...Ryan kích động được khối bảo thủ, nhưng cũng kích động mạnh cử tri cấp tiến...
Cuối cùng thì TĐ Romney cũng đã công bố tên ứng viên đứng cùng liên danh với ông: dân biểu Paul Ryan của tiểu bang Wisconsin.
Ông Ryan ngay từ đầu đã có tên trong danh sách “ngắn” những người có thể trúng tuyển, nhưng phần lớn các chuyên gia và truyền thông đều nghĩ TĐ Romney sẽ chọn một người tương đối “an toàn” như cựu TĐ Pawlenty hay TNS Portman, là những người già dặn, chính chắn, không tạo tranh cãi nhiều. Nhưng TĐ Romney đã lại chọn ông Ryan, một chính khách có quan điểm dứt khoát, rõ ràng, hoàn toàn ngược lại quan điểm cấp tiến của TT Obama, sẽ tạo ra tranh cãi rất lớn.
Quyết định của TĐ Romney sẽ thay đổi cuộc diện cuộc tranh cử 180 độ.
Trước hết, hãy nói qua về ông Ryan.
Dân biểu Paul Ryan, 42 tuổi, là ngôi sao sáng giá nhất của đảng Cộng Hoà, nổi tiếng là nhân vật trí thức nhất của đảng, con người của viễn tượng, của những ý kiến và chính sách. Ông xuất thân nhà nghèo (99%?), khi học trung học đã phải đi nướng thịt cho McDonald. Năm 1999, đắc cử dân biểu liên bang tại Wisconsin, một tiểu bang cấp tiến, và đã tái đắc cử bẩy lần. Ông hiện là Chủ Tịch Ủy Ban Ngân Sách Hạ Viện, cũng là tác giả của ngân sách mà khối Cộng Hoà đưa ra làm phản đề nghị đối lại ngân sách của TT Obama. Ngân sách này có tên là Con Đường Đến Thịnh Vượng (Path To Prosperity), là cẩm nang về sách lược kinh tế xã hội của đảng Cộng Hòa, thể hiện rõ ràng triết lý nhân sinh của khối bảo thủ. Đề nghị ngân sách này đã được Hạ Viện do Cộng Hòa kiểm soát thông qua, nhưng bị hạ tại Thượng Viện còn trong tay Dân Chủ.
Chủ trương của ông Ryan, cũng là của đảng Cộng Hòa là nước Mỹ trở về với những giá trị cổ điển đã là nền tảng của vùng đất hứa này: tôn trọng tự do cá nhân, tin tưởng vào sáng kiến cá nhân và nguyên tắc tự lực cánh sinh chứ không tin vào sự diù dắt bao bọc của Nhà Nước vú em, dựa trên tự do kinh doanh của giới trung và tiểu thương để phát triển đất nước chứ không dựa vào các dự án khổng lồ của Nhà Nước, giới hạn vai trò của Nhà Nước để bảo đảm một chính sách tài chánh có kỷ kuật và trách nhiệm, không chấp nhận Nhà Nước tiêu xài xả láng rồi đè dân ra đánh thuế, cải tổ sâu rộng các tài trợ an sinh như Medicare, Medicaid và Social Security để bảo đảm con cháu chúng ta còn được hưởng những tài trợ này.
Chương trình hành động của ông Ryan gồm những điểm chính như sau:
- cắt giảm chi tiêu khoảng 5.000 tỷ trong ngân sách Obama trong mười năm tới để tái lập cân bằng ngân sách và trả bớt công nợ;
- cho những người già được lựa chọn theo chương trình Medicare (cho người già) hiện hữu, hay nhận phiếu (voucher, tức là tiền) tương đương để tự đi mua bảo hiểm, đi nhà thương, bác sĩ;
- chuyển chương trình Medicaid (cho người nghèo) qua cho các tiểu bang điều hành, thay vì điều hành bởi liên bang;
- không tăng thuế mà phải tận thu bằng cách đơn giản hoá chế độ thuế lợi tức để khép lại cả trăm cách trốn thuế qua việc cắt giảm 6 khung thuế lợi tức hiện hữu (10%-15%-25%-28%-33%-35%) xuống còn hai: 10% và 25%; không thay đổi những miễn trừ căn bản (basic standard deductions); những người hiện không phải đóng thuế vẫn sẽ không đóng thêm thuế gì hết;
- cắt thuế lợi nhuận công ty từ 35% (cao nhất thế giới) xuống 25% để khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế và giải quyết nạn thất nghiệp.
