LÝ CAO TÔNG: LÝ LONG TRÁT
(1138 - 1175)
Lý Long Trát là con thứ của Lý Anh Tông. Bà Chiêu Linh Thái hậu muốn lập con của bà là Lý Long Xưởng là con trưởng lên ngôi, bà đem vàng bạc đến mua chuộc Tô Hiến Thành, nhưng bị từ chối. Lý Long Trát lên ngôi lúc 3 tuổi. Tô Hiến Thành đã đề cử Giám nghị đại phu Trần Trung Tá sẽ thay ông chức Thái phó, để tiếp tục điều hành việc nước sau khi ông qua đời. Nhưng sau đó triều Lý đề cử Đỗ Yến Di làm Thái phó phụ chính, không phải Trần Trung Tá. Và Lý Kính Tu làm đế sư. Do đấy Lý Cao Tông không được học hỏi đầy đủ về chính sự. Khi Cao Tông khôn lớn, trực tiếp chính sự, lại ham mê đi săn bắn, xây cất cung điện, nước nhà khốn đốn.
Năm 1209, Phạn Du đến Nghệ An, nhân cơ hội triều đình thối nát, nổi lên làm loạn. Quan Phụng ngự là Phạm Bỉnh Di, được cử đi dẹp loạn. Quân triều đình đánh tan loạn quân, Bỉnh Di cho tịch biên gia sản và đốt sạch doanh trại, nhà cửa của Phạm Du. Phạm Du biết tại triều có nhiều quan lại tham ô, nên cho người đem vàng bạc về đút lót và vu khống Phạm Bỉnh Di đem quân đốt phá nhà cửa của lương dân. Vua Lý Cao Tông không sáng suốt, cho triệu Phạm Bỉnh Di về triều, rồi bắt giam.
Quách Bốc là phó tướng của Bỉnh Di, nghe hung tin, dẫn quân về phá ngục để cứu chủ tướng. Lý Cao Tông lo sợ, lại cho giết Bỉnh Di, rồi bỏ cung điện chạy đến vùng Tam Nông (Phú Thọ). Còn Thái tử Sảm chạy đến Hải Ấp, Thái Bình, nương náu nơi nhà Trần Lý. Quách Bốc chôn cất Phạm Bỉnh Di xong, tôn Hoàng tử Thẩm lên ngôi. Sau khi họ Trần khôi phục lại kinh thành triều Lý; Lý Cao Tông về kinh được một năm thì mất (1210) lúc mới 38 tuổi, trị vì được 35 năm.
Cảm niệm: Lý Cao Tông
Lên ngôi còn trẻ, thiếu vững vàng
Săn bắn, ăn chơi, mới tóc tang!
Loạn lạc tứ tung, vua kém cỏi
Tả tơi triều chính, nước lầm than!
Nguyễn Lộc Yên
(1138 - 1175)
Lý Long Trát là con thứ của Lý Anh Tông. Bà Chiêu Linh Thái hậu muốn lập con của bà là Lý Long Xưởng là con trưởng lên ngôi, bà đem vàng bạc đến mua chuộc Tô Hiến Thành, nhưng bị từ chối. Lý Long Trát lên ngôi lúc 3 tuổi. Tô Hiến Thành đã đề cử Giám nghị đại phu Trần Trung Tá sẽ thay ông chức Thái phó, để tiếp tục điều hành việc nước sau khi ông qua đời. Nhưng sau đó triều Lý đề cử Đỗ Yến Di làm Thái phó phụ chính, không phải Trần Trung Tá. Và Lý Kính Tu làm đế sư. Do đấy Lý Cao Tông không được học hỏi đầy đủ về chính sự. Khi Cao Tông khôn lớn, trực tiếp chính sự, lại ham mê đi săn bắn, xây cất cung điện, nước nhà khốn đốn.
Năm 1209, Phạn Du đến Nghệ An, nhân cơ hội triều đình thối nát, nổi lên làm loạn. Quan Phụng ngự là Phạm Bỉnh Di, được cử đi dẹp loạn. Quân triều đình đánh tan loạn quân, Bỉnh Di cho tịch biên gia sản và đốt sạch doanh trại, nhà cửa của Phạm Du. Phạm Du biết tại triều có nhiều quan lại tham ô, nên cho người đem vàng bạc về đút lót và vu khống Phạm Bỉnh Di đem quân đốt phá nhà cửa của lương dân. Vua Lý Cao Tông không sáng suốt, cho triệu Phạm Bỉnh Di về triều, rồi bắt giam.
Quách Bốc là phó tướng của Bỉnh Di, nghe hung tin, dẫn quân về phá ngục để cứu chủ tướng. Lý Cao Tông lo sợ, lại cho giết Bỉnh Di, rồi bỏ cung điện chạy đến vùng Tam Nông (Phú Thọ). Còn Thái tử Sảm chạy đến Hải Ấp, Thái Bình, nương náu nơi nhà Trần Lý. Quách Bốc chôn cất Phạm Bỉnh Di xong, tôn Hoàng tử Thẩm lên ngôi. Sau khi họ Trần khôi phục lại kinh thành triều Lý; Lý Cao Tông về kinh được một năm thì mất (1210) lúc mới 38 tuổi, trị vì được 35 năm.
Cảm niệm: Lý Cao Tông
Lên ngôi còn trẻ, thiếu vững vàng
Săn bắn, ăn chơi, mới tóc tang!
Loạn lạc tứ tung, vua kém cỏi
Tả tơi triều chính, nước lầm than!
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
