Hôm nay,  

Vui Buồn Của Chuyện Đi Xin Tiền

15/01/201400:00:00(Xem: 6333)
Tôi tham gia công tác xã hội từ rất lâu, tính đến nay cũng đến ngót 50 năm rồi. Trong việc này, phần nhiều các bạn lại hay phân công cho tôi phải làm sao kiếm được phương tiện vật chất như tiền bạc, vật liệu hay xe cộ… cần thiết cho việc thực hiện công tác. Bởi lẽ loại công việc chúng tôi theo đuổi thì hầu hết là có tính chất tự nguyện, do các anh chị em sinh viên, học sinh còn đang đi học tham gia. Vì thế, mà phải tự túc xoay xở đi xin chỗ này chỗ nọ, làm sao cho có đủ phương tiện cần thiết cho nhu cầu công việc trước mắt cuả tập thể.

Phải nói ngay rằng cái chuyện “vác túi xách đi gõ cửa tứ phương” như vậy, thì thật là vất vả, đôi khi cay đắng, tủi nhục nữa. Nhưng mà, bù lại nhiều khi cũng gặp được những niềm vui thú và an uỉ, đó là nhờ sự hưởng ứng chân tình cuả những vị có tấm lòng rộng rãi, đại lượng. Nay nhân dịp cuối năm Mậu Tý 2008, tôi xin kể lai rai về một số chuyện vui có, buồn có cuả người đi xin tiền, mà bản thân mình đã trải qua lâu nay.

Khởi đầu, thì tôi cũng chỉ đi xin cho mấy dự án nho nhỏ thôi, đại khái tính ra cũng chỉ cần vài ba trăm mỹ kim, cụ thể như để mua sơn, mua vôi để giúp sơn quét lại một trường học nho nhỏ tại miền ngoại ô thành phố; hoặc kiếm ít gỗ để tu sửa lại vài cầu tiêu công cộng. Còn phần thực phẩm, thì thường đi xin cuả mấy bà bán hàng ngoài chợ. Phải nói là các bà tiểu thương này thật là xởi lởi dễ thương, các bà thương lũ trẻ sinh viên học sinh như con cháu vậy, nên chúng tôi rất phấn khởi đón nhận những sự giúp đỡ chân tình như thế.

Về thuốc men để cấp cho đồng bào trong các khu xóm lao động vào những chuyến đi khám bệnh, thì chúng tôi đi xin từ các dược phòng. Đặc biệt tôi vẫn nhớ Dược sĩ La Thành Nghệ có tiệm thuốc khá lớn tại đường Tự Do Saigon, thì ông rất rộng rãi cấp phát cho chúng tôi số thuốc thông dụng cần thiết. Và đôi khi ông còn cho thêm ít tiền nưã.

Đại khái ban đầu thì với quy mô nhỏ, chúng tôi chỉ làm một số dự án khiêm tốn mà thôi. Sau này, với Chương trình Phát triển Cộng đồng tại các Quận 6,7,8 Saigon kê từ năm 1965 trở đi, thì chúng tôi phải vận dụng tôí đa các mối giao tế quen biết (connections) trong các cơ quan chính quyền, cơ quan viện trợ Mỹ USAID, các tổ chức nhân đạo từ thiện ngoại quốc như CARE, CRS (Catholic Relief Service), ACS (Asian Christian Service), VNCS (Viet nam Christian Service) IVS (International Voluntary Service) v.v…, thì mới có thể kiếm được cho đủ số phương tiện cần thiết cho các hoạt động khá là phong phú đa dạng trong khuôn khổ cuả chương trính phát triển rộng lớn này.

Chương trình Quận 8 khá là quy mô. Nhờ có anh kỹ sư Võ Long Triều liên hệ vơí Tướng Nguyễn Cao Kỳ, lúc đó làm Thủ Tướng Chính phủ mà anh chị em chúng tôi được cấp một ngân khỏan 10 triệu đồng để làm quỹ điều hành sơ khởi. Còn vật liệu xây dựng như ciment, sắt và tôle, thì do USAID cung cấp khá đầy đủ. Sau này vào năm 1966-69, thì được cấp thêm 20 triệu đồng nưã, ngân khỏan này cũng được trích từ ngân sách quốc gia. Tuy là một chương trình hoạt động tự nguyện, nhưng chúng tôi được Bộ Thanh niện và Toà Đô chánh là hai cơ quan được Tướng Kỳ trao phó trách nhiệm đứng ra bảo trợ, nên được sự yểm trợ và thiện cảm cuả Bác sĩ Nguyễn Tấn Hồng, Bộ trưởng và cuả Bác sĩ Văn văn Cuả, Đô trưởng Saigon. Ít lâu sau, thì chính kỹ sư Võ Long Triều lại thay thế bác sĩ Hồng để lên làm Bộ trưởng Thanh niên; do vậy mà chương trình quận 8 được yểm trợ mạnh mẽ hơn từ phiá Bộ Thanh niên.