Dù ông Ryan đã làm dân biểu liên bang gần 14 năm, truyền thông cấp tiến dòng chính tìm chuyện đả kích đã nêu vấn đề ông Ryan không có một chút kinh nghiệm về đối ngoại, kinh doanh, hay quân sự. Điều khó hiểu là khi TT Obama ra tranh cử năm 2007-08 với đúng hai năm làm thượng nghị sĩ, họ chẳng bao giờ đặt vấn đề kinh nghiệm hay khả năng gì hết, nhưng bây giờ lại lo lắng ông Romney không có kinh nghiệm này, ông Ryan thiếu kinh nghiệm kia.
Việc lựa chọn ông Ryan phản ánh hai ý định của TĐ Romney.
Ý định thứ nhất là khẳng định lập trường bảo thủ để lấy niềm tin của khối bảo thủ từ trước đến giờ vẫn nghi ngờ ông cựu thống đốc tiểu bang cấp tiến nhất Mỹ, bằng cách chọn một người được coi như là tiếng nói và hình ảnh của quan điểm bảo thủ. Việc ông Ryan là Công Giáo cũng sẽ trấn an những người lo sợ đạo Mormon của ông Romney.
Ý định thứ hai là nhấn mạnh cuộc bầu cử này không phải là chuyện lựa chọn cá nhân Obama hay Romney, mà là lựa chọn giữa hai triết lý trị quốc khác biệt. Một lựa chọn giữa một “định hướng” (vì chưa tới nơi) xã hội theo mô thức Nhà Nước vú em của Âu Châu đang điêu đứng, và con đường tư bản tự lực cánh sinh trong kinh tế thị trường đã xây dựng nên cường quốc này.
Việc chọn ông Ryan đã thay đổi hoàn toàn cuộc diện cuộc tranh cử. Cử tri sẽ phải nhìn cuộc chạy đua này như là một quyết định cực kỳ quan trọng. Đây sẽ là một lựa chọn về hướng đi lâu dài của kinh tế và xã hội Mỹ, không còn là một cuộc tranh cử xoay quanh những chuyện như ông Romney có mấy xe cadillac, bao nhiêu tài khoản ngân hàng, đóng bao nhiêu thuế, thành quả của công ty Bain Capital, hay ngay cả chuyện giết Bin Laden, lịch trình rút quân khỏi Afghanistan, v.v…Tất cả đều đã trở thành tiểu tiết vớ vẩn.
Kể từ giờ, vấn đề tranh luận sẽ là những vấn đề sinh tử của nước Mỹ: thâm thủng ngân sách và công nợ bạc ngàn tỷ, vai trò của Nhà Nước và tư doanh trong phát triển kinh tế, giải quyết nạn thất nghiệp cho 15 triệu người, chính sách thuế khoá, và tương lai của các quỹ trợ cấp an sinh cho các thế hệ con cháu chúng ta.
Trong thời buổi internet này, phe cấp tiến và TT Obama đã không chậm trễ một phút nào: chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi tên ông Ryan được công bố, một quảng cáo truyền hình -dĩ nhiên đã được quay từ trước- được tung ngay lên để công kích liên danh Romney-Ryan. Không phải là quảng cáo tấn công đầu tiên, mà chỉ là tiếp nối của hàng loạt quảng cáo công kích đã xuất hiện từ mấy tháng qua. Báo chí dòng chính cũng đã tung ngay hàng loạt bài viết tấn công ông Ryan với cùng một lập luận, tiêu biểu bởi bài của bà Eleanor Clift trên báo Newsweek, với cái tựa nghe toát mồ hôi: “Các Bô Lão, Hãy Lo Sợ” (Be Afraid, Seniors). Diễn đàn cấp tiến Huffington Post chạy bài về ông Ryan, “Một Ác Mộng Của Dân Nghèo và Thiểu Số”. New York Times đi xa hơn các đồng nghiệp, viết một bài dài chê bai ông Ryan… ăn mặc không đúng mốt! Ghét ai thì bồ hòn cũng méo! Dĩ nhiên đây chỉ là những món ăn lót dạ đầu tiên của truyền thông cấp tiến dàn chào ông Ryan.
Bất kể chương trình của khối bảo thủ và ông Ryan bao quát và phức tạp đến đâu, phe cấp tiến sẽ chỉ lo chỉa mũi dùi vào chuyện mà họ gọi là “cắt tài trợ an sinh” (cut entitlements).
