Từ Sài gòn tới Marseille
Người Việt nam ở Pháp ngày nay, nhơn mùa bầu cử, được đảng cầm quyền UMP ân cần mời tham gia sanh hoạt chánh trị. Chúng ta thử nhìn lại quá trình người Việt tới Pháp và sanh sống ở Pháp.
Người Việt Nam kỳ có mặt ở Pháp từ đầu thế kỷ XX tham gia Đệ I thế chiến bên cạnh quân đội Pháp, chết cho nước Pháp khá đông ở mặt trận Verdun, thân xác còn yên nghỉ trong nghĩa trang Bar le Duc, miền Đông-Nam nước Pháp. Lúc bấy giờ, trong gia đình có từ hai người con trai, họ phải rút thâm để có ít nhứt một người đi lính qua Chánh quốc đánh giặc . Con điền chủ không tránh khỏi, nhưng điền chủ mướn con tá điền đi lính thế . Chiến tranh chấm dứt, có không ít người ở lại học hành, thành tài, hoặc ở lại Pháp sanh sống với vợ đầm, hoặc về xứ làm việc trong Chánh quyền thuộc địa, thay đổi thân phận nông dân .
Những người Việt nam này, với con cháu, là lớp người Việt thuộc thế hệ thứ nhứt định cư ở Pháp . Họ nhập tịch Pháp hoặc vẫn giử hộ tịch việt nam .
Lớp người Việt nam thứ hai sanh sống ở Pháp gồm những người tới Pháp vào Đệ II thế chiến như lính thợ, lính chiến trong quân đội pháp, công chức trong Chánh quyền Đông dương và khi chiến tranh việt nam chấm dứt năm 54, một số khá đông «hồi hương» về Pháp . Ngày nay, Trại Sainte Livrade ở gần Bordeau (Garone sur Lot) còn ghi đậm dấu ấn về lớp người hồi hương này.
Lớp thứ ba là những người Việt tới Pháp sau biến cố mất nước ngày 30 / 04 / 1975.
Tất cả người Việt nam hiện sanh sống ở Pháp, từ ba đợt đầu thế kỷ tới cuối thế kỷ XX, là bao nhiêu người ? Trả lời chính xác thật không đơn giản . Có nơi nói là hơn hai trăm ngàn người, nơi khác cho biết lối 175 ngàn người . Vì những người lai Pháp-Việt được xem như người Pháp nếu mang họ cha Pháp ? Hoặc vì cách thống kê dân số ở địa phương không được phép ghi nguồn gốc dân tộc và tôn giáo ?
Nói «Từ Sài gòn tới Marseille» là ý muốn nhắc lại con đường từ Việt nam qua Pháp cho hai đợt rời Việt nam vào Đệ I và Đệ II thế chiến . Ngay cả sinh viên việt nam du học trước sau những năm 50 cũng phải đi bằng tàu thủy từ bến Nhà Rồng tới bến Marseille . Ai đi Paris sẽ lấy xe lửa tới Ga Lyon (Gare de Lyon, Paris XII) nên nhà thơ Cung Trầm Tưởng tả cái buồn chia ly với người yêu của sinh viên Việt nam lúc bấy giờ :
« …Gare de Lyon,
Suốt đời làm chia ly … »
Đâu có quên được Tây gốc Việt
Người Việt nam ở Pháp trước đây được gọi là “ Mít ” để phân biệt với những người á châu khác . Một cách gọi nặng mùi kỳ thị . Người Việt lại gọi dân phi châu á-rặp là “ Rệp”, phi châu đen là “Lọ”. Mít do tên nước là “Annam ”, người Annam là “Annamite ”. Phát âm và viết theo Tây .
Hôm 3 tháng 2 vừa qua, T.T Sarkozy ân cần mời rộng rải người Việt nam công dân Pháp tới Dinh Elysée ăn Tết con Rồng với ông. Trong số người Việt nam công dân Pháp hôm ấy, không biết tại sao lại có thêm vài tên VC của Tòa Đại sứ Hà nội ở đường Boileau vì đám này không phải là thành phần được mời, họ không phải là người Pháp gốc Việt. Thật ra, người Việt hôm ấy chỉ là một bộ phận nhỏ của tập thể người Pháp gốc ngoại quốc gần 2000 người hiện diện trong phòng khánh tiết, phần lớn gốc dân cựu thuộc địa như Phi châu, hải đảo và bán đảo đông dương, thêm một số người Tàu tới Pháp theo biến cố 30 tháng 4/75 .
