Hôm nay,  

Nghĩ Về Cho Và Nhận Trong Mùa Giáng Sinh

12/6/201200:00:00(View: 19634)
Trong đời sống hằng ngày, cho để nhận là một chuyện rất bình thường trong mọi sự trao đổi lẫn nhau. Tôi trả tiền, tôi nhận món hàng.

Vậy, cho để nhận là một quy luật tự nhiên hay còn là một nguyên tắc đạo đức?

Và là một hành động tự nguyện, bất vụ lợi, xuất phát từ lòng thương người?

Một nguyên tắc tư bản: cho để nhận

"Anh hay chị hãy cho tôi những gì tôi cần và anh hay chị sẽ nhận được những gì anh hay chị cần". Đó là nguyên tắc cho để nhận (give-and-take hay donnant-donnant) của xã hội tư bản.

Cho cũng có nghĩa là bán cho. Vô tiệm ăn mình thường gọi: "cho tôi một ly cà phê sữa đá".

Và tôi đưa cho anh 3$, tôi nhận một ly cà phê sửa đá: tiền trao cháo múc!

Nghĩ rộng ra, nguyên tắc trên cũng có thể đem áp dụng vào cho cá nhân mỗi người.

Người mẹ cho con bú để nó sống và dạy dỗ con khi nó lớn khôn, đó là món quà của tình mẫu tử, bên cho bên nhận… Và hạnh phúc của con cũng chính là hạnh phúc của mẹ, bên cho bên nhận (cycle du don).

Trong mối tương quan thực tế giữa con người với nhau, tiền bạc là biểu tượng để mọi người có thể trao đổi hàng hoá và dịch vụ lẫn nhau.
cho_nhan_nguyen_thuong_chanh
Gia đình thuyền nhân Nguyễn Thượng Chánh-Thái Lan 3/1980.
Cho hay đổi chác và tặng

Cho để nhận, là nguyên tắc của mọi sự đổi chác.

Trong xã hội ngày nay, muốn sống với người khác thì cần phải có sự đổi chác qua lại.

Đôi khi cho cũng có thể là một hành động bất vụ lợi phát sinh từ lòng bác ái thương người.

Tặng, đúng nghĩa ra là cho mà không đòi hỏi phải có sự đền đáp hay trả ơn gí cả.

Cho để nhận, một nguyên tắc trong mối giao tiếp xã-hội

Phong tục Việt Nam có câu "bánh ích đi bánh quy lại" nghĩa là có qua có lại, bữa nay tôi cho anh chị thì mai anh hay chị cho tôi lại, vậy mới toại lòng đôi bên...

Đó là phép xử thế lịch sự trong xã hội hiện đại để mọi người đều được vui vẻ với nhau!

Cho tiền bạc hay của cải vật chất, cho công sức hay sự ân cần săn sóc cũng có thể với dụng ý lợi dụng để tạo cảm tình hay để củng cố chức vụ địa vị hay việc làm lâu dài hoặc để tìm ân huệ sau nầy, vân vân và vân vân.

Có khi cho ít mà lại nhận được nhiều.

Người đời thường ví von là "thả con tép bắt con tôm"!

Có người cho hay còn gọi là bố thí, có chủ tâm mong cầu được phước báo cho người thân hoặc cho chính bản thân mình để khi chết được vãng sanh về cõi Tây Phương Cực Lạc...
cho_nhan_noel_nt_chanh
Giáng Sinh đầu tiên trên miền đất tự do-Montague/PEI/Canada/Dec 1980.
Nhưng cho mà không mong cầu gì cả, có thể bị người ta lợi dụng chăng?

Và con người rất là phức tạp, cho một món quà không mấy đáng giá đôi khi còn có thể bị hiểu lầm nầy nọ, vân vân.

Có người làm ăn lươn lẹo, chôm chỉa nhiều quá, cho bớt đi để được nhẹ tội với lương tâm và cũng để chứng tỏ mình là người hào phóng (?).

Có người cho hầu để được giảm thuế cuối năm...

Có người cho để lấy tiếng...

Có người cho vì bị ép buộc hay sợ người ta trù ẻo làm khó dễ hoặc sợ người ta trách mình keo kiệt, vân vân.

Tuy nhiên, cũng có người cho thực sự chỉ vì lòng vị tha bác ái và thương người nghèo khó, khốn khổ... Họ không mong đợi sự đền đáp, nhưng chắc chắn là họ nhận được niềm vui trong tinh thần rất nhiều.