Một trong những quảng cáo truyền hình đánh Cộng Hòa là hình ảnh một người già ngồi xe lăn bị đẩy xuống vực thẳm, kèm theo lời bình luận “Cộng Hoà sẽ chấm dứt Medicare mà chúng ta đã biết” (The Republicans will end Medicare as we know it). Phe Dân Chủ muốn thiên hạ chú ý đến cụm từ “end Medicare” mà không để ý đến khúc sau “as we know it”. Họ biết rõ ông Ryan chủ trương không phải chấm dứt Medicare mà chỉ là thay đổi hình thức hiện hữu, nhưng cố tình lập lờ. Quảng cáo này chẳng những phản ánh một thái độ thiếu lương thiện nhất, mà còn thể hiện một thái độ trịch thượng, đánh giá người dân rất thấp, chẳng biết trời đất gì, có thể hù dọa bất cứ điều gì.
Hình ảnh người già ngồi xe lăn bị đẩy xuống vực chẳng những có ác ý mà còn hoàn toàn dựng đứng, không có chỗ đứng trong một đối thoại nghiêm chỉnh, và cũng không xứng đáng với tư cách của một tổng thống. Cấp tiến hay Cộng Hòa, không có ai nghĩ đến chuyện chấm dứt các chương trình trợ cấp an sinh chứ đừng nói đến ý định đẩy người già ngồi xe lăn xuống vực.
Có một điểm lý thú là quảng cáo này có ý đe dọa Cộng Hòa sẽ thay đổi Medicare hiện hữu “mà chúng ta đã biết”. Đây là một lý luận lạ lùng và trớ trêu khi đến từ một tổng thống chủ trương Thay Đổi. Một người chủ trương “thay đổi” bây giờ lại mang thay đổi ra để hù dọa thiên hạ?
Trong khi TT Obama tố cáo Cộng Hòa cắt tiền Medicare, thì ông lại không nhắc đến chuyện cải tổ y tế của ông sẽ gia tăng số người nghèo nhận Medicaid lên ít nhất là một chục triệu, do đó, chính luật Cải Tổ Y Tế đã dự trù 716 tỷ tiền trong ngân sách Medicare người già sẽ bị cắt, để chuyển qua Medicaid người nghèo trong 10 năm tới. TT Obama giải thích không phải là cắt tiền trợ cấp cho người già, mà chỉ là cắt tiền bồi hoàn nhà thương và bác sĩ. Một ngụy biện lạ lùng. Nếu cắt tiền bồi hoàn thì nhà thương và bác sĩ sẽ làm gì nếu không phải là cắt dịch vụ cho người già? Có khác gì với cắt tiền trợ cấp?
Ở đây có một hiểu lầm (do cố tình xuyên tạc?) rất lớn, Một vài báo tố ông Romney sẽ cắt 800 tỷ tiền Medicaid của người nghèo. Thật ra, không phải 800 mà là 716 tỷ. Như bàn ở trên, TT Obama sẽ chuyển số tiền này từ Medicare qua Medicaid qua chương trình Obamacare để tài trợ việc tăng dân số được hưởng Medicaid. TĐ Romney chủ trương thu hồi luật này, do đó, sẽ chuyển ngược, lấy số tiền này từ Medicaid trả qua Medicare lại. Tức là Medicaid vẫn như cũ, chỉ không tăng thêm chứ không có chuyện bị cắt mấy trăm tỷ.
Ai cũng biết các chương trình y tế Medicare, Medicaid, và quỹ tiền già Social Security đều đang bị đe dọa phá sản trong một vài thập niên tới. Tức là con cháu chúng ta hiện đang è cổ đóng góp cho các chương trình này, sẽ có nguy cơ không còn nhận được những trợ cấp này nữa khi cần. Điều quan trọng cần làm là tìm một giải pháp để cứu các chương trình này. Phương thức dĩ nhiên khác nhau tùy quan điểm mỗi người, nhưng chẳng ai nghĩ đến chuyện cắt bỏ hết.
Khối bảo thủ và ông Ryan cho rằng một trong những nguyên nhân đưa đến phá sản là sự quản lý yếu kém của các công chức không có khả năng nếu không muốn nói là vô trách nhiệm. Cách cứu chữa là mang các chương trình này ra khỏi tay mấy ông bà công chức gà mờ này. Ông Ryan đề nghị trong vòng 10 năm tới, những người nhận được tài trợ Medicare của Nhà Nước nếu muốn sẽ nhận được phiếu (voucher) tương đương do Nhà Nước cấp để họ tự ý trả cho các hãng bảo hiểm, nhà thương, bác sĩ, tiệm thuốc, thay vì đi qua hệ thống Medicare do Nhà Nước quản lý. Việc đi thẳng đến nhà thương và bác sĩ này vừa giảm gánh nặng và chi phí hành chánh của Nhà Nước, vừa tạo nên một sự cạnh tranh trong ngành y tế, đưa đến cắt giảm giá dịch vụ y tế chung.
