Hồi đầu tháng Bảy năm nay, thi văn đoàn Lạc Việt tại San Jose có tổ chức một buổi Tưởng niệm và Vinh danh bốn nhân vật có sự đóng góp đáng kể trong lãnh vực văn nghệ và truyền thông báo chí - mà mới qua đời trong mấy năm gần đây. Đó là nhà báo Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh, cùng các nhà thơ: Nữ sĩ Trùng Quang và Hà Thượng Nhân, Hàn Ly Mạc.
Và mới đây, vào giữa tháng Tám tại cơ sở tòa báo Người Việt ở Westminster cũng đã có Lễ Giỗ được gọi là Hiệp Kỵ để tưởng niệm bảy Huynh trưởng đã từng sinh họat tích cực trong lãnh vực văn hóa xã hội của giới thanh niên từ nhiều năm trước ở Việt nam – mà cũng đã ra đi mới đây. Đó là quý anh: Đỗ Ngọc Yến, Lê Đình Điểu, Trần Đại Lộc, Ngô Mạnh Thu, Nguyễn Đức Quang, Trần Đình Quân và Lý Văn Chương.
I - Riêng đối với tôi, thì chỉ riêng từ đầu năm 2012 đến nay là giữa năm 2013, tính ra tôi đã mất đi đến mấy chục người vừa là đồng nghiệp, đồng sự, vừa là bạn hữu thân thiết. Vì số người từ giã cõi đời đông như vậy, nên tôi không thể viết bài Tưởng niệm cho mỗi cá nhân từng vị một. Vì thế, mà nhân Mùa Lễ Vu Lan này, tôi xin viết bài này để ghi lại danh tánh của các vị đó – cùng ít kỷ niệm thân thương về một số bạn mà cũng xuất thân từ tỉnh Nam Định như tôi. Coi như đây là nén hương lòng tôi xin gửi đến mỗi vị trong số tập thể những người thân thiết mà vừa mới ra đi trong thời gian gần đây. Để cho bạn đọc dễ theo dõi câu chuyện, tôi xin ghi theo một số nhóm đại khái như sau đây.
1 – Giới luật gia gồm luật sư, thẩm phán và giáo sư trường luật.
* Số luật sư lìa đời thì khá đông, cụ thể như quý đồng nghiệp Nguyễn Hữu Phú (mất đầu năm 2012 ở tuổi 97), Nguyễn Trọng Quỳnh (mất ở Pháp tháng 10/2012 ở tuổi 70), Lê Tất Hào (mất đầu năm 2012 tại California ở tuổi 80), Nguyễn Văn Quý (mất đầu năm 2012 tại Texas ở tuổi 90), Phạm Quỵ (mất đầu năm 2013 tại tiểu bang New Mexico ở tuổi 90) Lưu Đức Quỳnh, Vũ Ngọc Tuyền ( hai anh đều mất giữa năm 2013 ở California và cùng ở tuổi 90), Trần Phương Loan (mất cuối năm 2012 ở Texas chưa đến tuổi 70), Nguyễn Kim Loan (mất đầu năm 2013 tại Washington DC cũng chưa đến tuổi 70).
* Về giới thẩm phán, thì có các ông Mai Văn An (mất ở San Jose vào tuổi 90), Đào Minh Lượng (mất vào đầu năm 2013 ở California ở tuổi 75), Vũ Văn Hồng (mất đầu năm 2012 tại Texas ở tuổi 80).
* Về giáo sư trường Luật, thì có ông Mai Văn Lễ (mất đầu năm 2013 ở Texas vào tuổi 87 – giáo sư Lễ cũng hành nghề luật sư nữa), ông Trần Như Tráng (mất đầu năm 2013 ở California vào tuổi 76), cụ Nguyễn Quang Quýnh (mất vào tháng 7/2013 tại California vào tuổi 90).
2 – Nhóm cựu sinh viên di cư từ miền Bắc vào Nam năm 1954.
