Tin tức báo chí nói nhiều đến phi cơ mới nhất được đưa ra thị trường của hãng Boeing, máy bay với ký hiệu B-787 và danh hiệu "chiếc tàu trong mơ" dreamliner:
- gía thành rẻ : 120 triệu Mỹ Kim căn bản cho loại đầu tiên được sản xuất, sau này vì gía qúa thấp và các điều kiện kinh tế thuận lợi hơn nên các hãng máy bay và Boeing được đồng ý với gía căn bản thêm lên 15% .
- phi cơ tiết giảm khoảng 20% số nhiên liệu tiêu thụ.
- tầm hoạt động xa hơn, có thể bay đường bay xa nhất có trên thị trường hiện nay mà vẫn chưa dùng hết số nhiên liệu dự trữ trong phi cơ .
- máy bay được thiết kế để có khoảng không gian trong máy bay rộng rãi hơn, áp suất thoải mái hơn cho hành khách, cửa sổ rộng hơn và có những thiết bị tân tiến như màu sắc của kính tại cửa sổ thích ứng với độ nắng chiếu vào để luôn có một ánh sáng dịu mát.
Vì Boeing chủ trương không theo đuổi chính sách máy bay to lớn như A-380 của Airbus (2 tầng và có thể chuyên chở tối đa gần 600 hành khách) nên các B-787 đều có sức chứa dưới 300 và tùy theo đường bay và nhu cầu có thể giảm số ghế để thêm ghế vào hạng nhất và hạng doanh thương (gía vé cao hơn và cần nhiều chỗ hơn vì ghế ngồi rộng hơn và cách xa nhau hơn).
Trong cách thức thi hành dự án thì có nhiều điều mới lạ:
- các bộ phận được chế tạo và lắp ráp ở nhiều quốc gia như hệ thống điện tại Nhật Bản, sau đó được chuyên chở về Hoa Kỳ, hiện nay tại thành phố Seattle, tiểu bang Washington tổng hợp để trở thành máy bay và bắt đầu thử nghiệm; điều này có lợi điểm vì san sẻ gánh nặng tài chánh phải tài trợ lúc đầu, tăng số mua máy bay của các công ty hàng không tại các quốc gia có phần sản xuất và đóng góp cơ phận .
- tuy nhiên ngay từ lúc có sự lắp ráp và thử nghiệm đầu tiên thì máy bay có trọng lượng nhiều hơn trong dự tính trên giấy tờ, sự điều chỉnh thật là cam go vì mỗi quốc gia có những điều kiện lao động khác nhau và Boeing không kiểm soát hoàn toàn được điều kiện và thời điểm giao hàng, cần nói thêm là để tránh hàng tồn kho tốn kém nên các cơ phận đến từ mọi nơi được sắp đặt rất là chặt chẽ về thời điểm để phi cơ biến cải của Boeing khi đến lấy hàng thì sẵn sàng, trên thực tế tất cả không ăn khớp như dự tính thành ra mọi chuyện chậm trễ rất nhiều, tạo ra sự tốn kém không tiên liệu được .
- mỗi sự sửa đổi hay thay đổi để các cơ phận đáp đúng sự đòi hỏi nguyên thủy hay thích ứng với nhu cầu thực tế phải hoàn chỉnh khi bay thử đều cần nhiều thời gian hơn là các phương pháp truyền thống coi Seattle là trung tâm, tiếp nhận mọi bộ phận cơ bản, ráp nối từ lúc sơ khởi, đa số các bộ phận thiết yếu đều sản xuất tại Hoa Kỳ trong sự kiểm soát toàn bộ của Boeing .
- bớt đi số kim loại và thay vào hợp chất nhẹ hơn
- các sự điều khiển qua điện thay đi nhiều phần cơ khí
Vì cần nhiều thời gian hơn loan báo, trong khi trong các khế ước đặt hàng đều có khoản quy định trừng phạt tài chánh về trễ nải thời gian giao hàng (để các hãng hàng không sắp đặt các đường bay và dùng máy bay đúng lúc), nên Boeing sau khi trễ 2 năm đã vội vã trong nhiều thử nghiệm và vì tình hình kinh tế chính trị nên cơ quan không lưu quốc gia (FAA: Federal Aviation Administration) đã chấp nhận với tính cách tạm thời và giới hạn thời gian (sẽ gia hạn và trở thành dài hạn sau khi hội đủ điều kiện) cho Boeing giao hàng và cho giấy phép không lưu.
