1* Mở bài
Cái chết của tổng thống Venezuela ngày 5-3-2013 đã gây sự chú ý trên khắp thế giới. Các cơ quan truyền thông quốc tế đưa ra những bài bình luận về ông tổng thống gây ồn ào nhất châu Mỹ La tinh nầy. Ông là người ăn to nói lớn bạt mạng, vượt ra ngoài khuôn khổ về ngôn từ ngoại giao của người lãnh đạo quốc gia, nhất là việc chống lại chế độ đế quốc tư bản, chủ yếu là Hoa Kỳ. Nhiều người nhận xét cho rằng đó là “thần khẩu hại xác phàm”.
Thế giới chú ý khi phó tổng thống Nicolas Maduro tố giác Hoa Kỳ đứng đàng sau căn bịnh ung thư của Hugo Chavez, nói rõ ra là Mỹ đã âm mưu ám hại ông tổng thống nầy. Trước khi thông báo tin tức về cái chết của Chavez, phó tổng thống Maduro tuyên bố trục xuất hai nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ, buộc phải rời khỏi Venezuela trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Viếng lễ tang gồm có 33 nguyên thủ quốc gia, 55 phái đoàn của 54 quốc gia và khu vực. Hoa Kỳ cũng đã cử một phái đoàn đến tham dự lễ tang của cố tổng thống Hugo Chavez.
2* Venezuela cáo buộc Hoa Kỳ ám hại tổng thống Hugo Chavez
2.1. Những cáo buộc
Ngày 6-3-2013, trong buổi họp chính phủ, phó tổng thống Nicolas Maduro tố cáo “kẻ thù lịch sử của Venezuela đứng đàng sau căn bịnh ung thư của tổng thống Chavez, ông cho biết “có nhiều dấu hiệu” cho thấy tổng thống Chavez bị những “kẻ thù của tổ quốc” gây bịnh. Đó là vấn đề rất nghiêm trọng nên phải thành lập một ủy ban khoa học đặc biệt để điều tra”. Đồng thời, ông Nicolas Maduro tuyên bố trục xuất hai nhà ngoại giao Hoa Kỳ vì lý do “có âm mưu gây bất ổn”.
Trước đó, hồi tháng 12 năm 2011, tổng thống Hugo Chavez đã từng tố cáo các thế lực đế quốc đã gây ra bịnh ung thư cho các nhà lãnh đạo tiến bộ tại châu Mỹ Latinh. Ông nói “Tôi không ngạc nhiên, nếu một công nghệ do Mỹ tạo ra là nguyên nhân khiến cho nhiều lãnh đạo Mỹ Latinh bị ung thư trong các năm gần đây”.
Ông Chavez liệt kê tên tuổi những nhà lãnh đạo bị ung thư gồm có: cựu tổng thống Brazil Luiz Lula da Silva, đương kim tổng thống nước nầy là Dilma Rousseff, cựu tổng thống Paraguay Fernando Lugo và tổng thống Argentina Cristina Fernandez de Kirchner (bị ung thư tuyến giáp trạng).
2.2. Hoa Kỳ bác bỏ các cáo buộc
Hảng tin AFP (Agence France-Press) của Pháp đưa tin, Mỹ bác bỏ các cáo buộc của Venezuela và tuyên bố “Thật là vô lý và lố bịch khi cho rằng Mỹ đứng sau chứng bịnh ung thư của tổng thống Hugo Chavez”. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, ông Patrick Ventrell cho biết “dù hai chính phủ có bất đồng sâu sắc nhưng Mỹ muốn tìm một mối quan hệ có hiệu quả hơn, những lời cáo buộc sai lầm nhắm vào Mỹ cho thấy Venezuela không quan tâm đến việc quan hệ song phương”.
3. Quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Venezuela
3.1. Việc trục xuất các nhà ngoại giao
Ngày 6-3-2013, phó tổng thống Nicolas Maduro ra lịnh trục xuất hai tùy viên quân sự Mỹ, buộc phải rời Caracas trong vòng 24 tiếng đồng hồ, với lý do hai tùy viên nầy đã tiếp cận với các sĩ quan Venezuela để chiêu dụ họ tham gia các kế hoạch gây bất ổn. Hai tùy viên là đại tá không quân David Delmonico và viên phụ tá Delvin Kostal của sứ quán Mỹ ở Caracas.
3.2. Hoa Kỳ trả đủa
Ngày 11-3-2013, bà Victoria Nuland, phát ngôn viên bộ NG/HK cho biết, Mỹ vừa trục xuất hai nhà ngoại giao Venezuela nhằm đáp trả việc hai tùy viên Mỹ bị trục xuất trong tuần trước. Hai tùy viên Venezuela là Orlando Jose Montanez Olivares và Victor Camacaro Mata thuộc lãnh sự quán Venezuela ở New York và sứ quán ở Washington. Lý do trục xuất là những người không được hoan nghênh (personae non gratea). Bà Nuland cho biết, “chúng tôi đã thông báo cho chính quyền Venezuela ngày 9-3-2013 để đáp trả hành động Venezuela đối với hai nhân viên của chúng tôi”.
Từ năm 2006 đến nay hai bên đã trục xuất nhiều nhân viên ngoại giao của nhau.
3.3. Mỹ cử phái đoàn tham dự lễ tang của Hugo Chavez
Ngày 8-3-2013, Tân Hoa Xã (Xinhua) dẫn lời của phát ngôn viên bộ NG/HK ngày 7-3-2013, cho biết, chính quyền Obama vừa cử một phái đoàn đến Venezuela tham dự tang lễ của cố tổng thống Hugo Chavez, gồm cựu dân biểu William Delahunt, nghị sĩ Gregory Meeks và đại biện lâm thời tòa đại sứ Mỹ ở Caracas, James Derham. Bà Nuland đồng thời kêu gọi người Venezuela bầu vị tổng thống kế tiếp một cách dân chủ, và Mỹ muốn cải thiện bang giao giữa hai nước. Bà nói: “Chúng tôi tin rằng có những việc quan trọng mà chúng ta có thể cùng nhau làm, đặc biệt là việc đối đầu với nạn ma túy, khủng bố quốc tế và mở rộng thương mại”.
Ông Roett, một nhà ngoại giao cho biết, quan hệ căng thẳng giữa hai nước từ nhiều năm qua, cho dù Mỹ là khách hàng mua dầu hàng đầu của Venezuela. Ông nói “Mỹ và Venezuela đang ở tình trạng bế tắc, nhưng Venezuela cần tiền của chúng tôi, và chúng tôi cần dầu của họ. Tất cả những lời nói khoa trương chống chủ nghĩa đế quốc không có nghĩa lý gì cả. Hugo Chavez không có nguồn thu nhập bảo đảm nào khác, nên cần Mỹ”.
3.4. Lý do nào khiến Hugo Chavez ồn ào chống Mỹ
Nguyên nhân căn bản là tổng thống Hugo Chavez có khuynh hướng theo chủ nghĩa xã hội, ảnh hưởng của Mác Xít, nên chống “đế quốc tư bản”, cụ thể là chống Mỹ, việc nầy đưa đến những xung đột cá nhân giữa Chavez với Mỹ từ khi ông lên cầm quyền.
Năm 1988, vài ngày trước khi bầu cử tổng thống, một nhà báo Peru mời Chavez đến bang Florida (Mỹ) để thực hiện một cuộc phỏng vấn truyền hình, nhưng tòa đại sứ Mỹ ở Caracas không cấp visa cho Chavez với lý do “có liên quan đến hành động khủng bố trước đó”. Lý do nầy được phổ biến rộng rãi, gây khó chịu cho Chavez.
Một ngày sau khi thắng cử vào ngày 7 tháng 12 năm 1988, khi Chavez đang ăn tối tại nhà, thì điện thoại của toà đại sứ Mỹ cho biết sẽ cấp visa và trao tận tay ông.
Sau khi nhậm chức, Chavez có chương trình công du nước ngoài theo lịch trình: viếng Tây Ban Nha, Đức, Ý, Canada, Cuba và sau cùng là Mỹ.
Khi Chavez đang ở Tây Ban Nha thì nhận được điện thoại của bộ NG/HK yêu cầu ông hủy bỏ chuyến thăm Cuba trước khi đến Mỹ, nếu không thì Mỹ sẽ bỏ chuyến thăm Washington của ông. Chavez từ chối yêu cầu của Mỹ.
Khi Chavez đến Washington thì được tiếp đón không chính thức, không đầy đủ nghi lễ dành cho một nguyên thủ quốc gia, xem như đi ngỏ sau vào toà Bạch Ốc. Ông được tiếp 15 phút, không có báo chí, không có chụp hình, tại một căn phòng bình thường ở nhà Trắng. Tổng thống Bill Clinton mặc quần Jeans, tay cầm lon soda với thái độ cẩu thả cố ý.
