Năm 1965 tôi đến Đức Quốc, dạo đó quốc gia này còn bị chia làm hai: Tây Đức bên Tự Do và Đông Đức phía Cộng Sản với thành phố Bá Linh nằm sâu trong lãnh thổ Đông Đức cũng bị chia làm hai với Đông Bá Linh là thủ đô của Đông Đức và Tây Bá Linh là vùng tự do; vì lý do an ninh, thành phố Bonn gần Bỉ được chọn là thủ đô tạm thời của Tây Đức. Năm 1989, bức tường bao quanh Tây Bá Linh bị dẹp bỏ đi đôi với biến cố chính trị là sự sụp đổ của khối Cộng Sản Đông Âu . Đức Quốc được thống nhất vào năm 1990.
Tây Đức có chính sách quân dịch, mọi thanh niên đều phải nhập ngũ và được huấn luyện quân sự căn bản, sau đó một số theo học trường sĩ quan và sau thời gian quân dịch trở nên sĩ quan trừ bị của quân đội quốc gia này. Một số đủ điều kiện để được phục vụ trong các dịch vụ xã hội như nhà thương, viện dưỡng lão, các dịch vụ y tế xã hội . Tất cả phục vụ mới đầu là 18 tháng sau đó giảm xuống một năm.
Quân Đội Đức (Budeswehr) được coi như lực lượng phòng vệ và được tổ chức và trang bị để phòng thủ Tây Đức khi có chiến tranh, chờ đợi đồng minh tăng cường và biên giới để phản công là Pháp, Bỉ, Hòa Lan . Trong suy nghĩ chiến lược như vậy có nghĩa là Tây Đức bị tàn phá hai lần, một lần lúc chống đỡ để mua thời gian cho quân đội Mỹ và khối NATO tăng cường và phối trí, lần khác là lúc phản công để chiếm lại. Kinh nghiệm trong thời gian có khủng hoảng tại Bá Linh (phong tỏa vào thập niên 40 và xây dựng bức tường vào thập niên 60); rồi cuộc nổi loạn tại Tiệp Khắc chống Liên Sô có tên "Mùa Xuân Prague" (tên của thủ đô) bị dẹp tan thật tàn bạo; nên dân chúng Tây Đức vào cuối thập niên 60 ngả theo chính sách "bán họ hàng xa mua láng giềng gần" và thay vì đợi Mỹ và khối NATO can thiệp, họ tiếp xúc và liên lạc trực tiếp với Liên Sô, đó là chính sách "Ostpolitik" với sự cầm quyền của đảng Xã hội (SPD) và thủ tướng Willy Brandt, ông này trước đó là thị trưởng Tây Bá Linh, ông được trao tặng giải Hòa Bình Nobel.
Đầu thập niên 80 thì Hữu Phái thắng thế và thủ tướng Helmut Kohl là người là thủ tướng của Tây Đức và sau đó là thủ tướng của Đức Quốc thống nhất. Hiện nay liên minh Hữu Phái (CDU/CSU) và Tự Do (FDP) cầm quyền với nữ thủ tướng Angela Merkel (CDU/CSU) và phó thủ tướng Philipp Roesler (FDP), ông này là người Đức Gốc Việt . Tên chính thức là Cộng Hòa Liên Bang Đức Quốc , thủ đô là Bá Linh, với dân số 82 triệu và là nền kinh tế hạng thứ 4 hay thứ 5 của thế giới (tùy theo cách tính).
Thể chế chính trị là đại nghị chế, liên bang, tổng thống có tính cách nghi lề và quyền cai trị trong tay thủ tướng, thông thường có liên minh để đủ đa số trong Quốc Hội đa đảng.
Hôm nay 30 tháng 1 năm 2013 kỷ niệm 80 năm ngày Adolf Hitler nắm chính quyền; nữ thủ tướng Đức Quốc, bà Angela Merkel yêu cầu mọi công dân hãy giữ vững lập trường tranh đấu cho lẽ phải và không nhượng bộ dễ dàng để tránh cho lịch sử khỏi lập lại như khi đảng Quốc Xã nắm chính quyền.