Theo nhà nhân chủng học Marcel Mauss, chúng ta bắt buộc phải trả lễ lại mỗi khi chúng ta nhận được một món quà hay một sự giúp đỡ từ một người nào đó.

Nghiên cứu về phong tục tập quán của các bộ lạc thiểu số bán khai ở quần đảo Nam Dương và Tân Tây Lan, qua tản văn Essai sur le don (1923), giáo sư Marcel Mass cho biết tập tục Potlatch (tập tục hệ thống quà biếu) được xem là vô cùng quan trọng trong sinh hoạt hằng ngày hay trong những dịp lễ hội giữa các bộ lạc với nhau.

Mỗi khi một cá nhân hay một bộ lạc nhận được quà biếu thì họ bắt buộc phải trả lễ lại bằng một món quà khác có giá trị tương đương hay cao hơn món quà mà họ đã nhận được.

Món quà trả lễ có thể được biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau như: dụng cụ nhà bếp, bàn ghế, tiệc tùng ăn nhậu, nhảy múa, thậm chí có thể là phụ nữ và trẻ em, v.v...

Potlatch biểu tượng của sự hài hòa trong xã hội, cũng như quyền quy và sức mạnh của bộ lạc.

Người cho quyết định giá trị món quà mà họ đem biếu.

Phải chăng potlatch cũng là một nguyên tắc và là một nền tảng trong xã hội ngày nay của chúng ta?

Cũng như người ta chào mình, vì phép lịch sự bắt buộc mình phải chào lại họ dù không quen biết!

Theo cách suy nghĩ của nhiều người thì của biếu là của lo, của cho là của nợ!

Đó là potlatch!

Hôm nay người ta đi đám cưới con mình, sang năm thì mình có bổn phận phải đi dự đám cưới của con họ để trả lễ lại!

Các tôn giáo nghĩ gì?

*/ Theo Thiên Chúa Giáo

Đức Chúa Trời là đấng toàn năng, tạo ra mọi sự vật trên trời và dưới thế.

Chúa cho chúng ta sự sống đời đời.

Từ thiện được xây dựng từ lòng thương yêu bất vụ lợi không màng đến sự báo đáp hay nhận lại bất cứ điều gì cả. Cho xuất phát từ lòng thương yêu không giới hạn.

Kinh Thánh có nói "Cho sẽ mang đến cho ta nhiều hạnh phúc hơn nhận"

Act.20.35 Luc 14.12-14. " Il y a plus de bonheur à donner qu'à recevoir."

Công Giáo khuyên bảo tín đồ phải có trách nhiệm giúp đỡ người khốn khổ, kém may mắn.

"Giáo hội đã nhiều lần dạy bảo con cái mình rằng: giúp đỡ người nghèo và người kém may mắn là một trách nhiệm đặc biệt của người công giáo bởi vì họ là chi thể của Thân Thể Chúa Kitô. "Vì chính trong Thân Thể này chúng ta biết tình yêu của Thiên Chúa" như tông đồ Gioan cho chúng ta biết: đó là Đức Ki-tô đã thí mạng vì chúng ta. Như vậy, cả chúng ta nữa, chúng ta cũng phải thí mạng vì anh em. Nếu ai có của cải thế gian và thấy anh em mình lâm cảnh túng thiếu, mà chẳng động lòng thương, thì làm sao tình yêu Thiên Chúa ở lại trong người ấy được"(1 Jn 3: 16-17 cf. Mater et Magistra, # 159)" (ngưng trích-Br. Huynhquảng.Công Giáo Việt Nam).

Nghiên cứu tâm lý xã hội học gần đây cũng chứng minh lời nói trên của Kinh Thánh thì cho mang đến nhiều hạnh phúc hơn là nhận.

Người cho tiền của hay giúp đỡ người khác, thường cảm thấy mình được sung sướng và hạnh phúc hơn những người nhận tiền của hay nhận sự giúp đỡ.

Tuy vậy cũng có người còn nghi ngờ điều trên...Theo họ, sự khác biệt giữa người hảo tâm và người không có lòng hảo tâm được xuất phát từ lòng tin và thái độ của họ.

Có bốn động lực rõ rệt đã ảnh hưởng và nung đúc đến lòng hảo tâm của con người:

- đức tin vào tôn giáo;

- lòng bi quan không tin chánh phủ về mặt kinh tế;

- gia đình vững mạnh;

- đầu óc kinh doanh cá nhân.

