Mỗi đầu tháng Ba, các trường tiểu học khắp nước Mỹ lại đón mừng sinh nhật của Dr. Seuss, nhà văn viết truyện và vẽ tranh cho trẻ em nổi tiếng khắp thế giới. Hơn thế nữa, ngày sinh nhật của Dr. Seuss cũng được chuyển thành ngày đọc sách toàn quốc gia (National Read Across America Day) nhằm cổ súy việc đọc sách đến học sinh và người trưởng thành. Với nhiều thế hệ dân Mỹ, Dr. Seuss đã gắn bó cùng tuổi thơ của họ và sống cho đến các lớp học sinh hiện nay.
Nếu tuổi thơ không gắn liền với những trang sách của Dr. Seuss, thì hầu hết các bậc phụ huynh có con nhỏ đã hay đang theo học bậc tiểu học tại Hoa Kỳ có lẽ đều quen thuộc với tên ông. Vì không từng đọc cho con nghe, họ cũng nhận biết những cuốn sách này khi con cái đọc hay mang về từ thư viện, hay trong những mùa kỷ niệm sinh nhật thường niên của ông mỗi đầu tháng ba, trường học lại có những cổ súy hay hoạt động liên quan đến tên Dr. Seuss cùng việc đọc sách.
Những trang sách hồn nhiên, những nét cọ dí dỏm, những từ ngữ giản dị, trong sáng và có tính giáo dục, nhưng hơn hết là tính hài hước, vui nhộn và dễ gây cười, những sáng tác của Dr. Seuss đã và sẽ luôn là một phần tuổi thiếu thời hoa mộng của trẻ em Mỹ, mang theo trong ký ức suốt đời của mình. Có mấy em không nhớ chú voi Horton trong loạt sách, phim Horton hay chú mèo nơ đỏ mũ cao trong “The Cat in the hat”?
Sinh năm 1904 tại Massachusetts, Theodor Seuss Geisel, tên thật của Dr. Seuss, trải qua một thuở thiếu thời đầy hạnh phúc nhờ vào sự nhẫn nại và hy sinh của cha mẹ. Ông bà nội của ông là di dân gốc Đức đến Mỹ lập nghiệp, mang theo cả nghề chưng cất bia rượu gia truyền khá thành công. Nhưng Đệ Nhất Thế Chiến (1914) và lịnh cấm buôn bán, chưng cất hay vận chuyển bia rượu tại Mỹ (1919-1933) đã ảnh hưởng nặng nề đến việc mưu sinh cũng như tạo nên những áp lực xã hội đến những di dân gốc Đức nói chung và gia đình ông nói riêng. Nhưng không vì việc mưu sinh khó khăn, cha mẹ ông cũng vẫn luôn dành nhiều thời gian cho con cái và tạo những ảnh hưởng lâu dài đến ông. Trong các bút ký kể lại, ông đã rất biết ơn về sự hy sinh này của cha mẹ, cũng như đặc biệt nhắc đến mẹ, người hàng đêm đã ru ông bằng những điệu hát ru giàu âm điệu và nhạc tính, ảnh hưởng đậm nét đến ngôn từ và âm điệu trong sáng tác của ông. Các truyện tưởng tượng viết hay vẽ cho trẻ em của ông bàng bạc những ký ức và cảnh vật, con người thật tại thành phố Springfield nơi gắn liền cùng tuổi thơ ông.
Rời Springfield, ông theo học Đại Học Dartmouth tại New Hampshire, nơi ông bắt đầu thể hiện khả năng vẽ tranh hý hoạ của mình. Tham gia báo trường, rồi đảm nhận vai trò Chủ Bút cho tạp chí phiếm Jack-O-Lantern của Dartmouth. Cái bút hiệu "Seuss" chính thức ra đời tại đây và trong giai đoạn này. Nó là chữ lót cùng là tên của mẹ ông. Nó được biến thành "Dr. Seuss" gắn liền các truyện trẻ em của ông về sau, như một cách bỡn cợt về chuyện cha ông luôn mong ông lấy được bằng tiến sĩ và trở thành giáo sư đại học. Nhưng thật ra, ông cũng đã theo học ban Tiến sĩ Văn chương tại Đại Học Oxford, Anh quốc dù không tốt nghiệp. Vì ông bỏ ngang chương trình để ngao du Châu Âu, cũng như vui duyên mới. Tại Oxford, ông gặp Helen Palmer, bạn đồng học và người trở thành vợ ông, cũng như trở thành một nhà văn chuyên viết cho trẻ em, người bạn đời cổ vũ ông đi theo con đường viết và vẽ.
