Hôm nay,  

Trang Sử Việt: Đoàn Thượng

28/01/201400:00:00(Xem: 5527)
ĐOÀN THƯỢNG
(1184-1228)

Đoàn Thượng quê làng Thung Độ, thuộc tỉnh Hải Dương, ông lớn lên lúc nhà Lý đang suy vi, nhiều nơi nổi dậy chống lại triều đình. Năm 1207, Đoàn Thượng và Đoàn Chủ chiêu quân chống lại triều đình, chiếm vùng Hồng (Vùng Hồng gồm các huyện ở phía nam tỉnh Hải Dương ngày nay).

Tháng 10 năm 1208, Lý Cao Tông sai Phạm Du coi việc quân ở châu Nghệ An. Phạm Du nhân cơ hội chống lại triều đình. Lý Cao Tông cử Phạm Bỉnh Di đem quân dẹp Phạm Du. Quân của Phạm Du bị đánh tan, Phạm Du chạy đến Cổ Miệt (Hồng Châu) cùng với Đoàn Thượng, hợp binh chống lại triều đình, đem quân đánh Đằng Châu, quân Phạm Bỉnh Di bị thua. Tháng 2 năm 1209, Bỉnh Di lại đem binh ở Đằng Châu, Khoái Châu đi đánh Phạm Du. Phạm Du thua trận bỏ trốn. Bỉnh Di tịch biên gia sản của Phạm Du rồi đốt hết.Tháng 3 năm 1209, Phạm Bỉnh Di đánh Đoàn Thượng tại Vệ Kiều. Quân Đoàn Thượng thua trận, Đoàn Chủ bị giết.

Tháng 4 năm 1209, Bỉnh Di lại đánh tan quân Đoàn Thượng. Phạm Du ngầm sai người về kinh đút lót cho các tham quan, nói rằng Bỉnh Di tàn ác, đốt phá nhà lương dân, xin về kinh minh oan. Cao Tông cho triệu Phạm Du và Bỉnh Di về triều. Phạm Du về triều trước, Cao Tông nghe lời Du; Bỉnh Di vừa đến kinh, bị bắt hạ ngục với con trai tên là Phụ.Phó tướng của Bỉnh Di là Quách Bốc nghe hung tin, đem binh về phá cửa Đại Thanh (cửa thành Thăng Long), để cứu chủ tướng. Gặp biến, Phạm Du xin vua giết cha con Bỉnh Di, rồi cùng Cao Tông chạy trốn. Quách Bốc, tôn hoàng tử Thẩm con vua Anh Tông còn nhỏ lên ngôi. Cao Tông chạy về Tam Nông, (Phú Thọ) nương nhờ nhà Hà Vạn, một thủ lĩnh có thế lực. Thái tử Sảm cùng mẹ là Đàm hoàng hậu và hai em gái chạy về Hải Ấp, Thái Bình, được Trần Lý và Tô Trung Từ (em vợ Trần Lý, là một quan lại của triều đình) phò Thái tử Sảm mang quân về kinh thành dẹp Quách Bốc. Trần Lý tử trận, Tô Trung Từ đón vua Lý Cao Tông về triều đình.

Sau đấy Cao Tông mất, thái tử Sảm lên ngôi, niên hiệu Lý Huệ Tông. Tô Trung Từ trở thành quyền thần trong triều. Sau một loạt biến cố, năm 1211, nhiều đại thần nhà Lý và cả Tô Trung Từ bị giết. Cháu gọi Trung Từ bằng cậu là Trần Tự Khánh ở Hải Ấp, đem quân về kinh thành, an táng cậu là Tô Trung Từ. Đoàn Thượng nhân đó nói với vua Huệ Tông rằng: “Trần Tự Khánh đem binh về kinh sư, là muốn mưu đồ làm phản.”Huệ Tông tin theo, hạ chiếu cho các đạo binh đánh Trần Tự Khánh. Đoàn Thượng đem binh về kinh sư, Huệ Tông phong cho tước hầu. Đoàn Thượng đem quân đánh anh em họ Trần ở ải Hoàng Điểm. Trần Tự Khánh bị thua trận. Trần Tự Khánh tìm cách liên kết với hào trưởng Nguyễn Tự để thêm vây cánh. Năm 1213, Đoàn Thượng phối hợp với quân triều đình đi đánh Trần Tự Khánh, bị Trần Tự Khánh đánh bại. Lý Huệ Tông chạy lên Lạng Châu, Đoàn Thượng rút quân khỏi kinh đô trở về vùng Hồng.