Nhưng tiếc thay, thời gian này lại quá ngắn, vì kỹ sư Triều chỉ giữ chức vụ Bộ trưởng có chừng 7-8 tháng trong năm 1966 thôi. Và hơn nữa, sau khi Bác sĩ Cuả cũng lại rời chức vụ Đô trưởng, vì bị tai nạn trong vụ trực thăng bắn lầm ở Chợ lớn hồi giữa năm Mậu thân 1968, thì chương trình chúng tôi cũng không còn được sự yểm trợ từ phiá Toà Đô chánh như trước đó. Cũng may, vì đã hoạt động được trên 3 năm kể từ 1965, nên chương trình vẫn giữ được cảm tình và sự yểm trợ cuả nhiều giới chức cấp thấp hơn trong chính quyền, và đặc biệt là cuả cơ quan Usaid. Nhờ vậy mà chúng tôi vẫn có thể tiếp tục công việc phát triển, nhất là phải lo việc tái thiết cho khoảng 8000 căn nhà bị tàn phá dịp Tết Mậu thân 1968. Cho đến năm 1971, thì chúng tôi được lệnh phải chấm dứt hoạt động. Các chi tiết về mối liên hệ cuả chương trình quận 6,7,8 Saigon, kể từ 1965 đến 1971, với chính quyền Việt nam Cộng hoà, cũng như với Usaid và các cơ quan từ thiện xã hội ngoại quốc khác nưã…, thì tôi xin sẽ được trình bày đầy đủ hơn trong một dịp khác. Vì lý do bài này chỉ tập chú vào các chuyện vận đông xin phương tiện vật chất cho các dự án hoạt động xã hội nhân đạo mà thôi.

Sau cái vụ chương trình quận 8 này, thì chúng tôi vẫn còn nhiều sinh hoạt xã hôị nho nhỏ khác, kể cả sau năm 1975 dưới chế độ cộng sản. Nói chung, thì lúc nào trong xã hội cũng có nhu cầu tương trợ những bà con nạn nhân cuả thiên tai bão lụt, hoả hoạn hay bệnh tật nghèo túng, v.v…Và chúng tôi ráng cố gắng thể hiện tình liên đới xã hội qua những việc làm cụ thể, thiết thực nhằm đáp ứng kịp thời, tại chỗ cho những người đang bị lâm vào hoàn cảnh ngặt nghèo, bi đát.

Đáng ghi nhớ nhất là chuyện giúp đỡ nạn nhân chiến cuộc ở miền Trung sau vụ Muà Hè Đỏ Lửa năm 1972. Lúc đó thì tôi đang làm việc cho Hội Đồng Tôn Giáo Thế Giới (World Council of Churches = WCC), nên đã vận động xin được tổ chức này yểm trợ một ngân khoản khá lớn, lên tới cả triệu dollar để dành cho công cuộc cưú trợ này.WCC giao cho Cơ quan Xã hội Tin lành Á châu(ACS) quản trị ngân sách này.


Có thể nói từ 1965 tới 1975, thì qua chương trình phát triển quận 6,7,8 Saigon và qua WCC, tôi đã được chứng kiến và dự phần vào việc “đi vận động vật liệu, tiền bạc” cho nhiều dự án cứu trợ, tái thiết cũng như về xã hội giáo dục…, tại các điạ phương gặp tai nạn do chiến tranh trực tiếp hay gián tiếp gây ra. Nói chung, thì mấy chương trình có quy mô lớn như thế đã gặp nhiều thuận lợi khi chúng tôi đi vận động xin ngân khoản hay vật liệu cho công tác xây dựng hay cứu trợ nhân đạo. Do vậy mà gặp vui nhiều hơn là buồn. Có nhiều cái vui ngộ nghĩnh, cụ thể như chuyện chúng tôi xin được cơ quan CARE giúp cho các ngư phủ đánh cá ở mạn Bình Đông Rạch Cát mỗi gia đình một máy đuôi tôm, vì ghe cuả họ bị bắn chìm dịp Tết Mậu Thân, làm mất cả ghe cả máy nổ. Sau một thời gian, thì chúng tôi được bà con ngư phủ đem cho hai con cá khá lớn, mỗi con dễ đến 2-3 kilô. Họ nói là dành cho chúng tôi một con, còn con kia thì nhờ chuyển đến biếu cho ông Giám đốc cơ quan CARE. Và tôi có phone cho ông Giám đốc về việc này, nhưng ông lại tặng lại cho chúng tôi. Thành ra chỉ có một việc làm môi giới xin máy đuôi tôm, mà chúng tôi được bà con cho đến 2 con cá thật là tươi và lớn nưã. Dịp đó anh chị em chúng tôi được ăn một bưã cơm với mấy món cá thật là hậu hĩnh.