Năm 2005, giữa lúc thế giới đang hướng về Festival Thanh niên Thế giới ở Caracas, thì tổng thống Chavez tuyên bố ngưng hợp tác với cơ quan chống ma túy của Mỹ ở nước ông, với lý do là Mỹ đã cài gián điệp vào cơ quan nầy để chống lại ông ta.
Sứ quán Mỹ tại Caracas không có đại sứ, khi Chavez từ chối đại sứ Larry Palmer do
Washington bổ nhiệm. Để trả đủa, Mỹ thu hồi visa và trục xuất đại sứ Venezuela tại Mỹ.
Năm 2006, trong bài diễn văn đọc trước LHQ, Chavez chỉ trích Mỹ và gọi tổng thống George W. Bush là ác quỷ (Devil)
Chavez ồn ào chống Mỹ bằng cách ủng hộ và ca ngợi những lãnh đạo chống Mỹ như tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad, Muhammed Gaddafi (Libya), Bashar al-Assad (Syria) và Fidel Castro (Cuba).
3.5. Cáo buộc CIA mưu sát Hugo Chavez
Năm 2009, theo kế hoạch, Hugo Chavez sẽ tới El Salvador dự lễ nhậm chức của tổng thống cánh tả Mauricio Funes vào ngày 1-6-2009, nhưng chuyến đi bị hủy bỏ vì cho rằng CIA Mỹ có âm mưu giết ông. “Một số nhân viên tình báo Mỹ cộng tác với nhóm Luis Posada Cariles, gồm những người nổi dậy ở Cuba chống Fidel Castro, để ám sát tôi bằng rocket vác vai, bắn vào phi cơ Cubana de Aviacion sẽ chở tôi đến El Salvador”. Ông Chavez nói tiếp “Tôi không cho rằng đây là chủ ý của tổng thống Obama vì ông ấy có thiện chí. Tuy nhiên, sau ông ấy là một đế chế CIA và tay chân của họ”.
3.6. “Thần khẩu hại xác phàm”
Ông Hugo Chavez ăn to nói lớn, bạt mạng, vượt qua khỏi khuôn khổ ngôn từ ngoại giao của một nhà lãnh đạo quốc gia, gây nhiều tai tiếng nhất ở Mỹ Latinh.
Phê bình tổng thống Bush.
Trong diễn văn đọc trước LHQ hồi tháng 3 năm 2006, ông mắng nhiếc tổng thống Bush: “Ông là thằng hèn, kẻ giết người, thằng say rượu, kẻ dối trá, vô đạo đức”.
Chavez gọi ngoại trưởng Condoleezza Rice là bé con.
Năm 2006, bà Rice mô tả Venezuela là mối đe dọa ở khu vực. Ông đáp trả “Hãy nhớ cho, bé con, tôi như cây có gai nở hoa giữa cánh đồng. Đừng giởn mặt Condoleezza. Đừng giởn mặt với ta, em bé!”
Bài ca cho bà Hillary Clinton.
Hồi tháng 6 năm 2010, đang đọc diễn văn, ông bắt đầu ngâm nga bài hát “Hillary Clinton không yêu tôi… mà tôi cũng không yêu bà ta!”.
Năm 2005, cho rằng tổng thống Mexico Vicenti Fox là “con chó kiễng” của chủ nghĩa đế quốc Mỹ.
Tổng thống Hugo Chavez tố cáo Mỹ đã gây ra thảm hoạ động đất kinh hoàng ngày 12-1-2010 tại Haiti với 7. độ Richter, đã làm thiệt mạng từ 100,000 đến 200,000 người. Động đất do Hoa Kỳ thử vũ khí địa chấn ngoài khơi Haiti. Lời cáo buộc không có bằng chứng.
Những lời chỉ trích mạnh bạo các lãnh tụ trên thế giới, ngay cả Nữ Hoàng Anh, khiến cho nhiều người không ưa ông, cho rằng chính “thần khẩu hại xác phàm”.
3.7. Tiết lộ âm mưu loại trừ Chavez qua bầu cử
Ngày 26-2-2013, Wikileaks một lần nữa gây sóng gió dư luận khi tiết lộ 73 điện thư (email) ghi rõ phương thức loại trừ Hugo Chavez thông qua bầu cử khi ông đang bịnh nặng.
Nội dung các điện thư cho biết, các tổ chức gồm công ty Tình báo Tư nhân STRATFOR (Strategic Forecasting, Inc. và Trung tâm Ứng dụng Chiến lược và Hành động Bất bạo động CANVAS (Centre for Applied Non Violent Actions and Strategies), đã có kế hoạch hỗ trợ các ứng cử viên đối lập, đấu tranh cho dân chủ ở Venezuela như ông Henrique Capriles, Leopoldo Lopez và nhà tài phiệt Rafael Poleo, để tăng cường lực lượng dân chủ trong quốc hội. Các điện thư từ tháng 7 năm 2005 đến tháng 12 năm 2011 cũng tiết lộ hai công ty nầy đã có kế hoạch hỗ trợ cho giới sinh viên cánh hữu.
CANVAS hoạt động với các nhà đấu tranh dân chủ trên 50 quốc gia như Iran, Zimbabwe, Miến Điện, Ai Cập…
4* Tình trạng sức khoẻ của tổng thống Hugo Chavez là một bí mật quốc gia
Tổng thống Hugo Chavez muốn bám lấy quyền lực, duy trì địa vị nguyên thủ quốc gia cho nên phải che giấu tình trạng sức khoẻ để chứng tỏ còn đủ năng lực lãnh đạo, ra tranh cử tổng thống trong lúc đang chữa trị bịnh ung thư nghiêm trọng. Cả một bộ máy chính phủ dùng mọi thủ đoạn gian dối để đánh lừa quần chúng, nhất là phe đối lập. Vì thế, tình trạng sức khoẻ của tổng thống trở thành một bí mật của quốc gia.
Cuối năm 2011, đang bị ung thư đe dọa, sắp xí lắc léo mà vẫn mạnh miệng tuyên bố sức khoẻ đã hoàn hảo 100% tức là ở điểm 20/20 để ra ứng cử tổng thống ngày 7-10-2012. Đắc cử mà không đủ sức khoẻ để tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013 để làm tổng thống thêm một nhiệm kỳ 6 năm nữa, sau 14 năm giữ chức vụ nầy.
4.1. Bác sĩ bỏ trốn vì đã nói sự thật
Phía đối lập biết được mưu đồ bất chánh nầy nên đã công khai yêu cầu chính quyền công bố minh bạch về tình trạng sức khoẻ và khả năng lãnh đạo của tổng thống Hugo Chavez.
Ngày 22-10-2011, khi trả lời phỏng vấn của tạp chí Mexico mang tên Milenio, bác sĩ Salvador Navarrete cho biết, tổng thống Chavez mắc một chứng ung thư nghiêm trọng ở khung xương chậu, ông nói: “Tôi lo ngại rằng tổng thống và những người chung quanh ông không biết đầy đủ về mức độ bịnh tật của ông, vì việc điều trị hoàn toàn bí mật. Ông Chavez chỉ có thể sống được hai năm nữa thôi.”
Phóng viên Sarah Grainger của đài BBC ở thủ đô Caracas nói, thông tin của bác sĩ Navarrete hoàn toàn trái ngược với bức tranh mà tổng thống Chavez đã vẽ ra về tình trạng sức khoẻ của ông.
Trong một bức thơ ngỏ với báo chí, bác sĩ Salvador Navarrete cho biết cảnh sát đã lục soát các hồ sơ và máy tính trong văn phòng của ông, cảm thấy bị đe dọa, nên ông cùng gia đình đào thoát khỏi đất nước, đến một nơi không được tiết lộ. Bác sĩ nầy là người chăm sóc sức khoẻ cho tổng thống suốt 10 năm trước đó.
4.2. Phe đối lập tố giác chính phủ
Ngày 24-2-2013, đài VOA đưa tin, phe đối lập tụ tập tại thủ đô Caracas để đòi phe cầm quyền cho biết thông tin chính thức về sức khoẻ của ông Chavez. Đối lập tố giác chính phủ cố ý che giấu về tình trạng sức khoẻ của tổng thống vì ông đã không xuất hiện trước công chúng kể từ tháng 12 năm 2011. Ông Leopoldo Lopez, thủ lãnh đảng Ý Chí Người Dân, một đảng đối lập, nói rằng việc che giấu tin tức tạo ra những tin đồn gây bất ổn.
4.3. Venezuela lần đầu tiên công bố ảnh của Chavez sau phẩu thuật.
Ngày 14-2-2013, lãnh đạo phe đối lập, ông Henrique Capriles tuyên bố với báo chí rằng “Rất có thể họ đã lừa dối chúng ta về tình trạng sức khoẻ của tổng thống và của đất nước trong suốt nhiều tháng qua. Nếu một người có thể ký các giấy tờ thì tại sao không thể nói chuyện với nhân dân. Do đó, họ đang nói dối. Tổng thống không còn khả năng nói hoặc ký bất cứ một thứ giấy tờ gì”.
