Hôm nay,  

Vài Suy Nghĩ Về Ngọn Đuốc 1963

27/06/201200:00:00(Xem: 10543)
(LTS: Giáo sư Nguyễn Văn Sâm đã soạn và đọc bài sau đây trong buổi Lễ Tưởng Niệm Bồ Tát Thích Quảng Đức tại Chùa Bát Nhã, Santa Ana, hôm Thứ Bảy 23-6-2012. Toàn văn như sau, kèm Thủ Bút Chữ Nôm của Bồ Tát Thích Quảng Đức.)

Kính thưa Hòa Thượng Viện Chủ Thiền Viện Bát Nhã,

Kính thưa chư tôn Hòa Thượng và quý Phật Tử hiện diện,

Đã gần nửa thế kỷ trôi qua kể từ ngày Hòa Thượng Thích Quảng Đức tự thiêu. Ý nghĩa của hành động bi hùng nầy có nhiều nhưng ngay lúc đó không ngoài việc Ngài đã dùng chính thân xác mình để đốt đuốc soi đường cho những ai dính dáng xa gần đến cuộc đàn áp và tranh đấu của Phật giáo dưới thời Tổng Thống VNCH, Ngô Đình Diệm. Gần 50 năm qua, thời gian đủ để chúng ta bình tâm nhìn lại sự kiện lịch sử nầy không phải như một kỷ niệm đau buồn, cũng không phải như một kiến thức lịch sử mà là để rút ra bài học cho những bước tiến tương lai của dân tộc và cho chính mỗi con người nhỏ bé chúng ta trong cõi ta bà mê muội này.

Ngày 11 tháng 06 năm 1963 Ngài tự thiêu ngay tại trung tâm Sàigòn, góc đường Phan Đình Phùng và Lê Văn Duyệt. Thế giới rúng động vì cử chỉ từ tốn của Ngài khi chấp tay lạy bốn phưong rồi ung dung ngồi xuống kiết già để thực hành việc tự thiêu. Thân xác Ngài chừng một giờ đồng hồ sau đã biến mất. Vâng, biến mất, chỉ còn lại trái tim. Trái tim bất diệt về thực thể và về tượng trưng. Với dân chúng và tín hữu thì trái tim bất diệt thực thể ai cũng thấy được, cũng xuýt xoa thán phục sự linh thiêng của Ngài, thân xác đã thành tro bụi nhưng trái tim không mất. Để lại như một dấu ấn rằng Ngài đã đến thế gian nầy và đã ra đi theo một cách thế đặc biệt trong một hoàn cảnh nghiệt ngã của đất nước và của Phật giáo, để lại như một chứng tích của lòng dũng cảm, dám từ bỏ chính thân xác mình khi cần thiết. Về tượng trưng thì trái tim Ngài biểu lộ trong hành vi tự thiêu. Người vô minh, mê muội còn chấp nhất đạo nầy đạo kia, còn ganh tỵ về sự lớn mạnh của một đạo không phải là đạo của mình nên có những cử chỉ gọi là đàn áp. Mê nên chỉ thấy sự tự do tín ngưỡng của mình mà quên sự tự do tín ngưỡng của người khác, của thành phần khác trong cộng đồng dân tộc. Mê nên chỉ thấy cần đàn áp để mình được chút vinh danh, chút bổng lộc, chút tư thế trong guồng máy cai trị. Ngọn đuốc thắp sáng lên nếu bằng những vật liệu bình thường thì tác dụng thiệt là bình thường, có thể nói là không có gì đáng kể, đàng nầy Ngài đã lựa chọn phần quí nhứt của con người: mạng sống của chính mình. Với một người tu hành, tuy được thấm nhuần trong lý thuyết là thân thể nầy vốn huyển ảo, có có không không, chẳng gì khác hơn là sự kết hợp của ngũ uẩn và tứ đại nhưng về mặt khác cũng được lưu ý là ta không thể hủy hoại thân thể mình, nó kết hợp với thần thức ta để tạo nên con người ta. Hủy hoại thân xác tức là hủy hoại luôn thần thức của một người, đó là chưa kể đạo lý bình thường nhứt là phụ công cha mẹ sinh thành nuôi nấng, theo lời dạy của Kinh Phật Thuyết Đại Báo Phụ Mẫu Ân Trọng vốn được lưu truyền trong giới Phật giáo đồ từ thế kỷ 17 đến ngày nay trong bản chữ Hán và cả bản dịch Nôm được phổ biến trong các chùa chiềng. Thế nên ta biết chắc rằng trước khi quyết định tự thiêu ngài đã suy nghĩ thao thức, cân phân coi đây phải là sự cần thiết hay không.
thich_quang_duc_thu_but_chu_nom
Thủ Bút Chữ Nôm của Bồ Tát Thích Quảng Đức.
Sự suy nghĩ đó nằm trong hai tài liệu quan trọng của Ngài còn để lại là Đơn Xin Thiêu Thân gởi cho Giáo Hội Tăng Già Việt Nam viết bằng chữ Quốc Ngữ và Lời Nguyện Tâm Quyết viết bằng chữ Nôm mà ít người được biết trong đó có những câu toát lên lòng vị tha của Ngài.