Tướng của Tự Khánh là Nguyễn Nộn đóng giữ ở Bắc Giang. Đoàn Thượng đem quân tấn công. Đoàn Thượng bị thua. Sau đấy, Nguyễn Nộn ở Bắc Giang, Đỗ Bị ở Cam Giá (thuộc Sơn Tây), tách khỏi họ Trần, cát cứ một vùng riêng.

Trần Tự Khánh củng cố lực lượng ngày càng thêm mạnh, vua Huệ Tông phải dựa vào họ Trần. Tháng 6 năm 1217, Đoàn Thượng thấy thế lực họ Trần mạnh, tạm quy hàng triều đình, được phong tước vương và vẫn giữ vùng Hồng châu.Sau khi Trần Tự Khánh chết (1223), em họ là Trần Thủ Độ nắm quyền bính. Trần Thủ Độ mang quân đánh Đoàn Thượng nhưng không thắng, Đoàn Thượng vẫn tiếp tục giữ vùng Hồng Châu.

Năm 1228, Đoàn Thượng bị sứ quân Nguyễn Nộn đánh bại và giết chết. Năm đó ông 45 tuổi. Con ông là Đoàn Văn đem gia thuộc đến hàng Nguyễn Nộn. Năm 1229, Nguyễn Nộn bị bệnh mất. Cả nước thống nhất về nhà Trần.

Cảm niệm: Đoàn Thượng

Chiêu binh chiếm giữ, ở vùng Hồng
Vùng vẫy dọc ngang, mong mỏi lòng
Xông xáo sa trường, nguy hiểm mạng
Tranh giành vương bá, ngại ngùng trông?!

Nguyễn Lộc Yên

In Trang
Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối

Đảng CSVN hay nói “Trí thức là “nguyên khí của quốc gia”, làm hưng thịnh đất nước, rạng rỡ dân tộc*; “Trí thức là vốn liếng quý báu của Dân tộc”; hay “Thanh niên là rường cột của nước nhà” , nhưng tại sao nhiều người vẫn ngại đứng vào hàng ngũ đảng? Lý do vì đảng chỉ muốn gom Trí thức và Thanh niên “vào chung một rọ để nắm tóc”...

Tây Bắc hay Tây Nguyên thì cũng chừng đó vấn đề thôi: đất đai, tôn giáo, chủng tộc… Cả ba đều bị nhũng nhiễu, lũng đoạn tới cùng, và bị áp chế dã man tàn bạo. Ở đâu giới quan chức cũng đều được dung dưỡng, bao che để tiếp tục lộng quyền (thay vì xét sử) nên bi kịch của Tây Nguyên (nói riêng) và Cao Nguyên (nói chung) e sẽ còn dài, nếu chế độ toàn trị hiện hành vẫn còn tồn tại...

Bữa rồi, nhà thơ Inra Sara tâm sự: “Non 30 năm sống đất Sài Gòn, tôi gặp vô số người được cho là thành công, thuộc nhiều ngành nghề, đủ lứa tuổi, thành phần. Lạ, nhìn sâu vào mắt họ, cứ ẩn hiện sự bất an, lo âu.” “Bất an” có lẽ không chỉ là tâm trạng của người Sài Gòn mà dường như là tâm cảm chung của toàn dân Việt – không phân biệt chủng tộc, giới tính hay giai cấp nào ráo trọi – nhất là những kẻ sắp từ giã cõi trần. Di Cảo của Chế Lan Viên và di bút (Đi Tìm Cái Tôi Đã Mất) của Nguyễn Khải, theo nhận xét của nhà phê bình văn học Vương Trí Nhàn, chỉ là những tác phẩm “cốt để xếp hàng cả hai cửa. Cửa cũ, các ông chẳng bao giờ từ. Còn nếu tình hình khác đi, có sự đánh giá khác đi, các ông đã có sẵn cục gạch của mình ở bên cửa mới (bạn đọc có sống ở Hà Nội thời bao cấp hẳn nhớ tâm trạng mỗi lần đi xếp hàng và không sao quên được những cục gạch mà có lần nào đó mình đã sử dụng).”

Tập Cận Bình tin rằng lịch sử đang dịch chuyển theo hướng có lợi cho mình. Trong chuyến thăm Vladimir Putin tại Matxcơva vào tháng 3 năm ngoái, nhà lãnh đạo Trung Quốc nói với Tổng thống Nga rằng “Ngay lúc này, chúng ta đang chứng kiến một sự thay đổi chưa từng thấy trong 100 năm qua, và chúng ta đang cùng nhau thúc đẩy sự thay đổi ấy.”