Ngày 15-2-2013, do yêu cầu của phe đối lập và quần chúng mong mỏi được biết tin tức, nên chính quyền phổ biến 4 tấm hình chụp ông Chavez. Xuất hiện trong hình, chỉ có hai cô con gái của tổng thống mà không có một viên chức chính phủ nào cả. Đây là lần đầu tiên dân chúng thấy hình kể từ khi ông đắc cử hồi cuối năm 2012 mà chưa làm lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013.
Bộ trưởng thông tin Ernesto Villegas khẳng định với báo chí, sau 4 lần giải phẩu, bịnh nhân rất tĩnh táo, chức năng trí tuệ không bị ảnh hưởng gì, và vẫn thường xuyên liên lạc với các viên chức chính phủ để điều hành quốc gia. Tổng thống Chavez đã hoàn toàn bình phục, nhưng tạm thời chưa nói chuyện được bởi trở ngại của ống thông khí quản, vì khó thở do viêm phổi gây nên.
Về việc viêm phổi sau khi mổ, chuyên viên gây mê phòng mổ gốc Việt, anh Nguyễn Văn Sáu, cho biết do những nguyên nhân như sau:
1. Phổi bị sưng là do kích cở lớn nhỏ không phù hợp với khí quản. Ống thông quá lớn sẽ làm sưng khí quản đưa tới nhiễm trùng.
2. Ống dẫn khí chưa được máy kiểm soát xác nhận sát trùng đúng mức.
3. Không khí từ trong máy trợ thở không được sát trùng đúng mức, nên đưa không khí kém chất lượng đó vào trong phổi, gây nhiễm trùng.
4. Không khí trong phòng mổ không hoàn toàn vô trùng.
Tóm lại, nhiễm trùng phổi là do dụng cụ và con người gây ra. Khoa giải phẩu Cuba có thể chưa đạt tới mức tiêu chuẩn hiện đại nhất để bảo đảm an toàn cho việc phẩu thuật.
Một trong 4 tấm hình được phổ biến, áo choàng của ông Chavez được kéo khoá lên tận cổ để che đậy ống dẫn khí.
Tiến sĩ Jose Silva, một chuyên viên về hô hấp cho biết, các bác sĩ đã khoét một cái lổ dưới cổ để thọc ống dẫn khí vào khí quản, và nhờ máy trợ thở giúp điều hòa sự hô hấp.
Phe đối lập khai thác sự gian dối nầy để hạ uy tín của phó tổng thống Nicolas Maduro trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 14-4-2013 sắp tới.
4.4. Sự thật về cái chết của Hugo Chavez
Ngày 5-3-2013, phó tổng thống Nicolas Maduro chính thức thông báo tổng thống Hugo Chavez đã qua đời lúc 16g 25 phút cùng ngày, tại bịnh viện ở thủ đô Caracas ở tuổi 58, vì bịnh ung thư, nhưng sự thật không phải như thế.
Theo nguồn tin của ABC (American Broadcasting Company), ông Chavez đã chết vào lúc 7 giờ sáng, giờ địa phương, tại bịnh viện Cuba ngày 5-3-2013, khi gia đình ông cho phép bác sĩ ngừng nổ lực duy trì sự sống của ông. Nguồn tin do nhóm người tham gia điều trị, giấu tên, nói rõ rằng, sau khi chết, thi hài ông Chavez được bí mật đưa từ Cuba về thủ đô Caracas.
Theo tờ Telegraph, nhiều nhà quan sát cho rằng ông Chavez đã qua đời từ nhiều ngày trước, hoặc thậm chí cả tuần lễ trước, có lẻ chờ đợi việc thu xếp để bí mật đưa thi hài về nước.
5* Tang lễ
Tang lễ Hugo Chavez chính thức ngày 8-3-2013. Có 33 nguyên thủ quốc gia và 55 phái đoàn của 54 quốc gia và khu vực đến Caracas tham dự, chia buồn. Hai triệu dân được vào viếng và ngắm thi hài tổng thống tại Học viện quân sự, nơi mà Chavez gọi là “ngôi nhà thứ hai” của ông.
Tuy nhiên, trong khi hàng trăm ngàn người xuống đường khóc lóc thảm thiết như người dân Bắc Hàn khóc Kim Jong-il, thì tầng lớp trí thức và giới trung lưu có phản ứng thận trọng. Các cửa hàng đóng cửa, nhiều đường phố vắng người, thậm chí nhiều khu phố có tiếng pháo nổ ăn mừng.
Cuba và Argentina treo cờ rủ 3 ngày. Người dân Venezuela để tang 7 ngày.
6* Ướp xác Hugo Chavez
Venezuela quyết định ướp xác Hugo Chavez để giữ vĩnh viễn hình ảnh người lãnh tụ anh hùng của họ. Nhân tin nầy, nhiều bài báo thế giới bàn về việc ướp xác, đại ý cho rằng, không có cái gì vĩnh viễn với thời gian được cả, gồm cả vật chất và lòng người. Trước kia, hàng trăm, hàng ngàn người Nga đội tuyết, xếp hàng chờ vào lăng viếng Lênin để tỏ lòng tôn kính và ngưỡng mộ, nhưng ngày nay, người dân và du khách viếng lăng với tấm lòng bình thản như đi xem bảo tàng tượng sáp, hoặc với tính hiếu kỳ như khi đi thăm sở thú vậy. Đa số người Nga ngày nay muốn dẹp cái xác không hồn đó.
Xác Mao Trạch đông bổng nhiên có “sự cố”, mặt tròn như quả bóng, cổ phình to bằng cái đầu, khiến cho các nhà khoa học phải bỏ nhiều thời gian xoa bóp và dùng cả phẩu thuật thẩm mỹ để giải quyết vấn đề. Đồng thời, một tượng bằng sáp được sẵn sàng phòng hờ khi bất trắc.
Xác Mao Trạch Đông không do Nga giúp ướp, và Hà Nội lúc đó cũng giấu kín các chi tiết về ướp xác của Hồ Chí Minh, nên các khoa học gia Trung Cộng đã dùng công thức trong một tạp chí rồi gia tăng liều lượng các hoá chất.
Ngày nay, không ai dám quả quyết rằng những cái xác của Lênin, Kim Nhật Thành, Kim Jong-il, Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh không phải là những tượng sáp.
Xác Hugo Chavez ướp không được
Trước đây Venezuela quyết định ướp xác Hugo Chavez, nhưng cuối cùng không ướp được.
Nhóm chuyên gia Nga và Đức cho biết việc ướp xác rất phức tạp, phải được tiến hành ngay sau khi chết theo đúng kỹ thuật ướp xác, nhưng việc nầy không được thực hiện ngay từ bước đầu. Hơn nữa, phải mang xác sang Nga và để lại đó trong thời gian 7 hoặc 8 tháng.
Tổng quát về những bước ướp xác như sau, trước hết phải rút hết máu trong các động mạch, tĩnh mạch và trong tim ra, rồi bôm formol vào đó. Kế đến, mổ bụng lấy hết bộ đồ lòng ra, nếu không thì trong vòng 3 ngày bụng sình chương phồng to lên. Rồi dìm xác trong lồng kiếng đầy chất hoá học trong vòng 30 ngày…
7* Tóm tắt tiểu sử Hugo Chavez
7.1. Tiểu sử
Hugo Rafael Chávez Frías sinh ngày 28-7-1954 tại Sabaneta, bang Barinas, cha mẹ đều là giáo viên. Ông trải qua thời thơ ấu nghèo khổ, phải đi bán rong bánh kẹo.
Từ 1971-1975: Theo học tại Học viện Quân sự Caracas rồi làm huấn luyện viên ở đó.
Tháng 2 năm 1992: Trung tá Chavez lãnh đạo cuộc đảo chánh tổng thống Carlos Andrés Pérez, đảo chánh bất thành, ra đầu thú bị tù 2 ngày.
Tháng 11 năm 1992: Lại đảo chánh nhưng bị đập tan. Bị tù 2 năm.
Tháng 2 năm 1999: Nhậm chức tổng thống sau khi đắc cử cuối năm 1998. Tháng 7 năm 2000 sửa đổi hiến pháp, nhiệm kỳ tổng thống 6 năm.
Tháng 4 năm 2002: Bị đảo chánh phải rời phủ tổng thống 2 ngày và giành lại quyền lực.
Tháng 12 năm 2006: Thắng cử nhiệm kỳ 6 năm.
Tháng 12 năm 2007: Chavez thất bại trong cuộc trưng cầu dân ý, cho làm tổng thống suốt đời.
Tháng 6 năm 2011: Điều trị bịnh ung thư.