Trong Đơn Xin Thiêu Thân Ngài xác nhận rằng mình đi theo con đường chung của Phật Giáo đồ là tranh đấu bất bạo động. Ngài nói rất rõ ràng:

Nguyện luôn luôn son sắc bền chí với lý tưởng tranh đấu hợp tình hợp lý, bất bạo động của Phật giáo đồ Việt Nam.


Tự thiêu là con đường bất bạo động tuyệt cùng. Không muốn làm đau đớn làm hại người khác, dầu cho người khác đó đã bách hại tôn giáo mình, tàn sát tín hữu mình.

Trong Lời Nguyện Tâm Quyết mà ta có thể coi là lời tuyệt mệnh của Ngài, ta không thấy một chút xíu giận ghét nào, chỉ thấy lòng Ngài bao la, bình tâm cầu mong cho Tổng Thống Ngô Đình Diệm sáng suốt giải quyết vấn đề êm đẹp, cầu mong cho Tổng Thống lấy lòng bác ái từ bi đối với quốc dân, thi hành chánh sách bình đẳng tôn giáo.

Ta hãy đi vào chính văn bức thơ, ở đoạn quan trọng đó:

Một là mong ơn Phật Trời gia hộ cho Tổng Thống Ngô Đình Diệm sáng suốt chấp nhận năm nguyện vọng tối thiểu của Phật giáo Việt Nam ghi trong bản tuyên cáo.

Hai là nhờ ơn Phật từ bi gia hộ cho Phật giáo Việt Nam được trường tồn bất diệt.

Ba là mong nhờ hồng ân Đức Phật gia hộ cho chư Đại Đức, Tăng ni, Phật tử Việt Nam tránh khỏi tai nạn khủng bố, bắt bớ, giam cầm của kẻ gian ác.

Bốn là cầu nguyện cho đất nước thanh bình, quốc dân an lạc.

Trước khi nhắm mắt về cảnh Phật, tôi trân trọng kính gởi lời đến Tổng Thống Ngô Đình Diệm nên lấy lòng bác ái từ bi đối với quốc dân, thi hành chính sách bình đẳng tôn giáo….

Chắc chắn rằng dưới mắt Ngài, Tổng Thống Ngô Đình Diệm không phải là người đối nghịch cần phải triệt diệt, mà chỉ là người vướng mắc trong sự mê lầm nhứt thời cho nên Ngài cầu mong Tổng Thống sáng suốt, sáng suốt với vấn đề và sáng suốt áp dụng sự bình đẳng đối với toàn thể quốc dân.

Những sự việc xảy ra sau ngày Ngài tự thiêu là những sự việc của chánh trị, của sự sắp xếp bàn cờ thế giới ngoài dự kiến của người Việt Nam, kể cả Ngài.

Trở lại sự kiện tự thiêu. Bình luận, khen chê, trách móc đối với một hành vi nào đó thế nào cũng có. Đó là chuyện bình thường cuả cuộc đời. Tôi chỉ xin lược qua mấy ý từ bài Lửa Từ Bi của thi sĩ Vũ Hoàng Chương để dẫn tới kết thúc bài nói chuyện hôm nay.