Ở đây cũng cần phải nói ngay là không ai bị bắt buộc phải nhận tài trợ qua phiếu kiểu này. Tất cả mọi người đều có quyền lựa chọn (option) theo chế độ tài trợ Medicare hiện hành, hay nhận phiếu. Không ai đòi cắt Medicare hết.
Khi bị chất vấn về vấn đề tiền già social security, PTT Biden khẳng định “sẽ không có gì thay đổi hết”, khiến ngay cả báo phe ta Washington Post phải cảm thấy “thất vọng” vì tính mỵ dân. Chương trình Social Security cũng như Medicare và Medicaid nếu không thay đổi, sẽ phá sản trong hai ba chục năm nữa. Cả TT Obama lẫn PTT Biden đều không phải là chính trị gia có đủ can đảm đứng ra nói “cần phải thay đổi” để cứu các chương trình đó. Ông Ryan, là người sẽ lãnh tiền già và medicare hai chục năm nữa, là chính khách đầu tiên tìm cách bảo vệ những tài trợ an sinh đó cho những người của thế hệ ông.
Vài điều đáng chú ý mà truyền thông dòng chính đã không nhắc đến:
- đề nghị cấp phiếu Medicare là một đề nghị của ông Ryan đưa ra cùng với thượng nghị sĩ Dân Chủ Ron Wyden của tiểu bang cấp tiến Oregon, chứ không phải là một đề nghị cực đoan của khối cực hữu;
- ông Erskine Bowles, cựu Chánh Văn Phòng của TT Clinton, được TT Obama bổ nhiệm Đồng Chủ Tịch Ủy Ban Đặc Nhiệm Về Cắt Giảm Ngân Sách đã nhận định ông Ryan là “một người lương thiện, chân thật và thẳng thắn, ngân sách của ông nghiêm chỉnh, trong khi ngân sách (2012) của TT Obama không có gì nghiêm chỉnh khi bị Thượng Viện bác với tỷ lệ 97-0, không một nghị sĩ Dân Chủ nào ủng hộ.”
Trong những ngày tới, thiên hạ bảo đảm sẽ thấy rõ sách lược tranh cử của TT Obama; hù dọa mọi người, nhất là các người già, người nghèo, ... về nguy cơ mất hết trợ cấp y tế và trợ cấp tiền già.
Với dấu ấn bảo thủ in rõ trên trán ông Ryan, việc chỉ định ông sẽ xoá bỏ ngay hình ảnh ển ển xìu xì, đáng nghi ngờ của TĐ Romney, và kích động mạnh khối bảo thủ, kéo họ đến phòng phiếu hàng loạt. Nhưng hiển nhiên, đây là con dao hai lưỡi. Ông Ryan kích động được khối bảo thủ, nhưng cũng kích động mạnh cử tri cấp tiến, sẽ khiến họ nhẩy nhổm lên bảo vệ ứng viên cấp tiến Obama của họ, trong ý nghĩ bảo vệ quyền lợi trợ cấp của họ, mà họ nghĩ sẽ bị chính quyền Romney-Ryan cắt hết.
Con Đường của ông Ryan, không ai có thể chối cãi, là một con đường khó khăn vì ở Mỹ hiện nay, khoảng hơn một phần ba dân Mỹ sống với tài trợ an sinh như Medicare, Medicaid, và Social Security. Đây là những người già, người nghèo, và dân thiểu số, mà sự hiểu biết về những vấn đề phức tạp này không hoàn hảo. Những lời hù dọa của TT Obama chắc chắn sẽ gây hoang mang hay sợ hãi cho họ, để rồi khiến họ bỏ phiếu chống Cộng Hoà để bảo vệ quyền lợi của họ. Điều này rất thực tế, khó trách họ được.
Khi tranh cử năm 2007-08, ứng viên Obama đả kích chính trị Hoa Thịnh Đốn đã trở thành quá nhỏ mọn và gian trá (small and cynic) khi các ứng viên chỉ chú tâm bóp méo và bôi bác nhau về những tiểu tiết, mà không dám bàn đến những vấn đề trọng đại của đất nước. Bây giờ, với liên danh Romney-Ryan và “Con Đường Đến Thịnh Vượng” của ông Ryan, để xem thử TT Obama có muốn nói chuyện lớn về tương lai kinh tế xã hội Mỹ không, hay vẫn chỉ lo bóp méo và đả kích cá nhân, kiểu như chê bai quần áo của ông Ryan hay hỏi giấy khai thuế của ông Romney. Chúng ta chờ xem. (19-8-12).