Ít nhất là có ba trường hợp mà tôi biết rõ, đó là các giáo sư Tô Đồng (mất ở California cuối năm 2012 vào tuổi 80) và Đặng Vũ Biền (mất ở Paris tháng 5/2013 vào tuổi 86) và anh Nguyễn Cao Thăng (chuyên viên kinh tế – mất ở San Jose tháng 5/2013 vào tuổi 78).
3 – Hội viên Hội Ái hữu Hành chánh Tài chánh Quân lực VNCH.
Có ít nhất 3 sĩ quan thuộc cùng ngành Hành chánh Tài chánh với tôi - mà đã ra đi kể từ cuối năm 2012 đến nay. Đó là Đại tá Nguyễn Văn Phiên, Trung tá Lâm Văn Sửu, Thiếu tá Phạm Văn Thạch – cả ba vị đều mất tại California vào tuổi 90 và 80.
4 – Cựu tù nhân chính trị ở Hàm Tân Phan Thiết hồi thập niên 1990.
Đó là bác Lý Trường Trân (mất ở California đầu năm 2013 vào độ tuổi 90).
II – Một vài kỷ niệm với mấy bạn xuất thân từ cùng tỉnh Nam Định ở miền Bắc Việt nam.
1 – Luật sư Vũ Ngọc Tuyền.
Anh Tuyền là con út của cụ Thượng Vũ Ngọc Hóanh quê tại làng Lục Thủy, huyện Xuân Trướng, tỉnh Nam Định, mà cũng là quê của bà ngọai tôi thuộc dòng họ Vũ Ngô nữa. Anh là chú ruột của Bác sĩ Vũ Ngọc Hòan – mà anh cho biết hai chú cháu lại cùng một tuổi với nhau. Hồi trước năm 1975, anh Tuyền cùng làm việc chung văn phòng luật sư với chị Nguyễn Phước Đại. Nên vào năm 2003 –4, anh có về Việt nam và tìm cách liên lạc với chị Đại – nhưng đã không làm sao gặp được chị, vì lý do chị bị cách ly trong một cơ sở dành riêng cho người cao tuổi. Do đó, anh nhờ tôi để gửi biếu chị Đại một số tiền – mà tôi đã nhờ được người nữ tu là em ruột của một người bạn để giúp trao tận tay cho chị Đại. Và chị Đại cũng viết thư xác nhận với tôi là chị cũng đã nhận được món tiền đó.
Một số bạn tại San Jose cho tôi hay chị Tuyền là một người rất thành công trong việc kinh doanh buôn bán ở địa phương, nên chị đã giúp cho anh Tuyền khỏi phải bận tâm đến chuyện phải lo kiếm tiền trên đất Mỹ. Chị Tuyền cũng mất tại San Jose vài năm trước đây.
2 - Giáo sư Đặng Vũ Biền.
Khi di cư vào Nam năm 1954, thì anh Biền đã vừa mới tốt nghiệp văn bằng dược sĩ rồi. Anh Biền quê quán tại làng Hành Thiện cũng gần với làng Cát xuyên của tôi, trong cùng một huyện Xuân Trường, nên có nhiều bạn bè đồng hương chung với nhau. Anh được tiếng là một sinh viên thật xuất sắc – mà cũng rất năng nổ họat động trong việc tổ chức Quán cơm Sinh viên và mở các lớp học hè bổ túc cho học sinh tại Hanoi. Ngòai văn bằng dược sĩ, anh còn đậu cả 5 chứng chỉ về tóan, vật lý và hóa học. Rồi sau đó đi du học tại Pháp và đã đậu bằng Tiến sĩ khoa học tại Paris. Về lại nước, anh Biền đi dậy tại Đại học Dược khoa và còn giữ chức vụ Khoa trưởng nữa.
Năm 2012, lúc ghé qua Paris, tôi đã có dịp nói chuyện với anh Biền qua điện thọai, sau bao nhiêu năm xa cách. Anh cho tôi sô điện thọai của chị Thảo là bà xã của anh Nguyễn Xuân Nghiên cũng là dân Hành Thiện – mà trước đây là một giáo sư có tiếng chuyên dậy môn Lý Hóa cho các học sinh chuẩn bị đi thi bằng Tú Tài. Tôi sẽ có dịp viết chi tiết hơn về anh Biền trong tờ Đặc san của Hội Ái hữu Hành Thiện vào dịp đầu Xuân Giáp Ngọ 2014.