"The difference between givers and nongivers is found in their beliefs and behaviors. Four distinct forces emerge from the evidence that appear primarily responsible for making people charitable. These forces are religion, skepticism about the government in economic life, strong families, and personal entrepreneuris" (Arthur C.Brooks,Professor of public administration at Syracuse University's Maxwell School of Citizenship and Public Affairs)

*Theo Phật Giáo

Cho hay còn gọi là bố thí, là một hạnh trong Phật Giáo.

Bố thí là hạnh đầu tiên trong sáu hạnh của Bồ Tát.

Sau đây tác giả xin tóm lược các điểm chánh trong bài Bố thí có mấy loại (Kinh Điển Phật Pháp) và Bố Thí Ba La Mật (Thích Trí Siêu).

Có 3 loại bố thí:

1-tài thí: bố thí tiền

2-pháp thí: bố thí pháp

3-vô úy thí: bố thí sự không sợ hãi

Ba loại bố thí vừa nêu trên được gọi chung là vật thí.

Khi nói đến bố thí, thì chúng ta phải nhận ra ba yếu tố tạo ra nó: người cho (năng thí), món đồ (vật thí) và người nhận (sở thí).

Ba yếu tố nầy rất quan trọng.

Nếu thiếu một trong ba yếu tố kể trên thì sẽ không có sự bố thí.

Có người cầm trong tay một món đồ muốn cho mà không có ai nhận thì không có sự bố thí.

Có món đồ mà không có người cho và người nhận thì cũng không có sự bố thí.

Có người sẵn sàng nhận đồ mà không có ai cho thì cũng không có sự bố thí.

Một sự bố thí được xem là trong sạch và đem lại phước báo vô lượng vô biên cần phải có ba yếu tố sau đây:

- người bố thí phải có tâm trong sạch;

- vật được thí phải chân chính;

- và người nhận phải được kính trọng tối đa.

Xin tri ân vòng tay nhân ái của thế giới tự do: cho-và-nhận.

Người gõ xin mượn lời suy tư của nhà văn Phạm Tín An Ninh (định cư tại Na Uy) đã nói lên lòng biết ơn sâu xa của người thuyền nhân Việt Nam đối với thế giới tự do:"Họ là những kẻ xa lạ, không cùng màu da, màu tóc, không cùng ngôn ngữ, mà lòng thông cảm yêu thương họ đã dành cho chúng tôi lớn lao biết đến dường nào. Trong lúc những "người anh em" cùng một nhà thì lại hành hạ đuổi xô chúng tôi đến bước đường cùng để phải đành lòng bỏ nước mà đi" (ngưng trích-Cô con gái quá giang đêm mồng một Tết-Phạm Tín An Ninh).

http://www.quehuongngaymai.com/forums/showthread.php?t=160821

Nhà thờ Công Giáo St Mary's Parish & Nhà thờ Tin Lành Hillcrest United Church/PEI/Canada bảo trợ gia đình tác giả năm đầu tiên khi đặt chân đến Canada.

Và hình ảnh trên là hình ảnh kỷ niệm được ghi lại đêm Giáng Sinh đầu tiên của gia đình tác giả trên miền đất lạnh tình nồng nầy dưới sự tham dự của những người…không cùng màu da không cùng ngôn ngữ.

+ Vượt thoát
http://quanvan.net/index.php?view=story&subjectid=27804#.ULqOJoOCl48

+ Bước chân Việt Nam
http://quanvan.net/index.php?view=story&subjectid=27804&chapter=2#.ULqOroOCl48

Gia đình tác giả theo đạo Phật nên từ trước tới giờ chưa bao giờ đi nhà thờ hay tổ chức lễ Giáng Sinh tại nhà…Trước 75, đêm Giáng Sinh thì chỉ biết đi vòng vòng khu nhà thờ Đức Bà Sài Gòn để xem thiên hạ đón mừng lễ Noel mà thôi.

Và đã 32 mùa Giáng Sinh trôi qua rồi!

Canada đã thật sự mở rộng vòng tay nhân ái đón nhận và giúp đỡ tất cả mọi người dân tị nạn và những di dân khốn khổ, vân vân để họ có thể làm lại cuộc đời trong tự do, bình đẳng và nhứt là được quyền sống thật sự như một con người.

Cũng như tất cả các bậc cha mẹ di dân thuộc thế hệ thứ nhứt, người gõ rất sung sướng và rất tự hào là đầu cầu vững chắc cho những thế hệ con cháu nối tiếp tiến lên.