Ăn Tết với TT Sarkozy vừa qua không phải là lần đầu tiên vì năm rồi Elysée cũng có tổ chức Tết âm lịch với người á châu và phi châu. Một số người Việt nam cũng được mời nhưng không rùm beng và long trọng bằng năm nay . Trong lời phát biểu với quan khách tham dự lễ Tết, Ông Sarkozy dùng lời lẻ thân tình và rất cộng hòa “Đồng bào thân mến … ” (Mes chers compatriotes …). Khi đề cặp tới người Việt nam, Ông bày tỏ sự thông cảm hoàn cảnh của người Việt nam tới Pháp, định cư và sanh sống ở Pháp để ngày nay trở thành công dân Pháp. Ông không quên đề cao phẩm hạnh của người Việt trong gia đình, trong quan hệ xã hội, và đặc biệc, những thành tựu tốt đẹp của người Việt. Phải chăng vì nhằm mục đích vận động cử tri gốc việt? Hay vì Chánh phủ đã có chánh sách đối với những công dân Pháp gốc ngoại quốc ?
Ngày 7/11/2011, đảng cầm quyền UMP tuân hành sáng kiến của TT Sarkozy, Tổng trưởng Nội vụ Claude Guéant và Tổng Bí thư François Copé, dưới trách nhiệm của Ông Olivier Stirn, Ủy viên TW đảng đặc trách về người Pháp Đa văn hóa, Cựu Bộ trưởng, thành lập Hội đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa ( CNFD ) nhằm xác định địa vị của người Pháp gốc ngoại quốc trong cộng đồng quốc gia Pháp .
Buổi đầu, Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa (CNFD) chỉ tập hợp được 4 Hội đoàn như Liên Hiệp Đa văn hóa Cộng hòa (UDR), Câu lạc bộ Đa văn hóa Cộng hòa (CDR), Hệ thống Dân cử Đa văn hóa (RED), Đa văn hóa, Phát triển, Hợp tác (DDC) . Những tổ chức này kết hợp lại thành một Liên minh hay một Phong trào liên kết với đảng UMP do Ông Séga Doucouré, Ủy viên TW đặc trách về thăng tiến đa văn hóa, lãnh đạo .
Liên minh chủ yếu gồm những Hội đoàn người Pháp gốc Phi châu trong lúc đó Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa do Ông Olivier Stirn làm Chủ tịch sẽ là tổ chức đại diện các sắc thái văn hóa pháp của những người Pháp gốc Phi châu đen, Magreb, Trung đông, Việt nam, Miên, Lèo, Tàu, Ấn độ, Haiti, và Ba-tây tại xứ Pháp ngày nay.
Hội Đồng Quốc Gia Người Pháp Đa Văn hóa có 150 thành viên sáng lập .
Đồng thời, đảng UMP cũng thành lập một Hội Đồng Quốc gia Thanh niên Pháp Đa Văn hóa (CNJFD) do Myriam Pannertat lãnh đạo .
Dĩ nhiên đề tài Đa Văn hóa sẽ là vấn đề chung, là sở hữu của mọi người Pháp mà nhân diện không giống Tây chút nào hết, nhờ đó cũng sẽ thấy mình có chổ đứng thật sự trong cộng đồng quốc gia Pháp và được trọng thị như người Pháp chánh hiệu !
Điều này thật sự quan trọng về mặt chánh trị bởi người ta không phải là dân Pháp đơn độc, mà tất cả đàn ông, phụ nữ đều là dân Pháp, tạo thành một cộng đồng quốc gia .
Cần để ý hơn là những người Pháp gốc ngoại quốc khi tự cảm thấy mình hoàn toàn là người Pháp có thể nhìn thấy trong ánh mắt người đối diện sự thừa nhận tư cách quốc dân của mình . Và đó chính là điều mà đảng cầm quyền UMP nhằm thực hiện nhân mùa bầu cử sắp tới.
Trong đời sống hằng ngày, các sắc dân khó tránh khỏi những xung đột vì sự khác biệc văn hóa và chủng tộc . Chánh sách đa văn hóa rât thiết yếu vì sẽ hóa giải những mâu thuẩn đó, đem lại cho Pháp sự thống nhứt quôc gia . Ông François Copé đưa ra khẩu hiệu “ Suy nghĩ và phát biểu khác nhau, nhưng hành động phải thống nhứt ” .
Vì vậy mà Hội Đồng Người Pháp Đa Văn hóa ra đời .