Phát biểu tại thủ đô Bá Linh khi khai mạc cuộc triển lãm về đảng Quốc Xã lúc lên nắm chính quyền và các hậu qủa, bà nhắc nhở là giới trí thức và sinh viên đã tham gia ủng hộ đảng Quốc Xã vào việc đốt sách vở bị coi là "đồi trụy", đảng Quốc Xã đã nắm được chính quyền vì giới trí thức đã hoạt động thân thiết với họ và dân chúng Đức Quốc đã chấp nhận họ mà không hề có những sự hoài nghi hay câu hỏi cặn kẽ đặt ra về lập trường và chính nghĩa của đảng này.
Trong cuộc bầu cử vào năm 1932, đảng Quốc Xã chỉ có một phần ba số phiếu của cử tri tín nhiệm họ, nhưng chủ tịch đảng, Adolf Hitler đã thuyết phuc vị tổng thống gìa nua đang bị bệnh tật hành hạ, Paul von Hindenburg, bổ nhiệm làm thủ tướng.
Ngay khi có chức vụ thủ tướng, Adolf Hitler tập trung và củng cố quyền hành vào tay mình, chỉ một tháng sau đó, lợi dụng việc hỏa hoạn xảy ra tại Quốc Hội, Hitler ban hành tình trạng khẩn cấp, hạn chế tự do, đàn áp đối lập. Mùa hè năm 1933, tất cả các đảng phái bị cấm đoán, chỉ có đảng Quốc Xã được phép hoạt động. Hitler đặt cho mình danh hiệu "nhà lãnh đạo quốc gia" thay vì thủ tướng như thông lệ trước đây.
Sự kiện là Hitler chỉ cần 6 tháng để tiêu diệt nền dân chủ tại Đức Quốc là một điều đáng quan tâm, lo ngại và là một điều báo động trong xã hội khi người dân thờ ơ dửng dưng với tình hình và các diễn tiến chính trị.
Nhân quyền không tự nhiên mà có, tự do không phải tự động mà đến, nền dân chủ cần được vun sới, chăm sóc, tranh đấu mới tồn tại được. Một xã hội chỉ có được tự do, dân chủ, nhân quyền khi mọi người quan tâm và kính trọng nhau; tương kính, trách nhiệm với mình và với xã hội chung quanh, can đảm và cởi mở trong việc bầy tỏ ý tưởng và chấp nhận thảo luận những ý kiến khác nhau.
Một người Đức đạo Do Thái sống sót vì được các công dân khác che dấu cho ẩn nấp trong thời kỳ chiến tranh nói trước Quốc Hội:
" tôi nhận xét là đa số dân cư coi như không có chúng tôi, mặc dù rõ ràng là chúng tôi phải đeo trước ngực ngôi sao to tướng sáu cánh mầu vàng, họ ngó lơ đi. Sau chiến tranh hầu như mọi người quên lãng tội ác diệt chủng, ngay cả thủ tướng đầu tiên Konrad Adenauer còn cho rằng đa số người Đức chống đối chính sách diệt chủng trong chế độ của đảng Quốc Xã và nhiều người đã trợ giúp các đồng hương theo đạo Do Thái trốn tránh hay đào thoát ra nước khác. Thật là qúy hóa nếu điều đó là sự thật . Thật ra dân chúng Đức Quốc đã lãnh đạm và dửng dưng với số phận người Đức theo đạo Do Thái."
Qua kinh nghiệm với Hitler, Đức Quốc có nhiều biện pháp:
- tránh trường hợp qúa nhiều đảng phái gây chia rẽ như năm 1933, lúc đảng Quốc Xã tuy chỉ có 34% số ghế song là đảng mạnh nhất đã lợi dụng sự chia rẽ của các đảng khác mà đạt được mọi điều luật một cách hợp pháp dù các điều luật này có tác dụng xây dựng độc tài, bây giờ phải có ít nhất 5% mới được nhận vào Quốc Hội để tránh có qúa nhiều đảng nhỏ.
- tránh trường hợp tuyên truyền cực đoan như đảng Quốc Xã với lý thuyết về chủng tộc, đảng Cộng Sản với độc tài chuyên chế; khuynh hướng cực hữu (Quốc Xã) và cực tả (Cộng Sản) đều phải đổi tên và các tài liệu phải chừng mực không cổ xúy cực đoan. Đôi khi đảng NPD (cực hữu) vào được Quốc Hội một vài tiểu bang thì lại bị hất ra, đảng Linke (Tả Phái) còn có ảnh hưởng song đang bị mất đi rất nhiều.