Trở về từ Châu Âu, thay vì đi theo con đường học thuật như mộng ước của cha ông, ông lại cảm thấy thích hợp với khả năng và đam mê của mình khi vẽ tranh hý hoạ và viết phiếm. Ông tham gia lãnh vực báo chí với tư cách một hoạ sĩ biếm họa và viết phiếm luận cho các tạp chí. Tên tuổi của ông trở nên quen thuộc với độc giả nhỏ tuổi nhờ vào việc vẽ tranh minh họa cho loạt sách trẻ em của nhà xuất bản Viking Press cùng các mẩu chuyện tranh ngắn trên báo. Đến năm 1937, lúc 33 tuổi, ông bắt đầu viết cuốn sách đầu tiên cho trẻ em của chính mình, là cuốn "And to Think That I Saw It on Mulberry Street". Đây là một sự ra đời đánh dấu sự kiên nhẫn và thành bại của ông, khi bản thảo bị từ chối đến 27 lần, trước khi tìm được nhà xuất bản đồng ý in cuốn sách. Nhưng khi cuốn sách ra đời và làm bệ phóng cho ông tiếp tục những cuốn sách trẻ em khác, cái tên Dr. Seuss trở thành quen thuộc với trẻ nhỏ và các bậc phụ huynh, đặc biệt sau khi chú mèo mũ đỏ "The cat in the hat" ra đời, được dựng thành phim.
Trẻ em tìm ở trong các sách của ông những điều ngớ ngẩn, buồn cười rất hợp lý. Như con vật hai đầu thì phải có hai cái nón và hai bàn chải đánh răng riêng. Hoặc giả chú voi ấp trứng chim thì sinh ra voi con có cánh và biết bay. Và với giới giáo dục và phụ huynh, họ tìm trong những trang sách giản dị của ông, người từng theo học ngôn ngữ và văn chương, những vần điệu, nhạc tính, kỹ thuật về ngôn ngữ học, rất phù hợp và dễ dàng để dạy cho các trẻ em tập đọc những bước học đầu đời. Cuốn sách Green Eggs and Ham chỉ sử dụng 51 từ và The Cat in the Hat chỉ chưa đến 250 từ cho các học sinh tập đọc.
Ông viết hơn 60 cuốn sách, phần lớn cho trẻ em, dù có những cuốn sách người lớn rất thành công, trong danh sách bán chạy nhất của New York Times trong hơn một năm trời. Ông trung thành với các thế hệ độc giả nhỏ tuổi vì cho rằng người lớn chỉ là "những đứa trẻ lỗi thời", là những người đọc vô tình khi thiếu tâm tình cảm tạ như trẻ nhỏ. Với hơn 200 triệu ấn bản bán ra khắp thế giới, sách của Dr. Seuss nằm trong danh sách những loạt sách trẻ em bán chạy nhất mọi thời đại.
Nhưng không chỉ vẽ tranh và viết sách, ông còn làm thơ, tham gia các lãnh vực điện ảnh, truyền hình rất thành công. Sự nghiệp vẽ tranh, làm thơ, viết báo, viết truyện, viết phim... đã đem lại cho ông nhiều vinh quang, khi nhận được các giải thưởng danh giá nhất trong mỗi lãnh vực tham gia, như các giải Oscar cho các phim ông viết, giải Emmy về truyền hình, các giải Peabody, Pulitzer Prize trong lãnh vực báo chí. Bộ phim trẻ em The Lorax ra mắt tuần này nhân sinh nhật của ông, là bộ phim dựa trên cuốn sách cùng tên ông viết năm 1971 và được nhiều yêu thích.
Những nghiên cứu từ các nhà ngôn ngữ và giáo dục đã chỉ rằng độ tuổi mẫu giáo đến lớp 3 là giai đoạn đặc biệt quan trọng trong đời một học sinh để học và tập đọc, rồi tạo nên nền tảng và thói quen cho các bậc học sau này hay cả đến khi trưởng thành. Phần lớn sách của Dr. Seuss là dành cho độ tuổi này, vì vậy mà người ta biết ơn và ghi nhận những ảnh hưởng to lớn của ông với trẻ em. Vì với sự dí dỏm, ngộ nghĩnh, sách của ông đã thu hút trẻ em một cách tự nhiên, giúp nhiều cho các thầy cô và cha mẹ dễ dàng hơn trong việc dạy con nhỏ tập đọc. Những cuốn sách Dr. Seuss có trong gia đình, tại trường học, tại hầu hết thư viện. Những trang sách tuổi thơ tạo nhiều ảnh hưởng đến nhiều thế hệ trẻ em, có lẽ những điều này mới thật sự là tặng thưởng lớn nhất mà Dr. Seuss đã nhận được trong cuộc đời mình.