Các biến cố xảy đến dồn dập qua máy bay B-787 của hãng hàng không Nhật Bản bị cháy bình điện khiến cho cơ quan không lưu quốc gia FAA rút lại giấy phép và các điều sau đây xảy ra:
- Boeing và công ty Nhật Bản sản xuất bình điện không đồng ý về trách nhiệm, trong khi cơ quan an ninh vận tải quốc gia (NSTB: National Safety Transportation Board) đang điều tra để tìm nguyên nhân:
1- Boeing cho rằng bộ phận điều chỉnh cường độ và công xuất ngoài bình điện bị phát cháy, sau đó lan vào bình điện
2- công ty Nhật Bản cho là bình điện là nơi xuất phát hỏa hoạn
3- cơ quan an ninh vận tải quốc gia NSTB cho biết vì hỏa hoạn đã thiêu hủy bình điện và cơ phận điều chỉnh nên cần thời gian để có thể tái cấu tạo lại nguyên nhân
Cần nói thêm là để có thêm công xuất nên Boeing dùng bình điện theo lý thuyết Lithium-Ion (Li-Io) có năng xuất cao hơn, nhẹ hơn, có khả năng giữ điện lâu hơn , tuy nhiên cần bộ phận điều chỉnh về cường độ và công xuất để tránh sự phát nhiệt qúa đô. Kỹ thuật cũ thì dùng Ni-Ca nặng hơn, công xuất yếu hơn, không giữ điện được lâu khi không dùng .
Trong dự án B-787, Boeing đã xử dụng phương tiện quảng cáo hữu hiệu vì thế thay vì im lặng điều tra và thử nghiệm thì trên báo chí có nhiều tin tức tạo áp lực, tránh trách nhiệm luật định và trong bầu không khí chính trị kinh tế hiện nay thì thật là hữu hiệu:
- mặc dù đã tuyên bố hữu lý và khoa học là phải biết rõ nguyên nhân rồi mới tìm cách thay đổi được, song FAA phải chấp nhận giải pháp thiết kế vững chắc bình điện của Boeing, mặc dù có sự không đồng ý với công ty Nhật Bản trách nhiệm việc này, và trong trạng thái chưa tìm ra nguyên nhân.
Trong khoa học hàng không không có gì là tuyệt đối vì thế khi thiết kế có quan niệm là nếu một bộ phận không hoạt động như ý thì các bộ phận khác có thể tạm thời thay thế nhiệm vụ đó và các bộ phận thiết yếu đều có 2 lần an ninh, ví dụ như khi một động cơ không chạy thì vẫn có thể bay với động cơ còn lại về sân bay gần nhất.
FAA dựa vào điều luật an ninh này để đối xử đúng cách với Boeing:
- B-787 cho tới tháng 2 năm 2013 được phép bay xa nhất là cách phi trường gần nhất trên lộ trình là 3 tiếng
- B-787 xin tăng lên trên 5 tiếng, thì xảy ra vụ cháy bình điện nên mất giấy phép không lưu
- vì B-787 có tầm hoạt động xa nhất nên nếu sau một thời gian không lưu có thể xin lên 7 tiếng
Những dự tính này sẽ khiến cho B-787 hoạt động được trên khắp mọi đường bay qua Thái Bình Dương, Đại Tây Dương ngay cả qua Bắc Cực, trong khi nếu được bay lại và chỉ được phép bay cách xa phi trường gần nhất khoảng 3 tiếng thì hầu như không hoạt động được trên các đường bay quốc tế, vượt châu lục và đại dương .
Hai quan niệm hiện tại:
- Boeing đã tổn thất 450 triệu Mỹ Kim từ lúc mất giấy phép bay B-787, nay cho bay thử nghiệm song chỉ trong vòng giới hạn lúc đầu thì sự thiệt hại tài chánh sẽ không giảm vì các hãng hàng không sẽ không dùng được phi cơ trên các đường bay dự định như ý muốn, Boeing sẽ phải bồi thường theo trách nhiệm trong giao kèo. Trong khi đó Boeing vẫn không ngưng việc sản xuất, các máy bay bị nằm ụ ngày càng tốn tiền vì vấn đề bảo trì và việc bảo vệ an ninh phi trường nơi sản xuất.
