Hôm nay,  

Mùa Xuân Gặp Lại Bạn Ở Paris

29/05/201200:00:00(Xem: 9552)
Tiếp tục cuộc hành trình, tôi đã rời Washington để bay đến Paris vào buổi trưa ngày 16 tháng Năm. Mùa Xuân xung quanh nơi chốn xưa nay được mệnh danh là “ kinh thành Ánh sáng” này thật là mát mẻ dịu dàng với cây lá xanh um và hoa nở rộ cùng khắp các nẻo đường. Đây là lần thứ ba, tôi đặt chân đến thủ đô nước Pháp, hai lần trước đây là vào năm 1970 và 1972. Trong suốt hai tuần qua, tôi đã gặp lại được một số bạn bè thân thiết, đặc biệt là các bạn cùng học chung với nhau tại trường Chu Văn An ở Hanoi từ 60 năm trước. Người bạn thân là anh Phạm Xuân Yêm từ lâu đã cho tôi biết là lúc này về hưu rồi, thì bạn có nhiều thời gian rảnh rỗi để sắp xếp nơi ăn chốn ở cho tôi tại Paris. Nhưng vào giờ chót anh chị Yêm phải đi vắng đến 18 tháng Năm mới về, nên đã phải nhờ đến một người bạn khác lo lắng cho tôi trong vài ngày trước khi Yêm có mặt tại nhà.

I – Mấy ngày đầu ở Paris.

Vì thế mà người đón tôi tại phi trường Charles de Gaulle và chở tôi về nhà tại khu Maisons Alfort Juilliottes là anh Nguyễn Ngọc Giao. Anh Giao là thứ nam của Thầy Nguyễn Ngọc Cư vị giáo sư đã dậy chúng tôi về môn Pháp văn và Triết học trong hai năm cuối bậc Trung học ở Hanoi. Bà xã của Giao là chị Phạm Tư Thanh Thiện gốc từ làng Hành Thiện Nam Định, thì lại là bà cô của cháu Phạm Tư Việt con rể của tôi, thành ra giữa anh chị Giao Thiện và tôi lại còn có thêm tình suôi gia với nhau nữa. Anh chị Giao Thiện là những người rất tháo vát, lại sinh sống trên đất Pháp đã trên 50 năm nay, nên quen biết giao thiệp rất rộng rãi với nhiều người tại khắp nơi trên thế giới, điển hình như với chị Sophie Quinn-Judge mà tôi vừa mới gặp lại ở Philadelphia hồi mới đây.

Anh Giao dậy môn Tóan tại Sorbonne và đã nghỉ hưu từ mấy năm nay. Còn chị Thiện thì đã từng làm việc cho đài phát thanh RFI của Pháp dưới cái tên Thanh Thủy mà dù nay cũng đã nghỉ hưu – thì vẫn còn được nhiều bà con thính giả người Việt nhắc đến.

Trong vòng có hai ngày mà Giao đã chở tôi đi thăm viếng nhiều nơi ở khu Quartier Latin, khu Quận 13 và giới thiệu tôi gặp gỡ được với nhiều người trong buổi tiếp tân nhân dịp tái khai trương của Quán ăn “Foyer Mon Vietnam” do ông bà Võ Văn Thận phụ trách. Cụ thể trong dịp này, tôi đã gặp anh chị Nguyễn Phong Châu cũng là người gốc làng Hành Thiện, chị Tố Nga con của bác Tạ Bá Tòng, anh Hà Dương Tường em của Hà Dương Dực bạn tôi ở bên California… Anh Giao cũng nối điện thọai cho tôi nói chuyện với Linh mục Trương Đình Hòe hiện làm việc trong một nhà Dưỡng Lão ở Paris nữa. Cha Hòe cho biết là năm nay đã trên 85 tuổi, mà chân bị đau nhiều nên đi lại rất khó khăn; nhưng giọng nói qua điện thọai thì vẫn còn sang sảng nhiệt thành như hồi nào ở Saigon dễ đến gần nửa thế kỷ trước.