Thi sĩ Vũ Hoàng Chương coi sự Thiêu Thân nầy là hành động bi hùng khiến rơi lệ cả thế giới, cả vũ trụ: 

Hai vầng sáng rưng rưng
Đông Tây nhòa lệ ngọc.

Kết quả là:
Muôn vạn khối sân si vừa mở mắt.

Toàn dân trong nước lúc đó có bớt sân si chăng? Điều nầy tùy thuộc nghiệp lực của cả dân tộc: cộng nghiệp của quốc gia Việt Nam ta, việc nầy liên quan đến nhiều yếu tố, khó lòng mà thấy ngay được.

Mỗi cá nhân có bớt sân si chăng? Điều nầy nằm trong cái nghiệp của mỗi con người tại thế nầy. Hòa Thượng đốt đuốc soi đường, nhưng mỗi cá nhân phải nhìn vào đó bằng chính con tim mình để sửa lại đường đi của mình cho đúng. Đúng đường đời và đúng đường đạo. Chính mỗi con người thời đó và mãi mãi về sau phải tự rút ra bài học hướng dẫn đời mình. Hòa Thượng chỉ hiến thân mình làm Đuốc Tuệ, chẳng mưu cầu gì ở lời ca tụng, ở bia ký, ở đài kỷ niệm, ở bút giấy ghi công, ở lời ngợi ca sùng thượng:

Ngọc hay đá tượng chẳng cần ai tạc,
Lụa hay tre nào khiến bút ai ghi…
Vầng điệu của thi nhân chỉ còn là rơm rác.

Bài học, cái nhìn ý nghĩa từ hành động của Ngài và sự cố gắng của mỗi người để thực hành bài học đó mới đáng kể, kỳ dư chỉ là phù phiếm. Ngọn đuốc Tuệ đã được thắp lên, soi tỏ cho chúng sinh để từ đó giúp chúng sinh thoát khỏi mê lầm. Nhưng chúng sinh có mở mắt chăng mới là điều quan trọng.

Tiếp theo ngọn đuốc Tuệ của Ngài, nương theo ánh sáng đạo mầu dẫn dắt nên trong suốt thời gian mấy mươi năm trôi qua, biết bao nhiêu tăng ni đã theo gương ngài mà dùng chính thân mình soi sáng đường cho thế gian bớt mê lầm, không phải chỉ trong nước Việt ta mà ở trong các nước Phật giáo khác nữa.

Nhưng than ôi! con người vốn mê lầm nên nhân loại còn chiến tranh, còn chia rẽ và còn đày đọa nhau. Chúng ta hằng năm ôn lại hành động của Ngài để cố đứng ra ngoài những mê lầm đó bởi vì Tỉnh thời Là Phật, Mê là Chúng Sanh. (Toàn Nhật Quang Đài)