- giới chức thẩm quyền tại cơ quan không lưu quốc gia FAA (quốc gia sản xuất) và sở an ninh không lưu Nhật Bản JCAB (quốc gia sản xuất bình điện và hệ thống điều chỉnh và bay trên 45 phi cơ B-787 (All Nippon Airways and Japan Airlines) trong số hơn 50 chiếc đã giao hàng, bình luận: tất cả lại quay về khả năng , sự phản ứng phức tạp và tinh tế, bén nhạy cùng sự vững chắc an ninh của bình điện, động cơ của B-787 cần điện để nổ máy và khi bình điện Li-Io không hoạt động trong lúc khẩn cấp thì kết qủa sẽ ra sao.
Một điểm cần nhấn mạnh là hợp chất dùng trong việc chế tạo B-787 là dự án nghiên cứu của NASA và Bộ Quốc Phòng, sau khi thành công trên lý thuyết đã được áp dụng hữu hiệu trong các chiến đấu cơ (nhẹ hơn và tránh được hệ thống phát giác radar), về kỹ thuật Lithium-Ion thì vì sự cắt giảm ngân sách về nghiên cứu nên các dự án nghiên cứu không được tiến hành như dự tính và sự ứng dụng rất giới hạn vì thế kinh nghiệm kỹ thuật không được dồi dào để dùng như trong trường hợp cần thiết như hiện nay.
Ngoài ra trong vấn đề khoa học kỹ thuật không thể dùng lời nói thay thế cho dữ kiện, các dự án cần các khoa học gia lãnh đạo với sự phụ giúp quản trị tài chánh của doanh nhân song không thể làm ngược lại là đặt lợi nhuận trên hết, dùng các phương tiện quảng cáo, để doanh nhân lãnh đạo và quản trị hoàn toàn, không cần biết đến các yếu tố an toàn, các sự kiện kỹ thuật và coi vai trò của các khoa học gia và chuyên viên kỹ thuật là thứ yếu.
Mong rằng dù các bất đồng ý kiến song an ninh không lưu sẽ không có ảnh hưởng tiêu cực tới sự an toàn của hành khách.
- gía thành rẻ : 120 triệu Mỹ Kim căn bản cho loại đầu tiên được sản xuất, sau này vì gía qúa thấp và các điều kiện kinh tế thuận lợi hơn nên các hãng máy bay và Boeing được đồng ý với gía căn bản thêm lên 15% .
- phi cơ tiết giảm khoảng 20% số nhiên liệu tiêu thụ.
- tầm hoạt động xa hơn, có thể bay đường bay xa nhất có trên thị trường hiện nay mà vẫn chưa dùng hết số nhiên liệu dự trữ trong phi cơ .
- máy bay được thiết kế để có khoảng không gian trong máy bay rộng rãi hơn, áp suất thoải mái hơn cho hành khách, cửa sổ rộng hơn và có những thiết bị tân tiến như màu sắc của kính tại cửa sổ thích ứng với độ nắng chiếu vào để luôn có một ánh sáng dịu mát.
Vì Boeing chủ trương không theo đuổi chính sách máy bay to lớn như A-380 của Airbus (2 tầng và có thể chuyên chở tối đa gần 600 hành khách) nên các B-787 đều có sức chứa dưới 300 và tùy theo đường bay và nhu cầu có thể giảm số ghế để thêm ghế vào hạng nhất và hạng doanh thương (gía vé cao hơn và cần nhiều chỗ hơn vì ghế ngồi rộng hơn và cách xa nhau hơn).
Trong cách thức thi hành dự án thì có nhiều điều mới lạ:
- các bộ phận được chế tạo và lắp ráp ở nhiều quốc gia như hệ thống điện tại Nhật Bản, sau đó được chuyên chở về Hoa Kỳ, hiện nay tại thành phố Seattle, tiểu bang Washington tổng hợp để trở thành máy bay và bắt đầu thử nghiệm; điều này có lợi điểm vì san sẻ gánh nặng tài chánh phải tài trợ lúc đầu, tăng số mua máy bay của các công ty hàng không tại các quốc gia có phần sản xuất và đóng góp cơ phận .