3 – Chuyên viên kinh tế Nguyễn Cao Thăng.
Anh Thăng cùng miền quê với tôi ở tỉnh Nam Định, lại cùng học luật và cư trú trong cư xá Phục Hưng với tôi. Sau khi tốt nghiệp văn bằng cử nhân, anh được học bổng qua Mỹ để học lên bậc Cao học. Trở về nước, anh làm chuyên viên nghiên cứu về kinh tế trong Tổng Nha Kế Hoạch. Sau năm 1975, anh Thăng bị kẹt lại và phải tìm cách vượt biên bằng đường biển.
Từ ngày qua định cư ở Mỹ năm 1996, tôi đã gặp lại Thăng ở San Jose. Lúc đó, ngòai việc đi làm, anh còn giữ chức vụ Chủ tịch Cộng đồng Công giáo tại xứ đạo Saint Patrick ở khu vực downtown. Mấy năm gần đây, anh bị stroke và phải nằm liệt giường trong thời gian dài. Và cuối cùng, anh đã từ giã cõi đời vào hồi tháng 5/2013 vừa đây ở vào tuổi 78. Các bạn đồng hương chúng tôi đều thương tiếc và quý mến người bạn thật chân tình và khiêm tốn này.
* * Ngòai ba anh bạn đồng hương nói trên, còn có anh Mai văn Lễ cũng là dân xuất thân từ thị xã Nam Định nữa. Nhưng tôi đã viết chi tiết về anh Lễ lúc anh mới qua đời.Tôi cũng viết về kỷ niệm trong tù với bác Lý Trường Trân nữa. Còn các quý vị và các bạn khác, thì cũng đã nhiều người viết trên Nội san của các tổ chức liên hệ nữa rồi. Vậy, tôi xin tạm ngưng bài viết ở đây với lời cầu chúc đến với tất cả quý vị và quý bạn luôn được thanh thản nơi cõi Vĩnh Hằng (RIP).
Costa Mesa, California tháng Tám 2013
Đoàn Thanh Liêm
Và mới đây, vào giữa tháng Tám tại cơ sở tòa báo Người Việt ở Westminster cũng đã có Lễ Giỗ được gọi là Hiệp Kỵ để tưởng niệm bảy Huynh trưởng đã từng sinh họat tích cực trong lãnh vực văn hóa xã hội của giới thanh niên từ nhiều năm trước ở Việt nam – mà cũng đã ra đi mới đây. Đó là quý anh: Đỗ Ngọc Yến, Lê Đình Điểu, Trần Đại Lộc, Ngô Mạnh Thu, Nguyễn Đức Quang, Trần Đình Quân và Lý Văn Chương.
I - Riêng đối với tôi, thì chỉ riêng từ đầu năm 2012 đến nay là giữa năm 2013, tính ra tôi đã mất đi đến mấy chục người vừa là đồng nghiệp, đồng sự, vừa là bạn hữu thân thiết. Vì số người từ giã cõi đời đông như vậy, nên tôi không thể viết bài Tưởng niệm cho mỗi cá nhân từng vị một. Vì thế, mà nhân Mùa Lễ Vu Lan này, tôi xin viết bài này để ghi lại danh tánh của các vị đó – cùng ít kỷ niệm thân thương về một số bạn mà cũng xuất thân từ tỉnh Nam Định như tôi. Coi như đây là nén hương lòng tôi xin gửi đến mỗi vị trong số tập thể những người thân thiết mà vừa mới ra đi trong thời gian gần đây. Để cho bạn đọc dễ theo dõi câu chuyện, tôi xin ghi theo một số nhóm đại khái như sau đây.
1 – Giới luật gia gồm luật sư, thẩm phán và giáo sư trường luật.
