...một số lớn đến đất Mỹ vứt hết giấy tờ, do đó có muốn trục xuất cũng không biết trục xuất về đâu...
Sau cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, hầu hết các nhà phân tích đều đi đến kết luận tương tự: khối mấy ông da trắng đã càng ngày càng trở thành thiểu số trong khối cử tri Mỹ. Đó là tin không mấy vui cho mấy ông Cộng Hoà, vì đó chính là thành phần cử tri cột trụ của đảng Cộng Hoà. Theo cái đà này thì đảng Cộng Hoà sẽ thảm bại trong các cuộc bầu cử chính trị của nhiều thế hệ tới.
Trên căn bản, tính trong khối người đi bầu -chứ không phải theo dân số tổng quát- thì:
- dân da đen chiếm khoảng 13% số cử tri đi bầu và bầu cho TT Obama tới mức 93%; tỷ lệ cử tri da đen đi bầu lên tới gần 20% tại nhiều tiểu bang “xôi đậu” như Virginia và Ohio và từ đó đã mang lại chiến thắng cho TT Obama. Tại một số hạt tại Pennsylvania, tỷ lệ da đen bầu cho TT Obama đã lên đến 98%-99%.
- dân gốc La-Tinh chiếm khoảng 10% và bầu cho TT Obama tới gần 75%;
- dân gốc Á Châu chiếm khoảng 5% và bầu cho TT Obama tới 75%;
- dân da trắng chiếm 72% khối cử tri đi bầu, và TT Obama thu được gần 45% phiếu.
Trong khối da trắng, 60% là các bà, trong đó hơn một nửa, 55%, bầu cho TT Obama. Các ông chỉ có 40% đi bầu (ít nhất trong các khối cử tri), đại đa số bầu cho TĐ Romney.
Đây là những con số thống kê về cuộc bầu cử năm nay. Và dĩ nhiên, ta thấy ngay TĐ Romney của đảng Cộng Hoà không có bao nhiêu hy vọng đắc cử. TĐ Romney muốn thắng, thì phải huy động ít nhất 60% các ông da trắng đi bầu. Nhưng ông đã chỉ đạt được có 40%, do đó đã thất bại. TT Obama so với năm 2008 đã mất 6 triệu phiếu (không phải 9 triệu như kết quả sơ khởi cho biết), nhưng ông Romney vẫn thua. TT Bush là người đã thành công trong chiến lược huy động các ông da trắng đi bầu, và đã đắc cử hai lần.
Trên đây là những phân tích có tính thống kê tính theo màu da cử tri.
Theo các chuyên gia cấp tiến, yếu tố quan trọng đằng sau những con số đó là những thay đổi trong nhân sinh quan, trong văn hoá của dân Mỹ. Có thể nói dân Mỹ càng ngày càng có những tư tưởng cởi mở, mà nhiều người cấp tiến gọi là “tiến bộ” trong khi nhiều người bảo thủ gọi là “hủ hóa” hay “suy đồi”.
Điển hình là chuyện đồng tính. Vài chục năm trước, đồng tính bị coi như là một thứ bệnh xấu xa, phải dấu kín. Bây giờ, đồng tính đã thành chuyện bình thường, chẳng ai thắc mắc. Đi xa hơn nữa, bây giờ vài tiểu bang đã có luật cho phép đồng tính làm đám cưới, sống với nhau như vợ chồng, với đầy đủ quyền lợi an sinh xã hội như vợ chồng thật, kể cả việc nhận con nuôi. Ngay cả trong quân đội, chuyện đồng tính đã được công khai chấp nhận, tuy chưa ai biết như vậy sẽ ảnh hưởng như thế nào trên tinh thần chiến đấu của các quân nhân.
Chuyện phá thai trước đây là chuyện tranh cãi trước hết tòa này đến toà khác. Bây giờ, luật cho phép phá thai đã tồn tại cả nửa thế kỷ.
Chuyện điển hình nữa là vấn đề tôn giáo. Trước đây, đi theo một tôn giáo nào đó là chuyện hầu như bắt buộc nếu muốn xã hội tôn trọng, bây giờ, theo một đạo nào đó, dù là thiên chúa giáo, hồi giáo, phật giáo hay mormon, đều bị coi là hủ lậu, là chuyện của “các cụ”.
Trên phương diện chính trị - xã hội, tư tưởng “hiện đại” là Nhà Nước có trách nhiệm lớn hơn, phải lo cho dân thiếu may mắn nhiều hơn, chứ không thể thả lỏng cho cá lớn nuốt cá bé.
Rồi đến vấn đề di dân bất hợp pháp. Hiện giờ, có ít nhất là 12 triệu người đến Mỹ ở lậu. Đảng Dân Chủ thấy cần phải ân xá họ trong khi Cộng Hòa vẫn không chấp nhận.