Ngày 7-10-2012: Đắc cử tổng thống nhưng không đủ sức khoẻ dự lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013.
Ngày 5-3-2013: Chết.
7.2. Gia đình
Hugo Chavez kết hôn hai lần, có 4 con.
Lần đầu với Nancy Colmenares, thuộc gia đình nghèo cùng quê ở Sabaneta, sống 18 năm, có 3 con: Rosa Virginia, Maria Gabriela và Hugo Rafael Chavez. Trong thời gian nầy, Chavez sống ngoại hôn 9 năm với nhà sử học Herma Marksman.
Lần thứ hai với nhà báo Marisabel Rodriguez de Chavez, lỵ dị năm 2000. Có đứa con gái tên Rosinés.
7.3. Những bông hồng chung quanh Hugo Chavez
Báo chí từng đưa tin về việc có nhiều “bông hồng” bên cạnh Chavez. Năm 2007, cặp kè với siêu người mẫu Naomi Campbell. Sau đó, quan hệ thân thiết với đại sứ Argentina ở Caracas là bà Alicia Amalia Castro. Và nữ diễn viên Venezuela Ruddy Rodriguez, 39 tuổi, từng đính chính bác bỏ tin dồn đã hẹn hò thân mật với tổng thống Chavez.
8* Tổng quát về nước Venezuela
8.1. Nước Venezuela
Tên chính thức là Cộng Hoà Bolivar Venezuela, nằm phía bắc Nam Mỹ. Bắc giáp biển Caribbean, đông giáp Guyana, tây giáp Colombia và nam giáp Brazil.
Diện tích 916,445km2. Dân số 26,414,815 (2008). Thủ đô là Caracas.
Về chính trị, quốc hội một viện gồm 167 ghế đại biểu, nhiệm kỳ 5 năm, tối đa 2 nhiệm kỳ. Cơ quan tư pháp tối cao là Toà án tối cao, gồm các thẩm phán do quốc hội đề cử, nhiệm kỳ 12 năm.
Đối lập chính trị có một lực lượng khá mạnh, thủ lãnh là Henrique Capriles. Trong cuộc bầu cử ngày 7-10-2012, Capriles chiếm 6,151,544 phiếu với 44.97%. Chavez thắng cử với 7,444,082 phiếu, chiếm 54.42%. Trước ngày bầu cử, trên 100,000 sinh viên, trí thức, nhà kinh doanh xuống đường tập trung ủng hộ nhà đối lập Capriles.
8.2. Kinh tế Venezuela
Kinh tế quốc doanh, bao cấp. Chương trình trợ cấp để giữ cho giá xăng dầu ở mức 10 xu/gallon (0.1USD/gallon) đã làm cạn kiệt tài nguyên quốc gia. Tư nhân không dám gia tăng đầu tư vì sợ bị quốc hữu hoá, sung công một cách tùy hứng. Pháp luật không được thi hành. Hugo Chavez phá giá đồng tiền từ 2.15 đồng bolivar ăn 1 USD, xuống còn 4.3 bolivar/1USD, làm cho khan hiếm hàng hoá nhập cảng.
Tờ Wall Street Journal tính toán, Venezuela lạm phát 27% trong năm 2009. Venezuela nợ Trung Cộng 40 tỷ USD, phải trả bằng dầu thô.
Tóm lại, kinh tế quốc doanh bao cấp tạo ra nền kinh tế suy yếu, như trường hợp ở VNCS.
9* Những nhận xét về con ngưòi và chế độ của Hugo Chavez
9.1. Nhận xét về bản thân Hugo Chavez
Báo Le Monde của Pháp nêu nhận xét về tổng thống Hugo Chavez.
Trong 14 năm cầm quyền, ông đã đẩy lùi được nạn nghèo đói, nhưng không biết lợi dụng ưu thế tài nguyên của dầu mỏ để tạo một mô hình kinh tế phát triển bền vững, nên đã để lại một nền kinh tế suy yếu.
Những khiêu khích của ông chống lại các thế lực hùng mạnh trên thế giới đã làm cho các lãnh đạo và nhân dân ở những nước nghèo sung sướng, nhưng danh tiếng của ông bị lu mờ khi ca tụng và ủng hộ những nhà độc tài không thể chấp nhận được, như các tổng thống: Bashar al-Assad (Syria), Muhammed Gaddafi (Libya), Mahmoud Ahmadinejad (Iran)…
Chính sách kinh tế quốc doanh bao cấp đã thất bại thê thảm tại Việt Nam mà ông vẫn theo. Các nhà quan sát cho rằng đó là thủ đoạn chính và mỵ dân. Chính quyền Chavez đã xài phí 1,000 tỷ USD, thu từ dầu mỏ, một cách không minh bạch.
Bài xã luận của tờ Le Figaro với cái tựa “Cách mạng đã kết thúc” nêu nhận xét: “Chủ nghĩa mỵ dân dầu lửa đã sinh ra cách mạng XHCN sau thời chiến tranh lạnh, cái chết của Hugo Chavez khép lại hoàn toàn chủ nghĩa lạc hậu nầy”.
Tờ báo Công giáo La Croix bình luận, “Một sự bất ổn có thể sẽ xảy ra cho đất nước nầy vì chế độ lỗi thời kinh tế quốc doanh đã thất bại”.
Thượng nghị sĩ Mỹ, Robert Menendez, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện nêu nhận xét, “Ông Chavez lãnh đạo với bàn tay sắt và sự ra đi của ông để lại một khoảng trống chính trị mà chúng tôi hy vọng sẽ được lấp đầy một cách hòa bình, thông qua quá trình dân chủ dựa trên hiến pháp và Hiến chương Dân chủ Liên Mỹ”.
9.2. Nhận xét về chế độ của Hugo Chavez
Chính sách kinh tế thất bại
Từ nhiều năm nay, các nhà kinh doanh lên án sự không an toàn về hệ thống pháp luật, chính phủ quốc hữu hoá tùy hứng trong nhiều lãnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thương mại…chính quyền thực hiện cải tạo công thương nghiệp, trưng thu một cách độc đoán nhiều ngành sản xuất, kinh doanh như xi măng, luyện kim, điện lực, ngân hàng, truyền thông, thực phẩm…việc tước đoạt tài sản làm cho các nhà đầu tư bỏ chạy, kết quả là thiếu hàng hoá, thì nhà nước tiếp tục những vụ trưng thu mới. Cái vòng xoáy tiêu cực nầy làm cho kinh tế không có lối thoát.
Sau cái chết của Chavez liệu chế độ xã hội chủ nghĩa nầy còn tồn tại hay không? Chavez đi theo con đường của Cuba trong khi nước nầy đang tìm cách từ bỏ nó.
Nạn tham nhũng gia tăng và không thể dẹp được.
10* Kết luận
Venezuela cáo buộc Mỹ đứng đàng sau bịnh ung thư của Chavez, viện dẫn các lãnh đạo cánh tả ở Mỹ Latinh, không thân thiện với Mỹ, nhiều người đều bị ung thư, nhưng không đưa ra được một bằng chứng nào cụ thể về cáo buộc đó cả.
Hugo Chavez phục vụ cho đa số người nghèo thì được tiếng tốt mà cũng có lợi trong việc kiếm phiếu trong bầu cử. Qua đám tang của Chavez cho thấy phó tổng thống Nicolas Maduro có nhiều hy vọng thắng cử trong kỳ bầu của sắp tới vào ngày 14-4-2013 do sự ủng hộ của đa số dân nghèo.
Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21 của Chavez đã thất bại, để lại một nền kinh tế suy yếu không có lối thoát. Kinh tế quốc doanh, bao cấp của CSVN là một bằng chứng tệ hại mà Chavez không nhận ra. Đi theo con đường của Cuba trong khi nước nầy đang tìm cách từ bỏ nó.
Chavez muốn làm tổng thống suốt đời, nhưng nhà độc tài nầy không lọt khỏi lưới trời, nên chỉ thọ có 58 tuổi.
Những nhà độc tài cai trị bằng bạo lực trấn áp, bằng thủ đoạn gian manh xảo trá, lừa bịp, những bản mặt đó thể hiện sự xấu xa, vô liêm sĩ đối với nhân dân, nhưng họ lại tự hào là những người yêu dân tộc, yêu nước. Cái tai hại nhất của độc tài là do cái đám dốt cai trị, đưa dân tộc vào cảnh nghèo đói, lạc hậu, đi từ cái sai nầy đến cái sai khác, sau đó nhiều biện pháp sửa sai, hễ sai thì sửa, sửa rồi lại sai. Vì ngu dốt. Mất tư cách!