Và nay, thế hệ thứ ba cũng đang bắt đầu chập chững tiếp nối thế hệ ông, cha trong niềm lạc quan và hy vọng tràn đầy.

Mong rằng chúng sẽ không bao giờ quên ơn Canada, quê hương thứ hai đã cưu mang, tận tình giúp đỡ cũng như đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho chúng sống, ăn học và phát triển tài năng để trở thành những công dân hữu dụng trong một đất nước thật sự bình đẳng, tự do và dân chủ.

Đó cũng là: cho-và-nhận!

Và sau cùng hy vọng rằng con cháu mình cũng sẽ vẫn không bao giờ quên cội nguồn của chúng là người Việt Nam!

Chanh Nguyen Thuong se fait communicateur auprès de la communauté vietnamienne
Par Rhonda Wilson, Affaires publiques, ACIA
http://www.advite.com/ChanhNguyen.htm

Kết luận

Cho để làm gì?

Quả thật đây là một vấn đề rất phức tạp và khó giải nghĩa cho thỏa đáng được.

Tùy theo nguời, tùy theo hoàn cảnh, tùy theo sự hiểu biết và đức tin tôn giáo mà có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau...

Tác giả xin mượn lời của thầy Thích Trí Siêu để nói lên sự phức tạp của ngôn-ngữ Việt Nam:

"…Tiếng Việt của ta rắc rối lắm, không phải dễ dàng đâu! Nếu không chú ý cẩn thận một chút là ta có thể gây phiền phức cho chính mình và cả người khác nữa.

Như ta đã thấy Bố thí gồm có nhiều nghĩa: cho, tặng, biếu, cúng dường, bố thí... ta tạm gọi tất cả những cái đó là Bố thí…" (ngưng trích-Thích Trí Siêu).

Tham khảo:

- Thích Trí Siêu. Bố Thí Ba La Mật
http://www.thuvienhoasen.org/D_1-2_2-75_4-4410_5-50_6-1_17-87_14-1_15-1/

- Kinh Điển Phật Pháp. Bố thí có mấy loại
http://phatphap.wordpress.com/2007/10/22/b%E1%BB%91-thi-co-m%E1%BA%A5y-lo%E1%BA%A1i/

- Marcel Mauss (1923-1924). Essai sur le don. Forme et raison de l'échange dans les sociétés archạques
http://www.congoforum.be/upldocs/essai_sur_le_don.pdf

- James Randerson. The path to happiness:it is better to give than receive
http://www.guardian.co.uk/science/2008/mar/21/medicalresearch.usa

- Thomas Fitzpatrick. It is better to give than to receice-No, really
http://www.vision.org/visionmedia/article.aspx?id=4400

- Br Huynh Quảng, Công Giáo Việt Nam. Nạn nghèo đói và lòng từ thiện.
http://www.conggiaovietnam.net/index.php?m=module2&v=detailarticle&id=19&ia=5768