Còn nhiều tư tưởng gọi là “tiến bộ” nữa như các chuyện hâm nóng địa cầu, sử dụng năng lượng sạch, giải giới quân sự, phá bỏ vũ khí hạt nhân, …
Tất cả những thay đổi về tư tưởng trên đều mang nước Mỹ đi về hướng cấp tiến, là hướng của đảng Dân Chủ, có nghĩa là đảng Dân Chủ có vẻ là đảng của tương lai tiến bộ, trong khi đảng Cộng Hòa là đảng “phản động”, lội ngược dòng nước. Dân Chủ là đảng của đa số phụ nữ, dân thiểu số, lao động, trí thức, giới trẻ, dân thành thị, … Một liên minh chính trị ngày một lớn mạnh.
Nghĩ ngược lại chỉ là quan điểm của những ông da trắng, dân nhà nông hay nôm na ra là dân Mỹ ruộng, thanh niên không có bằng cao học, giới cao niên, giới có niềm tin tôn giáo. Một liên minh chính trị ngày một nhỏ và yếu đi.
Câu hỏi đặt ra là như vậy tại sao đảng Cộng Hoà không chịu “theo đà tiến hoá của văn minh nhân loại” mà lại cứ khư khư lội ngược dòng để phải thua dài dài? Tại sao đảng Cộng Hoà và khối bảo thủ không cải tiến, chấp nhận hướng đi của lịch sử, chấp nhận quan điểm cấp tiến?
Đặt câu hỏi này quả là lạ lùng vì người ta quên một điểm: nếu khối bảo thủ từ bỏ quan điểm bảo thủ để ôm lấy quan điểm cấp tiến thì đảng Cộng Hòa còn lý do gì để tồn tại? Thế thì nước Mỹ này theo mô thức XHCN với một đảng Dân Chủ duy nhất có phải tiện việc sổ sách hơn không? Đa đảng đa nguyên làm chi cho mệt?
Thật ra, các tiền đề bàn luận ở trên đều dựa trên lý luận của đảng Dân Chủ và phe cấp tiến, do đó, không phải “chân lý” tuyệt đối, trái lại, chỉ phản ánh một sự thành công của đảng Dân Chủ trong việc phổ biến quan điểm của họ, cho dù có nhiều lúc phải bóp méo vài sự thật. Kẻ viết này không tin là tư tưởng bảo thủ đã đến hồi phải phế thải, và khuynh hướng cấp tiến sẽ là lựa chọn duy nhất cho nhân loại.
- Chuyện đồng tính đã không còn là vấn đề gây tranh cãi ngay cả trong đảng Cộng Hòa vì ngay trong đảng này đã có những nhóm gọi là Cộng Hòa Đồng Tính (Gay Republicans). Vấn đề khối bảo thủ đặt ra là hôn nhân đồng tính. Hôn nhân là một định chế gần như có tính linh thiêng giữa một người đàn ông và một người đàn bà, với tất cả những ý nghĩa và hậu quả trên các phương diện tôn giáo, tinh thần, kinh tế, y tế, và quan trọng nhất là ảnh hưởng trên sự giáo dục của con cái. Nhiều tiểu bang đã chấp nhận những người đồng tính sống chung với nhau, cùng hưởng những quyền lợi an sinh như mọi cặp vợ chồng như bảo hiểm y tế, thừa hưởng tài sản, … Nhưng chính thức làm hôn thú lấy nhau là điều khối bảo thủ vẫn chưa chấp nhận được. Đây là vấn đề nhân sinh quan cơ bản, không có nghĩa là bên này tốt bên kia xấu. Hiện nay trong 50 tiểu bang, chỉ có một nhúm đếm chưa hết một bàn tay là chấp nhận hôn nhân đồng tính. Do đó, không thể nói đó là khuynh hướng của đa số và Cộng Hòa đang lội ngược dòng. Dù sao, khối dân đồng tính chỉ gồm khoảng 2%-3% dân Mỹ, không phải là khối cử tri có tiếng nói quyết định. - Về chuyện phá thai, dĩ nhiên vẫn có nhiều người không chấp nhận vì lý do nhân đạo cũng như tôn giáo. Nhưng không ai nghĩ thực tế đảng Cộng Hòa có thể thu hồi luật phá thai. Đảng Dân Chủ tố đảng Cộng Hòa sẽ cấm phá thai chỉ là hù dọa vớ vẩn. Vấn đề tranh cãi bây giờ là ai phải trả tiền? Nhà Nước lấy tiền thuế của tất cả mọi người, kể cả những người không chấp nhận phá thai, để trả tiền cho các cô ham vui, mua thuốc ngừa thai miễn phí, hay phá thai thả giàn? Hay là ai làm người nấy chịu? Quan điểm của khối bảo thủ là có hai lối sống: tự chế và buông thả, và không thể bắt những người sống tự chế đóng thuế trợ cấp lối sống buông thả của người khác.