- tuy nhiên ngay từ lúc có sự lắp ráp và thử nghiệm đầu tiên thì máy bay có trọng lượng nhiều hơn trong dự tính trên giấy tờ, sự điều chỉnh thật là cam go vì mỗi quốc gia có những điều kiện lao động khác nhau và Boeing không kiểm soát hoàn toàn được điều kiện và thời điểm giao hàng, cần nói thêm là để tránh hàng tồn kho tốn kém nên các cơ phận đến từ mọi nơi được sắp đặt rất là chặt chẽ về thời điểm để phi cơ biến cải của Boeing khi đến lấy hàng thì sẵn sàng, trên thực tế tất cả không ăn khớp như dự tính thành ra mọi chuyện chậm trễ rất nhiều, tạo ra sự tốn kém không tiên liệu được .
- mỗi sự sửa đổi hay thay đổi để các cơ phận đáp đúng sự đòi hỏi nguyên thủy hay thích ứng với nhu cầu thực tế phải hoàn chỉnh khi bay thử đều cần nhiều thời gian hơn là các phương pháp truyền thống coi Seattle là trung tâm, tiếp nhận mọi bộ phận cơ bản, ráp nối từ lúc sơ khởi, đa số các bộ phận thiết yếu đều sản xuất tại Hoa Kỳ trong sự kiểm soát toàn bộ của Boeing .
Phản lực cơ Boeing B-787.
Trong các kỹ thuật tân tiến được quảng cáo rầm rộ:- bớt đi số kim loại và thay vào hợp chất nhẹ hơn
- các sự điều khiển qua điện thay đi nhiều phần cơ khí
Vì cần nhiều thời gian hơn loan báo, trong khi trong các khế ước đặt hàng đều có khoản quy định trừng phạt tài chánh về trễ nải thời gian giao hàng (để các hãng hàng không sắp đặt các đường bay và dùng máy bay đúng lúc), nên Boeing sau khi trễ 2 năm đã vội vã trong nhiều thử nghiệm và vì tình hình kinh tế chính trị nên cơ quan không lưu quốc gia (FAA: Federal Aviation Administration) đã chấp nhận với tính cách tạm thời và giới hạn thời gian (sẽ gia hạn và trở thành dài hạn sau khi hội đủ điều kiện) cho Boeing giao hàng và cho giấy phép không lưu.
Các biến cố xảy đến dồn dập qua máy bay B-787 của hãng hàng không Nhật Bản bị cháy bình điện khiến cho cơ quan không lưu quốc gia FAA rút lại giấy phép và các điều sau đây xảy ra:
- Boeing và công ty Nhật Bản sản xuất bình điện không đồng ý về trách nhiệm, trong khi cơ quan an ninh vận tải quốc gia (NSTB: National Safety Transportation Board) đang điều tra để tìm nguyên nhân:
1- Boeing cho rằng bộ phận điều chỉnh cường độ và công xuất ngoài bình điện bị phát cháy, sau đó lan vào bình điện
2- công ty Nhật Bản cho là bình điện là nơi xuất phát hỏa hoạn
3- cơ quan an ninh vận tải quốc gia NSTB cho biết vì hỏa hoạn đã thiêu hủy bình điện và cơ phận điều chỉnh nên cần thời gian để có thể tái cấu tạo lại nguyên nhân
Cần nói thêm là để có thêm công xuất nên Boeing dùng bình điện theo lý thuyết Lithium-Ion (Li-Io) có năng xuất cao hơn, nhẹ hơn, có khả năng giữ điện lâu hơn , tuy nhiên cần bộ phận điều chỉnh về cường độ và công xuất để tránh sự phát nhiệt qúa đô. Kỹ thuật cũ thì dùng Ni-Ca nặng hơn, công xuất yếu hơn, không giữ điện được lâu khi không dùng .
Trong dự án B-787, Boeing đã xử dụng phương tiện quảng cáo hữu hiệu vì thế thay vì im lặng điều tra và thử nghiệm thì trên báo chí có nhiều tin tức tạo áp lực, tránh trách nhiệm luật định và trong bầu không khí chính trị kinh tế hiện nay thì thật là hữu hiệu:
- mặc dù đã tuyên bố hữu lý và khoa học là phải biết rõ nguyên nhân rồi mới tìm cách thay đổi được, song FAA phải chấp nhận giải pháp thiết kế vững chắc bình điện của Boeing, mặc dù có sự không đồng ý với công ty Nhật Bản trách nhiệm việc này, và trong trạng thái chưa tìm ra nguyên nhân.