Tây gốc Việt dấn thân
Giấc mơ của người Việt khi ra đi khỏi xứ sở sau biến cố 30/04/75 là trong vài năm sẽ trở về, nay không còn nữa . Lớp con em giờ đây đã trưởng thành, sống đời sống gần như hoàn toàn người Pháp .
Chúng nó tự cảm thấy mình là người Pháp . Nói với nhau câu “ Tôi yêu em hay tôi yêu anh ” bằng tiếng pháp, chúng nó thông cảm ngay và thật sự rung động sâu xa .
Về mặt xã hội và tình cảm, lớp trẻ đã tự hội nhập trọn vẹn . Tuy nhiên, khi làm việc, chúng nó vẫn thường gặp trở ngại vì những việc làm có trách nhiệm, lương cao phải được dành ưu tiên cho người Pháp chánh gốc. Về mặt tham gia sanh hoạt chánh trị, người Việt chỉ có bổn phận bỏ phiếu . Có đứng trong một chánh đảng cũng chỉ giử vai trò vận động cử tri gốc việt mà thôi .
Trước giờ, chủ trương đa văn hóa của Chánh phủ Pháp cho thấy ở Quốc Hội có 3 (trên 577) Đại biểu không phải Tây trắng vì là dân Pháp hải ngoại (0, 51 %), 6 Thượng Nghị sĩ (1, 7 %), nửa chục Thị trưởng trên 36 000 Thị xã . Trong thiểu số chánh khách này vẫn chưa có dân Tây gốc Mít tuy cũng là dân Tây Hải ngoại như ai !
Nay đảng UMP với chánh sách hội nhập trọn vẹn qua sự ra đời Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa và Hội Đồng Quôc gia Thanh niên Pháp Đa Văn hóa sẽ mở cho người Pháp gốc Việt một tương lai chánh trị mới ?
Cách đây 2 năm, Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa UVR (Union des Vietnamiens Républicains=UVR) được thành lập như một bộ phận của đảng UMP và lần đầu tiên cùng ra mắt chính thức trong Hội Đồng Quốc Gia người Pháp Đa Văn Hóa ngày 7 tháng 11 tại Trụ sở đảng UMP ở Paris 8e, mở đầu sự dấn thân thật sự của người Pháp gốc Việt vào chánh trường Pháp với nhiều trách nhiệm hơn .
Ông Alain Bùi Kiệt Sĩ, Chủ tịch Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa, giải thích ý nghĩa sự thành lập tổ chức này nhân ngày ra mắt Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa như sau : “Chúng ta đã làm việc với trái tim của chúng ta để biến giấc mơ thành hiện thực, đó là việc thành lập Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa (UV)để đem tiếng nói của chúng ta đến với các tổ chức chính trị ”.
Tiếp theo, ông nói rỏ hơn :
"Chúng tôi là một nhóm, khởi đầu là mười mấy người, hoặc là thành viên UMP hoặc là thành viên Hội đồng Thị xã của nhiều thành phố. Nhóm chúng tôi gặp nhau cách đây 3 năm. Chúng tôi có một nhận xét là thế hệ trước của chúng ta đã cố gắng rất nhiều để hòa nhập trong cuộc sống và xã hội, để cho con cái chúng ta được học thành tài.
Bây giờ, người Việt Nam ở Pháp nói chung,rất được nể trọng vì chúng ta đã thành công trong vấn đề hội nhập với cộng đồng Pháp về xã hội; đa số con cháu chúng ta đều thành công trong đời sống nhưng về mặt chính trị thì chúng ta vẫn còn vắng mặt. Đó là một trong những mục tiêu chính của Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa ( UVR), tức là muốn làm sao cho người Pháp gốc Việt Nam nhận thức được vai trò của mình, tầm quan trọng của mình. Trong xã hội Pháp chúng ta cần phải có tiếng nói. Đó là giấc mơ của Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa chúng tôi."
Bà Céline Nettavongs, Phó chủ tịch kiêm Phát ngôn nhân của Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa văn hóa cho biết cảm tưởng của bà :
"Khi họ đề nghị tôi làm phát ngôn nhân cho CNFD là tôi lập tức nhận lời ngay. Công việc không phải dễ dàng. Dĩ nhiên sự chỉ trích thì cũng có khắp mọi nơi nhưng chỉ để làm tăng giá trị thêm cho cánh hữu khi đã có những dấu hiệu xấu trong cuộc thăm dò bầu cử."