* Số luật sư lìa đời thì khá đông, cụ thể như quý đồng nghiệp Nguyễn Hữu Phú (mất đầu năm 2012 ở tuổi 97), Nguyễn Trọng Quỳnh (mất ở Pháp tháng 10/2012 ở tuổi 70), Lê Tất Hào (mất đầu năm 2012 tại California ở tuổi 80), Nguyễn Văn Quý (mất đầu năm 2012 tại Texas ở tuổi 90), Phạm Quỵ (mất đầu năm 2013 tại tiểu bang New Mexico ở tuổi 90) Lưu Đức Quỳnh, Vũ Ngọc Tuyền ( hai anh đều mất giữa năm 2013 ở California và cùng ở tuổi 90), Trần Phương Loan (mất cuối năm 2012 ở Texas chưa đến tuổi 70), Nguyễn Kim Loan (mất đầu năm 2013 tại Washington DC cũng chưa đến tuổi 70).
* Về giới thẩm phán, thì có các ông Mai Văn An (mất ở San Jose vào tuổi 90), Đào Minh Lượng (mất vào đầu năm 2013 ở California ở tuổi 75), Vũ Văn Hồng (mất đầu năm 2012 tại Texas ở tuổi 80).
* Về giáo sư trường Luật, thì có ông Mai Văn Lễ (mất đầu năm 2013 ở Texas vào tuổi 87 – giáo sư Lễ cũng hành nghề luật sư nữa), ông Trần Như Tráng (mất đầu năm 2013 ở California vào tuổi 76), cụ Nguyễn Quang Quýnh (mất vào tháng 7/2013 tại California vào tuổi 90).
2 – Nhóm cựu sinh viên di cư từ miền Bắc vào Nam năm 1954.
Ít nhất là có ba trường hợp mà tôi biết rõ, đó là các giáo sư Tô Đồng (mất ở California cuối năm 2012 vào tuổi 80) và Đặng Vũ Biền (mất ở Paris tháng 5/2013 vào tuổi 86) và anh Nguyễn Cao Thăng (chuyên viên kinh tế – mất ở San Jose tháng 5/2013 vào tuổi 78).
3 – Hội viên Hội Ái hữu Hành chánh Tài chánh Quân lực VNCH.
Có ít nhất 3 sĩ quan thuộc cùng ngành Hành chánh Tài chánh với tôi - mà đã ra đi kể từ cuối năm 2012 đến nay. Đó là Đại tá Nguyễn Văn Phiên, Trung tá Lâm Văn Sửu, Thiếu tá Phạm Văn Thạch – cả ba vị đều mất tại California vào tuổi 90 và 80.
4 – Cựu tù nhân chính trị ở Hàm Tân Phan Thiết hồi thập niên 1990.
Đó là bác Lý Trường Trân (mất ở California đầu năm 2013 vào độ tuổi 90).
II – Một vài kỷ niệm với mấy bạn xuất thân từ cùng tỉnh Nam Định ở miền Bắc Việt nam.
1 – Luật sư Vũ Ngọc Tuyền.
Anh Tuyền là con út của cụ Thượng Vũ Ngọc Hóanh quê tại làng Lục Thủy, huyện Xuân Trướng, tỉnh Nam Định, mà cũng là quê của bà ngọai tôi thuộc dòng họ Vũ Ngô nữa. Anh là chú ruột của Bác sĩ Vũ Ngọc Hòan – mà anh cho biết hai chú cháu lại cùng một tuổi với nhau. Hồi trước năm 1975, anh Tuyền cùng làm việc chung văn phòng luật sư với chị Nguyễn Phước Đại. Nên vào năm 2003 –4, anh có về Việt nam và tìm cách liên lạc với chị Đại – nhưng đã không làm sao gặp được chị, vì lý do chị bị cách ly trong một cơ sở dành riêng cho người cao tuổi. Do đó, anh nhờ tôi để gửi biếu chị Đại một số tiền – mà tôi đã nhờ được người nữ tu là em ruột của một người bạn để giúp trao tận tay cho chị Đại. Và chị Đại cũng viết thư xác nhận với tôi là chị cũng đã nhận được món tiền đó.