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Cuối cùng thì TĐ Romney cũng đã công bố tên ứng viên đứng cùng liên danh với ông: dân biểu Paul Ryan của tiểu bang Wisconsin.
Ông Ryan ngay từ đầu đã có tên trong danh sách “ngắn” những người có thể trúng tuyển, nhưng phần lớn các chuyên gia và truyền thông đều nghĩ TĐ Romney sẽ chọn một người tương đối “an toàn” như cựu TĐ Pawlenty hay TNS Portman, là những người già dặn, chính chắn, không tạo tranh cãi nhiều. Nhưng TĐ Romney đã lại chọn ông Ryan, một chính khách có quan điểm dứt khoát, rõ ràng, hoàn toàn ngược lại quan điểm cấp tiến của TT Obama, sẽ tạo ra tranh cãi rất lớn.
Quyết định của TĐ Romney sẽ thay đổi cuộc diện cuộc tranh cử 180 độ.
Trước hết, hãy nói qua về ông Ryan.
Dân biểu Paul Ryan, 42 tuổi, là ngôi sao sáng giá nhất của đảng Cộng Hoà, nổi tiếng là nhân vật trí thức nhất của đảng, con người của viễn tượng, của những ý kiến và chính sách. Ông xuất thân nhà nghèo (99%?), khi học trung học đã phải đi nướng thịt cho McDonald. Năm 1999, đắc cử dân biểu liên bang tại Wisconsin, một tiểu bang cấp tiến, và đã tái đắc cử bẩy lần. Ông hiện là Chủ Tịch Ủy Ban Ngân Sách Hạ Viện, cũng là tác giả của ngân sách mà khối Cộng Hoà đưa ra làm phản đề nghị đối lại ngân sách của TT Obama. Ngân sách này có tên là Con Đường Đến Thịnh Vượng (Path To Prosperity), là cẩm nang về sách lược kinh tế xã hội của đảng Cộng Hòa, thể hiện rõ ràng triết lý nhân sinh của khối bảo thủ. Đề nghị ngân sách này đã được Hạ Viện do Cộng Hòa kiểm soát thông qua, nhưng bị hạ tại Thượng Viện còn trong tay Dân Chủ.
Chủ trương của ông Ryan, cũng là của đảng Cộng Hòa là nước Mỹ trở về với những giá trị cổ điển đã là nền tảng của vùng đất hứa này: tôn trọng tự do cá nhân, tin tưởng vào sáng kiến cá nhân và nguyên tắc tự lực cánh sinh chứ không tin vào sự diù dắt bao bọc của Nhà Nước vú em, dựa trên tự do kinh doanh của giới trung và tiểu thương để phát triển đất nước chứ không dựa vào các dự án khổng lồ của Nhà Nước, giới hạn vai trò của Nhà Nước để bảo đảm một chính sách tài chánh có kỷ kuật và trách nhiệm, không chấp nhận Nhà Nước tiêu xài xả láng rồi đè dân ra đánh thuế, cải tổ sâu rộng các tài trợ an sinh như Medicare, Medicaid và Social Security để bảo đảm con cháu chúng ta còn được hưởng những tài trợ này.
Chương trình hành động của ông Ryan gồm những điểm chính như sau:
- cắt giảm chi tiêu khoảng 5.000 tỷ trong ngân sách Obama trong mười năm tới để tái lập cân bằng ngân sách và trả bớt công nợ;
- cho những người già được lựa chọn theo chương trình Medicare (cho người già) hiện hữu, hay nhận phiếu (voucher, tức là tiền) tương đương để tự đi mua bảo hiểm, đi nhà thương, bác sĩ;
- chuyển chương trình Medicaid (cho người nghèo) qua cho các tiểu bang điều hành, thay vì điều hành bởi liên bang;
- không tăng thuế mà phải tận thu bằng cách đơn giản hoá chế độ thuế lợi tức để khép lại cả trăm cách trốn thuế qua việc cắt giảm 6 khung thuế lợi tức hiện hữu (10%-15%-25%-28%-33%-35%) xuống còn hai: 10% và 25%; không thay đổi những miễn trừ căn bản (basic standard deductions); những người hiện không phải đóng thuế vẫn sẽ không đóng thêm thuế gì hết;
- cắt thuế lợi nhuận công ty từ 35% (cao nhất thế giới) xuống 25% để khuyến khích đầu tư phát triển kinh tế và giải quyết nạn thất nghiệp.
