Dư luận tại thủ đô xôn xao, thành phố nói nhiều đến Quy Định Cắt Giảm Đồng Đều và Toàn Bộ Các Chi Tiêu Trong Ngân Sách (sequestration), được định nghĩa là sự giảm chi 1,200,000 triệu Mỹ Kim từ nay cho tới năm 2021, và sẽ bắt đầu có hiệu lực sau nửa đêm ngày 1 tháng 3 năm 2013: ngân sách sẽ bị cắt theo sĩ số quy định và hầu như toàn bộ các chương trình của các định chế liên bang đều bị giảm chi; thêm vào đó ngân sách cho tài khóa năm 2013 (bắt đầu 1 tháng 10 năm 2012 cho đến 30 tháng 9 năm 2013) đang được điều đình và sẽ hết hạn vào nửa đêm ngày 27 tháng 3 năm 2013.
Các chi tiết liên quan sau đây sẽ xảy ra:
1- nếu không có sự thay đổi qua sự đồng ý của hành pháp và lập pháp; chính phủ liên bang sẽ đóng cửa từ ngày 28 tháng 3 năm 2013, chỉ có quân đội và các thành phần liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia là không bị ảnh hưởng, điều này làm cho dân chúng nhớ lại sự việc xảy ra vào các năm 1995 và 1996; lúc đó ông Bill Clinton là tổng thống, ông Newt Gingrich là chủ tịch Ha Viện; đảng Dân Chủ nắm Hành Pháp và đảng Cộng Hòa có đa số tại Hạ Viện và Thượng Viện của Quốc Hội Liên Bang.
- chính phủ liên bang đóng cửa lần thứ nhất từ 14 đến 19 tháng 10 năm 1995.
- chính phủ liên bang đóng cửa lần thứ hai từ 16 tháng 12 năm 1995 cho tới 6 tháng 1 năm 1996.
Tổng cộng là 28 ngày cho 2 lần và ảnh hưởng tới trên 800,000 công chức liên bang, sau này Quốc Hội chuẩn chi 400 triệu Mỹ Kim để trả lại lương cho công chức liên bang đã bị trừ đi, trong những ngày chính phủ đóng cửa.
Theo Hiến Pháp thì mỗi năm Quốc Hội quyết định ngân sách, thông thường Hành Pháp đệ trình dự án về chi tiêu, Lập Pháp qua Hạ Viện và Thượng Viện sẽ bàn thảo và sau đó đưa bản dự thảo qua Hành Pháp để ban hành, và ngân sách sẽ có hiệu lực từ 1 tháng 10 đến 30 tháng 9 cho mỗi năm, nếu Tổng Thống không đồng ý thì có quyền phủ quyết và Quốc Hội cần 2 phần 3 số phiếu để phủ nhận sự phủ quyết và ngân sách tự động có hiệu lực, nếu không có 2 phần 3 số phiếu thì sẽ không có ngân sách chuẩn chi.
Khi không có sự đồng ý thì sẽ có dự luật tạm thời (continuing resolution) để chính phủ có ngân sách hoạt động cho tới khi có ngân sách thường niên. Khi dự luật tạm thời hết hạn và không được gia hạn thì vì không có tài khoản nên chính phủ sẽ phải đóng cửa.
Tổng thống Bill Clinton tái đắc cử nhiệm kỳ hai trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 năm 1996, chủ tịch Hạ Viện Newt Gingrich từ chức vào cuối năm 1998. Hiện nay hai nhân vật chính là tổng thống Barack Obama và chủ tịch Hạ Viện John Boehner, đảng Cộng Hòa có đa số tại Hạ Viện, đảng Dân Chủ có đa số tại Thượng Viện.
2- khi không có sự thỏa thuận giữa Hành Pháp và Lập Pháp về phương cách giảm chi 1,200,000 triệu Mỹ Kim cho khoảng thời gian 2003 tới 2011 thì biện pháp cắt giảm tự động sẽ bắt đầu với các chi tiết:
- đa số các định chế hành pháp bắt đầu loan báo cho nhân viên về biện pháp nghỉ việc; theo dự đoán thì cứ ít nhất mỗi 2 tuần, tức là một kỳ lương, sẽ phải nghỉ một ngày, tổng cộng có thể lên tới trên 20 ngày cho tới cuối năm với sự mất lợi tức có thể lên đến 20 phần trăm cho nguyên năm 2013. Theo luật lệ hiện hành công chức liên bang phải được thông báo 30 ngày trước, nên ảnh hưởng sẽ bắt đầu trực tiếp từ tháng 4.