Trúc Giang
Minnesota ngày 16-3-2013
Cái chết của tổng thống Venezuela ngày 5-3-2013 đã gây sự chú ý trên khắp thế giới. Các cơ quan truyền thông quốc tế đưa ra những bài bình luận về ông tổng thống gây ồn ào nhất châu Mỹ La tinh nầy. Ông là người ăn to nói lớn bạt mạng, vượt ra ngoài khuôn khổ về ngôn từ ngoại giao của người lãnh đạo quốc gia, nhất là việc chống lại chế độ đế quốc tư bản, chủ yếu là Hoa Kỳ. Nhiều người nhận xét cho rằng đó là “thần khẩu hại xác phàm”.
Thế giới chú ý khi phó tổng thống Nicolas Maduro tố giác Hoa Kỳ đứng đàng sau căn bịnh ung thư của Hugo Chavez, nói rõ ra là Mỹ đã âm mưu ám hại ông tổng thống nầy. Trước khi thông báo tin tức về cái chết của Chavez, phó tổng thống Maduro tuyên bố trục xuất hai nhân viên ngoại giao Hoa Kỳ, buộc phải rời khỏi Venezuela trong vòng 24 tiếng đồng hồ.
Viếng lễ tang gồm có 33 nguyên thủ quốc gia, 55 phái đoàn của 54 quốc gia và khu vực. Hoa Kỳ cũng đã cử một phái đoàn đến tham dự lễ tang của cố tổng thống Hugo Chavez.
2* Venezuela cáo buộc Hoa Kỳ ám hại tổng thống Hugo Chavez
2.1. Những cáo buộc
Ngày 6-3-2013, trong buổi họp chính phủ, phó tổng thống Nicolas Maduro tố cáo “kẻ thù lịch sử của Venezuela đứng đàng sau căn bịnh ung thư của tổng thống Chavez, ông cho biết “có nhiều dấu hiệu” cho thấy tổng thống Chavez bị những “kẻ thù của tổ quốc” gây bịnh. Đó là vấn đề rất nghiêm trọng nên phải thành lập một ủy ban khoa học đặc biệt để điều tra”. Đồng thời, ông Nicolas Maduro tuyên bố trục xuất hai nhà ngoại giao Hoa Kỳ vì lý do “có âm mưu gây bất ổn”.
Trước đó, hồi tháng 12 năm 2011, tổng thống Hugo Chavez đã từng tố cáo các thế lực đế quốc đã gây ra bịnh ung thư cho các nhà lãnh đạo tiến bộ tại châu Mỹ Latinh. Ông nói “Tôi không ngạc nhiên, nếu một công nghệ do Mỹ tạo ra là nguyên nhân khiến cho nhiều lãnh đạo Mỹ Latinh bị ung thư trong các năm gần đây”.
Ông Chavez liệt kê tên tuổi những nhà lãnh đạo bị ung thư gồm có: cựu tổng thống Brazil Luiz Lula da Silva, đương kim tổng thống nước nầy là Dilma Rousseff, cựu tổng thống Paraguay Fernando Lugo và tổng thống Argentina Cristina Fernandez de Kirchner (bị ung thư tuyến giáp trạng).
2.2. Hoa Kỳ bác bỏ các cáo buộc
Hảng tin AFP (Agence France-Press) của Pháp đưa tin, Mỹ bác bỏ các cáo buộc của Venezuela và tuyên bố “Thật là vô lý và lố bịch khi cho rằng Mỹ đứng sau chứng bịnh ung thư của tổng thống Hugo Chavez”. Phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Hoa Kỳ, ông Patrick Ventrell cho biết “dù hai chính phủ có bất đồng sâu sắc nhưng Mỹ muốn tìm một mối quan hệ có hiệu quả hơn, những lời cáo buộc sai lầm nhắm vào Mỹ cho thấy Venezuela không quan tâm đến việc quan hệ song phương”.
3. Quan hệ ngoại giao giữa Hoa Kỳ và Venezuela
3.1. Việc trục xuất các nhà ngoại giao
Ngày 6-3-2013, phó tổng thống Nicolas Maduro ra lịnh trục xuất hai tùy viên quân sự Mỹ, buộc phải rời Caracas trong vòng 24 tiếng đồng hồ, với lý do hai tùy viên nầy đã tiếp cận với các sĩ quan Venezuela để chiêu dụ họ tham gia các kế hoạch gây bất ổn. Hai tùy viên là đại tá không quân David Delmonico và viên phụ tá Delvin Kostal của sứ quán Mỹ ở Caracas.
3.2. Hoa Kỳ trả đủa
Ngày 11-3-2013, bà Victoria Nuland, phát ngôn viên bộ NG/HK cho biết, Mỹ vừa trục xuất hai nhà ngoại giao Venezuela nhằm đáp trả việc hai tùy viên Mỹ bị trục xuất trong tuần trước. Hai tùy viên Venezuela là Orlando Jose Montanez Olivares và Victor Camacaro Mata thuộc lãnh sự quán Venezuela ở New York và sứ quán ở Washington. Lý do trục xuất là những người không được hoan nghênh (personae non gratea). Bà Nuland cho biết, “chúng tôi đã thông báo cho chính quyền Venezuela ngày 9-3-2013 để đáp trả hành động Venezuela đối với hai nhân viên của chúng tôi”.
Từ năm 2006 đến nay hai bên đã trục xuất nhiều nhân viên ngoại giao của nhau.
3.3. Mỹ cử phái đoàn tham dự lễ tang của Hugo Chavez
Ngày 8-3-2013, Tân Hoa Xã (Xinhua) dẫn lời của phát ngôn viên bộ NG/HK ngày 7-3-2013, cho biết, chính quyền Obama vừa cử một phái đoàn đến Venezuela tham dự tang lễ của cố tổng thống Hugo Chavez, gồm cựu dân biểu William Delahunt, nghị sĩ Gregory Meeks và đại biện lâm thời tòa đại sứ Mỹ ở Caracas, James Derham. Bà Nuland đồng thời kêu gọi người Venezuela bầu vị tổng thống kế tiếp một cách dân chủ, và Mỹ muốn cải thiện bang giao giữa hai nước. Bà nói: “Chúng tôi tin rằng có những việc quan trọng mà chúng ta có thể cùng nhau làm, đặc biệt là việc đối đầu với nạn ma túy, khủng bố quốc tế và mở rộng thương mại”.
Ông Roett, một nhà ngoại giao cho biết, quan hệ căng thẳng giữa hai nước từ nhiều năm qua, cho dù Mỹ là khách hàng mua dầu hàng đầu của Venezuela. Ông nói “Mỹ và Venezuela đang ở tình trạng bế tắc, nhưng Venezuela cần tiền của chúng tôi, và chúng tôi cần dầu của họ. Tất cả những lời nói khoa trương chống chủ nghĩa đế quốc không có nghĩa lý gì cả. Hugo Chavez không có nguồn thu nhập bảo đảm nào khác, nên cần Mỹ”.
3.4. Lý do nào khiến Hugo Chavez ồn ào chống Mỹ
Nguyên nhân căn bản là tổng thống Hugo Chavez có khuynh hướng theo chủ nghĩa xã hội, ảnh hưởng của Mác Xít, nên chống “đế quốc tư bản”, cụ thể là chống Mỹ, việc nầy đưa đến những xung đột cá nhân giữa Chavez với Mỹ từ khi ông lên cầm quyền.
Năm 1988, vài ngày trước khi bầu cử tổng thống, một nhà báo Peru mời Chavez đến bang Florida (Mỹ) để thực hiện một cuộc phỏng vấn truyền hình, nhưng tòa đại sứ Mỹ ở Caracas không cấp visa cho Chavez với lý do “có liên quan đến hành động khủng bố trước đó”. Lý do nầy được phổ biến rộng rãi, gây khó chịu cho Chavez.
Một ngày sau khi thắng cử vào ngày 7 tháng 12 năm 1988, khi Chavez đang ăn tối tại nhà, thì điện thoại của toà đại sứ Mỹ cho biết sẽ cấp visa và trao tận tay ông.
Sau khi nhậm chức, Chavez có chương trình công du nước ngoài theo lịch trình: viếng Tây Ban Nha, Đức, Ý, Canada, Cuba và sau cùng là Mỹ.
Khi Chavez đang ở Tây Ban Nha thì nhận được điện thoại của bộ NG/HK yêu cầu ông hủy bỏ chuyến thăm Cuba trước khi đến Mỹ, nếu không thì Mỹ sẽ bỏ chuyến thăm Washington của ông. Chavez từ chối yêu cầu của Mỹ.
Khi Chavez đến Washington thì được tiếp đón không chính thức, không đầy đủ nghi lễ dành cho một nguyên thủ quốc gia, xem như đi ngỏ sau vào toà Bạch Ốc. Ông được tiếp 15 phút, không có báo chí, không có chụp hình, tại một căn phòng bình thường ở nhà Trắng. Tổng thống Bill Clinton mặc quần Jeans, tay cầm lon soda với thái độ cẩu thả cố ý.