- Nói phụ nữ đang ủng hộ mạnh khuynh hướng cấp tiến là không đúng sự thật. Khối cử tri phụ nữ thật ra chia làm hai. Nhóm phụ nữ trẻ hoặc không có chồng thì dĩ nhiên đại đa số ủng hộ lối sống cởi mở, theo cấp tiến. Nhưng nhóm phụ nữ đứng tuổi hơn, có gia đình, lo cho tương lai của con và công ăn việc làm cho chồng thì đại đa số ủng hộ quan điểm bảo thủ Cộng Hòa. Năm nay, đa số trong cả hai nhóm đều ủng hộ TT Obama, vì trong nhóm thứ nhì, đã có nhiều bà tin lời tuyên truyền của TT Obama là TĐ Romney là “tài phiệt ác quỷ” sẽ sa thải chồng của mấy bà. Cũng có nhiều bà dù không chấp nhận phá thai, cũng bất mãn với đảng Cộng Hoà vì mấy câu tuyên bố ngu xuẩn và đáng sợ của vài ông Cộng Hoà về vấn đề phá thai.
- Vấn đề tín ngưỡng cũng không khiến đảng Cộng Hòa mất hậu thuẫn. Các khối hậu thuẫn TT Obama mạnh nhất là dân da đen, gốc La-Tinh, và gốc Á Châu, đều là các khối rất sùng đạo, rất coi nặng các quan hệ và luân lý gia đình, là những giá trị cơ bản của Cộng Hòa. Họ không ủng hộ Cộng Hòa vì nhiều ý do nhưng không phải vì Cộng Hoà coi tín ngưỡng là quan trọng.
- Chuyện đảng Cộng Hòa là đảng chỉ biết lo cho nhà giàu trong khi cắt trợ cấp của người già, người nghèo, là những huyền thoại mà cột báo này đã viết quá nhiều, khỏi cần lập lại. Vấn đề ở đây là đảng Cộng Hòa, trong tinh thần trách nhiệm với các thế hệ sau, chủ trương cần phải tự chế trong vấn đề vung tiền tứ phiá, mắc nợ ngập đầu, cũng như trong quan điểm tự lực cánh sinh, mọi người cần phải có những nỗ lực cá nhân lớn hơn là ngồi trông chờ vào Nhà Nước cưỡng bức người khác phải san sẻ lợi tức và tài sản.
- Có lẽ cái khó khăn lớn nhất của đảng Cộng Hòa là đối với khối di dân gốc La-Tinh. TT Bush là người chủ trương một giải pháp có tính ôn hòa, ân xá có điều kiện, nhưng vẫn không thông qua được đề nghị của ông. Lý do giản dị là đại đa số dân Mỹ vẫn không chấp nhận ân xá, dù là có điều kiện chứ đừng nói đến ân xá vô điều kiện như đảng Dân Chủ chủ trương. Nước Mỹ sanh ra và lớn lên trong tinh thần thượng tôn luật pháp, do đó, đại đa số không chấp nhận đại xá và hợp thức hóa vô điều kiện tất cả những dân ở lậu. Chưa kể chuyện khối dân này cạnh tranh việc làm với khối da trắng và da đen có lợi tức thấp. Nhưng dân Mỹ cũng nhìn thấy những vấn đề nhân đạo (chia cách gia đình), pháp lý (một số lớn đến đất Mỹ vứt hết giấy tờ, do đó có muốn trục xuất cũng không biết trục xuất về đâu), thực tế (làm sao bắt cả chục triệu người rồi chở họ ra khỏi nước? Nước nào dám nhận?), kinh tế (ai sẽ làm việc thay họ?), và chính trị (một chục triệu lá phiếu không phải nhỏ). TT Obama và đảng Dân Chủ hô hào ân xá thật ồn ào, rồi tố cáo Cộng Hòa chống lại, từ đó đã thu hút được phiếu của khối cử tri này. Nhưng điều thiên hạ quên, hay cố lờ đi, là TT Obama khua chiêng trống cho có chứ cũng chẳng có giải pháp gì và chẳng dám ân xá ai hết vì biết sẽ không bao giờ có đủ phiếu tại quốc hội. Bằng chứng rõ ràng nhất là trong hai năm đầu dưới thời Obama, khi phe Dân Chủ kiểm soát được cả Tòa Bạch Ốc lẫn cả hai viện quốc hội, TT Obama đã không hề đả động đến chuyện ân xá. Dân gốc La-Tinh phần lớn có khuynh hướng bảo thủ, theo Thiên Chúa Giáo, không chấp nhận đồng tính, siêng năng làm việc không thích sống dựa vào trợ cấp an sinh, đều là những quan điểm của Cộng Hoà.
Nói cách khác, các con số thống kê cử tri đi bầu kỳ vừa rồi không phải là những con số phản ánh một cuộc thay đổi cơ bản trong văn hoá Mỹ, mà chỉ là kết quả của một cuộc bầu cử, không hơn không kém. Nếu đã có những thay đổi về cơ cấu dân số hay văn hoá, thì TT Obama đã phải được nhiều phiếu hơn, chứ sao lại mất đi hơn 6 triệu phiếu so với 2008?