Sau 20 năm chiêu dụ Kiều bào về giúp nước không thành công, đảng CSVN lại tung ta Dự án “Phát huy nguồn lực của người Việt Nam ở nước ngoài phục vụ phát triển đất nước trong tình hình mới” vào dịp Tết Nguyên Đán Giáp Thìn 2024. Đây là lần thứ tư, từ khi có Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 26 tháng 3 năm 2004, một Quyết định nhằm mưu tìm đầu tư, hợp tác khoa học, kỹ thuật và tổ chức các Hội, Đoàn người Việt ở nước ngoài, đặt dưới quyền lãnh đạo của đảng CSVN được tung ra...

Khi số lượng di dân vượt biên bất hợp pháp qua biên giới Hoa Kỳ-Mexico tăng cao kỷ lục, câu hỏi quan trọng được đặt ra là: Làm thế nào mà Hoa Kỳ lại rơi vào tình trạng này, và Hoa Kỳ có thể học hỏi những gì từ cách các quốc gia khác ứng phó với các vấn đề an ninh biên giới và nhập cư. Chào đón công dân nước ngoài đến với đất nước của mình là một việc khá quan trọng để giúp cải thiện tăng trưởng kinh tế, tiến bộ khoa học, nguồn cung ứng lao động và đa dạng văn hóa. Nhưng những di dân vào và ở lại Hoa Kỳ mà không có thị thực hoặc giấy tờ hợp lệ có thể gây ra nhiều vấn đề – cho chính bản thân họ và cho cả chính quyền địa phương bởi tình trạng quá tải không thể kịp thời giải quyết các trường hợp xin tị nạn tại tòa án nhập cư, hoặc cung cấp nơi ở tạm thời và các nhu cầu cơ bản khác. Mà tình trạng này hiện đang xảy ra ở rất nhiều nơi ở Hoa Kỳ.

Trên vai những pho tượng trắng trong vườn Lục Xâm Bảo, lá vàng đã bắt đầu rơi lất phất. Mùa Thu Paris thật lãng mạn. Henry Kissinger đi dạo quanh một hồ nhỏ ở ngoại ô gần Rambouillet. Nơi đây từng cặp tình nhân đang nắm tay nhau bên những cành cây la đà bóng hồ. Ông thấy lòng mình nao nao (melancholic) vì sắp tới phiên họp quan trọng nhất với ông Lê Đức Thọ.

Tôi nghe nhiều người tỏ ý bi quan về hiện cảnh cũng như tương lai (đen tối) của Việt Nam. Dân tộc nào, số phận đó. Một đất nước có những người viết sử và làm luật (cỡ) như ông Dương Trung Quốc thì… đen là phải!

Việt Nam bước vào năm Giáp Thìn 2024 với gánh nặng tham nhũng và một đội ngũ “không nhỏ” cán bộ, đảng viên suy thoái đạo đức lối sống. Đó là cảnh báo của người đứng đầu đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng, trong cuộc phỏng vấn đầu năm của Thông Tấn Xã Việt Nam...

Từ thế kỷ thứ ba trước Tây lịch, Triết gia Mạnh Tử (372-289 BC) của Trung Hoa đã nói rằng, “Dân là quý, thứ đến đất nước, rồi tới vua.” Điều đáng nói là Mạnh Tử là người đi theo học thuyết của Nho Gia vốn chủ trương vua là con ông Trời (Thiên tử) được sai xuống nhân gian để trị quốc an dân, vậy mà cũng không thể phủ nhận vai trò quan trọng, nếu không muốn nói là tối quan trọng của người dân. Thời hiện đại, công pháp quốc tế đã nêu ba yếu tố chính hình thành một quốc gia: người dân, lãnh thổ và chính quyền. Trong đó, thật ra người dân chính là yếu tố then chốt quyết định. Lãnh thổ nếu không có dân ở, không có người quản trị thì không phải là đất nước của một dân tộc. Chính quyền từ người dân mà ra, bởi vì trước khi một người ra nắm quyền cai trị đất nước thì người đó phải là một người dân của đất nước ấy. Hơn nữa, sự thịnh suy của một quốc gia nằm trong tay người dân.
Trang đầuTrang trước1234567Trang sauTrang cuối
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.