Dù ông Ryan đã làm dân biểu liên bang gần 14 năm, truyền thông cấp tiến dòng chính tìm chuyện đả kích đã nêu vấn đề ông Ryan không có một chút kinh nghiệm về đối ngoại, kinh doanh, hay quân sự. Điều khó hiểu là khi TT Obama ra tranh cử năm 2007-08 với đúng hai năm làm thượng nghị sĩ, họ chẳng bao giờ đặt vấn đề kinh nghiệm hay khả năng gì hết, nhưng bây giờ lại lo lắng ông Romney không có kinh nghiệm này, ông Ryan thiếu kinh nghiệm kia.
Việc lựa chọn ông Ryan phản ánh hai ý định của TĐ Romney.
Ý định thứ nhất là khẳng định lập trường bảo thủ để lấy niềm tin của khối bảo thủ từ trước đến giờ vẫn nghi ngờ ông cựu thống đốc tiểu bang cấp tiến nhất Mỹ, bằng cách chọn một người được coi như là tiếng nói và hình ảnh của quan điểm bảo thủ. Việc ông Ryan là Công Giáo cũng sẽ trấn an những người lo sợ đạo Mormon của ông Romney.
Ý định thứ hai là nhấn mạnh cuộc bầu cử này không phải là chuyện lựa chọn cá nhân Obama hay Romney, mà là lựa chọn giữa hai triết lý trị quốc khác biệt. Một lựa chọn giữa một “định hướng” (vì chưa tới nơi) xã hội theo mô thức Nhà Nước vú em của Âu Châu đang điêu đứng, và con đường tư bản tự lực cánh sinh trong kinh tế thị trường đã xây dựng nên cường quốc này.
Việc chọn ông Ryan đã thay đổi hoàn toàn cuộc diện cuộc tranh cử. Cử tri sẽ phải nhìn cuộc chạy đua này như là một quyết định cực kỳ quan trọng. Đây sẽ là một lựa chọn về hướng đi lâu dài của kinh tế và xã hội Mỹ, không còn là một cuộc tranh cử xoay quanh những chuyện như ông Romney có mấy xe cadillac, bao nhiêu tài khoản ngân hàng, đóng bao nhiêu thuế, thành quả của công ty Bain Capital, hay ngay cả chuyện giết Bin Laden, lịch trình rút quân khỏi Afghanistan, v.v…Tất cả đều đã trở thành tiểu tiết vớ vẩn.
Kể từ giờ, vấn đề tranh luận sẽ là những vấn đề sinh tử của nước Mỹ: thâm thủng ngân sách và công nợ bạc ngàn tỷ, vai trò của Nhà Nước và tư doanh trong phát triển kinh tế, giải quyết nạn thất nghiệp cho 15 triệu người, chính sách thuế khoá, và tương lai của các quỹ trợ cấp an sinh cho các thế hệ con cháu chúng ta.
Trong thời buổi internet này, phe cấp tiến và TT Obama đã không chậm trễ một phút nào: chỉ vài tiếng đồng hồ sau khi tên ông Ryan được công bố, một quảng cáo truyền hình -dĩ nhiên đã được quay từ trước- được tung ngay lên để công kích liên danh Romney-Ryan. Không phải là quảng cáo tấn công đầu tiên, mà chỉ là tiếp nối của hàng loạt quảng cáo công kích đã xuất hiện từ mấy tháng qua. Báo chí dòng chính cũng đã tung ngay hàng loạt bài viết tấn công ông Ryan với cùng một lập luận, tiêu biểu bởi bài của bà Eleanor Clift trên báo Newsweek, với cái tựa nghe toát mồ hôi: “Các Bô Lão, Hãy Lo Sợ” (Be Afraid, Seniors). Diễn đàn cấp tiến Huffington Post chạy bài về ông Ryan, “Một Ác Mộng Của Dân Nghèo và Thiểu Số”. New York Times đi xa hơn các đồng nghiệp, viết một bài dài chê bai ông Ryan… ăn mặc không đúng mốt! Ghét ai thì bồ hòn cũng méo! Dĩ nhiên đây chỉ là những món ăn lót dạ đầu tiên của truyền thông cấp tiến dàn chào ông Ryan.
Bất kể chương trình của khối bảo thủ và ông Ryan bao quát và phức tạp đến đâu, phe cấp tiến sẽ chỉ lo chỉa mũi dùi vào chuyện mà họ gọi là “cắt tài trợ an sinh” (cut entitlements).
Một trong những quảng cáo truyền hình đánh Cộng Hòa là hình ảnh một người già ngồi xe lăn bị đẩy xuống vực thẳm, kèm theo lời bình luận “Cộng Hoà sẽ chấm dứt Medicare mà chúng ta đã biết” (The Republicans will end Medicare as we know it). Phe Dân Chủ muốn thiên hạ chú ý đến cụm từ “end Medicare” mà không để ý đến khúc sau “as we know it”. Họ biết rõ ông Ryan chủ trương không phải chấm dứt Medicare mà chỉ là thay đổi hình thức hiện hữu, nhưng cố tình lập lờ. Quảng cáo này chẳng những phản ánh một thái độ thiếu lương thiện nhất, mà còn thể hiện một thái độ trịch thượng, đánh giá người dân rất thấp, chẳng biết trời đất gì, có thể hù dọa bất cứ điều gì.