Bà Céline Nettavongs quả quyết bà sống và sẽ chết trên đất Pháp; đó là quê hương thứ hai của bà vì thế phải đầu tư vào chính trị để tiếng nói của mình được lắng nghe và cũng để cho thế thệ con cháu mai sau.
Ông Alain Bùi nói về sự dấn thân trong chánh trị thì đây chỉ là một bước khởi đầu. Những dự định trong tương lai là phải xác định và mở rộng thêm chỗ đứng của Người Pháp gốc Việt trong chính trường Pháp:
"Bước khởi đầu là sự có mặt của người Pháp gốc Việt ở trong Tổ chức của những người Pháp gốc ngoại quốc. Sự hiện diện của cộng đồng Việt Nam ở trong Tổ chức này khá mạnh mẽ .
Bước tiếp theo mà chúng tôi muốn thực hiện là trước mắt, năm 2012, sẽ có ít nhất 1 hay 2 ứng cử viên gốc Việt vào Hạ nghị viện để sau đó có thể tham gia vào bộ máy Chánh quyền nếu Ông Nicolas Sarkoz may mắn tái đắc cử .
Sau đó, trong các kỳ bầu cử năm 2014, tức là có bầu cử Hội Động Thị xã, sẽ có nhiều ứng cử viên người Pháp gốc Việt tham gia tranh cử, nhứt là ở những thành phố có đông đồng bào của chúng ta . Đó là những bước mà chúng tôi muốn thực hiện " .
Chấm dứt một quá khứ
Khi lớp “trẻ ”, tức lớp con em của những người tới Pháp tỵ nạn cộng sản sau biến cố 30/04/75, bắt đầu thật sự dấn thân vào đời sống nước Pháp với tư cách người dân Pháp trọn vẹn, phải chăng đây cũng là lúc lớp cha anh đem hành trang mang theo mình từ thuở đi tỵ nạn cộng sản cất kỷ vào tủ ?
Trước giờ, lớp cha anh than phiền công cuộc tranh đấu của mình “không có tiếp nối”. Họ thấy tre đã già mà măng không chịu mọc ! Họ không nghĩ lớp trẻ không thể và không muốn nhận trọn vẹn khối hành trang nặng trỉu mà họ mang theo ngày đêm trên lưng từ lúc rời khỏi Việt nam . Lớp trẻ có thể tiếp nhận nhưng phải được chọn lọc. Trong lúc đó, họ không nghĩ nên khuyến khích và hướng dẩn lớp trẻ sống đúng đời sống, suy nghĩ, ước mơ của chúng nó trong xã hội định cư khi thực tế ngày trở về Việt nam chưa có thể xác định được .
Ngày nay, cúng ta nên thấy lớp trẻ phải làm người Pháp tốt, biết bổn phận và quyền lợi, làm bổn phận và tranh đấu cho quyền lợi của mình, không mặc cảm là người ở tạm, xứ Pháp không phải là xứ của ta . Nhưng trong lúc đó cũng đừng quên mình là người Việt nam .
Sau cùng, ước mong sự dấn thân vào chánh trường Pháp của người Pháp gốc việt ngày nay theo chánh sách đa văn hóa của Chánh phủ sẽ có nhiều cơ hội để họ đóng góp thật sự theo hết khả năng của họ, khác hơn trước kia, với RPR, dưới thời Tổng Bí thư JT, cộng đồng người Viêt quốc tịch Pháp tham gia sanh hoạt chánh trị pháp chỉ bằng lá phiếu . Ông JT, Tổng Bí thư RPR, hứa ủng hộ, với tư cách một Chánh đảng, cuộc tranh đấu dân chủ và nhơn quyền cho Việt nam qua Ủy Ban Việt nam Tự do (Comité pour un Vietnam Libre), Ủy Ban Pháp yểm trợ Việt nam Tự do (Comité Français pour un Vitnam Libre) và LMDC/VN với nhiều sanh hoạt chung và cả bằng một bản “Ghi nhớ” (Mémorandum) được các bên đồng ký tên .
Nay, nhắc lại một chút chuyện xưa nhơn cơ hội “Người Pháp gốc việt dấn thân ”, bất chợt Cỏ May cảm thấy buồn cho cái xứ của Ánh Sáng và Nhơn Quyền mà bản Hiến Pháp từng tuyên dương sự xứng đáng của cá nhơn, tức giá trị đóng góp của cá nhơn con người, như là giá trị tiêu chuẩn căn bản cho danh dự người công dân Cộng hòa Pháp .