Đinh Yên Thảo
Nếu tuổi thơ không gắn liền với những trang sách của Dr. Seuss, thì hầu hết các bậc phụ huynh có con nhỏ đã hay đang theo học bậc tiểu học tại Hoa Kỳ có lẽ đều quen thuộc với tên ông. Vì không từng đọc cho con nghe, họ cũng nhận biết những cuốn sách này khi con cái đọc hay mang về từ thư viện, hay trong những mùa kỷ niệm sinh nhật thường niên của ông mỗi đầu tháng ba, trường học lại có những cổ súy hay hoạt động liên quan đến tên Dr. Seuss cùng việc đọc sách.
Những trang sách hồn nhiên, những nét cọ dí dỏm, những từ ngữ giản dị, trong sáng và có tính giáo dục, nhưng hơn hết là tính hài hước, vui nhộn và dễ gây cười, những sáng tác của Dr. Seuss đã và sẽ luôn là một phần tuổi thiếu thời hoa mộng của trẻ em Mỹ, mang theo trong ký ức suốt đời của mình. Có mấy em không nhớ chú voi Horton trong loạt sách, phim Horton hay chú mèo nơ đỏ mũ cao trong “The Cat in the hat”?
Sinh năm 1904 tại Massachusetts, Theodor Seuss Geisel, tên thật của Dr. Seuss, trải qua một thuở thiếu thời đầy hạnh phúc nhờ vào sự nhẫn nại và hy sinh của cha mẹ. Ông bà nội của ông là di dân gốc Đức đến Mỹ lập nghiệp, mang theo cả nghề chưng cất bia rượu gia truyền khá thành công. Nhưng Đệ Nhất Thế Chiến (1914) và lịnh cấm buôn bán, chưng cất hay vận chuyển bia rượu tại Mỹ (1919-1933) đã ảnh hưởng nặng nề đến việc mưu sinh cũng như tạo nên những áp lực xã hội đến những di dân gốc Đức nói chung và gia đình ông nói riêng. Nhưng không vì việc mưu sinh khó khăn, cha mẹ ông cũng vẫn luôn dành nhiều thời gian cho con cái và tạo những ảnh hưởng lâu dài đến ông. Trong các bút ký kể lại, ông đã rất biết ơn về sự hy sinh này của cha mẹ, cũng như đặc biệt nhắc đến mẹ, người hàng đêm đã ru ông bằng những điệu hát ru giàu âm điệu và nhạc tính, ảnh hưởng đậm nét đến ngôn từ và âm điệu trong sáng tác của ông. Các truyện tưởng tượng viết hay vẽ cho trẻ em của ông bàng bạc những ký ức và cảnh vật, con người thật tại thành phố Springfield nơi gắn liền cùng tuổi thơ ông.
Rời Springfield, ông theo học Đại Học Dartmouth tại New Hampshire, nơi ông bắt đầu thể hiện khả năng vẽ tranh hý hoạ của mình. Tham gia báo trường, rồi đảm nhận vai trò Chủ Bút cho tạp chí phiếm Jack-O-Lantern của Dartmouth. Cái bút hiệu "Seuss" chính thức ra đời tại đây và trong giai đoạn này. Nó là chữ lót cùng là tên của mẹ ông. Nó được biến thành "Dr. Seuss" gắn liền các truyện trẻ em của ông về sau, như một cách bỡn cợt về chuyện cha ông luôn mong ông lấy được bằng tiến sĩ và trở thành giáo sư đại học. Nhưng thật ra, ông cũng đã theo học ban Tiến sĩ Văn chương tại Đại Học Oxford, Anh quốc dù không tốt nghiệp. Vì ông bỏ ngang chương trình để ngao du Châu Âu, cũng như vui duyên mới. Tại Oxford, ông gặp Helen Palmer, bạn đồng học và người trở thành vợ ông, cũng như trở thành một nhà văn chuyên viết cho trẻ em, người bạn đời cổ vũ ông đi theo con đường viết và vẽ.
