Hôm nay,  

Đọc Trangđài Trầnguyễn: Songs for A Boat Father

21/05/201300:00:00(Xem: 7162)
Tập thơ “X-X1: Songs For A Boat Father - Thuyền Nhân Khúc Cho Ba” là những dòng chữ song ngữ Anh-Việt của Trangđài Trầnguyễn, ghi lại chuyện của những ngày sau năm 1975. Đó là chuyện của một gia đình, và cũng là chuyện của một dân tộc – trong một thờì kỳ đau đớn của đất nước, tuy hòa bình nhưng dân cứ mãi sống trong nỗi sợ, tuy thống nhất nhưng lòng người chia cách, không có ngoại nhân đô hộ nhưng cán bộ đã trở thành những quan chức thực dân mới.

Những cảm xúc đó đã được nhà thơ nữ thâm cảm ngay khi còn nhỏ, khi cô bé còn được đi học nhờ mẹ làm ruộng vất vả nuôi con, trong khi cha bị tù cải tạo, và rồi cha vượt biên sau khi rời trại tù.
sach_song_for_a_boat_father
Bìa thi tập.
Trangđài Trầnguyễn trong Lời Ngỏ đã giải thích:

“Những vần thơ này chào đời vào năm 2002-2003, tám năm sau khi gia đình tôi đoàn tụ tại Hiệp Chủng Quốc. Trong suốt tám năm ấy, tôi đáp lại tiếng gọi thúc bách từ đáy lòng để viết về tình Mẹ. Tôi đã mất, và cần, từng ấy năm để thấu hiểu kinh nghiệm lớn lên không cha ở Việt Nam...”(Trang 5)

Nhà thơ cũng nói về nỗi sợ kinh hoàng mà cô chứng kiến ở quê nhà, nơi cô chào đời năm 1975 và sống tới năm 19 tuổi mới được ra đi:

“Là một thành viên của cộng đồng nhân loại, tôi hướng đến tái kiến cuộc đời mười chín năm vụt qua trước mắt khi tôi trưởng thành ở quê nhà. Quãng đời đó là một phần kinh hãi của đời người mà tôi chứng kiến.”(Trang 5)

Nhà thơ Trangđài Trầnguyễn kể chuyện một thời thơ ấu, khi cô bé được Ba từ Hoa Kỳ gửi chiếc áo lạnh hồng về:

“mùa tựu trường lớp Ba
ở quê hương
cả nhà
nhận được quà
Ba gửi lần đầu tiên từ Mỹ...
...
the new school year, third grade
back home
the whole family
receive the package
of gifts you send the very first time
from America...”
(áo lạnh hồng/the pink sweater, tr. 12-13)

Người cha đó thực sự hiện ra dưới mắt của cô bé nhà thơ ra sao? Chiếc áo lạnh hồng là món quà cô bé cầm được, mặc được, nhưng hình ảnh của người cha trong trí nhớ cô bé đã thực sự gắn liền với lịch sử quê nhà:

“mười lăm thế kỷ chiến chinh
nên con khôn lớn, bóng hình Cha xa
hiền mẫu chăm sóc trong nhà
Cha đi đánh giặc, hoan ca thanh bình...
...
fifteen centuries of war
i grow up without you home
Mother tends the house
you go off to protect the land
peace you bring...”
(người Cha Việt/the Viet Father, tr. 9)

Câu hỏi nơi đây là: người cha đó -- một thời chinh chiến, một thời tù cải tạo, một thời lênh đênh vượt biển – có lời nào muốn kể cho con? Nhà thơ Trangđài Trầnguyễn ghi lại:

“Ba chẳng bao giờ muốn kể với con
cái xót xa phải bỏ nhà bỏ nước
bỏ vợ bỏ con
bỏ làng quê, mồ cha mả tổ
nghe tiếng trẻ cười, lòng đứt đoạn nhớ con thơ...
...
you never wanna tell me
how you pained over leaving home
leaving behind your wife, wour kids,
deserting your motherland, neglecting your ancestral burial place
overhearing childrens laughter, your heart smashed thinking of your own.”
(...Ba chẳng bao giờ muốn kể cho con – you never wanna tell me, tr. 24-25)