Thật ra, gần 61 triệu người bỏ phiếu cho TĐ Romney so với 65 triệu người bầu cho TT Obama. Nếu tính kỹ hơn theo kết quả vài tiểu bang xôi đậu, với những kết quả khít nút tại Ohio, Virginia, và Florida, thì chỉ cần khoảng 300.000 người (chưa tới 1% tổng số dân Mỹ) trong những tiểu bang này bỏ phiếu cho TĐ Romney thay vì cho TT Obama thì ông Romney đã thành tổng thống. Sự khác biệt tương đối nhỏ đó không thể nói là phản ánh thay đổi cấu trúc dân số hay văn hóa Mỹ.
Điều đảng Cộng Hòa và khối bảo thủ phải làm là rút tiả những bài học cần thiết để thay đổi chiến thuật, chiến lược, và nhân sự trong các cuộc tranh cử tới, chứ không phải vứt bỏ những giá trị bảo thủ như tự do nhưng không buông thả, luân lý gia đình, tôn giáo, trách nhiệm với chính mình (tự lực cánh sinh) và với thế hệ con cháu.
Thất bại của TĐ Romney đã được bàn qua trong những bài viết trước: sai lầm trong chiến lược khi thay đổi quan điểm liên tục, để cho TT Obama tô vẽ một hình ảnh quá xấu dù không đúng sự thực mà không có biện pháp đối phó hữu hiệu, chưa thuyết phục được khối bảo thủ ông là thật sự bảo thủ, mấy ông ứng viên bảo thủ khác nói năng ngu xuẩn bị vạ lây,...
Yếu tố quan trọng nhất trong thất bại của TĐ Romney là đã để TT Obama lái cuộc tranh cử từ trưng cầu dân ý về thành quả kinh tế của TT Obama biến thành trưng cầu dân ý về con người cá nhân TĐ Romney. Những vấn đề quan trọng, với những hậu quả cực kỳ lớn lao như thâm thủng ngân sách cả mấy ngàn tỷ, công nợ trên 16 ngàn tỷ, 23 triệu người thất nghiệp, 45 triệu người sống trên phiếu thực phẩm, phản ánh một chính sách kinh tế tài chánh hoàn toàn thất bại của TT Obama, đã không là những vấn đề chính yếu của cuộc tranh cử, mà thiên hạ chỉ chú tâm vào những chuyện lẩm cẩm như ông Romney đóng bao nhiêu thuế, có bao nhiêu xe cadillac, nói hớ những câu gì,... Cả triệu người khi đi bầu đã nhớ đến câu nói hớ về “47%” của TĐ Romney mà không nhớ đến mấy trăm tỷ TT Bush đã cấp cho chương trình Medicare Part D, trợ cấp tiền thuốc cho người già.
Có thể nói đảng Cộng Hòa muốn mạnh lại trong tương lai, phải có tìm ra cách chọn ứng viên giỏi hơn, khẳng định quan điểm lập trường rõ ràng và kiên định hơn, với chiến lược tranh cử hữu hiệu hơn. Không có nghiã là phải mồm mép dẻo, hứa hẹn vung vít, nhưng nếu có khả năng ăn nói thì cũng có lợi rất lớn trong cái chế độ dân chủ đi kiếm phiếu kiểu Mỹ này.
Trên quan điểm chính sách, đảng Cộng Hoà cũng cần phải có cách giải thích quan điểm bảo thủ không phải là quan điểm hẹp hòi, hủ lậu hay vô cảm như phe cấp tiến đã tô vẽ.
TT Bush đã có một cố gắng trong hướng đi ôn hoà này khi ông đưa ra chủ trương “bảo thủ vị tha” (conservative compassion), với luật cải tổ giáo dục No Child Left Behind và luật Medicare Part D. Nếu không có chuyện 9/11 đưa đến những biện pháp bảo vệ chống khủng bố cực kỳ tốn kém, và hai cuộc chiến chống khủng bố tại Afghanistan và Iraq, cũng như nếu không có cuộc khủng hoảng tài chính, hệ quả của mấy thập niên tiêu xài vung vít của cả dân lẫn Nhà Nước, thì rất có thể TT Bush đã cải đổi hình ảnh của đảng Cộng Hòa được nhiều hơn. Thiên hạ đã bớt nhìn đảng Cộng Hòa như đảng của mấy ông tài phiệt da trắng vô cảm, mà là một đảng của tự do và trách nhiệm cá nhân. (2-12-12)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Sau cuộc bầu cử tổng thống vừa qua, hầu hết các nhà phân tích đều đi đến kết luận tương tự: khối mấy ông da trắng đã càng ngày càng trở thành thiểu số trong khối cử tri Mỹ. Đó là tin không mấy vui cho mấy ông Cộng Hoà, vì đó chính là thành phần cử tri cột trụ của đảng Cộng Hoà. Theo cái đà này thì đảng Cộng Hoà sẽ thảm bại trong các cuộc bầu cử chính trị của nhiều thế hệ tới.