Nguyễn thị Cỏ May
Người Việt nam ở Pháp ngày nay, nhơn mùa bầu cử, được đảng cầm quyền UMP ân cần mời tham gia sanh hoạt chánh trị. Chúng ta thử nhìn lại quá trình người Việt tới Pháp và sanh sống ở Pháp.
Người Việt Nam kỳ có mặt ở Pháp từ đầu thế kỷ XX tham gia Đệ I thế chiến bên cạnh quân đội Pháp, chết cho nước Pháp khá đông ở mặt trận Verdun, thân xác còn yên nghỉ trong nghĩa trang Bar le Duc, miền Đông-Nam nước Pháp. Lúc bấy giờ, trong gia đình có từ hai người con trai, họ phải rút thâm để có ít nhứt một người đi lính qua Chánh quốc đánh giặc . Con điền chủ không tránh khỏi, nhưng điền chủ mướn con tá điền đi lính thế . Chiến tranh chấm dứt, có không ít người ở lại học hành, thành tài, hoặc ở lại Pháp sanh sống với vợ đầm, hoặc về xứ làm việc trong Chánh quyền thuộc địa, thay đổi thân phận nông dân .
Những người Việt nam này, với con cháu, là lớp người Việt thuộc thế hệ thứ nhứt định cư ở Pháp . Họ nhập tịch Pháp hoặc vẫn giử hộ tịch việt nam .
Lớp người Việt nam thứ hai sanh sống ở Pháp gồm những người tới Pháp vào Đệ II thế chiến như lính thợ, lính chiến trong quân đội pháp, công chức trong Chánh quyền Đông dương và khi chiến tranh việt nam chấm dứt năm 54, một số khá đông «hồi hương» về Pháp . Ngày nay, Trại Sainte Livrade ở gần Bordeau (Garone sur Lot) còn ghi đậm dấu ấn về lớp người hồi hương này.
Lớp thứ ba là những người Việt tới Pháp sau biến cố mất nước ngày 30 / 04 / 1975.
Tất cả người Việt nam hiện sanh sống ở Pháp, từ ba đợt đầu thế kỷ tới cuối thế kỷ XX, là bao nhiêu người ? Trả lời chính xác thật không đơn giản . Có nơi nói là hơn hai trăm ngàn người, nơi khác cho biết lối 175 ngàn người . Vì những người lai Pháp-Việt được xem như người Pháp nếu mang họ cha Pháp ? Hoặc vì cách thống kê dân số ở địa phương không được phép ghi nguồn gốc dân tộc và tôn giáo ?
Nói «Từ Sài gòn tới Marseille» là ý muốn nhắc lại con đường từ Việt nam qua Pháp cho hai đợt rời Việt nam vào Đệ I và Đệ II thế chiến . Ngay cả sinh viên việt nam du học trước sau những năm 50 cũng phải đi bằng tàu thủy từ bến Nhà Rồng tới bến Marseille . Ai đi Paris sẽ lấy xe lửa tới Ga Lyon (Gare de Lyon, Paris XII) nên nhà thơ Cung Trầm Tưởng tả cái buồn chia ly với người yêu của sinh viên Việt nam lúc bấy giờ :
« …Gare de Lyon,
Suốt đời làm chia ly … »
Đâu có quên được Tây gốc Việt
Người Việt nam ở Pháp trước đây được gọi là “ Mít ” để phân biệt với những người á châu khác . Một cách gọi nặng mùi kỳ thị . Người Việt lại gọi dân phi châu á-rặp là “ Rệp”, phi châu đen là “Lọ”. Mít do tên nước là “Annam ”, người Annam là “Annamite ”. Phát âm và viết theo Tây .
Hôm 3 tháng 2 vừa qua, T.T Sarkozy ân cần mời rộng rải người Việt nam công dân Pháp tới Dinh Elysée ăn Tết con Rồng với ông. Trong số người Việt nam công dân Pháp hôm ấy, không biết tại sao lại có thêm vài tên VC của Tòa Đại sứ Hà nội ở đường Boileau vì đám này không phải là thành phần được mời, họ không phải là người Pháp gốc Việt. Thật ra, người Việt hôm ấy chỉ là một bộ phận nhỏ của tập thể người Pháp gốc ngoại quốc gần 2000 người hiện diện trong phòng khánh tiết, phần lớn gốc dân cựu thuộc địa như Phi châu, hải đảo và bán đảo đông dương, thêm một số người Tàu tới Pháp theo biến cố 30 tháng 4/75 .