Trở về từ Châu Âu, thay vì đi theo con đường học thuật như mộng ước của cha ông, ông lại cảm thấy thích hợp với khả năng và đam mê của mình khi vẽ tranh hý hoạ và viết phiếm. Ông tham gia lãnh vực báo chí với tư cách một hoạ sĩ biếm họa và viết phiếm luận cho các tạp chí. Tên tuổi của ông trở nên quen thuộc với độc giả nhỏ tuổi nhờ vào việc vẽ tranh minh họa cho loạt sách trẻ em của nhà xuất bản Viking Press cùng các mẩu chuyện tranh ngắn trên báo. Đến năm 1937, lúc 33 tuổi, ông bắt đầu viết cuốn sách đầu tiên cho trẻ em của chính mình, là cuốn "And to Think That I Saw It on Mulberry Street". Đây là một sự ra đời đánh dấu sự kiên nhẫn và thành bại của ông, khi bản thảo bị từ chối đến 27 lần, trước khi tìm được nhà xuất bản đồng ý in cuốn sách. Nhưng khi cuốn sách ra đời và làm bệ phóng cho ông tiếp tục những cuốn sách trẻ em khác, cái tên Dr. Seuss trở thành quen thuộc với trẻ nhỏ và các bậc phụ huynh, đặc biệt sau khi chú mèo mũ đỏ "The cat in the hat" ra đời, được dựng thành phim.
Trẻ em tìm ở trong các sách của ông những điều ngớ ngẩn, buồn cười rất hợp lý. Như con vật hai đầu thì phải có hai cái nón và hai bàn chải đánh răng riêng. Hoặc giả chú voi ấp trứng chim thì sinh ra voi con có cánh và biết bay. Và với giới giáo dục và phụ huynh, họ tìm trong những trang sách giản dị của ông, người từng theo học ngôn ngữ và văn chương, những vần điệu, nhạc tính, kỹ thuật về ngôn ngữ học, rất phù hợp và dễ dàng để dạy cho các trẻ em tập đọc những bước học đầu đời. Cuốn sách Green Eggs and Ham chỉ sử dụng 51 từ và The Cat in the Hat chỉ chưa đến 250 từ cho các học sinh tập đọc.
Ông viết hơn 60 cuốn sách, phần lớn cho trẻ em, dù có những cuốn sách người lớn rất thành công, trong danh sách bán chạy nhất của New York Times trong hơn một năm trời. Ông trung thành với các thế hệ độc giả nhỏ tuổi vì cho rằng người lớn chỉ là "những đứa trẻ lỗi thời", là những người đọc vô tình khi thiếu tâm tình cảm tạ như trẻ nhỏ. Với hơn 200 triệu ấn bản bán ra khắp thế giới, sách của Dr. Seuss nằm trong danh sách những loạt sách trẻ em bán chạy nhất mọi thời đại.
Nhưng không chỉ vẽ tranh và viết sách, ông còn làm thơ, tham gia các lãnh vực điện ảnh, truyền hình rất thành công. Sự nghiệp vẽ tranh, làm thơ, viết báo, viết truyện, viết phim... đã đem lại cho ông nhiều vinh quang, khi nhận được các giải thưởng danh giá nhất trong mỗi lãnh vực tham gia, như các giải Oscar cho các phim ông viết, giải Emmy về truyền hình, các giải Peabody, Pulitzer Prize trong lãnh vực báo chí. Bộ phim trẻ em The Lorax ra mắt tuần này nhân sinh nhật của ông, là bộ phim dựa trên cuốn sách cùng tên ông viết năm 1971 và được nhiều yêu thích.
Những nghiên cứu từ các nhà ngôn ngữ và giáo dục đã chỉ rằng độ tuổi mẫu giáo đến lớp 3 là giai đoạn đặc biệt quan trọng trong đời một học sinh để học và tập đọc, rồi tạo nên nền tảng và thói quen cho các bậc học sau này hay cả đến khi trưởng thành. Phần lớn sách của Dr. Seuss là dành cho độ tuổi này, vì vậy mà người ta biết ơn và ghi nhận những ảnh hưởng to lớn của ông với trẻ em. Vì với sự dí dỏm, ngộ nghĩnh, sách của ông đã thu hút trẻ em một cách tự nhiên, giúp nhiều cho các thầy cô và cha mẹ dễ dàng hơn trong việc dạy con nhỏ tập đọc. Những cuốn sách Dr. Seuss có trong gia đình, tại trường học, tại hầu hết thư viện. Những trang sách tuổi thơ tạo nhiều ảnh hưởng đến nhiều thế hệ trẻ em, có lẽ những điều này mới thật sự là tặng thưởng lớn nhất mà Dr. Seuss đã nhận được trong cuộc đời mình.
Đinh Yên Thảo
Gửi ý kiến của bạn