Tuy nhiên, vẫn có những phần mà nhà thơ Trangđài Trầnguyễn muốn Cha kể lại cho cô:

“kể cho con đi, để con được biết, hiểu Ba hơn,
để phần tuổi thơ mà đời con không có Ba được nhận diện
để con thấy vận mình trong vận nước
để con vẫn chủ hòa, nhưng quyết liệt hơn cho quyền sống của nhân sinh
kể cho con, để con lớn thành người
tự hào có Ba, ngẩng đầu cao, góp đời cùng thế giới
...
tell me, so i can grow
proud of you, contributing my part to the world...”
(Ibid. tr. 25-26)

Trong khi Ba không kể nhiều điều cho cô bé, vẫn có những điều cô bé không kể lại qua thư gửi sang Mỹ cho Ba:

“thơ cho Ba
cũng có điều con không kể
những bữa trời mưa nước ngập đến mất chân
nỗi uất giận như tâm can bị dần
khi Mẹ phải tiền dân cho tổ trưởng...
...
letter for Dad,
there were also things i didnt mention
the days when rains sent water up to our knees
the resentment that smoldered my heart
when Mom had to borrow money for citizen fees...”
(viết thơ cho Ba – letter for Dad, tr 32-33)

Nhà thơ Trangđài Trầnguyễn cũng ghi lại hình ảnh Cha cô trong trí nhớ một thời kinh hoàng, khi đó Cha cô rời trại tù cải tạo và chưa vượt biên được:

“có những lúc
công an ập vào
khi cả nhà đang ăn cơm trên giường
Ba chạy như ma đuổi
nấp trên nóc hồ
hay trốn giữa bụi chuối sau nhà
...
there were times
the government bursted into our home
when we were having dinner on the bed
Dad darted as if chased by a ghost
to the water reserve at the rooftop
or in the mist of banana shrubs in the back...”
(vượt biển trên đất liền, những năm học cấp hai – sea escapes on land, junior high years, tr 50-51)

Nhưng dù đớn đau, dù kinh hoàng, một ngày trước khi cô bé vị thành niên Trangđài Trầnguyễn bước lên phi cơ rời nước vẫn cảm xúc như cắt đi một phần thân thể ruột gan:

“quê hương chia xa
ngày nào trở lại?
đứt ruột đồng bào, dân tộc bôn ba
làm sao giữ được
dẫu có mang theo cả dãy đất Việt Nam
khi con trụ trên một cái gì thẳm sâu không sắc màu, không hình thể
...
parting with home
ever return?
aborted from placenta fellows, ethnic identity tried
how would i keep
even if taking the peninsula with me
while i anchored on something deep-seated, without hues and forms.”
(trước ngày biệt xứ - the eve of abortion, tr. 86-87)

Đây là một tập thơ có thể làm bạn cảm xúc, vì đây là chuyện chung cho cả một miền Nam. Tập thơ song ngữ này, không chỉ thích hợp với các thế hệ trẻ muốn đọc để hiểu một thời quê hương sau 1975, mà cũng sẽ làm các bậc Cha Mẹ xúc động để thâm cảm hơn với những người trẻ chưa từng biết tới chiến tranh nhưng cũng cùng một vận mệnh bị “những người thắng cuộc” kỳ thị, đày đọa.

Nhà thơ Trangđài Trầnguyễn sinh năm 1975 ở Gò Công, năm 1994 sang Mỹ định cư, năm 1998 thành lập Vietnamese American Project, năm 2001 tốt nghiệp 2 văn bằng Cử Nhân, năm 2002 xuất bản thi tập “if you like, Mom - nếu Mẹ thích & cút bắt (seeking)”, năm 2003 thành lập Vietnamese Diaspora Project với bảo trợ của Fulbright Fellowship sang nghiên cứu ở Thụy Điển, năm 2004 tốt nghiệp Thạc Sĩ Sử Học ở CSUF và thắng cuộc thi CSU Research Competition với cuộc nghiên cứu về đời sóng dân Mỹ gốc Việt.