- trong Quốc Hội Liên Bang (Bundestag) liên đảng cầm quyền có 330 (CDU/CSU + FDP) ghế với thủ tướng Angela Merkel (trong tổng số 622 ghế), có 5 đảng đại diện:
Tả Phái : 76 (Linke)
Xanh :68 Green)
Xã Hội: 146 (SPD)
Tự Do: 93 (FDP: đảng trướng gốc Việt Philipp Roesler)
Hữu Phái: 237 (CDU/CSU)
- bầu cử không phải "được ăn cả thua về không" mà là theo sự tương đối để mọi ý kiến đều có đại diện (phải có số phiếu trên 5% mới được vào lập pháp)
Dân cư Đức Quốc tham gia vào mọi tiến trình rất hăng hái, thông thường trên 80% tham dự bầu cử, và vì theo chế độ đại nghị chế nên Quốc Hội phản ảnh ý kiến dân chúng rất sát, điển hình là đảng Cộng Sản sau khi thống nhất, mặc dù là đảng ở Đông Đức song không gây được ảnh hưởng trên bình diện quốc gia của một Đức Quốc thống nhất, đảng cực hữu thiên về Quốc Xã cũng không có ảnh hưởng gì nhiều.
Cho tới thập niên 90, dân cư Đức Quốc không cảm thấy thoải mái khi phất cờ hay kêu tên quốc gia "Deutscland" khi ủng hộ hội nhà trong các kỳ tranh giải thể thao, ngay cả thập niên 70, 25 năm sau chiến tranh, thỉnh thoảng lại có các chính trị gia có liên hệ với chính quyền quốc xã (hội viên đoàn thanh niên hay các tổ chức) như cựu thủ tướng Kurt Georg Kiesinger (thứ ba sau Konrad Adenauer và Ludwig Erhard) hay cựu phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng Walter Scheel. Nhưng các thế hệ sinh sau chiến tranh thiết nghĩ là họ không phải trách nhiệm việc làm của thế hệ trước và sau khi thống nhất vào năm 1990, những người Đức thấy thoải mái hơn và tự hào về đất nước của họ.
Thomas Jefferson: chính quyền chỉ vận hành được đúng đắn khi dân chúng tìm hiểu những vấn đề thời sự xã hội để có kiến thức rõ ràng.
Tây Đức có chính sách quân dịch, mọi thanh niên đều phải nhập ngũ và được huấn luyện quân sự căn bản, sau đó một số theo học trường sĩ quan và sau thời gian quân dịch trở nên sĩ quan trừ bị của quân đội quốc gia này. Một số đủ điều kiện để được phục vụ trong các dịch vụ xã hội như nhà thương, viện dưỡng lão, các dịch vụ y tế xã hội . Tất cả phục vụ mới đầu là 18 tháng sau đó giảm xuống một năm.
Quân Đội Đức (Budeswehr) được coi như lực lượng phòng vệ và được tổ chức và trang bị để phòng thủ Tây Đức khi có chiến tranh, chờ đợi đồng minh tăng cường và biên giới để phản công là Pháp, Bỉ, Hòa Lan . Trong suy nghĩ chiến lược như vậy có nghĩa là Tây Đức bị tàn phá hai lần, một lần lúc chống đỡ để mua thời gian cho quân đội Mỹ và khối NATO tăng cường và phối trí, lần khác là lúc phản công để chiếm lại. Kinh nghiệm trong thời gian có khủng hoảng tại Bá Linh (phong tỏa vào thập niên 40 và xây dựng bức tường vào thập niên 60); rồi cuộc nổi loạn tại Tiệp Khắc chống Liên Sô có tên "Mùa Xuân Prague" (tên của thủ đô) bị dẹp tan thật tàn bạo; nên dân chúng Tây Đức vào cuối thập niên 60 ngả theo chính sách "bán họ hàng xa mua láng giềng gần" và thay vì đợi Mỹ và khối NATO can thiệp, họ tiếp xúc và liên lạc trực tiếp với Liên Sô, đó là chính sách "Ostpolitik" với sự cầm quyền của đảng Xã hội (SPD) và thủ tướng Willy Brandt, ông này trước đó là thị trưởng Tây Bá Linh, ông được trao tặng giải Hòa Bình Nobel.