Một số bạn tại San Jose cho tôi hay chị Tuyền là một người rất thành công trong việc kinh doanh buôn bán ở địa phương, nên chị đã giúp cho anh Tuyền khỏi phải bận tâm đến chuyện phải lo kiếm tiền trên đất Mỹ. Chị Tuyền cũng mất tại San Jose vài năm trước đây.
2 - Giáo sư Đặng Vũ Biền.
Khi di cư vào Nam năm 1954, thì anh Biền đã vừa mới tốt nghiệp văn bằng dược sĩ rồi. Anh Biền quê quán tại làng Hành Thiện cũng gần với làng Cát xuyên của tôi, trong cùng một huyện Xuân Trường, nên có nhiều bạn bè đồng hương chung với nhau. Anh được tiếng là một sinh viên thật xuất sắc – mà cũng rất năng nổ họat động trong việc tổ chức Quán cơm Sinh viên và mở các lớp học hè bổ túc cho học sinh tại Hanoi. Ngòai văn bằng dược sĩ, anh còn đậu cả 5 chứng chỉ về tóan, vật lý và hóa học. Rồi sau đó đi du học tại Pháp và đã đậu bằng Tiến sĩ khoa học tại Paris. Về lại nước, anh Biền đi dậy tại Đại học Dược khoa và còn giữ chức vụ Khoa trưởng nữa.
Năm 2012, lúc ghé qua Paris, tôi đã có dịp nói chuyện với anh Biền qua điện thọai, sau bao nhiêu năm xa cách. Anh cho tôi sô điện thọai của chị Thảo là bà xã của anh Nguyễn Xuân Nghiên cũng là dân Hành Thiện – mà trước đây là một giáo sư có tiếng chuyên dậy môn Lý Hóa cho các học sinh chuẩn bị đi thi bằng Tú Tài. Tôi sẽ có dịp viết chi tiết hơn về anh Biền trong tờ Đặc san của Hội Ái hữu Hành Thiện vào dịp đầu Xuân Giáp Ngọ 2014.
3 – Chuyên viên kinh tế Nguyễn Cao Thăng.
Anh Thăng cùng miền quê với tôi ở tỉnh Nam Định, lại cùng học luật và cư trú trong cư xá Phục Hưng với tôi. Sau khi tốt nghiệp văn bằng cử nhân, anh được học bổng qua Mỹ để học lên bậc Cao học. Trở về nước, anh làm chuyên viên nghiên cứu về kinh tế trong Tổng Nha Kế Hoạch. Sau năm 1975, anh Thăng bị kẹt lại và phải tìm cách vượt biên bằng đường biển.
Từ ngày qua định cư ở Mỹ năm 1996, tôi đã gặp lại Thăng ở San Jose. Lúc đó, ngòai việc đi làm, anh còn giữ chức vụ Chủ tịch Cộng đồng Công giáo tại xứ đạo Saint Patrick ở khu vực downtown. Mấy năm gần đây, anh bị stroke và phải nằm liệt giường trong thời gian dài. Và cuối cùng, anh đã từ giã cõi đời vào hồi tháng 5/2013 vừa đây ở vào tuổi 78. Các bạn đồng hương chúng tôi đều thương tiếc và quý mến người bạn thật chân tình và khiêm tốn này.
* * Ngòai ba anh bạn đồng hương nói trên, còn có anh Mai văn Lễ cũng là dân xuất thân từ thị xã Nam Định nữa. Nhưng tôi đã viết chi tiết về anh Lễ lúc anh mới qua đời.Tôi cũng viết về kỷ niệm trong tù với bác Lý Trường Trân nữa. Còn các quý vị và các bạn khác, thì cũng đã nhiều người viết trên Nội san của các tổ chức liên hệ nữa rồi. Vậy, tôi xin tạm ngưng bài viết ở đây với lời cầu chúc đến với tất cả quý vị và quý bạn luôn được thanh thản nơi cõi Vĩnh Hằng (RIP).
Costa Mesa, California tháng Tám 2013
Đoàn Thanh Liêm
Gửi ý kiến của bạn