Hình ảnh người già ngồi xe lăn bị đẩy xuống vực chẳng những có ác ý mà còn hoàn toàn dựng đứng, không có chỗ đứng trong một đối thoại nghiêm chỉnh, và cũng không xứng đáng với tư cách của một tổng thống. Cấp tiến hay Cộng Hòa, không có ai nghĩ đến chuyện chấm dứt các chương trình trợ cấp an sinh chứ đừng nói đến ý định đẩy người già ngồi xe lăn xuống vực.
Có một điểm lý thú là quảng cáo này có ý đe dọa Cộng Hòa sẽ thay đổi Medicare hiện hữu “mà chúng ta đã biết”. Đây là một lý luận lạ lùng và trớ trêu khi đến từ một tổng thống chủ trương Thay Đổi. Một người chủ trương “thay đổi” bây giờ lại mang thay đổi ra để hù dọa thiên hạ?
Trong khi TT Obama tố cáo Cộng Hòa cắt tiền Medicare, thì ông lại không nhắc đến chuyện cải tổ y tế của ông sẽ gia tăng số người nghèo nhận Medicaid lên ít nhất là một chục triệu, do đó, chính luật Cải Tổ Y Tế đã dự trù 716 tỷ tiền trong ngân sách Medicare người già sẽ bị cắt, để chuyển qua Medicaid người nghèo trong 10 năm tới. TT Obama giải thích không phải là cắt tiền trợ cấp cho người già, mà chỉ là cắt tiền bồi hoàn nhà thương và bác sĩ. Một ngụy biện lạ lùng. Nếu cắt tiền bồi hoàn thì nhà thương và bác sĩ sẽ làm gì nếu không phải là cắt dịch vụ cho người già? Có khác gì với cắt tiền trợ cấp?
Ở đây có một hiểu lầm (do cố tình xuyên tạc?) rất lớn, Một vài báo tố ông Romney sẽ cắt 800 tỷ tiền Medicaid của người nghèo. Thật ra, không phải 800 mà là 716 tỷ. Như bàn ở trên, TT Obama sẽ chuyển số tiền này từ Medicare qua Medicaid qua chương trình Obamacare để tài trợ việc tăng dân số được hưởng Medicaid. TĐ Romney chủ trương thu hồi luật này, do đó, sẽ chuyển ngược, lấy số tiền này từ Medicaid trả qua Medicare lại. Tức là Medicaid vẫn như cũ, chỉ không tăng thêm chứ không có chuyện bị cắt mấy trăm tỷ.
Ai cũng biết các chương trình y tế Medicare, Medicaid, và quỹ tiền già Social Security đều đang bị đe dọa phá sản trong một vài thập niên tới. Tức là con cháu chúng ta hiện đang è cổ đóng góp cho các chương trình này, sẽ có nguy cơ không còn nhận được những trợ cấp này nữa khi cần. Điều quan trọng cần làm là tìm một giải pháp để cứu các chương trình này. Phương thức dĩ nhiên khác nhau tùy quan điểm mỗi người, nhưng chẳng ai nghĩ đến chuyện cắt bỏ hết.
Khối bảo thủ và ông Ryan cho rằng một trong những nguyên nhân đưa đến phá sản là sự quản lý yếu kém của các công chức không có khả năng nếu không muốn nói là vô trách nhiệm. Cách cứu chữa là mang các chương trình này ra khỏi tay mấy ông bà công chức gà mờ này. Ông Ryan đề nghị trong vòng 10 năm tới, những người nhận được tài trợ Medicare của Nhà Nước nếu muốn sẽ nhận được phiếu (voucher) tương đương do Nhà Nước cấp để họ tự ý trả cho các hãng bảo hiểm, nhà thương, bác sĩ, tiệm thuốc, thay vì đi qua hệ thống Medicare do Nhà Nước quản lý. Việc đi thẳng đến nhà thương và bác sĩ này vừa giảm gánh nặng và chi phí hành chánh của Nhà Nước, vừa tạo nên một sự cạnh tranh trong ngành y tế, đưa đến cắt giảm giá dịch vụ y tế chung.