Nam Mô A Di Đà Phật.
Đạt giả Nguyễn văn Sâm tháng 6/2012

Ý kiến bạn đọc
01/07/201216:28:14
Khách
Tui cũng là tín hữu Công giáo, nhưng tui rất bất bình chế độ ộc tài họ Ngô đã gây chia rẽ và hận thù truyền kiếp trong văn hoá bản địa. Nếu như vua ngô không đưa người miền Bắc vào nam năm 1954 thì ngày nay đâu có hoạ Cs. Các ông đau lòng khi nhiều người cho rằng Đức Jesu đóng đinh vì là kẻ phạm tội lớn, cũng như người Phật giáo đau lòng khi ai đó không chấp nhận ngài Thích Quảng Đức là vị Bồ tát.
Mất biển đảo là điều quan trọng hay gia đình và vợ con các ông mới là điều quan trọng? Đừng có đạo đức dỏm nữa!
27/06/201205:10:17
Khách
Bây giờ thì ai cũng biết ông sư này bị VC giựt dây xúi dại lấy tôn giáo chống lại chế độ TT Diệm, mà thằng tưới xăng chính là VC luôn! Nay cả nước bị VC cai trị, tất cả hành vi của các tôn giáo đều bị ngiêm ngặt theo dõi và thẳng tay trừng trị, hết thằng nào dám láo lếu nữa, mở mắt ra hết rồi, sợ nó bỏ mẹ, chỉ còn cha sư quốc danh mới an thân thôi... Đúng là ngu, tiếp tay cho VC nên cả nước giờ mới ra nông nỗi này!
30/06/201223:42:43
Khách
Gần 50 năm trôi qua , sự kiện Thích Quảng Đức đã rõ ràng sáng tỏ thế mà mấy ông còn "tụng " và "bê " ông ta lên làm Bồ Tát thì tôi là 1 Phật Tử cảm thấy nhục nhã và xấu hổ lắm !!! cái tên phá cửa nhà người bị đè chết mà nhờ đó đồng bọn nó xông vào bắn giết , cướp bóc người trong nhà thì gọi là gì ? hỏi thật các ông : giờ này gân cổ thổi như thế này thì việt cộng có cho ăn cái giải gì không ? hay thấy bọn chúng bán đất bán biển hay cướp bóc của dân trở nên giàu có nên muốn kiếm chác ?
30/06/201219:37:14
Khách
Người dân Việt Nam không bao giờ " cõng rắn cắn gà nhà " , nhưng bọn lãnh đạo hèn nhát lại cúi đầu làm nô dịch cho bọn Tầu Cộng để trấn áp đồng bào ta . Điều đó đúng với cái câu " rước voi về giày mả tổ " vậy !
30/06/201218:54:36
Khách
Năm 1954 ông Diệm đem dân miền Bắc và Việt Cọng vào Nam, đừng có "hàm huyết phún nhơn, tiên ô tự khẩu nhé!" Những đường hầm bí mật của CS nằm ở phía đông nam, gần biên hoà mà ngày xưa ông Tư Huyền và những người trong ban Tôn giáo nhà nước Biên Hoà trú ẩn đều nằm ở trong vùng Thanh Hoá, Bùi Chu và Phát Diệm...của người Công giáo.
Các ông không chấp nhận ngọn đuốc của đức Bồ Tát Quảng Đức để chuộc tội cho nhân loại, cũng giống như nhiều người khác không chấp nhận đức Jesu đóng đinh để chuộc tội cho nhân loại. Có sao đâu!