Tập thơ “Songs For A Boat Father - Thuyền Nhân Khúc Cho Ba” còn có nhiều hình ảnh về trại tỵ nạn của nhiều phóng viên, trong đó có Nguyễn Văn Thọ, Nguyễn Huỳnh Mai, cũng như một số tác phẩm hội họa của họa sĩ Ann Phong. Ngoài ra, cũng có lời nhận xét (song ngữ Anh-Việt) từng bài thơ từ nhiều văn nghệ sĩ và trí thức, trong đó có lời bình của Hana Yoshikawa, Nguyễn Khoa Thái Anh, Anne Frank, Lê Đình Ysa, Trần Mộng Tú, Nguyễn Phan Nhật Nam, Angela Gee, Bạch Thuhà, Nguyễn Phúc Anh Lan, Đặng Thơ Thơ, Sun Laichen, Phạm Hồng Vũ, Sơn Kim Võ, Du Tử Lê... và nhiều vị khác.

Thi tập bán với giá 15 Mỹ Kim, nếu ở Canada là 20 Gia Kim, nếu ở Úc là 22 Úc Kim, nếu ở Châu Âu là 12 EURO.

Có thể liên lạc về điạ chỉ:

Poets in VietnAmerica
Trangđài Trầnguyễn
7791 Santa Catalina
Stanton, CA 90680
Email: pivainfo@yahoo.com
hay: vietamproj@gmail.com