Năm 2005, giữa lúc thế giới đang hướng về Festival Thanh niên Thế giới ở Caracas, thì tổng thống Chavez tuyên bố ngưng hợp tác với cơ quan chống ma túy của Mỹ ở nước ông, với lý do là Mỹ đã cài gián điệp vào cơ quan nầy để chống lại ông ta.
Sứ quán Mỹ tại Caracas không có đại sứ, khi Chavez từ chối đại sứ Larry Palmer do
Washington bổ nhiệm. Để trả đủa, Mỹ thu hồi visa và trục xuất đại sứ Venezuela tại Mỹ.
Năm 2006, trong bài diễn văn đọc trước LHQ, Chavez chỉ trích Mỹ và gọi tổng thống George W. Bush là ác quỷ (Devil)
Chavez ồn ào chống Mỹ bằng cách ủng hộ và ca ngợi những lãnh đạo chống Mỹ như tổng thống Iran Mahmoud Ahmadinejad, Muhammed Gaddafi (Libya), Bashar al-Assad (Syria) và Fidel Castro (Cuba).
3.5. Cáo buộc CIA mưu sát Hugo Chavez
Năm 2009, theo kế hoạch, Hugo Chavez sẽ tới El Salvador dự lễ nhậm chức của tổng thống cánh tả Mauricio Funes vào ngày 1-6-2009, nhưng chuyến đi bị hủy bỏ vì cho rằng CIA Mỹ có âm mưu giết ông. “Một số nhân viên tình báo Mỹ cộng tác với nhóm Luis Posada Cariles, gồm những người nổi dậy ở Cuba chống Fidel Castro, để ám sát tôi bằng rocket vác vai, bắn vào phi cơ Cubana de Aviacion sẽ chở tôi đến El Salvador”. Ông Chavez nói tiếp “Tôi không cho rằng đây là chủ ý của tổng thống Obama vì ông ấy có thiện chí. Tuy nhiên, sau ông ấy là một đế chế CIA và tay chân của họ”.
3.6. “Thần khẩu hại xác phàm”
Ông Hugo Chavez ăn to nói lớn, bạt mạng, vượt qua khỏi khuôn khổ ngôn từ ngoại giao của một nhà lãnh đạo quốc gia, gây nhiều tai tiếng nhất ở Mỹ Latinh.
Phê bình tổng thống Bush.
Trong diễn văn đọc trước LHQ hồi tháng 3 năm 2006, ông mắng nhiếc tổng thống Bush: “Ông là thằng hèn, kẻ giết người, thằng say rượu, kẻ dối trá, vô đạo đức”.
Chavez gọi ngoại trưởng Condoleezza Rice là bé con.
Năm 2006, bà Rice mô tả Venezuela là mối đe dọa ở khu vực. Ông đáp trả “Hãy nhớ cho, bé con, tôi như cây có gai nở hoa giữa cánh đồng. Đừng giởn mặt Condoleezza. Đừng giởn mặt với ta, em bé!”
Bài ca cho bà Hillary Clinton.
Hồi tháng 6 năm 2010, đang đọc diễn văn, ông bắt đầu ngâm nga bài hát “Hillary Clinton không yêu tôi… mà tôi cũng không yêu bà ta!”.
Năm 2005, cho rằng tổng thống Mexico Vicenti Fox là “con chó kiễng” của chủ nghĩa đế quốc Mỹ.
Tổng thống Hugo Chavez tố cáo Mỹ đã gây ra thảm hoạ động đất kinh hoàng ngày 12-1-2010 tại Haiti với 7. độ Richter, đã làm thiệt mạng từ 100,000 đến 200,000 người. Động đất do Hoa Kỳ thử vũ khí địa chấn ngoài khơi Haiti. Lời cáo buộc không có bằng chứng.
Những lời chỉ trích mạnh bạo các lãnh tụ trên thế giới, ngay cả Nữ Hoàng Anh, khiến cho nhiều người không ưa ông, cho rằng chính “thần khẩu hại xác phàm”.
3.7. Tiết lộ âm mưu loại trừ Chavez qua bầu cử
Ngày 26-2-2013, Wikileaks một lần nữa gây sóng gió dư luận khi tiết lộ 73 điện thư (email) ghi rõ phương thức loại trừ Hugo Chavez thông qua bầu cử khi ông đang bịnh nặng.
Nội dung các điện thư cho biết, các tổ chức gồm công ty Tình báo Tư nhân STRATFOR (Strategic Forecasting, Inc. và Trung tâm Ứng dụng Chiến lược và Hành động Bất bạo động CANVAS (Centre for Applied Non Violent Actions and Strategies), đã có kế hoạch hỗ trợ các ứng cử viên đối lập, đấu tranh cho dân chủ ở Venezuela như ông Henrique Capriles, Leopoldo Lopez và nhà tài phiệt Rafael Poleo, để tăng cường lực lượng dân chủ trong quốc hội. Các điện thư từ tháng 7 năm 2005 đến tháng 12 năm 2011 cũng tiết lộ hai công ty nầy đã có kế hoạch hỗ trợ cho giới sinh viên cánh hữu.
CANVAS hoạt động với các nhà đấu tranh dân chủ trên 50 quốc gia như Iran, Zimbabwe, Miến Điện, Ai Cập…
4* Tình trạng sức khoẻ của tổng thống Hugo Chavez là một bí mật quốc gia
Tổng thống Hugo Chavez muốn bám lấy quyền lực, duy trì địa vị nguyên thủ quốc gia cho nên phải che giấu tình trạng sức khoẻ để chứng tỏ còn đủ năng lực lãnh đạo, ra tranh cử tổng thống trong lúc đang chữa trị bịnh ung thư nghiêm trọng. Cả một bộ máy chính phủ dùng mọi thủ đoạn gian dối để đánh lừa quần chúng, nhất là phe đối lập. Vì thế, tình trạng sức khoẻ của tổng thống trở thành một bí mật của quốc gia.
Cuối năm 2011, đang bị ung thư đe dọa, sắp xí lắc léo mà vẫn mạnh miệng tuyên bố sức khoẻ đã hoàn hảo 100% tức là ở điểm 20/20 để ra ứng cử tổng thống ngày 7-10-2012. Đắc cử mà không đủ sức khoẻ để tham dự lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013 để làm tổng thống thêm một nhiệm kỳ 6 năm nữa, sau 14 năm giữ chức vụ nầy.
4.1. Bác sĩ bỏ trốn vì đã nói sự thật
Phía đối lập biết được mưu đồ bất chánh nầy nên đã công khai yêu cầu chính quyền công bố minh bạch về tình trạng sức khoẻ và khả năng lãnh đạo của tổng thống Hugo Chavez.
Ngày 22-10-2011, khi trả lời phỏng vấn của tạp chí Mexico mang tên Milenio, bác sĩ Salvador Navarrete cho biết, tổng thống Chavez mắc một chứng ung thư nghiêm trọng ở khung xương chậu, ông nói: “Tôi lo ngại rằng tổng thống và những người chung quanh ông không biết đầy đủ về mức độ bịnh tật của ông, vì việc điều trị hoàn toàn bí mật. Ông Chavez chỉ có thể sống được hai năm nữa thôi.”
Phóng viên Sarah Grainger của đài BBC ở thủ đô Caracas nói, thông tin của bác sĩ Navarrete hoàn toàn trái ngược với bức tranh mà tổng thống Chavez đã vẽ ra về tình trạng sức khoẻ của ông.
Trong một bức thơ ngỏ với báo chí, bác sĩ Salvador Navarrete cho biết cảnh sát đã lục soát các hồ sơ và máy tính trong văn phòng của ông, cảm thấy bị đe dọa, nên ông cùng gia đình đào thoát khỏi đất nước, đến một nơi không được tiết lộ. Bác sĩ nầy là người chăm sóc sức khoẻ cho tổng thống suốt 10 năm trước đó.
4.2. Phe đối lập tố giác chính phủ
Ngày 24-2-2013, đài VOA đưa tin, phe đối lập tụ tập tại thủ đô Caracas để đòi phe cầm quyền cho biết thông tin chính thức về sức khoẻ của ông Chavez. Đối lập tố giác chính phủ cố ý che giấu về tình trạng sức khoẻ của tổng thống vì ông đã không xuất hiện trước công chúng kể từ tháng 12 năm 2011. Ông Leopoldo Lopez, thủ lãnh đảng Ý Chí Người Dân, một đảng đối lập, nói rằng việc che giấu tin tức tạo ra những tin đồn gây bất ổn.
4.3. Venezuela lần đầu tiên công bố ảnh của Chavez sau phẩu thuật.
Ngày 14-2-2013, lãnh đạo phe đối lập, ông Henrique Capriles tuyên bố với báo chí rằng “Rất có thể họ đã lừa dối chúng ta về tình trạng sức khoẻ của tổng thống và của đất nước trong suốt nhiều tháng qua. Nếu một người có thể ký các giấy tờ thì tại sao không thể nói chuyện với nhân dân. Do đó, họ đang nói dối. Tổng thống không còn khả năng nói hoặc ký bất cứ một thứ giấy tờ gì”.