Trưa ngày 18, anh Giao lại chở tôi đến nhà anh Nguyễn Gia Kiểng để ăn trưa với vài người bạn khác, đó là các anh Nghiêm Văn Thạch huynh trưởng kỳ cựu của Hướng Đạo Việt nam và anh Nguyễn Văn Huy chuyên viên về Dân tộc học. Các anh này đều sinh họat từ lâu nay trong Nhóm Thông Luận chung với anh Kiểng, nên câu chuyện trao đổi tin tức trong bữa ăn giữa chúng tôi với nhau thì thật là nhẹ nhàng lịch sự thông cảm không hề có bất kỳ một sự sôi nổi gay cấn nào cả.

Đặc biệt trong dịp này, nhờ anh Huy mà tôi gặp lại được anh Hòa là người cùng ở chung với tôi tại cư xá sinh viên có tên là Câu lạc bộ Phục Hưng trên đường Nguyễn Thông Saigon hồi năm 1956 – 58. Anh Hòa chính là bào đệ của anh Nguyễn Văn Ngân người từng giữ chức vụ Phụ tá cho Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu những năm 1970.

Anh Kiểng đang lúc rất bận rộn với đám cưới của cô con gái vào tuần sau, nhưng cũng đã tận tình chăm sóc cho tôi suốt cả buổi trưa và đến chiều thì chở tôi đến nhà anh Yêm tại thị trấn Bourg la Reine cách nội ô Paris chừng 10 cây số thôi.

II – Các bạn lớp Đệ Nhất Ban Toán Trung học Chu Văn An Hanoi năm học 1953 – 54.

1 – Một gia đình cả cha mẹ và con cái đều là Tiến sĩ Khoa học.

Phạm Xuân Yêm là một trong mấy người bạn thân thiết nhất của tôi từ cái thời cùng học chung với nhau tại trường Chu Văn An Hanoi trước năm 1954. Kỳ thi Tú tài phần hai vào tháng 6 năm 54, Yêm đậu thủ khoa về ban Tóan với hạng Bình (Mention Bien). Rồi di cư vào miền Nam, chúng tôi đều ở chung với nhau tại Đại học xá Minh Mạng Chợ Lớn. Cuối năm 1956, Yêm cùng với một số bạn khác như Bạch Lý Từ, Vũ Dương Tuyền, Đặng Vũ Huyến… được học bổng sang Pháp để tiếp tục học tại đại học Sorbonne. Và Yêm một lần nữa lại là người bạn thành công nhất trên đường học vấn ở nước Pháp - với việc đậu văn bằng Tiến sĩ Khoa học rất sớm và làm giáo sư về môn Vật lý ở Sorbonne rồi tiếp theo là một trong những Giám đốc Nghiên cứu (Directeur de Recherche) tại Trung tâm Quốc gia Nghiên cứu Khoa học (CNRS Centre National de Recherche Scientifique). Yêm đã về nghỉ hưu từ mấy năm nay, nên có nhiều thời giờ chăm sóc cho lũ cháu nội ngọai.

Bà xã của Yêm là chị Minh Châu cũng có văn bằng Tiến sĩ Khoa học và hiện vẫn giảng dậy về môn Hóa học ở Sorbonne. Mà cả đến con trai là cháu Huyên thì cũng là một giáo sư có danh tiếng dậy môn Tóan ở Sorbonne nữa. Rồi con gái là cháu Yên Thư thì cũng có văn bằng Tiến sĩ Khoa học thêm vào với văn bằng Dược sĩ nữa.

Vào năm 1970, lúc tôi đến thăm gia đình Yêm, thì cháu Huyên mới có chưa đày 3 tuổi còn được bố bồng đi gửi ở nhà trẻ, mà nay nghiễm nhiên đã trở thành một nhà nghiên cứu có hạng về ngành Tài chánh Toán học (Finance Mathématique) với các Giải thưởng năm 2004 của Institut Europlace de Finance và Giải thưởng năm 2007 của Viện Hàn lâm Khoa học Pháp (Académie Des Sciences). Tôi thật vui mừng phấn khởi vì được chứng kiến sự thành công vượt bậc của cả gia đình người bạn đã quen biết thân thương dễ đến 60 năm nay, lúc chúng tôi còn ở vào cái tuổi hàn vi niên thiếu trên đất Bắc giữa cái thời chiến tranh lọan lạc với khói lửa kinh hoàng thuở ấy.