Montreal, Giáng Sinh 2012

Send comment
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu.Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Your Name
Your email address
)
Hội nghị Trung ương 10/khóa đảng XIII kết thúc sau 3 ngày họp (18-20/09/2024) tại Hà Nội nhưng không có đột phá nào, mọi chuyện vẫn “tròn như hòn bi” dù đây là hành động đầu tiên của tân Tổng Bí thư Tô Lâm...
Việc nhà hoạt động dân chủ Trần Huỳnh Duy Thức được nhà cầm quyền Việt Nam trả tự do trước thời hạn có lẽ là một trong những vấn đề đã được nội các chính quyền Biden-Harris quan tâm và vận động từ năm 2021.
Đối với triết gia Immanuel Kant, lời nói dối là “cái ác bẩm sinh sâu xa trong bản chất con người” và cần phải tránh xa ngay cả khi đó là vấn đề sống còn1. Trong tác phẩm “Deciphering Lies”, Bettina Stangneth, 2017, viết rằng: “Trong số những lý do khiến người ta nói dối vì điều đó có thể giúp họ che giấu bản thân, ẩn náu và tránh xa những người xâm phạm vùng an toàn của họ.” Stangneth cho biết thêm, “cũng không khôn ngoan khi thả trẻ em ra thế giới mà không biết rằng người khác có thể nói dối chúng.” The Wasghington Post, ban kiểm tra sự thật, cho biết: Trong bốn năm làm tổng thống thứ 45, từ 2017-2021, đến cuối nhiệm kỳ, Trump đã tích lũy 30.573 lời nói dối trong suốt nhiệm kỳ tổng thống - trung bình khoảng 21 lời tuyên bố sai lầm mỗi ngày. Từ khi thua cuộc tái ứng cử vào tay tổng thống Joe Biden cho đến giờ này, tranh cử với bà Harris, ông Trump càng gia tăng khẩu phần nói dối, phong phú đến mức độ không thể đếm cho chính xác.
Câu chuyện hoang tưởng “di dân ăn thịt chó, mèo” của Donald Trump và JD Vance gây ra nỗi sợ hãi, tạo ra nhiều kích động tiêu cực, vì nó được nói ra trước 81 triệu dân Mỹ, từ một cựu tổng thống. Những lời vô căn cứ tràn đầy định kiến và thù hận đó như một bệ phóng cho con tàu “Kỳ Thị” bay vút vào không gian của thế kỷ 21, thả ra những làn khói độc. Nó như một căn bệnh trầm kha tiềm ẩn lâu ngày, nay đúng thời đúng khắc nên phát tán và lan xa. Nói như thế có nghĩa, con tàu “Kỳ Thị” này, căn bệnh này, vốn đã có từ rất lâu đời. Nó âm ỉ, tích tụ, dồn nén theo thời gian, chực chờ đến ngày bùng nổ. Một tuần qua, người Haiti, là nạn nhân của cơn bùng phát này. Gần nửa thế kỷ trước, và cho đến tận nay, là cộng đồng người gốc Việt.
Sự trỗi dậy của những nhóm cực hữu đang làm sống lại làn sóng kỳ thị chủng tộc, một căn bệnh trầm kha chưa bao giờ thực sự chấm dứt ở Hoa Kỳ. Để thực hiện những chương trình nghị sự của mình, những người theo chủ nghĩa thượng tôn da trắng đã thực hiện nhiều chiến lược, chiến thuật khác nhau. Trong những năm gần đây, nhiều nhà hoạt động đã cảnh báo các nhóm cực hữu đang cố sử dụng nền tảng giáo dục làm công cụ để bảo vệ chủ nghĩa phân biệt chủng tộc. Một bài viết trên trang mạng lithub.com của tác giả Jason Stanley đã phân tích sâu sắc về đề tài này.
Nhìn ở bề ngoài thì ông Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Do Thái, đang làm cái việc của Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa (VNCH) Nguyễn Văn Thiệu từng làm với cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ 1968. Năm đó ông Thiệu bị cáo buộc là hành động để đảng Dân Chủ thua đảng Cộng Hòa còn bây giờ thì, xem ra, ông Netanyahu lại đang tháu cáy với nước cờ tương tự tuy nhiên bản chất hai vấn đề hoàn toàn khác nhau.
Khi còn tại chức, không ít lần, T.T Nguyễn Xuân Phúc đã khiến cho dân tình hoang mang hay bối rối khi nghe những câu chữ rất lạ kỳ: “Quảng Ninh là đầu tàu kinh tế của cả nước’, ‘Vĩnh Phúc sẽ vươn lên trở thành đầu tàu kinh tế của cả nước’, ‘Long An phải trở thành đầu tàu kinh tế của cả nước’, ‘Hải Phòng là đầu tàu quan trọng của cả nước’, ‘Bình Dương phải là đầu tàu phát triển kinh tế mạnh nhất của cả nước …”
Nhưng 64 năm sau (1960-2024), đảng đã thoái hóa, biến chất. Đảng viên thì tham nhũng, suy thoái đạo đức, lối sống tự diễn biến và tự chuyển hóa, bài bác Chủ nghĩa Mác-Lênin và cả “tư tưởng Hồ Chí Minh” nữa...
Một tuần sau, sau khi dư luận nổi sóng về phát biểu của thiếu niên Chu Ngọc Quang Vinh (“tôi coi đảng như một thế lực xấu chỉ biết lừa gạt dân”) tạm lắng – hôm 7 tháng 9 vừa qua – nhà văn Phạm Đình Trọng kết luận: “Sự việc cho thấy người dân, nhất là thế hệ trẻ đã có nhận thức sâu sắc về pháp luật, có ý thức về sự có mặt của cá nhân trong cuộc đời, trong xã hội”.
Nội dung phát biểu của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm ngày 27/08/2024 về đường lối khóa đảng XIV cho thấy ông không dám đi ra khỏi quỹ đạo một người Cộng sản bảo thủ để được tồn tại...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.