Ngày 15-2-2013, do yêu cầu của phe đối lập và quần chúng mong mỏi được biết tin tức, nên chính quyền phổ biến 4 tấm hình chụp ông Chavez. Xuất hiện trong hình, chỉ có hai cô con gái của tổng thống mà không có một viên chức chính phủ nào cả. Đây là lần đầu tiên dân chúng thấy hình kể từ khi ông đắc cử hồi cuối năm 2012 mà chưa làm lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013.
Bộ trưởng thông tin Ernesto Villegas khẳng định với báo chí, sau 4 lần giải phẩu, bịnh nhân rất tĩnh táo, chức năng trí tuệ không bị ảnh hưởng gì, và vẫn thường xuyên liên lạc với các viên chức chính phủ để điều hành quốc gia. Tổng thống Chavez đã hoàn toàn bình phục, nhưng tạm thời chưa nói chuyện được bởi trở ngại của ống thông khí quản, vì khó thở do viêm phổi gây nên.
Về việc viêm phổi sau khi mổ, chuyên viên gây mê phòng mổ gốc Việt, anh Nguyễn Văn Sáu, cho biết do những nguyên nhân như sau:
1. Phổi bị sưng là do kích cở lớn nhỏ không phù hợp với khí quản. Ống thông quá lớn sẽ làm sưng khí quản đưa tới nhiễm trùng.
2. Ống dẫn khí chưa được máy kiểm soát xác nhận sát trùng đúng mức.
3. Không khí từ trong máy trợ thở không được sát trùng đúng mức, nên đưa không khí kém chất lượng đó vào trong phổi, gây nhiễm trùng.
4. Không khí trong phòng mổ không hoàn toàn vô trùng.
Tóm lại, nhiễm trùng phổi là do dụng cụ và con người gây ra. Khoa giải phẩu Cuba có thể chưa đạt tới mức tiêu chuẩn hiện đại nhất để bảo đảm an toàn cho việc phẩu thuật.
Một trong 4 tấm hình được phổ biến, áo choàng của ông Chavez được kéo khoá lên tận cổ để che đậy ống dẫn khí.
Tiến sĩ Jose Silva, một chuyên viên về hô hấp cho biết, các bác sĩ đã khoét một cái lổ dưới cổ để thọc ống dẫn khí vào khí quản, và nhờ máy trợ thở giúp điều hòa sự hô hấp.
Phe đối lập khai thác sự gian dối nầy để hạ uy tín của phó tổng thống Nicolas Maduro trong cuộc bầu cử tổng thống vào ngày 14-4-2013 sắp tới.
4.4. Sự thật về cái chết của Hugo Chavez
Ngày 5-3-2013, phó tổng thống Nicolas Maduro chính thức thông báo tổng thống Hugo Chavez đã qua đời lúc 16g 25 phút cùng ngày, tại bịnh viện ở thủ đô Caracas ở tuổi 58, vì bịnh ung thư, nhưng sự thật không phải như thế.
Theo nguồn tin của ABC (American Broadcasting Company), ông Chavez đã chết vào lúc 7 giờ sáng, giờ địa phương, tại bịnh viện Cuba ngày 5-3-2013, khi gia đình ông cho phép bác sĩ ngừng nổ lực duy trì sự sống của ông. Nguồn tin do nhóm người tham gia điều trị, giấu tên, nói rõ rằng, sau khi chết, thi hài ông Chavez được bí mật đưa từ Cuba về thủ đô Caracas.
Theo tờ Telegraph, nhiều nhà quan sát cho rằng ông Chavez đã qua đời từ nhiều ngày trước, hoặc thậm chí cả tuần lễ trước, có lẻ chờ đợi việc thu xếp để bí mật đưa thi hài về nước.
5* Tang lễ
Tang lễ Hugo Chavez chính thức ngày 8-3-2013. Có 33 nguyên thủ quốc gia và 55 phái đoàn của 54 quốc gia và khu vực đến Caracas tham dự, chia buồn. Hai triệu dân được vào viếng và ngắm thi hài tổng thống tại Học viện quân sự, nơi mà Chavez gọi là “ngôi nhà thứ hai” của ông.
Tuy nhiên, trong khi hàng trăm ngàn người xuống đường khóc lóc thảm thiết như người dân Bắc Hàn khóc Kim Jong-il, thì tầng lớp trí thức và giới trung lưu có phản ứng thận trọng. Các cửa hàng đóng cửa, nhiều đường phố vắng người, thậm chí nhiều khu phố có tiếng pháo nổ ăn mừng.
Cuba và Argentina treo cờ rủ 3 ngày. Người dân Venezuela để tang 7 ngày.
6* Ướp xác Hugo Chavez
Venezuela quyết định ướp xác Hugo Chavez để giữ vĩnh viễn hình ảnh người lãnh tụ anh hùng của họ. Nhân tin nầy, nhiều bài báo thế giới bàn về việc ướp xác, đại ý cho rằng, không có cái gì vĩnh viễn với thời gian được cả, gồm cả vật chất và lòng người. Trước kia, hàng trăm, hàng ngàn người Nga đội tuyết, xếp hàng chờ vào lăng viếng Lênin để tỏ lòng tôn kính và ngưỡng mộ, nhưng ngày nay, người dân và du khách viếng lăng với tấm lòng bình thản như đi xem bảo tàng tượng sáp, hoặc với tính hiếu kỳ như khi đi thăm sở thú vậy. Đa số người Nga ngày nay muốn dẹp cái xác không hồn đó.
Xác Mao Trạch đông bổng nhiên có “sự cố”, mặt tròn như quả bóng, cổ phình to bằng cái đầu, khiến cho các nhà khoa học phải bỏ nhiều thời gian xoa bóp và dùng cả phẩu thuật thẩm mỹ để giải quyết vấn đề. Đồng thời, một tượng bằng sáp được sẵn sàng phòng hờ khi bất trắc.
Xác Mao Trạch Đông không do Nga giúp ướp, và Hà Nội lúc đó cũng giấu kín các chi tiết về ướp xác của Hồ Chí Minh, nên các khoa học gia Trung Cộng đã dùng công thức trong một tạp chí rồi gia tăng liều lượng các hoá chất.
Ngày nay, không ai dám quả quyết rằng những cái xác của Lênin, Kim Nhật Thành, Kim Jong-il, Mao Trạch Đông, Hồ Chí Minh không phải là những tượng sáp.
Xác Hugo Chavez ướp không được
Trước đây Venezuela quyết định ướp xác Hugo Chavez, nhưng cuối cùng không ướp được.
Nhóm chuyên gia Nga và Đức cho biết việc ướp xác rất phức tạp, phải được tiến hành ngay sau khi chết theo đúng kỹ thuật ướp xác, nhưng việc nầy không được thực hiện ngay từ bước đầu. Hơn nữa, phải mang xác sang Nga và để lại đó trong thời gian 7 hoặc 8 tháng.
Tổng quát về những bước ướp xác như sau, trước hết phải rút hết máu trong các động mạch, tĩnh mạch và trong tim ra, rồi bôm formol vào đó. Kế đến, mổ bụng lấy hết bộ đồ lòng ra, nếu không thì trong vòng 3 ngày bụng sình chương phồng to lên. Rồi dìm xác trong lồng kiếng đầy chất hoá học trong vòng 30 ngày…
7* Tóm tắt tiểu sử Hugo Chavez
7.1. Tiểu sử
Hugo Rafael Chávez Frías sinh ngày 28-7-1954 tại Sabaneta, bang Barinas, cha mẹ đều là giáo viên. Ông trải qua thời thơ ấu nghèo khổ, phải đi bán rong bánh kẹo.
Từ 1971-1975: Theo học tại Học viện Quân sự Caracas rồi làm huấn luyện viên ở đó.
Tháng 2 năm 1992: Trung tá Chavez lãnh đạo cuộc đảo chánh tổng thống Carlos Andrés Pérez, đảo chánh bất thành, ra đầu thú bị tù 2 ngày.
Tháng 11 năm 1992: Lại đảo chánh nhưng bị đập tan. Bị tù 2 năm.
Tháng 2 năm 1999: Nhậm chức tổng thống sau khi đắc cử cuối năm 1998. Tháng 7 năm 2000 sửa đổi hiến pháp, nhiệm kỳ tổng thống 6 năm.
Tháng 4 năm 2002: Bị đảo chánh phải rời phủ tổng thống 2 ngày và giành lại quyền lực.
Tháng 12 năm 2006: Thắng cử nhiệm kỳ 6 năm.
Tháng 12 năm 2007: Chavez thất bại trong cuộc trưng cầu dân ý, cho làm tổng thống suốt đời.
Tháng 6 năm 2011: Điều trị bịnh ung thư.