Sau năm 1975, thì phải đợi mãi đến năm 1986 trở đi với chủ trương “Đổi Mới”, một số sinh hoạt từ thiện xã hội với quy mô nho nhỏ cuả tư nhân mới có thể tái xuất hiện được. Điển hình là chuyện đoàn y tế gồm các bác sĩ, nha sĩ và y tá tự nguyện từ Saigon lên tận Phước Long, gấn chân núi Bà rá, để chăm sóc sức khỏe cho anh chị em tại trại cai nghiền ma tuý Phú văn. Ngoài việc khám bệnh, chúng tôi còn cấp phát thuốc men, thực phẩm và quần aó cho các trại viên nữa. Sau này vì đường xá đi lại khó khăn trở ngại, nên đoàn y tế này phải chuyển đến giúp bà con người sắc tộc nghèo khó tại khu vực Túc Trưng Định Quán La Ngà trên quốc lộ 20 từ Dầu Giây đi Đà lạt.

Rất nhiều quý vị hảo tâm đã cho tiền bạc, thuốc men và quần áo cho chúng tôi đi làm việc từ thiện nhân đạo này. Cụ thể là Linh mục Nguyễn Quang Lãm tức nhà báo Thiên Hổ chủ bút báo Xây Dựng trước kia, Ni sư Như Châu tại Chuà Huê Lâm khu bình bung Cây Gõ Chợ lớn, Cụ Chánh Năm nguyên Phó Tỉnh Trưởng Bùi chu, lúc vaò Nam thì ở khu Lăng Cha Cả Tân bình, Nữ Tu Quỳnh Dao thuộc Dòng Phan Sinh, Linh mục Thomas Trần văn Dụ, gốc ở Huế, v.v… Chúng tôi chỉ vận động kín đáo trong vòng thân mật quen biết thôi, chứ không thể công khai mở rộng ra với công chúng như hồi trước năm 1975. Đặc biệt vào năm 1988 trở đi, với việc các nhà đầu tư nước ngoài bắt đầu tới Việt nam để tìm cơ hội buôn bán làm ăn, thì chúng tôi cũng được một vài người ngoại quốc giúp đỡ, cụ thể như ông Clive Fairfield từ Singapore, ông Mike Morrow từ Hongkong đều có một vài lần hỗ trợ chút ít tiền bạc, để mua thuốc men cho đoàn y tế có phương tiện chăm sóc cho bà con người sắc tộc ở khu vực nói trên.

Tôi cũng phải kể thêm về nhừng chuyện buồn nữa trong việc đi ngửa tay xin bá tánh giúp đỡ công tác xã hội này, thì mới mô tả đày đủ các mặt tích cực và tiêu cực cuả sự việc.Cụ thể như khi gặp trường hợp người không thông cảm với chuyện xã hội mình làm, hoặc gặp người hay đa nghi cứ sợ bị mình đi lưà bịp thế này thế nọ, thì dù có lựa lời van xin nhỏ nhẹ, khiêm tốn đến đâu đi nữa, cũng vô ích mà thôi. Mà có khi lại còn bị ‘đuổi khéo”, bị nói cho đến tẽn tò ngượng ngập nưã. Nhưng mà, biết làm sao khác được? Chúng tôi quan niệm rằng mình cứ làm việc đàng hoàng, đứng đắn ngay thẳng, thì cũng không nên chấp nhất cái chuyện “lẻ tẻ vặt vãnh” như thế. Mình ra công sức, thì cũng cần người có cuả phụ giúp tiếp tế thêm về phương tiện tài chánh, vật liệu cho nữa, như vậy mới có thể hoàn thành công việc tốt đẹp được.