28/06/201205:10:00
Khách
Ông Diệm chỉ là vua trong vòng 8 năm mới gọi là Dân chủ, đằng này ngồi tới 10 năm đâu còn Tổng thống nữa. Việt cọng mỗi nhiệm kỳ không quá 10 năm, nếu họ ngồi lê ngồi lết đếnn 10 năm như ông diệm cũng bị quần chúng triệt hạ mà thôi. Việt Cọng dù sao vẫn còn chính nghĩa hơn nền Đệ nhất tà giáo cọng hoà!
30/06/201202:34:09
Khách
"Nếu không ác giả ác báo" thì tại sao anh em giòng họ chết thê thảm, cha con cháu chắt đều đều bị nạn như thế! Sự thật "ác giả ác báo" mà thế giới đều thấy, không khác gì Osáma Bin Laden, Gaddafi, saddam hussein...nhưng nhiều kẻ vẫn điên cuồng bênh vực và viết sách ca ngợi họ. Hai chế độ Việt Nam Cộng Hoà đều không cư xử tốt với Phật Giáo nên bây giờ mới "ác giả ác báo". Sự thật thì CS ngược đãi Phật giáo, cũng chưa đến nỗi khát máu như Đệ Nhất Cộng Hoà. Còn lâu dân tộc Việt Nam mới ngu si để "cỏng rắn cắn gà nhà nữa" hỡi lũ vong quốc!
29/06/201219:32:32
Khách
Đám Phật Giáo Ấn Quang dưới sự xúi quẩy của sư hổ mang Thích Trí Quang làm loạn không những nền Đệ Nhứt Cộng Hoà mà loạn đến khi có nền Đệ Nhị Cộng Hoà nữa , như bày bàn thờ Phật xuống đường nhằm ngăn chận chiến xa của lính Quốc Gia đi tảo thanh VC vào năm 1966 để cộng sản thừa cơ thâm nhập vào các đô thị miền Nam rồi gây ra cuộc chiến Mậu Thân đẫm máu . Cái hành động thất đức của đám Phật Giáo Ấn Quang lộng hành như thế , mà miệng leo lẻo nói chuyên " đại từ đại bi " của nhà Phật mà chẳng biết xấu hổ . Dân gian có câu " miệng năm mô bụng bồ dao găm " thật đúng cho trường hợp của bọn người nầy . Cho nên khi bị bọn VC bây giờ ngược đãi thì cũng đúng như cái câu của nhà Phật là " ác giả ác báo " vậy !
28/06/201219:56:30
Khách
Mỗi Ứng cử viên Việt Cọng khi được ứng cử và lên ngôi đều tới chùa thắp hương kính lễ; điều này là bản sắc văn hoá và truyền thống của dân tộc, đó là lý do họ chiếm được lòng quần chúng. Đánh mất truyền thống tổ tiên văn hoá Đông phương là tự đào mồ chôn mình. Tôn giáo giống như món ăn, mình thích ăn bơ kho thịt và ra lệnh cấm dân tộc mình không được ăn cá và nước mắm thì đâu có được. Ông Diệm đâu có tư cách để nói tự do tôn giáo tại những nước có truyền thống Phật giáo. Ông là ngoại đạo, là khách ở trọ thôi, nhưng Phật giáo đại từ đại bi nên đưa ông lên làm lãnh đạo 8 năm là đại lượng lắm rồi. Không biết mang ơn mà lại tráo trở ăn cháo đá bát nên mới ra nông nỗi...!
28/06/201201:04:37
Khách