2 – Một số bạn đã du học hoặc sinh sống ở Pháp từ nhiều năm nay.

Trong một bữa ăn tại quán Village Tao Tao đường Choisy quận 13, bạn Yêm và tôi đã gặp lại được một số bạn sau đây :

* Bạn Vũ Dương Tuyền cũng qua Pháp cùng một thời với Yêm, đậu bằng Tiến sĩ về Hóa học, nay cũng đã về nghỉ hưu. Tuyền có hai người anh cùng ở Đại học xá Minh Mạng, đó là Vũ Tòng kiến trúc sư nổi tiếng ở Saigon và Vũ Thường kỹ sư cũng học ở Pháp rồi về làm việc trong binh chủng Không quân. Trong buổi họp bạn vào ngày 24 tháng Năm tại Paris, Tuyền đã cho in và tặng cho mỗi người một số hình ảnh của lớp Đệ Nhất 1D chúng tôi đi du ngọan bằng xe đạp đến thăm viếng Chùa Thầy Sơn Tây vào đúng ngày 1 tháng Giêng năm 1954.

* Bạn Bạch Lý Từ là em của Thầy Bạch Văn Ngà cũng đi học ở Pháp như Tuyền và Yêm và đi dậy học nhiều năm bên Phi châu. Đặc biệt, nay đã về hưu với nhiều thời gian rảnh rỗi, Từ dùng phương pháp Tóan học để nghiên cứu về Kinh Dịch và đang chuẩn bị công bố công trình nghiên cứu này. Từ còn cho biết là vị Tổng thống mới đây của xứ Mali lại cũng là người bạn cùng dậy chung với nhau tại một trường học bên xứ đó nữa.

* Bạn Đỗ Đăng Di trưởng lớp 1D của chúng tôi, thì đi qua Pháp từ năm 1975 và có công ty kinh doanh thương mại họat động tại Pháp và ở nhiều nước trên thế giới, kể cả bên Đức, Tiệp khắc, Trung quốc…Bạn Di tuổi Nhâm Thân 1932 cũng lại là niên trưởng của nhóm chúng tôi nữa. Là người chuyên kinh doanh, nên lúc nào gặp gỡ chuyện trò với chúng tôi, thì Di cũng phải ngắt ra để mà trả lời điện thọai mobile liên tục liên hệ đến công việc giao dịch của mình. Di có người em là Đỗ Đăng Giu cũng học rất giỏi và luôn sát cánh với Yêm từ trên 50 năm nay trên đất Pháp.

* Bạn Nguyễn Phong Châu tuy học tại Chu Văn An sau chúng tôi một lớp, nhưng cũng qua Pháp rất sớm và rất thành công về nghiên cứu và giảng dậy về khoa học. Anh có người em là chị Điển cưới anh Nguyễn Đình Thảng là bạn cùng học lụật với tôi, mà hiện định cư tại California. Anh Châu cũng có người anh là bác sĩ Nguyễn Trọng Mân cũng lại là bạn của tôi nữa. Vì thế mà chúng tôi dễ gắn bó thân thiết với nhau.

* Bạn Võ Thế Hào tuy không học ở Chu Văn An, nhưng lại cùng đi thi Tú tài năm 1954 với chúng tôi ở Hanoi, rồi sau này lại vào dậy môn Tóan ở Chu Văn An tại Saigon, thì cũng qua định cư ở Paris đến gần 30 năm nay. Bạn Hào được anh em tín nhiệm bàu vào làm Chủ tịch Câu lạc bộ Bưởi Chu Văn An & Thân hữu trong rất nhiều năm, anh rất năng nổ tạo được bàu không khí sinh họat gắn bó thân tình giữa các thành viên của Câu lạc bộ vùng Ile de France. Nhưng gần đây, thì vì lý do sức khỏe suy kém, anh đã xin nghỉ và từ đó thì Câu lạc bộ này không còn có được những họat động sôi nổi như trước nữa.

