Hoa Kỳ là một xứ phân biệt chủng tộc: kỳ thị dân da trắng...
Tại một tiểu bang rất "ruộng" - của nước Mỹ thâm sâu - là Iowa, chiến thắng của Nghị sĩ Barach Hussein Obama là một biến cố lịch sử. Đa số cư dân Iowa là dân da trắng, thuần thành và hiền hòa, họ bỏ phiếu rất mạnh cho một ứng cử viên da đen. Trong số này, không thiếu cử tri thuộc nhóm "độc lập" và cả cử tri thiên Cộng hoà.
Biến cố Iowa hôm Thứ Năm mùng ba khiến Nghị sĩ Hillary Clinton ứa lệ hôm Thứ Hai, một ngày trước vòng sơ bộ tại New Hampshire. Đây là cơ hội cho dân Mỹ nhìn thấy mặt thật của Hillary lạnh lùng sắt thép, nên chưa chắc đã hoàn toàn tai hại. Nhưng, người muốn làm Tổng tư lệnh quân đội mà mới chỉ bị tuột xích có một lần ở vòng sơ bộ mà đã ca bài Smoke Gets in Your Eyes, ở ngay giữa thời chiến, thì… nghi quá.
Cho nên, Barach Obama cứ như diều gặp gió. Đấy là lúc ta nhìn xem cánh diều này màu gì….
Trong khi mải lo tranh cử, dân Mỹ không để ý đến một chi tiết lạ, và truyền thông cũng chẳng hỏi Obama về điều ấy. Xứ Kenya có loạn! Vì sao phải hỏi" Vì thân phụ Barack Obama là dân Kenya, như người Mỹ ưa nhấn mạnh. Điều mà không ai nhấn mạnh là thân mẫu của ông là phụ nữ Hoa Kỳ da trắng. Yếu tố "da trắng" ấy không đáng kể, chỉ có màu da từ Kenya mới đáng chuyện: lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, một người da đen có thể lên làm Tổng thống Mỹ! Ngược lại, nếu Barack Obama trở về quê cha để tranh cử và vãn hồi hòa bình sắc tộc và bộ tộc cho xứ Kenya, thế giới sẽ nói sao" Hoa Kỳ đưa người da trắng về thống trị xứ này!
Đâm ra, trắng đen phải tùy nơi tùy lúc!
Tại Hoa Kỳ cơn cuồng phong Obama từ Iowa kéo về New Hampshire đã khiến truyền thông lạc quan của Mỹ kết luận: nước Mỹ từ nay hoà giải được với quá khứ kỳ thị màu da của mình! Nhiều dân Mỹ trẻ kết luận như vậy và hô hào dồn phiếu cho Obama để chuộc lại lỗi lầm của tổ tông. Họ có phản ứng truyền thống của Mỹ, là hay thái quá trong các phản ứng của mình!
Ta nên làm một việc tâm phân học ở đây:
Nói chung, truyền thông, dư luận và cả các nhà phân tách thời cuộc, các "thầy bàn" pundits, của Mỹ đều thổi Obama lên mây xanh vì lý do chính yếu là da đen. Huyết thống của bà mẹ da trắng thật không đáng kể. Đó là một chuyện, không nhỏ! Hãy tưởng tượng một ứng viên gốc Đức lai Ý, hay gốc Mỹ… lai Việt, xem. Yếu tố dị chủng ấy không đáng kể vì người ta chỉ chú ý đến màu da trắng trong các nhân vật này.
Thứ hai, trong cuộc tranh cử, Obama nhấn mạnh là tinh thần đại đoàn kết của mình sẽ hàn gắn mọi khác biệt về sắc tộc, màu da hay vân vân. Nhưng tiềm ẩn bên dưới các thông điệp vẫn là niềm kiêu hãnh da đen - một thành phần cùng khốn đã vượt qua mọi nghịch cảnh để thành công và sẽ lãnh đạo xã hội Mỹ tiến lên một kỷ nguyên không còn phân biệt sắc tộc.
Sự thật lại không hắc bạch phân minh như vậy.
Họ đạo của Obama là Trinity United Church of Christ có một mục sư - tất nhiên da đen - năng nổ với chủ trương dẫn dắt một số người có thiện duyên tiến tới một thế giới duy Phi châu - Afro-centric. Phi châu chẳng là cái nôi của nhân loại sao" Nhà thờ của ông còn ghi rõ trên website tôn chỉ là "Hãnh diện là Da đen và Thiên chúa giáo!"
Ứng cử viên Mitt Romney theo đạo Mormon nên vất vả không ít về tôn giáo đặc biệt của mình. Nhưng, nếu nhà thờ The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints của dòng Mormon mà trưng bảng "unashamedly white"- hãnh diện là da trắng, thì coi như Mitt sẽ ra "red meat", bị xơi tái về tội kỳ thị! Cách phân biệt đối xử ấy khiến Obama chẳng phiền hà gì về tính chất duy chủng và cực đoan của họ đạo của ông, nhưng cũng cho thấy sự rỗng rang trong chủ trương đại đoàn kết mọi sắc màu của ứng cử viên này.
Hơn bốn chục năm trước, nhiều người da trắng đã tích cực đấu tranh trong phong trào đòi hỏi dân quyền bình đẳng cho người da đen. Nhưng người ta chỉ nói đến Mục sư Luther King và các lãnh tụ da đen. Chuyện ấy, ta thông cảm được. Nhưng vấn đề còn nghiêm trọng hơn thế. Trong cuộc tranh cử vào ghế Nghị sĩ Illinois, ứng viên Cộng hoà Alan Keys - người da đen - đã đả kích Barack Obama là da đen nhưng không phải là con cháu nô lệ! Nghĩa là trong cõi da đen, người ta cũng có sự phân biệt! Càng gần với quá khứ u tối của lịch sử thì ngôi sao da đen càng dễ tỏa sáng!
Ông Bill Clinton am hiểu tâm lý dân Mỹ tới vô cùng, nên gọi hiện tượng nhường nhịn đến tôn sùng da đen là "mặc cảm da trắng". Trong tiềm thức, xã hội dân chủ và đa nguyên nhất thế giới vẫn chưa thoát khỏi nỗi ám ảnh về màu da.
Nếu Hillary Clinton có thể ngồi dậy từ cú té tuần này, bà sẽ áp dụng bài bản của Bill Clinton năm xưa khi đối đầu với Mục sư da đen Jesse Jackson, bằng cách "nhắc khéo" cử tọa đến yếu tố da đen, để hù dân da trắng!
Lúc ấy, truyền thông đầy mặc cảm của Hoa Kỳ sẽ xử trí ra sao" Ly kỳ!