Đầu thập niên 80 thì Hữu Phái thắng thế và thủ tướng Helmut Kohl là người là thủ tướng của Tây Đức và sau đó là thủ tướng của Đức Quốc thống nhất. Hiện nay liên minh Hữu Phái (CDU/CSU) và Tự Do (FDP) cầm quyền với nữ thủ tướng Angela Merkel (CDU/CSU) và phó thủ tướng Philipp Roesler (FDP), ông này là người Đức Gốc Việt . Tên chính thức là Cộng Hòa Liên Bang Đức Quốc , thủ đô là Bá Linh, với dân số 82 triệu và là nền kinh tế hạng thứ 4 hay thứ 5 của thế giới (tùy theo cách tính).
Thể chế chính trị là đại nghị chế, liên bang, tổng thống có tính cách nghi lề và quyền cai trị trong tay thủ tướng, thông thường có liên minh để đủ đa số trong Quốc Hội đa đảng.
Hôm nay 30 tháng 1 năm 2013 kỷ niệm 80 năm ngày Adolf Hitler nắm chính quyền; nữ thủ tướng Đức Quốc, bà Angela Merkel yêu cầu mọi công dân hãy giữ vững lập trường tranh đấu cho lẽ phải và không nhượng bộ dễ dàng để tránh cho lịch sử khỏi lập lại như khi đảng Quốc Xã nắm chính quyền.
Phát biểu tại thủ đô Bá Linh khi khai mạc cuộc triển lãm về đảng Quốc Xã lúc lên nắm chính quyền và các hậu qủa, bà nhắc nhở là giới trí thức và sinh viên đã tham gia ủng hộ đảng Quốc Xã vào việc đốt sách vở bị coi là "đồi trụy", đảng Quốc Xã đã nắm được chính quyền vì giới trí thức đã hoạt động thân thiết với họ và dân chúng Đức Quốc đã chấp nhận họ mà không hề có những sự hoài nghi hay câu hỏi cặn kẽ đặt ra về lập trường và chính nghĩa của đảng này.
Trong cuộc bầu cử vào năm 1932, đảng Quốc Xã chỉ có một phần ba số phiếu của cử tri tín nhiệm họ, nhưng chủ tịch đảng, Adolf Hitler đã thuyết phuc vị tổng thống gìa nua đang bị bệnh tật hành hạ, Paul von Hindenburg, bổ nhiệm làm thủ tướng.
Ngay khi có chức vụ thủ tướng, Adolf Hitler tập trung và củng cố quyền hành vào tay mình, chỉ một tháng sau đó, lợi dụng việc hỏa hoạn xảy ra tại Quốc Hội, Hitler ban hành tình trạng khẩn cấp, hạn chế tự do, đàn áp đối lập. Mùa hè năm 1933, tất cả các đảng phái bị cấm đoán, chỉ có đảng Quốc Xã được phép hoạt động. Hitler đặt cho mình danh hiệu "nhà lãnh đạo quốc gia" thay vì thủ tướng như thông lệ trước đây.
Sự kiện là Hitler chỉ cần 6 tháng để tiêu diệt nền dân chủ tại Đức Quốc là một điều đáng quan tâm, lo ngại và là một điều báo động trong xã hội khi người dân thờ ơ dửng dưng với tình hình và các diễn tiến chính trị.
Nhân quyền không tự nhiên mà có, tự do không phải tự động mà đến, nền dân chủ cần được vun sới, chăm sóc, tranh đấu mới tồn tại được. Một xã hội chỉ có được tự do, dân chủ, nhân quyền khi mọi người quan tâm và kính trọng nhau; tương kính, trách nhiệm với mình và với xã hội chung quanh, can đảm và cởi mở trong việc bầy tỏ ý tưởng và chấp nhận thảo luận những ý kiến khác nhau.