Trên căn bản, tính trong khối người đi bầu -chứ không phải theo dân số tổng quát- thì:
- dân da đen chiếm khoảng 13% số cử tri đi bầu và bầu cho TT Obama tới mức 93%; tỷ lệ cử tri da đen đi bầu lên tới gần 20% tại nhiều tiểu bang “xôi đậu” như Virginia và Ohio và từ đó đã mang lại chiến thắng cho TT Obama. Tại một số hạt tại Pennsylvania, tỷ lệ da đen bầu cho TT Obama đã lên đến 98%-99%.
- dân gốc La-Tinh chiếm khoảng 10% và bầu cho TT Obama tới gần 75%;
- dân gốc Á Châu chiếm khoảng 5% và bầu cho TT Obama tới 75%;
- dân da trắng chiếm 72% khối cử tri đi bầu, và TT Obama thu được gần 45% phiếu.
Trong khối da trắng, 60% là các bà, trong đó hơn một nửa, 55%, bầu cho TT Obama. Các ông chỉ có 40% đi bầu (ít nhất trong các khối cử tri), đại đa số bầu cho TĐ Romney.
Đây là những con số thống kê về cuộc bầu cử năm nay. Và dĩ nhiên, ta thấy ngay TĐ Romney của đảng Cộng Hoà không có bao nhiêu hy vọng đắc cử. TĐ Romney muốn thắng, thì phải huy động ít nhất 60% các ông da trắng đi bầu. Nhưng ông đã chỉ đạt được có 40%, do đó đã thất bại. TT Obama so với năm 2008 đã mất 6 triệu phiếu (không phải 9 triệu như kết quả sơ khởi cho biết), nhưng ông Romney vẫn thua. TT Bush là người đã thành công trong chiến lược huy động các ông da trắng đi bầu, và đã đắc cử hai lần.
Trên đây là những phân tích có tính thống kê tính theo màu da cử tri.
Theo các chuyên gia cấp tiến, yếu tố quan trọng đằng sau những con số đó là những thay đổi trong nhân sinh quan, trong văn hoá của dân Mỹ. Có thể nói dân Mỹ càng ngày càng có những tư tưởng cởi mở, mà nhiều người cấp tiến gọi là “tiến bộ” trong khi nhiều người bảo thủ gọi là “hủ hóa” hay “suy đồi”.
Điển hình là chuyện đồng tính. Vài chục năm trước, đồng tính bị coi như là một thứ bệnh xấu xa, phải dấu kín. Bây giờ, đồng tính đã thành chuyện bình thường, chẳng ai thắc mắc. Đi xa hơn nữa, bây giờ vài tiểu bang đã có luật cho phép đồng tính làm đám cưới, sống với nhau như vợ chồng, với đầy đủ quyền lợi an sinh xã hội như vợ chồng thật, kể cả việc nhận con nuôi. Ngay cả trong quân đội, chuyện đồng tính đã được công khai chấp nhận, tuy chưa ai biết như vậy sẽ ảnh hưởng như thế nào trên tinh thần chiến đấu của các quân nhân.
Chuyện phá thai trước đây là chuyện tranh cãi trước hết tòa này đến toà khác. Bây giờ, luật cho phép phá thai đã tồn tại cả nửa thế kỷ.
Chuyện điển hình nữa là vấn đề tôn giáo. Trước đây, đi theo một tôn giáo nào đó là chuyện hầu như bắt buộc nếu muốn xã hội tôn trọng, bây giờ, theo một đạo nào đó, dù là thiên chúa giáo, hồi giáo, phật giáo hay mormon, đều bị coi là hủ lậu, là chuyện của “các cụ”.
Trên phương diện chính trị - xã hội, tư tưởng “hiện đại” là Nhà Nước có trách nhiệm lớn hơn, phải lo cho dân thiếu may mắn nhiều hơn, chứ không thể thả lỏng cho cá lớn nuốt cá bé.
Rồi đến vấn đề di dân bất hợp pháp. Hiện giờ, có ít nhất là 12 triệu người đến Mỹ ở lậu. Đảng Dân Chủ thấy cần phải ân xá họ trong khi Cộng Hòa vẫn không chấp nhận.
Còn nhiều tư tưởng gọi là “tiến bộ” nữa như các chuyện hâm nóng địa cầu, sử dụng năng lượng sạch, giải giới quân sự, phá bỏ vũ khí hạt nhân, …
Tất cả những thay đổi về tư tưởng trên đều mang nước Mỹ đi về hướng cấp tiến, là hướng của đảng Dân Chủ, có nghĩa là đảng Dân Chủ có vẻ là đảng của tương lai tiến bộ, trong khi đảng Cộng Hòa là đảng “phản động”, lội ngược dòng nước. Dân Chủ là đảng của đa số phụ nữ, dân thiểu số, lao động, trí thức, giới trẻ, dân thành thị, … Một liên minh chính trị ngày một lớn mạnh.