Sau bữa ăn, bọn tôi tất cả lại kéo nhau về nhà bạn Yêm để tiếp tục hàn huyên tâm sự và bàn thảo với nhau về cách thức đóng góp thế nào cho tốt nhất với dân tộc và đất nước trong hòan cảnh hiện nay. Một số nêu ý kiến là bọn mình đều đã ở vào cái tuổi sấp xỉ bát thập rồi, đâu còn có thể làm được điều gì quan trọng nữa đâu. Vì thế mà lớp người như chúng ta chỉ có thể đóng vai trò yểm trợ và hướng dẫn cho lớp con, lớp cháu tích cực đứng ra gánh vác trách nhiệm đối với cộng đồng xã hội. Riêng ở hải ngọai, thì sức mạnh chính yếu của chúng ta là do trình độ hội nhập sâu sắc vào với xã hội của đất nước mà mình đã chọn lựa để nhập cư. Mà lớp con cháu sinh ra ở đây thì rõ ràng là thế hệ trẻ này vẫn còn thiếu sự quan tâm gắn bó với bà con ở bên quê nhà. Vì thế mà cần phải vận động được sự thông cảm và liên đới của mọi tầng lớp trong dòng chính (mainstream) nơi xã hội các quốc gia tiến bộ đối với công cuộc xây dựng dân chủ và phát triển kinh tế xã hội của đại khối dân tộc Việt nam chúng ta, thì mới hy vọng việc làm đó có kết quả tốt đẹp được.

Câu chuyện miên man bao la rộng lớn quá, chúng tôi hẹn nhau sẽ trao đổi chi tiết hơn qua internet. Và riêng bạn Di trưởng lớp thì hứa sẽ trình bày một vài hình thức họat động chung với nhau trong một dịp khác.

Nhân dịp ở nhà bạn Yêm, tôi cũng đã gọi điện thọai nói chuyện với các bạn như Bùi Thiệu Tường ở Montréal Canada, bạn Vũ Tiến Thông ở Dallas, Vũ Hữu Bao ở Lubbock Texas, bạn Ngô Đình Thuấn ở Washington DC, bạn Vũ Ngọc Óanh ở San Jose California… Ai nấy đều vui mừng phấn khởi được có dịp nói chuyên trò tâm sự với nhau sau nhiều năm xa cách. Bọn tôi cũng đang kêu gọi các bạn gửi những hình ảnh xưa nay của mỗi người để tập trung đăng vào trong một cuốn Album kỷ niệm thời học chung với nhau tại lớp 1 D Chu Văn An Hanoi niên khóa 1953 – 54 nữa.

Trong hai tuần lễ ở Paris, tôi còn có dịp gặp gỡ viếng thăm hoặc điện thọai nói chuyện với rất nhiều bà con và bạn hữu khác nữa và tôi sẽ xin tường thuật lại trong những bài ghi chép sau vậy.