- có vài ngoại lệ như Bộ Cựu Chiến Binh, Tổng Nha Ngân Sách và Công Vụ, Ngân Hàng Trung Ương.
- số cắt giảm ít nhất là Medicaid với 2 phần trăm và có thể lên đến 10 phần trăm ở các cơ quan khác.
- ngân sách dành cho An Sinh Xã Hội (Social Security) và Hệ Thống Y Tế (Medicare) không bị cắt giảm.
- ngân sách cho quân đội và lực lượng an ninh tình báo vẫn giữ nguyên.
Chưa có thể tiên đoán các hậu qủa song có thể hình dung ra sự chờ đợi lâu hơn tại phi trường vì ít nhân viên (TSA: Transportation Security Agency) hơn, xin thông hành, các dịch vụ của chính phủ liên bang.
Mối quan ngại lớn nhất là về nhân viên dân chính phục vụ Bộ Quốc Phòng và các Cơ Quan An Ninh Tình Báo.
Nguyên nhân đưa đến sự bất đồng ý kiến dù hai bên đều đồng ý là phải giảm chi 1,200,000 triệu Mỹ Kim từ 2013 đến 2021, vì sự thâm thủng và nợ nần trầm trọng của ngân khố quốc gia:
- đảng Cộng Hòa chủ trương cắt giảm mọi chương trình và không tăng thuế.
- đảng Dân Chủ chủ trương tăng thuế các người có lợi tức cao nhiều hơn để giữ cho các chương trình y tế, an sinh xã hội không bị cắt giảm.
Cần nói thêm là hệ thống thuế khóa quy định sự đánh thuế theo phương pháp tăng trưởng toán học (exponential): mới đầu rấi ít rồi tăng dần theo lợi tức.
Thành ra khi có sự tăng thuế thì ảnh hưởng, tức là số tiền đóng thuế tăng nhiều hơn cho các vị có lơi tức cao; còn thành phần lợi tức thấp hầu như không thay đổi hay thay đổi rất ít và thành phần trung lưu ở giữa có tăng lên một phần.
Các chi tiết liên quan sau đây sẽ xảy ra:
1- nếu không có sự thay đổi qua sự đồng ý của hành pháp và lập pháp; chính phủ liên bang sẽ đóng cửa từ ngày 28 tháng 3 năm 2013, chỉ có quân đội và các thành phần liên quan trực tiếp đến an ninh quốc gia là không bị ảnh hưởng, điều này làm cho dân chúng nhớ lại sự việc xảy ra vào các năm 1995 và 1996; lúc đó ông Bill Clinton là tổng thống, ông Newt Gingrich là chủ tịch Ha Viện; đảng Dân Chủ nắm Hành Pháp và đảng Cộng Hòa có đa số tại Hạ Viện và Thượng Viện của Quốc Hội Liên Bang.
- chính phủ liên bang đóng cửa lần thứ nhất từ 14 đến 19 tháng 10 năm 1995.
- chính phủ liên bang đóng cửa lần thứ hai từ 16 tháng 12 năm 1995 cho tới 6 tháng 1 năm 1996.
Tổng cộng là 28 ngày cho 2 lần và ảnh hưởng tới trên 800,000 công chức liên bang, sau này Quốc Hội chuẩn chi 400 triệu Mỹ Kim để trả lại lương cho công chức liên bang đã bị trừ đi, trong những ngày chính phủ đóng cửa.