Nghĩ ngược lại chỉ là quan điểm của những ông da trắng, dân nhà nông hay nôm na ra là dân Mỹ ruộng, thanh niên không có bằng cao học, giới cao niên, giới có niềm tin tôn giáo. Một liên minh chính trị ngày một nhỏ và yếu đi.
Câu hỏi đặt ra là như vậy tại sao đảng Cộng Hoà không chịu “theo đà tiến hoá của văn minh nhân loại” mà lại cứ khư khư lội ngược dòng để phải thua dài dài? Tại sao đảng Cộng Hoà và khối bảo thủ không cải tiến, chấp nhận hướng đi của lịch sử, chấp nhận quan điểm cấp tiến?
Đặt câu hỏi này quả là lạ lùng vì người ta quên một điểm: nếu khối bảo thủ từ bỏ quan điểm bảo thủ để ôm lấy quan điểm cấp tiến thì đảng Cộng Hòa còn lý do gì để tồn tại? Thế thì nước Mỹ này theo mô thức XHCN với một đảng Dân Chủ duy nhất có phải tiện việc sổ sách hơn không? Đa đảng đa nguyên làm chi cho mệt?
Thật ra, các tiền đề bàn luận ở trên đều dựa trên lý luận của đảng Dân Chủ và phe cấp tiến, do đó, không phải “chân lý” tuyệt đối, trái lại, chỉ phản ánh một sự thành công của đảng Dân Chủ trong việc phổ biến quan điểm của họ, cho dù có nhiều lúc phải bóp méo vài sự thật. Kẻ viết này không tin là tư tưởng bảo thủ đã đến hồi phải phế thải, và khuynh hướng cấp tiến sẽ là lựa chọn duy nhất cho nhân loại.
- Chuyện đồng tính đã không còn là vấn đề gây tranh cãi ngay cả trong đảng Cộng Hòa vì ngay trong đảng này đã có những nhóm gọi là Cộng Hòa Đồng Tính (Gay Republicans). Vấn đề khối bảo thủ đặt ra là hôn nhân đồng tính. Hôn nhân là một định chế gần như có tính linh thiêng giữa một người đàn ông và một người đàn bà, với tất cả những ý nghĩa và hậu quả trên các phương diện tôn giáo, tinh thần, kinh tế, y tế, và quan trọng nhất là ảnh hưởng trên sự giáo dục của con cái. Nhiều tiểu bang đã chấp nhận những người đồng tính sống chung với nhau, cùng hưởng những quyền lợi an sinh như mọi cặp vợ chồng như bảo hiểm y tế, thừa hưởng tài sản, … Nhưng chính thức làm hôn thú lấy nhau là điều khối bảo thủ vẫn chưa chấp nhận được. Đây là vấn đề nhân sinh quan cơ bản, không có nghĩa là bên này tốt bên kia xấu. Hiện nay trong 50 tiểu bang, chỉ có một nhúm đếm chưa hết một bàn tay là chấp nhận hôn nhân đồng tính. Do đó, không thể nói đó là khuynh hướng của đa số và Cộng Hòa đang lội ngược dòng. Dù sao, khối dân đồng tính chỉ gồm khoảng 2%-3% dân Mỹ, không phải là khối cử tri có tiếng nói quyết định. - Về chuyện phá thai, dĩ nhiên vẫn có nhiều người không chấp nhận vì lý do nhân đạo cũng như tôn giáo. Nhưng không ai nghĩ thực tế đảng Cộng Hòa có thể thu hồi luật phá thai. Đảng Dân Chủ tố đảng Cộng Hòa sẽ cấm phá thai chỉ là hù dọa vớ vẩn. Vấn đề tranh cãi bây giờ là ai phải trả tiền? Nhà Nước lấy tiền thuế của tất cả mọi người, kể cả những người không chấp nhận phá thai, để trả tiền cho các cô ham vui, mua thuốc ngừa thai miễn phí, hay phá thai thả giàn? Hay là ai làm người nấy chịu? Quan điểm của khối bảo thủ là có hai lối sống: tự chế và buông thả, và không thể bắt những người sống tự chế đóng thuế trợ cấp lối sống buông thả của người khác.
- Nói phụ nữ đang ủng hộ mạnh khuynh hướng cấp tiến là không đúng sự thật. Khối cử tri phụ nữ thật ra chia làm hai. Nhóm phụ nữ trẻ hoặc không có chồng thì dĩ nhiên đại đa số ủng hộ lối sống cởi mở, theo cấp tiến. Nhưng nhóm phụ nữ đứng tuổi hơn, có gia đình, lo cho tương lai của con và công ăn việc làm cho chồng thì đại đa số ủng hộ quan điểm bảo thủ Cộng Hòa. Năm nay, đa số trong cả hai nhóm đều ủng hộ TT Obama, vì trong nhóm thứ nhì, đã có nhiều bà tin lời tuyên truyền của TT Obama là TĐ Romney là “tài phiệt ác quỷ” sẽ sa thải chồng của mấy bà. Cũng có nhiều bà dù không chấp nhận phá thai, cũng bất mãn với đảng Cộng Hoà vì mấy câu tuyên bố ngu xuẩn và đáng sợ của vài ông Cộng Hoà về vấn đề phá thai.