Ngày 7-10-2012: Đắc cử tổng thống nhưng không đủ sức khoẻ dự lễ tuyên thệ nhậm chức vào ngày 10-1-2013.
Ngày 5-3-2013: Chết.
7.2. Gia đình
Hugo Chavez kết hôn hai lần, có 4 con.
Lần đầu với Nancy Colmenares, thuộc gia đình nghèo cùng quê ở Sabaneta, sống 18 năm, có 3 con: Rosa Virginia, Maria Gabriela và Hugo Rafael Chavez. Trong thời gian nầy, Chavez sống ngoại hôn 9 năm với nhà sử học Herma Marksman.
Lần thứ hai với nhà báo Marisabel Rodriguez de Chavez, lỵ dị năm 2000. Có đứa con gái tên Rosinés.
7.3. Những bông hồng chung quanh Hugo Chavez
Báo chí từng đưa tin về việc có nhiều “bông hồng” bên cạnh Chavez. Năm 2007, cặp kè với siêu người mẫu Naomi Campbell. Sau đó, quan hệ thân thiết với đại sứ Argentina ở Caracas là bà Alicia Amalia Castro. Và nữ diễn viên Venezuela Ruddy Rodriguez, 39 tuổi, từng đính chính bác bỏ tin dồn đã hẹn hò thân mật với tổng thống Chavez.
8* Tổng quát về nước Venezuela
8.1. Nước Venezuela
Tên chính thức là Cộng Hoà Bolivar Venezuela, nằm phía bắc Nam Mỹ. Bắc giáp biển Caribbean, đông giáp Guyana, tây giáp Colombia và nam giáp Brazil.
Diện tích 916,445km2. Dân số 26,414,815 (2008). Thủ đô là Caracas.
Về chính trị, quốc hội một viện gồm 167 ghế đại biểu, nhiệm kỳ 5 năm, tối đa 2 nhiệm kỳ. Cơ quan tư pháp tối cao là Toà án tối cao, gồm các thẩm phán do quốc hội đề cử, nhiệm kỳ 12 năm.
Đối lập chính trị có một lực lượng khá mạnh, thủ lãnh là Henrique Capriles. Trong cuộc bầu cử ngày 7-10-2012, Capriles chiếm 6,151,544 phiếu với 44.97%. Chavez thắng cử với 7,444,082 phiếu, chiếm 54.42%. Trước ngày bầu cử, trên 100,000 sinh viên, trí thức, nhà kinh doanh xuống đường tập trung ủng hộ nhà đối lập Capriles.
8.2. Kinh tế Venezuela
Kinh tế quốc doanh, bao cấp. Chương trình trợ cấp để giữ cho giá xăng dầu ở mức 10 xu/gallon (0.1USD/gallon) đã làm cạn kiệt tài nguyên quốc gia. Tư nhân không dám gia tăng đầu tư vì sợ bị quốc hữu hoá, sung công một cách tùy hứng. Pháp luật không được thi hành. Hugo Chavez phá giá đồng tiền từ 2.15 đồng bolivar ăn 1 USD, xuống còn 4.3 bolivar/1USD, làm cho khan hiếm hàng hoá nhập cảng.
Tờ Wall Street Journal tính toán, Venezuela lạm phát 27% trong năm 2009. Venezuela nợ Trung Cộng 40 tỷ USD, phải trả bằng dầu thô.
Tóm lại, kinh tế quốc doanh bao cấp tạo ra nền kinh tế suy yếu, như trường hợp ở VNCS.
9* Những nhận xét về con ngưòi và chế độ của Hugo Chavez
9.1. Nhận xét về bản thân Hugo Chavez
Báo Le Monde của Pháp nêu nhận xét về tổng thống Hugo Chavez.
Trong 14 năm cầm quyền, ông đã đẩy lùi được nạn nghèo đói, nhưng không biết lợi dụng ưu thế tài nguyên của dầu mỏ để tạo một mô hình kinh tế phát triển bền vững, nên đã để lại một nền kinh tế suy yếu.
Những khiêu khích của ông chống lại các thế lực hùng mạnh trên thế giới đã làm cho các lãnh đạo và nhân dân ở những nước nghèo sung sướng, nhưng danh tiếng của ông bị lu mờ khi ca tụng và ủng hộ những nhà độc tài không thể chấp nhận được, như các tổng thống: Bashar al-Assad (Syria), Muhammed Gaddafi (Libya), Mahmoud Ahmadinejad (Iran)…
Chính sách kinh tế quốc doanh bao cấp đã thất bại thê thảm tại Việt Nam mà ông vẫn theo. Các nhà quan sát cho rằng đó là thủ đoạn chính và mỵ dân. Chính quyền Chavez đã xài phí 1,000 tỷ USD, thu từ dầu mỏ, một cách không minh bạch.
Bài xã luận của tờ Le Figaro với cái tựa “Cách mạng đã kết thúc” nêu nhận xét: “Chủ nghĩa mỵ dân dầu lửa đã sinh ra cách mạng XHCN sau thời chiến tranh lạnh, cái chết của Hugo Chavez khép lại hoàn toàn chủ nghĩa lạc hậu nầy”.
Tờ báo Công giáo La Croix bình luận, “Một sự bất ổn có thể sẽ xảy ra cho đất nước nầy vì chế độ lỗi thời kinh tế quốc doanh đã thất bại”.
Thượng nghị sĩ Mỹ, Robert Menendez, chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Thượng viện nêu nhận xét, “Ông Chavez lãnh đạo với bàn tay sắt và sự ra đi của ông để lại một khoảng trống chính trị mà chúng tôi hy vọng sẽ được lấp đầy một cách hòa bình, thông qua quá trình dân chủ dựa trên hiến pháp và Hiến chương Dân chủ Liên Mỹ”.
9.2. Nhận xét về chế độ của Hugo Chavez
Chính sách kinh tế thất bại
Từ nhiều năm nay, các nhà kinh doanh lên án sự không an toàn về hệ thống pháp luật, chính phủ quốc hữu hoá tùy hứng trong nhiều lãnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thương mại…chính quyền thực hiện cải tạo công thương nghiệp, trưng thu một cách độc đoán nhiều ngành sản xuất, kinh doanh như xi măng, luyện kim, điện lực, ngân hàng, truyền thông, thực phẩm…việc tước đoạt tài sản làm cho các nhà đầu tư bỏ chạy, kết quả là thiếu hàng hoá, thì nhà nước tiếp tục những vụ trưng thu mới. Cái vòng xoáy tiêu cực nầy làm cho kinh tế không có lối thoát.
Sau cái chết của Chavez liệu chế độ xã hội chủ nghĩa nầy còn tồn tại hay không? Chavez đi theo con đường của Cuba trong khi nước nầy đang tìm cách từ bỏ nó.
Nạn tham nhũng gia tăng và không thể dẹp được.
10* Kết luận
Venezuela cáo buộc Mỹ đứng đàng sau bịnh ung thư của Chavez, viện dẫn các lãnh đạo cánh tả ở Mỹ Latinh, không thân thiện với Mỹ, nhiều người đều bị ung thư, nhưng không đưa ra được một bằng chứng nào cụ thể về cáo buộc đó cả.
Hugo Chavez phục vụ cho đa số người nghèo thì được tiếng tốt mà cũng có lợi trong việc kiếm phiếu trong bầu cử. Qua đám tang của Chavez cho thấy phó tổng thống Nicolas Maduro có nhiều hy vọng thắng cử trong kỳ bầu của sắp tới vào ngày 14-4-2013 do sự ủng hộ của đa số dân nghèo.
Chủ nghĩa xã hội thế kỷ 21 của Chavez đã thất bại, để lại một nền kinh tế suy yếu không có lối thoát. Kinh tế quốc doanh, bao cấp của CSVN là một bằng chứng tệ hại mà Chavez không nhận ra. Đi theo con đường của Cuba trong khi nước nầy đang tìm cách từ bỏ nó.
Chavez muốn làm tổng thống suốt đời, nhưng nhà độc tài nầy không lọt khỏi lưới trời, nên chỉ thọ có 58 tuổi.
Những nhà độc tài cai trị bằng bạo lực trấn áp, bằng thủ đoạn gian manh xảo trá, lừa bịp, những bản mặt đó thể hiện sự xấu xa, vô liêm sĩ đối với nhân dân, nhưng họ lại tự hào là những người yêu dân tộc, yêu nước. Cái tai hại nhất của độc tài là do cái đám dốt cai trị, đưa dân tộc vào cảnh nghèo đói, lạc hậu, đi từ cái sai nầy đến cái sai khác, sau đó nhiều biện pháp sửa sai, hễ sai thì sửa, sửa rồi lại sai. Vì ngu dốt. Mất tư cách!
Trúc Giang
Minnesota ngày 16-3-2013
Gửi ý kiến của bạn