Thich Quang Duc statue to be erected at historic protest site
VietNamNet Bridge, Nov 7, 2007

Ho Chi Minh City, Vietnam -- The Ho Chi Minh City People's Committee and the municipal Buddhist Sangha yesterday held a groundbreaking ceremony to announce the construction of a statue of Bodhisattva Thich Quang Duc to honour his virtuous character and patriotism.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Xuất hiện gần đây trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Donald Trump, ứng cử viên đảng Cộng hòa, đã lên tiếng đe dọa là sẽ không bảo vệ cho các đồng minh thuộc khối NATO trong trường hợp bị Nga tấn công. Ý kiến này đã dấy lên một cuộc tranh luận sôi nổi tại châu Âu, vì có liên quan đến việc răn đe Nga và ba kịch bản chính được đề cập đến khi Donald Trump trở lại Nhà Trắng vào năm 2025 là liệu Liên Âu có nên trang bị vũ khí hạt nhân chăng, Pháp có thể tích cực tham gia không và Đức nên có tác động nào.
Tôi không biết chính xác là Văn Trí đã đặt chân đến Đà Lạt tự lúc nào nhưng cứ theo như ca từ trong nhạc phẩm Hoài Thu của ông thì Cao Nguyên Lâm Viên ngày ấy vẫn hoang vu lắm. Ngoài “núi rừng thâm xuyên”, với “lá vàng rơi đầy miên man”, cùng “bầy nai ngơ ngác” (bên “hồ thu xanh biếc”) thì dường như không còn chi khác nữa! Từ Sài Gòn, khi tôi được bố mẹ “bế” lên thành phố vắng vẻ và mù sương này (vào khoảng giữa thập niên 1950) thì Đà Lạt đã bị đô thị hóa ít nhiều. Nơi đây không còn những “bầy nai ngơ ngác” nữa. Voi, cọp, heo rừng, beo, báo, gấu, khỉ, vượn, nhím, mển, gà rừng, công, trĩ, hươu, nai, trăn, rắn, sóc, cáo, chồn… cũng đều đã biệt tăm. Người Thượng cũng ở cách xa, nơi miền sơn cước.
Vi hiến có nghĩa là “vi phạm” hay đi ngược lại những gì Hiến Pháp (HP) quy định. HP không có gì là cao siêu hay quá bí ẩn. Hiến Pháp trong bản chất chỉ là một bộ luật. Sự khác biệt chỉ là: HP là một bộ luật nền tảng hay nôm na là “luật mẹ”. Không những không cá nhân hay hữu thể pháp lý nào trong xã hội, kể cả hành pháp (tức chính phủ) được quyền vi phạm HP, mà không một luật pháp nào của lập pháp (tức quốc hội) được quyền vi phạm HP cả...
Đảng Cộng sản Việt Nam sẽ tiếp tục đi theo đường mòn Chủ nghĩa đã lu mờ trong thưc tế và thất bại trong hành động tại Đại hội đảng kỳ 14 vào tháng 1 năm 2026. Khẳng định này của ông Nguyễn Phú Trọng, Tổng Bí thư đảng là bằng chứng cho tính chai lỳ, chậm tiến và lạc hậu, không phải của riêng ông mà toàn đảng...
Thứ Bảy 24/2/2024 đánh dấu hai năm kể từ khi Nga phát động cuộc chiến tranh xâm lược toàn diện nước Ukraine. Cuộc xung đột đang lâm vào tình trạng bế tắc và ngày càng tàn khốc. Nhân dịp này ông Nick Schifrin, một phát thanh viên của kênh truyền hình PBS, đã tổ chức một buổi thảo luận bàn tròn về hiện tình của cuộc chiến, nó có thể đi đến đâu và chính sách của Hoa Kỳ đối với Ukraine sẽ ra sao. Hiện diện trong buổi thảo luận có các ông Michael Kofman, John Mearsheimer và bà Rebeccah Heinrichs...
Đôi lời từ tác giả: “Sẽ có nhiều người không thích bài viết này. Họ sẽ cảm thấy bị công kích và rằng thật bất công. Phản ứng càng mạnh mẽ càng cho thấy nỗi sợ hãi về chủng tộc đã cắm rễ sâu vào nền chính trị Hoa Kỳ, và sẽ tồn tại mãi.” Tầm quan trọng của vấn đề chủng tộc trong nền chính trị của chúng ta được thể hiện rõ ràng qua chiến dịch tranh cử tổng thống hiện tại. Khẩu hiệu (slogan) đình đám nhất là từ chiến dịch tranh cử của Donald Trump: “MAGA” – Make America Great Again (Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại). Ý của slogan này là Hoa Kỳ đã từng rất vĩ đại, nhưng đã và đang đánh mất hào quang của mình.
Sau 11 năm chống Tham nhũng (2013-2024) nhưng Tham nhũng cứ trơ ra cười vào mũi Đảng là tại sao?
Thời gian gần đây, những người thương vay khóc mướn ở Việt Nam thường đem vấn đề Chủ nghĩa Xã hội và đảng có quyền một mình lãnh đạo ra hù họa dư luận. Tuy nhiên, càng vênh váo và cù nhầy bao nhiêu lại càng lâm vào thế bí. Những bài viết không trả lời được câu hỏi: Ai đã trao quyền lãnh đạo cho Đảng, và tại sao Đảng sợ Dân chủ đến thế?
Cận Tết năm Thìn, Marianne Brown (Guardian Weekly) có bài “Vietnam’s parents want a dragon son.” Trời! Tưởng gì, chớ cả Tầu lẫn Ta ai mà không muốn có con trai tuổi Rồng. Nhâm Thìn, tất nhiên, lại càng bảnh dữ nữa. Nam nhâm nữ quí thì sang mà lị. Theo tuviso.com: “Tuổi Nhâm Thìn có nhiều hy vọng tốt đẹp về vấn đề tình duyên và tương lai về cuộc sống, có phần tốt đẹp về tình cảm và tài lộc, vào trung vận và hậu vận thì được nhiều tốt đẹp về hạnh phúc, công danh có phần lên cao.”
Một quan điểm lạc quan đang dấy lên trong hàng ngũ Lãnh đạo đảng CSVN khi bước vào năm 2024, nhưng thực tế tiềm ẩn những khó khăn chưa lường trước được...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.