Một người Đức đạo Do Thái sống sót vì được các công dân khác che dấu cho ẩn nấp trong thời kỳ chiến tranh nói trước Quốc Hội:
" tôi nhận xét là đa số dân cư coi như không có chúng tôi, mặc dù rõ ràng là chúng tôi phải đeo trước ngực ngôi sao to tướng sáu cánh mầu vàng, họ ngó lơ đi. Sau chiến tranh hầu như mọi người quên lãng tội ác diệt chủng, ngay cả thủ tướng đầu tiên Konrad Adenauer còn cho rằng đa số người Đức chống đối chính sách diệt chủng trong chế độ của đảng Quốc Xã và nhiều người đã trợ giúp các đồng hương theo đạo Do Thái trốn tránh hay đào thoát ra nước khác. Thật là qúy hóa nếu điều đó là sự thật . Thật ra dân chúng Đức Quốc đã lãnh đạm và dửng dưng với số phận người Đức theo đạo Do Thái."
Qua kinh nghiệm với Hitler, Đức Quốc có nhiều biện pháp:
- tránh trường hợp qúa nhiều đảng phái gây chia rẽ như năm 1933, lúc đảng Quốc Xã tuy chỉ có 34% số ghế song là đảng mạnh nhất đã lợi dụng sự chia rẽ của các đảng khác mà đạt được mọi điều luật một cách hợp pháp dù các điều luật này có tác dụng xây dựng độc tài, bây giờ phải có ít nhất 5% mới được nhận vào Quốc Hội để tránh có qúa nhiều đảng nhỏ.
- tránh trường hợp tuyên truyền cực đoan như đảng Quốc Xã với lý thuyết về chủng tộc, đảng Cộng Sản với độc tài chuyên chế; khuynh hướng cực hữu (Quốc Xã) và cực tả (Cộng Sản) đều phải đổi tên và các tài liệu phải chừng mực không cổ xúy cực đoan. Đôi khi đảng NPD (cực hữu) vào được Quốc Hội một vài tiểu bang thì lại bị hất ra, đảng Linke (Tả Phái) còn có ảnh hưởng song đang bị mất đi rất nhiều.
- trong Quốc Hội Liên Bang (Bundestag) liên đảng cầm quyền có 330 (CDU/CSU + FDP) ghế với thủ tướng Angela Merkel (trong tổng số 622 ghế), có 5 đảng đại diện:
Tả Phái : 76 (Linke)
Xanh :68 Green)
Xã Hội: 146 (SPD)
Tự Do: 93 (FDP: đảng trướng gốc Việt Philipp Roesler)
Hữu Phái: 237 (CDU/CSU)
- bầu cử không phải "được ăn cả thua về không" mà là theo sự tương đối để mọi ý kiến đều có đại diện (phải có số phiếu trên 5% mới được vào lập pháp)
Dân cư Đức Quốc tham gia vào mọi tiến trình rất hăng hái, thông thường trên 80% tham dự bầu cử, và vì theo chế độ đại nghị chế nên Quốc Hội phản ảnh ý kiến dân chúng rất sát, điển hình là đảng Cộng Sản sau khi thống nhất, mặc dù là đảng ở Đông Đức song không gây được ảnh hưởng trên bình diện quốc gia của một Đức Quốc thống nhất, đảng cực hữu thiên về Quốc Xã cũng không có ảnh hưởng gì nhiều.
Cho tới thập niên 90, dân cư Đức Quốc không cảm thấy thoải mái khi phất cờ hay kêu tên quốc gia "Deutscland" khi ủng hộ hội nhà trong các kỳ tranh giải thể thao, ngay cả thập niên 70, 25 năm sau chiến tranh, thỉnh thoảng lại có các chính trị gia có liên hệ với chính quyền quốc xã (hội viên đoàn thanh niên hay các tổ chức) như cựu thủ tướng Kurt Georg Kiesinger (thứ ba sau Konrad Adenauer và Ludwig Erhard) hay cựu phó thủ tướng kiêm ngoại trưởng Walter Scheel. Nhưng các thế hệ sinh sau chiến tranh thiết nghĩ là họ không phải trách nhiệm việc làm của thế hệ trước và sau khi thống nhất vào năm 1990, những người Đức thấy thoải mái hơn và tự hào về đất nước của họ.
Thomas Jefferson: chính quyền chỉ vận hành được đúng đắn khi dân chúng tìm hiểu những vấn đề thời sự xã hội để có kiến thức rõ ràng.
Gửi ý kiến của bạn
