu và giấm. Dĩa gỏi đủ đủ, phía trên để mấy lát khô bò, gan cháy, mấy cọng rau thơm, chút đậu phọng, chan miếng nước chấm pha vừa chua vừa ngọt, xịt một miếng tương ớt lên nữa thì… khỏi chê!
Trở lại với trái đu đủ ăn chín như là món trái cây tráng miệng, đu đủ ăn không những thơm ngọt, mà còn bổ dưỡng và rất có lợi cho sức khỏe. Trái cây của thiên thần mà lại! Các nhà khoa học công nhận rằng đu đủ có nhiều vitamin A & C, tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Đu đủ ăn rất tốt cho bô máy tiêu hóa. Đu đủ có chứa những thành phần giúp phòng chống được các bệnh về tim mạch. Đu đủ có thành phần dinh dưỡng ngăn ngừa bệnh ung thư ruột gia. Đu đủ có chứa enzyme Papain có đặc tính kháng viêm rất mạnh. Đu đủ giúp ngăn ngừa tiến trình lão hóa của da…
Trái đu đủ Haiwaii (bên trái) nhỏ hơn trái đu đủ Mễ, nhưng ăn có hương vị thơm
hơn.
Đu đủ bán ở Cali phổ biến nhất là đu đủ Hawaii và đu đủ Mễ. Mặc dù cho nhiều trái nhất vào mùa hè và mùa thu, nhưng nói chung thì đu đủ có trái quanh năm. Dân kén ăn một chút thì thích ăn đu đủ Haiwaii, cho dù nó mắc hơn và trái nhỏ hơn đu đủ Mễ. Họ cho rằng tuy cả hai đều ngọt, nhưng đu đủ Hawaii ăn có hương vị thơm hơn. Điều này có thể đúng là do vấn đề thổ nhưỡng. Khí hậu nhiệt đới đầy nắng vào ban ngày, nhưng lại mát lạnh vào ban đêm, cộng thêm với đất nền núi lửa giàu dinh dưỡng đã tạo ra trái đu đủ Hawaii có chất lượng khác biệt. Đu đủ Hawaii cũng có nhiều loại, nhưng giống Rainbow ruột vàng là loại được khách hàng ưa chuộng nhất.
Các chuyên gia dinh dưỡng khuyên nên ăn đu đủ vừa chín tới là tốt nhất cho sức khỏe. Việc chọn đu đủ ngoài chợ có thể dựa vào màu sắc của trái đu đủ thông qua mắt nhìn, chứ không cần phải dùng tay ấn vào trái. Bảng kèm trong bài có thể giúp người mua chọn trái đu đủ vừa ý thích.
Quí khách có thể mua các loại đu đủ Hawaii, đu đủ Mễ, đu đủ xanh tại 7 chợ trong hệ thống Siêu Thị Á Đông (Á Đông, Đà Lạt, Saigon Super Market, Mom, Green Farm Fountain Valley, Green Farm Gardena, Green Farm El Monte). Đu đủ có hàng quanh năm.
Gửi ý kiến của bạn