Paris ngày 27 tháng Năm 2012
Đoàn Thanh Liêm

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Mười năm, 20 năm, và nhiều hơn nữa, khi lịch sử kể lại buổi chuyển giao quyền lực hứa hẹn một triều đại hỗn loạn của nước Mỹ, thì người ta sẽ nhớ ngay đến một người đã không xuất hiện, đó là cựu Đệ Nhất Phu Nhân Michelle Obama.
Chiến tranh là chết chóc, tàn phá và mất mát! Có những cuộc chiến tranh vệ quốc mang ý nghĩa sống còn của một dân tộc. Có những cuộc chiến tranh xâm lược để thỏa mãn mộng bá quyền của một chế độ hay một bạo chúa. Có những cuộc chiến tranh ủy nhiệm giữa hai chủ nghĩa, hai ý thức hệ chỉ biến cả dân tộc thành một lò lửa hận thù “nồi da xáo thịt.” Trường hợp sau cùng là bi kịch thống thiết mà dân tộc Việt Nam đã gánh chịu! Hệ lụy của bi kịch đó mãi đến nay, sau 50 năm vẫn chưa giải kết được. Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, một nữ chiến binh cộng sản miền Bắc có tên là Dương Thu Hương khi vào được Sài Gòn và chứng kiến cảnh nguy nga tráng lệ của Hòn Ngọc Viễn Đông thời bấy giờ đã ngồi bệch xuống đường phố Sài Gòn và khóc nức nở, “khóc như cha chết.” Bà khóc “…vì cảm thấy cuộc chiến tranh là trò đùa của lịch sử, toàn bộ năng lượng của một dân tộc dồn vào sự phi lý, và đội quân thắng trận thuộc về một thể chế man rợ. Tôi cảm thấy tuổi trẻ của tôi mất đi một cách oan uổng ...
Ngày 30 tháng 4 năm 2025 là một ngày có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong lịch sử Việt Nam đương đại, cũng là dịp để chúng ta cùng nhau hồi tưởng về ngày 30 tháng 4 năm 1975 và những gì mà dân tộc đã sống trong 50 năm qua. Ngày 30 tháng 4 năm 1975 đã kết thúc chiến tranh và đáng lẽ phải mở ra một vận hội mới huy hoàng cho đất nước: hoà bình, thống nhất và tái thiết hậu chiến với tinh thần hoà giải và hoà hợp dân tộc. Nhưng thực tế đã đánh tan bao ước vọng chân thành của những người dân muốn có một chỗ đứng trong lòng dân tộc.
Điều thú vị nhất của nghề làm báo là luôn có sự mới lạ. Ngày nào cũng có chuyện mới, không nhàm chán, nhưng đôi khi cũng kẹt, vì bí đề tài. Người viết, người vẽ, mỗi khi băn khoăn tìm đề tài, cách tiện nhất là hỏi đồng nghiệp. Ngày 26 tháng 3, 1975, hoạ sĩ Ngọc Dũng (Nguyễn Ngọc Dũng: 1931-2000), người dùng bút hiệu TUÝT, ký trên các biếm hoạ hàng ngày trên trang 3 Chính Luận, gặp người viết tại toà soạn, hỏi: “Bí quá ông ơi, vẽ cái gì bây giờ?”
Sau ngày nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã ban hành hàng loạt sắc lệnh hành pháp và bị một số tòa án tiểu bang chống đối và hiện nay có hơn 120 vụ tranh tụng đang được xúc tiến. Trump cũng đã phản ứng bằng những lời lẽ thoá mạ giới thẩm phán và không thực thi một số phán quyết của tòa án. Nghiêm trọng hơn, Trump ngày càng muốn mở rộng quyền kiểm soát hoạt động của các công ty luật và công tố viên nghiêm nhặt hơn. Trong khi các sáng kiến lập pháp của Quốc hội hầu như hoàn toàn bị tê liệt vì Trump khống chế toàn diện, thì các cuộc tranh quyền của Hành pháp với Tư pháp đã khởi đầu. Nhưng Trump còn liên tục mở rộng quyền lực đến mức độ nào và liệu cơ quan Tư pháp có thể đưa Trump trở lại vị trí hiến định không, nếu không, thì nền dân chủ Mỹ sẽ lâm nguy, đó là vấn đề.
