LÝ ĐẠO THÀNH (? - 1080)
Lý Đạo Thành quê Cổ Pháp, nay thuộc Bắc Ninh, làm quan đời vua Lý Thánh Tông. Khi Thánh Tông mất, vua Lý Nhân Tông lên ngôi mới 6 tuổi, Thái sư Lý Đạo Thành làm phụ chính. Nhưng sau đó bị giáng chức, vì các bà Hoàng hậu tranh quyền.
Hoàng Thái hậu Ỷ Lan, khi nắm được quyền hành, bà bắt Hoàng hậu Thượng Dương giam vào lãnh cung, giết 72 cung nữ, vì trước kia những người này đã hãm hại bà. Bà đưa Lý Đạo Thành trấn thủ Nghệ An, giáng chức xuống Giám nghị đại phu, vì sau khi Lý Thánh Tông băng hà, Hoàng hậu Thượng Dương và Lý Đạo Thành đã gạt Ỷ Lan ra khỏi triều chính. Năm 1074, để ngăn chận quân Tống xâm lược nước ta. Hoàng Thái hậu điều Lý Đạo Thành từ Nghệ An về giữ chức Thái sư như cũ.
Ông không nhỏ nhen hiềm khích chuyện cũ, vẫn vui vẻ sốt sắng lo lắng đất nước. Ông đã đem hết sức mình lo triều chính, nhờ vậy mà Nguyên soái Lý Thường Kiệt mới rảnh tay đánh Tống, bình Chiêm, đem về chiến thắng huy hoàng cho Đại Việt.
Ngoài ra, Lý Đạo Thành còn giúp vua mở mang văn học, năm 1075, triều đình mở khoa thi tam trường, năm 1076 lập Quốc tử giám. Ông mất năm 1080, nhưng nhờ sự hưng thịnh từ trước mà đến năm 1086, mở khoa thi chọn nhân tài vào Hàn lâm viện, Mạc Điển Tích đỗ đầu. Từ hưng thịnh ấy, đến năm 1089, vua Lý Nhân Tông tiếp tục canh cải triều chính, định quan chế cho các quan văn, quan võ có nền nếp, kỷ cương hơn.
Cảm niệm: Lý Đạo Thành
Tận tâm, sốt sắng, giúp quân vương
Sáu tuổi Nhân Tông khó đảm đương
Yêu nước, chôn vùi niềm thống hận
Thương dân, quên lãng nỗi bi thương
Nhọc nhằn, tươm tất lo triều chính
Sáng suốt, thanh liêm giữ thổ cương
Khoa cử chọn hiền, canh cải nước
Sửa sang vững mạnh chốn triều đường
Nguyễn Lộc Yên
Lý Đạo Thành quê Cổ Pháp, nay thuộc Bắc Ninh, làm quan đời vua Lý Thánh Tông. Khi Thánh Tông mất, vua Lý Nhân Tông lên ngôi mới 6 tuổi, Thái sư Lý Đạo Thành làm phụ chính. Nhưng sau đó bị giáng chức, vì các bà Hoàng hậu tranh quyền.
Hoàng Thái hậu Ỷ Lan, khi nắm được quyền hành, bà bắt Hoàng hậu Thượng Dương giam vào lãnh cung, giết 72 cung nữ, vì trước kia những người này đã hãm hại bà. Bà đưa Lý Đạo Thành trấn thủ Nghệ An, giáng chức xuống Giám nghị đại phu, vì sau khi Lý Thánh Tông băng hà, Hoàng hậu Thượng Dương và Lý Đạo Thành đã gạt Ỷ Lan ra khỏi triều chính. Năm 1074, để ngăn chận quân Tống xâm lược nước ta. Hoàng Thái hậu điều Lý Đạo Thành từ Nghệ An về giữ chức Thái sư như cũ.
Ông không nhỏ nhen hiềm khích chuyện cũ, vẫn vui vẻ sốt sắng lo lắng đất nước. Ông đã đem hết sức mình lo triều chính, nhờ vậy mà Nguyên soái Lý Thường Kiệt mới rảnh tay đánh Tống, bình Chiêm, đem về chiến thắng huy hoàng cho Đại Việt.
Ngoài ra, Lý Đạo Thành còn giúp vua mở mang văn học, năm 1075, triều đình mở khoa thi tam trường, năm 1076 lập Quốc tử giám. Ông mất năm 1080, nhưng nhờ sự hưng thịnh từ trước mà đến năm 1086, mở khoa thi chọn nhân tài vào Hàn lâm viện, Mạc Điển Tích đỗ đầu. Từ hưng thịnh ấy, đến năm 1089, vua Lý Nhân Tông tiếp tục canh cải triều chính, định quan chế cho các quan văn, quan võ có nền nếp, kỷ cương hơn.
Cảm niệm: Lý Đạo Thành
Tận tâm, sốt sắng, giúp quân vương
Sáu tuổi Nhân Tông khó đảm đương
Yêu nước, chôn vùi niềm thống hận
Thương dân, quên lãng nỗi bi thương
Nhọc nhằn, tươm tất lo triều chính
Sáng suốt, thanh liêm giữ thổ cương
Khoa cử chọn hiền, canh cải nước
Sửa sang vững mạnh chốn triều đường
Nguyễn Lộc Yên
Gửi ý kiến của bạn