Ăn Tết với TT Sarkozy vừa qua không phải là lần đầu tiên vì năm rồi Elysée cũng có tổ chức Tết âm lịch với người á châu và phi châu. Một số người Việt nam cũng được mời nhưng không rùm beng và long trọng bằng năm nay . Trong lời phát biểu với quan khách tham dự lễ Tết, Ông Sarkozy dùng lời lẻ thân tình và rất cộng hòa “Đồng bào thân mến … ” (Mes chers compatriotes …). Khi đề cặp tới người Việt nam, Ông bày tỏ sự thông cảm hoàn cảnh của người Việt nam tới Pháp, định cư và sanh sống ở Pháp để ngày nay trở thành công dân Pháp. Ông không quên đề cao phẩm hạnh của người Việt trong gia đình, trong quan hệ xã hội, và đặc biệc, những thành tựu tốt đẹp của người Việt. Phải chăng vì nhằm mục đích vận động cử tri gốc việt? Hay vì Chánh phủ đã có chánh sách đối với những công dân Pháp gốc ngoại quốc ?
Ngày 7/11/2011, đảng cầm quyền UMP tuân hành sáng kiến của TT Sarkozy, Tổng trưởng Nội vụ Claude Guéant và Tổng Bí thư François Copé, dưới trách nhiệm của Ông Olivier Stirn, Ủy viên TW đảng đặc trách về người Pháp Đa văn hóa, Cựu Bộ trưởng, thành lập Hội đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa ( CNFD ) nhằm xác định địa vị của người Pháp gốc ngoại quốc trong cộng đồng quốc gia Pháp .
Buổi đầu, Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa (CNFD) chỉ tập hợp được 4 Hội đoàn như Liên Hiệp Đa văn hóa Cộng hòa (UDR), Câu lạc bộ Đa văn hóa Cộng hòa (CDR), Hệ thống Dân cử Đa văn hóa (RED), Đa văn hóa, Phát triển, Hợp tác (DDC) . Những tổ chức này kết hợp lại thành một Liên minh hay một Phong trào liên kết với đảng UMP do Ông Séga Doucouré, Ủy viên TW đặc trách về thăng tiến đa văn hóa, lãnh đạo .
Liên minh chủ yếu gồm những Hội đoàn người Pháp gốc Phi châu trong lúc đó Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa do Ông Olivier Stirn làm Chủ tịch sẽ là tổ chức đại diện các sắc thái văn hóa pháp của những người Pháp gốc Phi châu đen, Magreb, Trung đông, Việt nam, Miên, Lèo, Tàu, Ấn độ, Haiti, và Ba-tây tại xứ Pháp ngày nay.
Hội Đồng Quốc Gia Người Pháp Đa Văn hóa có 150 thành viên sáng lập .
Đồng thời, đảng UMP cũng thành lập một Hội Đồng Quốc gia Thanh niên Pháp Đa Văn hóa (CNJFD) do Myriam Pannertat lãnh đạo .
Dĩ nhiên đề tài Đa Văn hóa sẽ là vấn đề chung, là sở hữu của mọi người Pháp mà nhân diện không giống Tây chút nào hết, nhờ đó cũng sẽ thấy mình có chổ đứng thật sự trong cộng đồng quốc gia Pháp và được trọng thị như người Pháp chánh hiệu !
Điều này thật sự quan trọng về mặt chánh trị bởi người ta không phải là dân Pháp đơn độc, mà tất cả đàn ông, phụ nữ đều là dân Pháp, tạo thành một cộng đồng quốc gia .
Cần để ý hơn là những người Pháp gốc ngoại quốc khi tự cảm thấy mình hoàn toàn là người Pháp có thể nhìn thấy trong ánh mắt người đối diện sự thừa nhận tư cách quốc dân của mình . Và đó chính là điều mà đảng cầm quyền UMP nhằm thực hiện nhân mùa bầu cử sắp tới.
Trong đời sống hằng ngày, các sắc dân khó tránh khỏi những xung đột vì sự khác biệc văn hóa và chủng tộc . Chánh sách đa văn hóa rât thiết yếu vì sẽ hóa giải những mâu thuẩn đó, đem lại cho Pháp sự thống nhứt quôc gia . Ông François Copé đưa ra khẩu hiệu “ Suy nghĩ và phát biểu khác nhau, nhưng hành động phải thống nhứt ” .
Vì vậy mà Hội Đồng Người Pháp Đa Văn hóa ra đời .