Theo Hiến Pháp thì mỗi năm Quốc Hội quyết định ngân sách, thông thường Hành Pháp đệ trình dự án về chi tiêu, Lập Pháp qua Hạ Viện và Thượng Viện sẽ bàn thảo và sau đó đưa bản dự thảo qua Hành Pháp để ban hành, và ngân sách sẽ có hiệu lực từ 1 tháng 10 đến 30 tháng 9 cho mỗi năm, nếu Tổng Thống không đồng ý thì có quyền phủ quyết và Quốc Hội cần 2 phần 3 số phiếu để phủ nhận sự phủ quyết và ngân sách tự động có hiệu lực, nếu không có 2 phần 3 số phiếu thì sẽ không có ngân sách chuẩn chi.
Khi không có sự đồng ý thì sẽ có dự luật tạm thời (continuing resolution) để chính phủ có ngân sách hoạt động cho tới khi có ngân sách thường niên. Khi dự luật tạm thời hết hạn và không được gia hạn thì vì không có tài khoản nên chính phủ sẽ phải đóng cửa.
Tổng thống Bill Clinton tái đắc cử nhiệm kỳ hai trong cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11 năm 1996, chủ tịch Hạ Viện Newt Gingrich từ chức vào cuối năm 1998. Hiện nay hai nhân vật chính là tổng thống Barack Obama và chủ tịch Hạ Viện John Boehner, đảng Cộng Hòa có đa số tại Hạ Viện, đảng Dân Chủ có đa số tại Thượng Viện.
2- khi không có sự thỏa thuận giữa Hành Pháp và Lập Pháp về phương cách giảm chi 1,200,000 triệu Mỹ Kim cho khoảng thời gian 2003 tới 2011 thì biện pháp cắt giảm tự động sẽ bắt đầu với các chi tiết:
- đa số các định chế hành pháp bắt đầu loan báo cho nhân viên về biện pháp nghỉ việc; theo dự đoán thì cứ ít nhất mỗi 2 tuần, tức là một kỳ lương, sẽ phải nghỉ một ngày, tổng cộng có thể lên tới trên 20 ngày cho tới cuối năm với sự mất lợi tức có thể lên đến 20 phần trăm cho nguyên năm 2013. Theo luật lệ hiện hành công chức liên bang phải được thông báo 30 ngày trước, nên ảnh hưởng sẽ bắt đầu trực tiếp từ tháng 4.
- có vài ngoại lệ như Bộ Cựu Chiến Binh, Tổng Nha Ngân Sách và Công Vụ, Ngân Hàng Trung Ương.
- số cắt giảm ít nhất là Medicaid với 2 phần trăm và có thể lên đến 10 phần trăm ở các cơ quan khác.
- ngân sách dành cho An Sinh Xã Hội (Social Security) và Hệ Thống Y Tế (Medicare) không bị cắt giảm.
- ngân sách cho quân đội và lực lượng an ninh tình báo vẫn giữ nguyên.
Chưa có thể tiên đoán các hậu qủa song có thể hình dung ra sự chờ đợi lâu hơn tại phi trường vì ít nhân viên (TSA: Transportation Security Agency) hơn, xin thông hành, các dịch vụ của chính phủ liên bang.
Mối quan ngại lớn nhất là về nhân viên dân chính phục vụ Bộ Quốc Phòng và các Cơ Quan An Ninh Tình Báo.
Nguyên nhân đưa đến sự bất đồng ý kiến dù hai bên đều đồng ý là phải giảm chi 1,200,000 triệu Mỹ Kim từ 2013 đến 2021, vì sự thâm thủng và nợ nần trầm trọng của ngân khố quốc gia:
- đảng Cộng Hòa chủ trương cắt giảm mọi chương trình và không tăng thuế.
- đảng Dân Chủ chủ trương tăng thuế các người có lợi tức cao nhiều hơn để giữ cho các chương trình y tế, an sinh xã hội không bị cắt giảm.
Cần nói thêm là hệ thống thuế khóa quy định sự đánh thuế theo phương pháp tăng trưởng toán học (exponential): mới đầu rấi ít rồi tăng dần theo lợi tức.
Thành ra khi có sự tăng thuế thì ảnh hưởng, tức là số tiền đóng thuế tăng nhiều hơn cho các vị có lơi tức cao; còn thành phần lợi tức thấp hầu như không thay đổi hay thay đổi rất ít và thành phần trung lưu ở giữa có tăng lên một phần.
Gửi ý kiến của bạn