Trong khoa học hàng không không có gì là tuyệt đối vì thế khi thiết kế có quan niệm là nếu một bộ phận không hoạt động như ý thì các bộ phận khác có thể tạm thời thay thế nhiệm vụ đó và các bộ phận thiết yếu đều có 2 lần an ninh, ví dụ như khi một động cơ không chạy thì vẫn có thể bay với động cơ còn lại về sân bay gần nhất.
FAA dựa vào điều luật an ninh này để đối xử đúng cách với Boeing:
- B-787 cho tới tháng 2 năm 2013 được phép bay xa nhất là cách phi trường gần nhất trên lộ trình là 3 tiếng
- B-787 xin tăng lên trên 5 tiếng, thì xảy ra vụ cháy bình điện nên mất giấy phép không lưu
- vì B-787 có tầm hoạt động xa nhất nên nếu sau một thời gian không lưu có thể xin lên 7 tiếng
Những dự tính này sẽ khiến cho B-787 hoạt động được trên khắp mọi đường bay qua Thái Bình Dương, Đại Tây Dương ngay cả qua Bắc Cực, trong khi nếu được bay lại và chỉ được phép bay cách xa phi trường gần nhất khoảng 3 tiếng thì hầu như không hoạt động được trên các đường bay quốc tế, vượt châu lục và đại dương .
Hai quan niệm hiện tại:
- Boeing đã tổn thất 450 triệu Mỹ Kim từ lúc mất giấy phép bay B-787, nay cho bay thử nghiệm song chỉ trong vòng giới hạn lúc đầu thì sự thiệt hại tài chánh sẽ không giảm vì các hãng hàng không sẽ không dùng được phi cơ trên các đường bay dự định như ý muốn, Boeing sẽ phải bồi thường theo trách nhiệm trong giao kèo. Trong khi đó Boeing vẫn không ngưng việc sản xuất, các máy bay bị nằm ụ ngày càng tốn tiền vì vấn đề bảo trì và việc bảo vệ an ninh phi trường nơi sản xuất.
- giới chức thẩm quyền tại cơ quan không lưu quốc gia FAA (quốc gia sản xuất) và sở an ninh không lưu Nhật Bản JCAB (quốc gia sản xuất bình điện và hệ thống điều chỉnh và bay trên 45 phi cơ B-787 (All Nippon Airways and Japan Airlines) trong số hơn 50 chiếc đã giao hàng, bình luận: tất cả lại quay về khả năng , sự phản ứng phức tạp và tinh tế, bén nhạy cùng sự vững chắc an ninh của bình điện, động cơ của B-787 cần điện để nổ máy và khi bình điện Li-Io không hoạt động trong lúc khẩn cấp thì kết qủa sẽ ra sao.
Một điểm cần nhấn mạnh là hợp chất dùng trong việc chế tạo B-787 là dự án nghiên cứu của NASA và Bộ Quốc Phòng, sau khi thành công trên lý thuyết đã được áp dụng hữu hiệu trong các chiến đấu cơ (nhẹ hơn và tránh được hệ thống phát giác radar), về kỹ thuật Lithium-Ion thì vì sự cắt giảm ngân sách về nghiên cứu nên các dự án nghiên cứu không được tiến hành như dự tính và sự ứng dụng rất giới hạn vì thế kinh nghiệm kỹ thuật không được dồi dào để dùng như trong trường hợp cần thiết như hiện nay.
Ngoài ra trong vấn đề khoa học kỹ thuật không thể dùng lời nói thay thế cho dữ kiện, các dự án cần các khoa học gia lãnh đạo với sự phụ giúp quản trị tài chánh của doanh nhân song không thể làm ngược lại là đặt lợi nhuận trên hết, dùng các phương tiện quảng cáo, để doanh nhân lãnh đạo và quản trị hoàn toàn, không cần biết đến các yếu tố an toàn, các sự kiện kỹ thuật và coi vai trò của các khoa học gia và chuyên viên kỹ thuật là thứ yếu.
Mong rằng dù các bất đồng ý kiến song an ninh không lưu sẽ không có ảnh hưởng tiêu cực tới sự an toàn của hành khách.
Gửi ý kiến của bạn