Tây gốc Việt dấn thân
Giấc mơ của người Việt khi ra đi khỏi xứ sở sau biến cố 30/04/75 là trong vài năm sẽ trở về, nay không còn nữa . Lớp con em giờ đây đã trưởng thành, sống đời sống gần như hoàn toàn người Pháp .
Chúng nó tự cảm thấy mình là người Pháp . Nói với nhau câu “ Tôi yêu em hay tôi yêu anh ” bằng tiếng pháp, chúng nó thông cảm ngay và thật sự rung động sâu xa .
Về mặt xã hội và tình cảm, lớp trẻ đã tự hội nhập trọn vẹn . Tuy nhiên, khi làm việc, chúng nó vẫn thường gặp trở ngại vì những việc làm có trách nhiệm, lương cao phải được dành ưu tiên cho người Pháp chánh gốc. Về mặt tham gia sanh hoạt chánh trị, người Việt chỉ có bổn phận bỏ phiếu . Có đứng trong một chánh đảng cũng chỉ giử vai trò vận động cử tri gốc việt mà thôi .
Trước giờ, chủ trương đa văn hóa của Chánh phủ Pháp cho thấy ở Quốc Hội có 3 (trên 577) Đại biểu không phải Tây trắng vì là dân Pháp hải ngoại (0, 51 %), 6 Thượng Nghị sĩ (1, 7 %), nửa chục Thị trưởng trên 36 000 Thị xã . Trong thiểu số chánh khách này vẫn chưa có dân Tây gốc Mít tuy cũng là dân Tây Hải ngoại như ai !
Nay đảng UMP với chánh sách hội nhập trọn vẹn qua sự ra đời Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa và Hội Đồng Quôc gia Thanh niên Pháp Đa Văn hóa sẽ mở cho người Pháp gốc Việt một tương lai chánh trị mới ?
Cách đây 2 năm, Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa UVR (Union des Vietnamiens Républicains=UVR) được thành lập như một bộ phận của đảng UMP và lần đầu tiên cùng ra mắt chính thức trong Hội Đồng Quốc Gia người Pháp Đa Văn Hóa ngày 7 tháng 11 tại Trụ sở đảng UMP ở Paris 8e, mở đầu sự dấn thân thật sự của người Pháp gốc Việt vào chánh trường Pháp với nhiều trách nhiệm hơn .
Ông Alain Bùi Kiệt Sĩ, Chủ tịch Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa, giải thích ý nghĩa sự thành lập tổ chức này nhân ngày ra mắt Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa Văn hóa như sau : “Chúng ta đã làm việc với trái tim của chúng ta để biến giấc mơ thành hiện thực, đó là việc thành lập Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa (UV)để đem tiếng nói của chúng ta đến với các tổ chức chính trị ”.
Tiếp theo, ông nói rỏ hơn :
"Chúng tôi là một nhóm, khởi đầu là mười mấy người, hoặc là thành viên UMP hoặc là thành viên Hội đồng Thị xã của nhiều thành phố. Nhóm chúng tôi gặp nhau cách đây 3 năm. Chúng tôi có một nhận xét là thế hệ trước của chúng ta đã cố gắng rất nhiều để hòa nhập trong cuộc sống và xã hội, để cho con cái chúng ta được học thành tài.
Bây giờ, người Việt Nam ở Pháp nói chung,rất được nể trọng vì chúng ta đã thành công trong vấn đề hội nhập với cộng đồng Pháp về xã hội; đa số con cháu chúng ta đều thành công trong đời sống nhưng về mặt chính trị thì chúng ta vẫn còn vắng mặt. Đó là một trong những mục tiêu chính của Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa ( UVR), tức là muốn làm sao cho người Pháp gốc Việt Nam nhận thức được vai trò của mình, tầm quan trọng của mình. Trong xã hội Pháp chúng ta cần phải có tiếng nói. Đó là giấc mơ của Liên Hiệp Người Việt Cộng hòa chúng tôi."
Bà Céline Nettavongs, Phó chủ tịch kiêm Phát ngôn nhân của Hội Đồng Quốc gia Người Pháp Đa văn hóa cho biết cảm tưởng của bà :
"Khi họ đề nghị tôi làm phát ngôn nhân cho CNFD là tôi lập tức nhận lời ngay. Công việc không phải dễ dàng. Dĩ nhiên sự chỉ trích thì cũng có khắp mọi nơi nhưng chỉ để làm tăng giá trị thêm cho cánh hữu khi đã có những dấu hiệu xấu trong cuộc thăm dò bầu cử."