Ở đây cũng cần phải nói ngay là không ai bị bắt buộc phải nhận tài trợ qua phiếu kiểu này. Tất cả mọi người đều có quyền lựa chọn (option) theo chế độ tài trợ Medicare hiện hành, hay nhận phiếu. Không ai đòi cắt Medicare hết.
Khi bị chất vấn về vấn đề tiền già social security, PTT Biden khẳng định “sẽ không có gì thay đổi hết”, khiến ngay cả báo phe ta Washington Post phải cảm thấy “thất vọng” vì tính mỵ dân. Chương trình Social Security cũng như Medicare và Medicaid nếu không thay đổi, sẽ phá sản trong hai ba chục năm nữa. Cả TT Obama lẫn PTT Biden đều không phải là chính trị gia có đủ can đảm đứng ra nói “cần phải thay đổi” để cứu các chương trình đó. Ông Ryan, là người sẽ lãnh tiền già và medicare hai chục năm nữa, là chính khách đầu tiên tìm cách bảo vệ những tài trợ an sinh đó cho những người của thế hệ ông.
Vài điều đáng chú ý mà truyền thông dòng chính đã không nhắc đến:
- đề nghị cấp phiếu Medicare là một đề nghị của ông Ryan đưa ra cùng với thượng nghị sĩ Dân Chủ Ron Wyden của tiểu bang cấp tiến Oregon, chứ không phải là một đề nghị cực đoan của khối cực hữu;
- ông Erskine Bowles, cựu Chánh Văn Phòng của TT Clinton, được TT Obama bổ nhiệm Đồng Chủ Tịch Ủy Ban Đặc Nhiệm Về Cắt Giảm Ngân Sách đã nhận định ông Ryan là “một người lương thiện, chân thật và thẳng thắn, ngân sách của ông nghiêm chỉnh, trong khi ngân sách (2012) của TT Obama không có gì nghiêm chỉnh khi bị Thượng Viện bác với tỷ lệ 97-0, không một nghị sĩ Dân Chủ nào ủng hộ.”
Trong những ngày tới, thiên hạ bảo đảm sẽ thấy rõ sách lược tranh cử của TT Obama; hù dọa mọi người, nhất là các người già, người nghèo, ... về nguy cơ mất hết trợ cấp y tế và trợ cấp tiền già.
Với dấu ấn bảo thủ in rõ trên trán ông Ryan, việc chỉ định ông sẽ xoá bỏ ngay hình ảnh ển ển xìu xì, đáng nghi ngờ của TĐ Romney, và kích động mạnh khối bảo thủ, kéo họ đến phòng phiếu hàng loạt. Nhưng hiển nhiên, đây là con dao hai lưỡi. Ông Ryan kích động được khối bảo thủ, nhưng cũng kích động mạnh cử tri cấp tiến, sẽ khiến họ nhẩy nhổm lên bảo vệ ứng viên cấp tiến Obama của họ, trong ý nghĩ bảo vệ quyền lợi trợ cấp của họ, mà họ nghĩ sẽ bị chính quyền Romney-Ryan cắt hết.
Con Đường của ông Ryan, không ai có thể chối cãi, là một con đường khó khăn vì ở Mỹ hiện nay, khoảng hơn một phần ba dân Mỹ sống với tài trợ an sinh như Medicare, Medicaid, và Social Security. Đây là những người già, người nghèo, và dân thiểu số, mà sự hiểu biết về những vấn đề phức tạp này không hoàn hảo. Những lời hù dọa của TT Obama chắc chắn sẽ gây hoang mang hay sợ hãi cho họ, để rồi khiến họ bỏ phiếu chống Cộng Hoà để bảo vệ quyền lợi của họ. Điều này rất thực tế, khó trách họ được.
Khi tranh cử năm 2007-08, ứng viên Obama đả kích chính trị Hoa Thịnh Đốn đã trở thành quá nhỏ mọn và gian trá (small and cynic) khi các ứng viên chỉ chú tâm bóp méo và bôi bác nhau về những tiểu tiết, mà không dám bàn đến những vấn đề trọng đại của đất nước. Bây giờ, với liên danh Romney-Ryan và “Con Đường Đến Thịnh Vượng” của ông Ryan, để xem thử TT Obama có muốn nói chuyện lớn về tương lai kinh tế xã hội Mỹ không, hay vẫn chỉ lo bóp méo và đả kích cá nhân, kiểu như chê bai quần áo của ông Ryan hay hỏi giấy khai thuế của ông Romney. Chúng ta chờ xem. (19-8-12).
Vũ Linh
Quý độc giả có thể liên lạc với tác giả để góp ý qua email: Vulinh11@gmail.com. Bài của tác giả được đăng trên Việt Báo mỗi thứ Ba.
Thử