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Chỉ ba tháng sau khi Việt Nam nâng cấp quan hệ với Mỹ lên cấp cao nhất trong hệ thống phân cấp ngoại giao trong chuyến thăm của Tổng thống Biden, người ta thấy Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã trở thành nhà lãnh đạo thế giới mới nhất tăng cường quan hệ với Việt Nam với chuyến thăm Hà Nội trong tuần này...
Chuyến thăm Việt Nam hai ngày của Tổng Bí thư Đảng, Chủ tịch nước Cộng sản Trung Quốc, Tập Cận Bình đã để lại nhiều hệ lụy cho nhân dân Việt Nam hơn bao giờ hết. Bằng chứng này được thể hiện trong Tuyên bố chung ngày 13/12/2023 theo đó họ Tập thay quan điểm “cộng đồng chung vận mệnh” bằng “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai” cho hai nước...
Sự ra đi của nhà tư tưởng và thực hành xuất sắc về chính sách đối ngoại của Mỹ đánh dấu một kỷ nguyên kết thúc. Trong suốt sự nghiệp lâu dài và có ảnh hưởng phi thường của mình, Henry Kissinger đã xây dựng một di sản mà người Mỹ sẽ khôn ngoan chú ý trong kỷ nguyên mới của nền chính trị cường quốc và sự xáo trộn trong toàn cầu. Thật khó để tưởng tượng rằng thế giới mà không có Henry Kissinger, không chỉ đơn giản vì ông sống đến 100 tuổi, mà vì ông chiếm một vị trí có ảnh hưởng và đôi khi chế ngự trong chính sách đối ngoại và quan hệ quốc tế của Mỹ trong hơn nửa thế kỷ.
“Tham nhũng kinh tế” ở Việt Nam đã trở thành “quốc nạn”, nhưng “tham nhũng quyền lực” do chính đảng viên gây ra để thu tóm quyền cai trị mới khiến Đảng lo sợ. Đó là nội dung đang được phổ biến học tập để đề phòng và bảo vệ chế độ do Ban Nội chính Trung ương công bố...
“Trong năm 2023 còn nhiều vấn đề đáng lo ngại, gây bất an cho xã hội. Các tội phạm trên các lĩnh vực tiếp tục gia tăng toàn quốc xảy ra 48.100 vụ phạm tội và trật tự xã hội tăng 18%.”
Việt Nam đang thương lượng mua chiến đấu cơ F-16 của Mỹ để tăng cường bảo vệ an ninh trước đe dọa ngày một lên cao của Trung Quốc ở Biển Đông. Tin này được truyền miệng ở Hoa Thịnh Đốn, tiếp theo sau chuyến thăm Việt Nam 2 ngày 10-11 tháng 9/2023 của Tổng thống Joe Biden. Tuy nhiên, các viên chức thẩm quyền của đôi bên không tiết lộ số lượng F-16 mà Việt Nam có thể mua với giá 30 triệu dollars một chiếc...
Số năm tháng tôi nằm trong tù chắc ít hơn thời gian mà nhà thơ Nguyễn Chí Thiện ngồi trong nhà mét (W.C) và có lẽ cũng chỉ bằng thời gian ngủ trưa của nhà văn Vũ Thư Hiên, ở trại Bất Bạt, Sơn Tây. Bởi vậy, sau khi đọc tác phẩm Hỏa Lò và Đêm Giữa Ban Ngày của hai ông (rồi đọc thêm Chuyện Kể Năm 2000 của Bùi Ngọc Tấn, Thung Lũng Tử Thần của Vũ Ánh, và Trại Kiên Giam của Nguyễn Chí Thiệp) thì tôi tự hứa là không bao giờ viết lách gì vể chuyện nhà tù, trại tù hay người tù nào cả.
Càng gần đến Đại hội đảng toàn quốc khóa XIV (2026-2031), đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) càng ra sức kiên định 4 nguyên tắc được coi là “có ý nghĩa sống còn đối với chế độ.”
Trời mưa thì buồn. Trời nắng thì vui. Mưa nhiều quá gây lụt lội, trở thành thảm cảnh. Nắng quá độ gây khô hạn, cháy mùa màng, gây đói khổ. Gọi là thiên tai. Có nghĩa thảm họa do trời gây ra. Hoặc chữ “thiên” đại diện cho thiên nhiên. Nhưng gần đây, vấn nạn khí hậu biến đổi, gây ra nhiều “thiên tai” có thể gọi lại là “thiên nhân tai,” vì con người góp phần lớn tạo ra khốn khổ cho nhau. “Thiên nhân tai,” nghe lạ mà có đúng không? Nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu là hiệu ứng nhà kính. Một số loại khí trong bầu khí quyển bao quanh trái đất hoạt động hơi giống như gương kính trong nhà kính, giữ nhiệt của mặt trời và ngăn nó trở lại không gian, gây ra hiện tượng nóng lên cho toàn cầu. Nhiều loại khí nhà kính này xuất hiện một cách tự nhiên, nhưng các hoạt động của con người đang làm tăng nồng độ của một số loại khí này trong khí quyển, cụ thể là: Cacbon dioxit (CO2), khí mê-tan, nitơ oxit, khí florua
Tuy lịch sử không nói đến, nhưng nếu chịu khó lục lọi đây đó, người ta sẽ tìm ra một giai thoại khá thú vị về việc bản Tuyên ngôn Độc lập của Việt Nam được Hồ Chí Minh soạn thảo và đọc trong buổi lễ trước công chúng tại vườn hoa Ba Đình (nay là Quảng trường Ba Đình) ngày 2 tháng 9 năm 1945. Theo tường thuật của nhà báo Hồng Hà trên báo Cứu Quốc của Việt Minh, ông Nguyễn Hữu Đang là người đọc chương trình buổi lễ và giới thiệu Chính phủ Lâm thời cùng chủ tịch Chính phủ đọc Tuyên ngôn Độc lập. Ông Nguyễn Hữu Đang là Trưởng ban Tổ chức Lễ đài, ông chính là người đứng trước micro giới thiệu: “Thưa đồng bào... Đây là Chủ tịch Chính phủ Lâm thời Hồ Chí Minh.” Nói xong, ông lùi lại, nhường micro cho Hồ Chí Minh.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.