Vì đây là việc chung có ích lợi cho đa số bà con kém may mắn, thì cũng chẳng nên quản ngại có sự hiểu lầm hay thiếu thông cảm cuả một số ít người khó tính như thế. Bọn tôi hay bảo nhau là phải áp dụng cái chiến thuật “phải hạ mình xuống để chinh phục được thiện cảm cuả người khác”, như đề tựa cuả cuốn sách tiếng Anh mà các học sinh bậc trung học chúng tôi được học ngày trước, đó là: “She stoops to conquer” (Nàng cúi mình xuống để chinh phục). Làm công tác xã hội, thì phải nhẫn nhục, chiụ đựng những lời gièm pha, hạch sách, kể cả phỉ báng cuả công chúng; đó là điều không thể né tránh hết thảy được.

Sau nhiều năm miệt mài lăn lộn với đủ các thứ chuyện “ăn cơm nhà mà đi vác ngà voi” như thế đó, thì tôi vẫn thấy là về căn bản chúng tôi nhận được sự thông cảm khích lệ cuả rất nhiều giới trong xã hội đối với loại công tác xây dựng cụ thể, thiết thực để giúp đồng bào cuả mình. So ra, thì rõ rệt là dù phải vất vả, nhẫn nhục mà ngưả tay xin sự bố thí cuả bá tánh, chúng tôi vẫn gặp được nhiều thuận lợi, vui mừng phấn khởi hơn là sư buồn phiền vì bị khinh chê, rẻ rúng cuả một thiểu số người không thông cảm, vẫn còn nghi hoặc đối với mình. Vì thế cho nên chúng tôi vẫn giữ được tinh thần lạc quan, phấn khởi để mà tiếp tục con đường phục vụ nhân quần xã hội cuả mình, bất kể mọi chông gai trở ngại.

Bài viết đến đây kể đã khá dài rồi, mà vẫn còn nhiều chi tiết cụ thể, ngộ nghĩnh khác nữa cần phải ghi ra. Nhất là về giai đọan gần đây ở trên đất Mỹ, nơi tôi đến định cư từ năm 1996 cho đến hiện nay. Nhưng người viết thấy cũng nên hạn chế bớt lại, để xin có dịp trình bày thêm cho đầy đủ hơn vào một dịp khác nữa vậy./