Bà Céline Nettavongs quả quyết bà sống và sẽ chết trên đất Pháp; đó là quê hương thứ hai của bà vì thế phải đầu tư vào chính trị để tiếng nói của mình được lắng nghe và cũng để cho thế thệ con cháu mai sau.
Ông Alain Bùi nói về sự dấn thân trong chánh trị thì đây chỉ là một bước khởi đầu. Những dự định trong tương lai là phải xác định và mở rộng thêm chỗ đứng của Người Pháp gốc Việt trong chính trường Pháp:
"Bước khởi đầu là sự có mặt của người Pháp gốc Việt ở trong Tổ chức của những người Pháp gốc ngoại quốc. Sự hiện diện của cộng đồng Việt Nam ở trong Tổ chức này khá mạnh mẽ .
Bước tiếp theo mà chúng tôi muốn thực hiện là trước mắt, năm 2012, sẽ có ít nhất 1 hay 2 ứng cử viên gốc Việt vào Hạ nghị viện để sau đó có thể tham gia vào bộ máy Chánh quyền nếu Ông Nicolas Sarkoz may mắn tái đắc cử .
Sau đó, trong các kỳ bầu cử năm 2014, tức là có bầu cử Hội Động Thị xã, sẽ có nhiều ứng cử viên người Pháp gốc Việt tham gia tranh cử, nhứt là ở những thành phố có đông đồng bào của chúng ta . Đó là những bước mà chúng tôi muốn thực hiện " .
Chấm dứt một quá khứ
Khi lớp “trẻ ”, tức lớp con em của những người tới Pháp tỵ nạn cộng sản sau biến cố 30/04/75, bắt đầu thật sự dấn thân vào đời sống nước Pháp với tư cách người dân Pháp trọn vẹn, phải chăng đây cũng là lúc lớp cha anh đem hành trang mang theo mình từ thuở đi tỵ nạn cộng sản cất kỷ vào tủ ?
Trước giờ, lớp cha anh than phiền công cuộc tranh đấu của mình “không có tiếp nối”. Họ thấy tre đã già mà măng không chịu mọc ! Họ không nghĩ lớp trẻ không thể và không muốn nhận trọn vẹn khối hành trang nặng trỉu mà họ mang theo ngày đêm trên lưng từ lúc rời khỏi Việt nam . Lớp trẻ có thể tiếp nhận nhưng phải được chọn lọc. Trong lúc đó, họ không nghĩ nên khuyến khích và hướng dẩn lớp trẻ sống đúng đời sống, suy nghĩ, ước mơ của chúng nó trong xã hội định cư khi thực tế ngày trở về Việt nam chưa có thể xác định được .
Ngày nay, cúng ta nên thấy lớp trẻ phải làm người Pháp tốt, biết bổn phận và quyền lợi, làm bổn phận và tranh đấu cho quyền lợi của mình, không mặc cảm là người ở tạm, xứ Pháp không phải là xứ của ta . Nhưng trong lúc đó cũng đừng quên mình là người Việt nam .
Sau cùng, ước mong sự dấn thân vào chánh trường Pháp của người Pháp gốc việt ngày nay theo chánh sách đa văn hóa của Chánh phủ sẽ có nhiều cơ hội để họ đóng góp thật sự theo hết khả năng của họ, khác hơn trước kia, với RPR, dưới thời Tổng Bí thư JT, cộng đồng người Viêt quốc tịch Pháp tham gia sanh hoạt chánh trị pháp chỉ bằng lá phiếu . Ông JT, Tổng Bí thư RPR, hứa ủng hộ, với tư cách một Chánh đảng, cuộc tranh đấu dân chủ và nhơn quyền cho Việt nam qua Ủy Ban Việt nam Tự do (Comité pour un Vietnam Libre), Ủy Ban Pháp yểm trợ Việt nam Tự do (Comité Français pour un Vitnam Libre) và LMDC/VN với nhiều sanh hoạt chung và cả bằng một bản “Ghi nhớ” (Mémorandum) được các bên đồng ký tên .
Nay, nhắc lại một chút chuyện xưa nhơn cơ hội “Người Pháp gốc việt dấn thân ”, bất chợt Cỏ May cảm thấy buồn cho cái xứ của Ánh Sáng và Nhơn Quyền mà bản Hiến Pháp từng tuyên dương sự xứng đáng của cá nhơn, tức giá trị đóng góp của cá nhơn con người, như là giá trị tiêu chuẩn căn bản cho danh dự người công dân Cộng hòa Pháp .
Nguyễn thị Cỏ May
Gửi ý kiến của bạn