Khi Bạch Ốc công bố công thức tính thuế lên các quốc gia với các thang thuế khác nhau, người ta nhận ra đó chỉ là một một phép tính toán học căn bản, chẳng liên quan đến kinh tế học hay mậu dịch lẫn các dữ liệu thực tế nào cả. Chúng chỉ là những số liệu vô nghĩa và phi lý. Việt Nam không đánh thuế hàng Mỹ đến 90% và đảo hoang của những chú chim cánh cụt có liên quan gì đến giao thương. Điều này thể hiện một đối sách vội vã, tự phụ và đầy cảm tính, cá nhân của Donald Trump nhằm tạo áp lực lên thế giới, buộc các nước tái cân bằng mậu dịch với Mỹ hơn là dựa trên nền tảng giao thương truyền thống qua các hiệp ước và định chế quốc tế. Hoặc nhỏ nhặt hơn, để trả thù những gì đã xảy ra trong quá khứ: Trump ra lệnh áp thuế cả những vật phẩm tâm linh từ Vatican đưa sang Mỹ như một thái độ với những gì đức Giáo Hoàng Francis từng bày tỏ.
Tổng thống Donald Trump vào hôm qua đã đột ngột đảo ngược kế hoạch áp thuế quan toàn diện bằng cách tạm dừng trong 90 ngày. Chỉ một ngày trước đó đại diện thương mại của Trump đã đến Quốc Hội ca ngợi những lợi ích của thuế quan. Tuần trước chính Trump đã khẳng định "CHÍNH SÁCH CỦA TÔI SẼ KHÔNG BAO GIỜ THAY ĐỔI". Nhưng Trump đã chịu nhiều áp lực từ những nhân vật Cộng Hòa khác, các giám đốc điều hành doanh nghiệp và thậm chí cả những người bạn thân thiết, đã phải tạm ngừng kế hoạch thuế quan, chỉ duy trì thuế căn bản (baseline tariff) 10% đối với tất cả những đối tác thương mại.
Trật tự thế giới là một vấn đề về mức độ: nó thay đổi theo thời gian, tùy thuộc vào các yếu tố công nghệ, chính trị, xã hội và ý thức hệ mà nó có thể ảnh hưởng đến sự phân phối quyền lực trong toàn cầu và ảnh hưởng đến các chuẩn mực. Nó có thể bị thay đổi một cách triệt để bởi các xu hướng lịch sử rộng lớn hơn và những sai lầm của một cường quốc. Sau khi Bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989, và gần một năm trước khi Liên Xô sụp đổ vào cuối năm 1991, Tổng thống Mỹ George H.W. Bush đã tuyên bố về một "trật tự thế giới mới". Hiện nay, chỉ hai tháng sau nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Donald Trump, Kaja Kallas, nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu, đã tuyên bố rằng "trật tự quốc tế đang trải qua những thay đổi ở mức độ chưa từng thấy kể từ năm 1945". Nhưng "trật tự thế giới" là gì và nó được duy trì hoặc phá vỡ như thế nào?
Hãy bắt đầu niềm tin này với câu nói của John Kelly, tướng thủy quân lục chiến hồi hưu, cựu Bộ trưởng Nội an, cựu chánh văn phòng của Donald Trump (2018): “Người phát điên vì quyền lực là mối đe dọa chết người đối với nền dân chủ.” Ông phát biểu câu này tại một hội nghị chuyên đề về nền Dân chủ ở Mount Vernon vào tháng 11/2024, ngay tại ngôi nhà của George Washington, vị tổng thống đầu tiên, người mở ra con đường cho nền dân chủ và tự do của Hoa Kỳ. Không đùa đâu! Tướng Kelly muốn nói, những người phát điên vì quyền lực ấy có thể giữ các chức danh khác nhau, thậm chí là Tổng Thống, nhưng trong thâm tâm họ là bạo chúa, và tất cả các bạo chúa đều có cùng một đặc điểm: Họ không bao giờ tự nguyện nhượng quyền lực.
Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố áp dụng chính sách áp thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu vào Mỹ, trước đó Trump cũng đã áp đặt biện pháp trừng phạt chung đối với Liên Âu, Canada, Mexico và Trung Quốc, nhưng lại tạm hoãn trong 30 ngày để cho Canada và Mexico thương thuyết. Các biện pháp bất nhất này gây nhiều hoang mang cho chính giới và doanh nghiệp các nước đối tác.
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.