- Vấn đề tín ngưỡng cũng không khiến đảng Cộng Hòa mất hậu thuẫn. Các khối hậu thuẫn TT Obama mạnh nhất là dân da đen, gốc La-Tinh, và gốc Á Châu, đều là các khối rất sùng đạo, rất coi nặng các quan hệ và luân lý gia đình, là những giá trị cơ bản của Cộng Hòa. Họ không ủng hộ Cộng Hòa vì nhiều ý do nhưng không phải vì Cộng Hoà coi tín ngưỡng là quan trọng.
- Chuyện đảng Cộng Hòa là đảng chỉ biết lo cho nhà giàu trong khi cắt trợ cấp của người già, người nghèo, là những huyền thoại mà cột báo này đã viết quá nhiều, khỏi cần lập lại. Vấn đề ở đây là đảng Cộng Hòa, trong tinh thần trách nhiệm với các thế hệ sau, chủ trương cần phải tự chế trong vấn đề vung tiền tứ phiá, mắc nợ ngập đầu, cũng như trong quan điểm tự lực cánh sinh, mọi người cần phải có những nỗ lực cá nhân lớn hơn là ngồi trông chờ vào Nhà Nước cưỡng bức người khác phải san sẻ lợi tức và tài sản.
- Có lẽ cái khó khăn lớn nhất của đảng Cộng Hòa là đối với khối di dân gốc La-Tinh. TT Bush là người chủ trương một giải pháp có tính ôn hòa, ân xá có điều kiện, nhưng vẫn không thông qua được đề nghị của ông. Lý do giản dị là đại đa số dân Mỹ vẫn không chấp nhận ân xá, dù là có điều kiện chứ đừng nói đến ân xá vô điều kiện như đảng Dân Chủ chủ trương. Nước Mỹ sanh ra và lớn lên trong tinh thần thượng tôn luật pháp, do đó, đại đa số không chấp nhận đại xá và hợp thức hóa vô điều kiện tất cả những dân ở lậu. Chưa kể chuyện khối dân này cạnh tranh việc làm với khối da trắng và da đen có lợi tức thấp. Nhưng dân Mỹ cũng nhìn thấy những vấn đề nhân đạo (chia cách gia đình), pháp lý (một số lớn đến đất Mỹ vứt hết giấy tờ, do đó có muốn trục xuất cũng không biết trục xuất về đâu), thực tế (làm sao bắt cả chục triệu người rồi chở họ ra khỏi nước? Nước nào dám nhận?), kinh tế (ai sẽ làm việc thay họ?), và chính trị (một chục triệu lá phiếu không phải nhỏ). TT Obama và đảng Dân Chủ hô hào ân xá thật ồn ào, rồi tố cáo Cộng Hòa chống lại, từ đó đã thu hút được phiếu của khối cử tri này. Nhưng điều thiên hạ quên, hay cố lờ đi, là TT Obama khua chiêng trống cho có chứ cũng chẳng có giải pháp gì và chẳng dám ân xá ai hết vì biết sẽ không bao giờ có đủ phiếu tại quốc hội. Bằng chứng rõ ràng nhất là trong hai năm đầu dưới thời Obama, khi phe Dân Chủ kiểm soát được cả Tòa Bạch Ốc lẫn cả hai viện quốc hội, TT Obama đã không hề đả động đến chuyện ân xá. Dân gốc La-Tinh phần lớn có khuynh hướng bảo thủ, theo Thiên Chúa Giáo, không chấp nhận đồng tính, siêng năng làm việc không thích sống dựa vào trợ cấp an sinh, đều là những quan điểm của Cộng Hoà.
Nói cách khác, các con số thống kê cử tri đi bầu kỳ vừa rồi không phải là những con số phản ánh một cuộc thay đổi cơ bản trong văn hoá Mỹ, mà chỉ là kết quả của một cuộc bầu cử, không hơn không kém. Nếu đã có những thay đổi về cơ cấu dân số hay văn hoá, thì TT Obama đã phải được nhiều phiếu hơn, chứ sao lại mất đi hơn 6 triệu phiếu so với 2008?
Thật ra, gần 61 triệu người bỏ phiếu cho TĐ Romney so với 65 triệu người bầu cho TT Obama. Nếu tính kỹ hơn theo kết quả vài tiểu bang xôi đậu, với những kết quả khít nút tại Ohio, Virginia, và Florida, thì chỉ cần khoảng 300.000 người (chưa tới 1% tổng số dân Mỹ) trong những tiểu bang này bỏ phiếu cho TĐ Romney thay vì cho TT Obama thì ông Romney đã thành tổng thống. Sự khác biệt tương đối nhỏ đó không thể nói là phản ánh thay đổi cấu trúc dân số hay văn hóa Mỹ.