California, Tiết Đông Chí năm Mậu Tý 2008

Đoàn Thanh Liêm

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Việt Nam bước vào năm Giáp Thìn 2024 với gánh nặng tham nhũng và một đội ngũ “không nhỏ” cán bộ, đảng viên suy thoái đạo đức lối sống. Đó là cảnh báo của người đứng đầu đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng, trong cuộc phỏng vấn đầu năm của Thông Tấn Xã Việt Nam...
Từ thế kỷ thứ ba trước Tây lịch, Triết gia Mạnh Tử (372-289 BC) của Trung Hoa đã nói rằng, “Dân là quý, thứ đến đất nước, rồi tới vua.” Điều đáng nói là Mạnh Tử là người đi theo học thuyết của Nho Gia vốn chủ trương vua là con ông Trời (Thiên tử) được sai xuống nhân gian để trị quốc an dân, vậy mà cũng không thể phủ nhận vai trò quan trọng, nếu không muốn nói là tối quan trọng của người dân. Thời hiện đại, công pháp quốc tế đã nêu ba yếu tố chính hình thành một quốc gia: người dân, lãnh thổ và chính quyền. Trong đó, thật ra người dân chính là yếu tố then chốt quyết định. Lãnh thổ nếu không có dân ở, không có người quản trị thì không phải là đất nước của một dân tộc. Chính quyền từ người dân mà ra, bởi vì trước khi một người ra nắm quyền cai trị đất nước thì người đó phải là một người dân của đất nước ấy. Hơn nữa, sự thịnh suy của một quốc gia nằm trong tay người dân.
“Phản động lực” mà người Đài Loan thể hiện trong cuộc bầu cử tổng thống vừa rồi khiến tôi, sau những suy nghĩ miên man về chuyện nước non, lại quay về với bài học yêu nước của thời tiểu học với câu hỏi khó, khiến nhiều học trò gác bút: “Em hãy tìm từ phản nghĩa với ‘tôn đại’.” Trung Quốc càng hung hăng đe dọa bao nhiêu, Đài Loan càng quật cường ngạo nghễ bấy nhiêu. Mà nếu Bắc Kinh ngu ngơ hay vờ vịt không biết gì đến định luật này thì, thầy nào tớ đó, Hà Nội cũng mù tịt hay giả bộ tương tự. Họặc mù tịt như thể đã hoàn toàn miễn dịch trước luật này; hoặc đóng kịch như thể không hề sống trong không gian ba chiều bình thường mà là một môi trường nào đó thiêu thiếu, cơ hồ chỉ… hai chiều rưỡi.
Tôi sinh trưởng ở Đà Lạt (Thành Phố Ngàn Hoa) nên sự hiểu biết về hoa lá cũng không đến nỗi tồi. Thế mà mãi tới bữa rồi, nhờ xem trang Trăm Hoa, mới được biết thêm về một loài hoa nữa – hoa ban: “Mùa hoa nở là lúc các cặp đôi nô nức đến thăm Tây Bắc. Hoa ban trắng tượng trưng cho tình yêu chung thủy và sự chân thành, dù tình yêu có gặp nhiều trắc trở, khó khăn thì cũng tự tin vượt qua và sẵn sàng đi đến bến bờ hạnh phúc. Các cặp đôi yêu nhau thường thề nguyện dưới gốc cây hoa ban như một minh chứng cho tình yêu thủy chung, bền chặt.”
Nhìn vào sự xuất hiện, sinh trưởng và tồn tại của chế độ cộng sản ở Việt Nam, chúng ta không thể phủ nhận đã có sự tương đồng với những thông tin tóm lược vừa nói về bệnh ung thư của con người...
Tôi tình cờ nhìn thấy hình Nguyễn Thúy Hạnh đang lơn tơn đẩy một cái xe cút kít đầy ắp bưởi (trên trang RFA) trong một cuộc phỏng vấn do Tuấn Khanh thực hiện, vào hôm 19 tháng Giêng năm 2021. Bên dưới tấm ảnh này không có lời ghi chú nào về thời điểm bấm máy nên tôi đoán có lẽ đây là lúc mà cô em đang hớn hở đến thăm vườn bưởi của họ Trịnh (ở Hòa Bình) vào “thuở trời đất (chưa) nổi cơn gió bụi”!
Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đang phải đối mặt với cuộc tranh chấp nội bộ trong kế hoạch tìm người kế nhiệm lãnh đạo khóa đảng XIV, nhiệm kỳ 2026-31. Những tranh chấp này được giữ kín để tránh hoang mang nội bộ. Chúng bộc phát ngay tại các Đại hội đảng địa phương và các ban đảng từ tháng 10 năm 2023...
Cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 8 tại Đài Loan đã được tổ chức vào ngày 13/1 với kết quả là ông Lại Thành Đức Phó chủ tịch Đảng Dân tiến (Democratic Progressive Party, DPP) thắng cử...
Chúng ta đang làm nhân chứng cho một cuộc bầu cử kỳ quặc và đa sự chưa từng xảy ra trong lịch sử đầu phiếu ở Hoa Kỳ. Có thể nói, không chỉ lịch sử, mà rộng lớn hơn, chính là "sự cố" văn hóa chưa từng thấy. Bước vào năm 2024, sự tranh đua giữa hai đảng Cộng Hòa và Dân Chủ càng gay go, khốc liệt với âm mưu, độc kế, thủ đoạn, ám toán, bôi nhọ, mánh mung, để xem ai sẽ là chủ nhân của ngôi Nhà Trắng trong bốn năm tới. Tất cả những ý nghĩ, hành vi đó đều gôm vào chính sách, chiến lược và chiến thuật vận động bầu cử. Bạn đọc sẽ có dịp theo dõi các thầy bàn người Mỹ và thầy bàn người Việt (trong và ngoài nước) phong phú hóa, hư cấu hóa, ảo tưởng hóa về việc bầu cử, tạo ra câu chuyện nửa thực, nửa hư, thú vị, bất ngờ với giận dữ và thất vọng, sung sướng và buồn bã, rung đùi và cụng ly, nguyền rủa và chửi bới, vân vân. Thông thường những luận lý, âm mưu, phê phán, dự đoán đó… được mổ xẻ qua kiến thức và kinh nghiệm tây phương, nơi có hàng ngàn sách vở nghiên cứu chính trường, chính đạo,
Chúng ta đang bước vào năm bầu cử. Năm 2024 sẽ có một cuộc bầu cử có tính quyết liệt, vì các lựa chọn chắc chắn sẽ gây tranh cãi trong nội bộ cộng đồng gốc Việt, trong các gia đình người Việt, giữa các lựa chọn về cấp tiến và bảo thủ, giữa các thế hệ trẻ và già ở hải ngoại. Và chắc chắn là bầu cử tháng 11/2024 tại Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng tới cuộc chiến Trung Đông, cuộc chiến ở Ukraine, và ở cả Đài Loan. Tác động như thế nào, chúng ta khó đo lường hết tất cả các ảnh hưởng. Trong đó, một tác động lớn là từ tin giả, nói kiểu Mỹ là Fake News, tức là tin không thật.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.