Điều đảng Cộng Hòa và khối bảo thủ phải làm là rút tiả những bài học cần thiết để thay đổi chiến thuật, chiến lược, và nhân sự trong các cuộc tranh cử tới, chứ không phải vứt bỏ những giá trị bảo thủ như tự do nhưng không buông thả, luân lý gia đình, tôn giáo, trách nhiệm với chính mình (tự lực cánh sinh) và với thế hệ con cháu.
Thất bại của TĐ Romney đã được bàn qua trong những bài viết trước: sai lầm trong chiến lược khi thay đổi quan điểm liên tục, để cho TT Obama tô vẽ một hình ảnh quá xấu dù không đúng sự thực mà không có biện pháp đối phó hữu hiệu, chưa thuyết phục được khối bảo thủ ông là thật sự bảo thủ, mấy ông ứng viên bảo thủ khác nói năng ngu xuẩn bị vạ lây,...
Yếu tố quan trọng nhất trong thất bại của TĐ Romney là đã để TT Obama lái cuộc tranh cử từ trưng cầu dân ý về thành quả kinh tế của TT Obama biến thành trưng cầu dân ý về con người cá nhân TĐ Romney. Những vấn đề quan trọng, với những hậu quả cực kỳ lớn lao như thâm thủng ngân sách cả mấy ngàn tỷ, công nợ trên 16 ngàn tỷ, 23 triệu người thất nghiệp, 45 triệu người sống trên phiếu thực phẩm, phản ánh một chính sách kinh tế tài chánh hoàn toàn thất bại của TT Obama, đã không là những vấn đề chính yếu của cuộc tranh cử, mà thiên hạ chỉ chú tâm vào những chuyện lẩm cẩm như ông Romney đóng bao nhiêu thuế, có bao nhiêu xe cadillac, nói hớ những câu gì,... Cả triệu người khi đi bầu đã nhớ đến câu nói hớ về “47%” của TĐ Romney mà không nhớ đến mấy trăm tỷ TT Bush đã cấp cho chương trình Medicare Part D, trợ cấp tiền thuốc cho người già.
Có thể nói đảng Cộng Hòa muốn mạnh lại trong tương lai, phải có tìm ra cách chọn ứng viên giỏi hơn, khẳng định quan điểm lập trường rõ ràng và kiên định hơn, với chiến lược tranh cử hữu hiệu hơn. Không có nghiã là phải mồm mép dẻo, hứa hẹn vung vít, nhưng nếu có khả năng ăn nói thì cũng có lợi rất lớn trong cái chế độ dân chủ đi kiếm phiếu kiểu Mỹ này.
Trên quan điểm chính sách, đảng Cộng Hoà cũng cần phải có cách giải thích quan điểm bảo thủ không phải là quan điểm hẹp hòi, hủ lậu hay vô cảm như phe cấp tiến đã tô vẽ.
TT Bush đã có một cố gắng trong hướng đi ôn hoà này khi ông đưa ra chủ trương “bảo thủ vị tha” (conservative compassion), với luật cải tổ giáo dục No Child Left Behind và luật Medicare Part D. Nếu không có chuyện 9/11 đưa đến những biện pháp bảo vệ chống khủng bố cực kỳ tốn kém, và hai cuộc chiến chống khủng bố tại Afghanistan và Iraq, cũng như nếu không có cuộc khủng hoảng tài chính, hệ quả của mấy thập niên tiêu xài vung vít của cả dân lẫn Nhà Nước, thì rất có thể TT Bush đã cải đổi hình ảnh của đảng Cộng Hòa được nhiều hơn. Thiên hạ đã bớt nhìn đảng Cộng Hòa như đảng của mấy ông tài phiệt da trắng vô cảm, mà là một đảng của tự do và trách nhiệm cá nhân. (2-12-12)
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Khi mới qua Mỷ, tôi luôn bầu cho đảng CH vì nghỉ là CH chống cộng. Sau 10 năm, tôi chuyển qua bầu cho ứng củ viên CH phóng khoáng (liberal Republican) hoặc DC bảo thủ (cónervative democrat).
Sau 8 năm dưới Tổng Thống Bush, tôi thấy rỏ không có gì để hàn gắn giửa hai đãng (trương hơp Allen Spector, PA) tôi quyết địng bầu cho đãng mà tôi ít ghét nhất (tieng Anh goi la black ball). Mấy ông da trắng có ngu lắm mới không thấy là CH thất bại chỉ vì bị chi phối bởi đãng Tea Party muốn đưa nước Mỷ trở về thế kỷ 18 khi tôn giáo kiểm soát chính quyền.
Nếu CH không chịu change mà cứ khư khư ôm phiếu của một thiểu số tôn giáo bảo thủ, CH sẻ còn thất bại dài dài....