Cuối cùng tôi đã trở về lại California
Bút ký của Đoàn Thanh Liêm
Tôi vừa trở về nhà tại California vào ngày Chủ nhật 11 Tháng Bảy, ngay sau khi kết thúc giải World Cup tại Nam Phi. Tính ra tôi đã đi hết 15 tuần lễ trong Vòng Thứ XIX chung quanh nước Mỹ vào mùa Xuân và mùa Hè năm 2010 (19th Tour of America). Cũng như các lần trước, trong chuyến đi dài ngày lần này, tôi vừa dùng máy bay, vừa dùng xe bus và xe lửa để đi tới nhiều thành phố trong lục địa nước Mỹ, suốt từ bờ biển miền Tây (West Coast) tại California, qua đến bờ biển miền Đông (East Coast) tại vùng lân cận với thủ đô Washington, thành phố New York v.v…
Tính về chiều dài tổng cộng trong các chuyến đi, thì tôi đã đi trên 5,000 dặm riêng bằng đường hàng không qua 3 chuyến bay : từ California qua Texas, từ Texas qua Washington DC, và từ Denver qua Phoenix Arizona. Và cũng đến trên 5,000 dặm bằng đường bộ với hàng chục chuyến đi với xe bus Greyhound và với xe lửa Amtrak. Như vậy là trong vòng hơn 3 tháng vừa qua, tôi đã đi tất cả trên 10,000 dặm, mà tính ra kilomet, thì tới trên 16,000 cây số ngàn, để đi tới được đến 20 thành phố trong 12 tiểu bang của nước Mỹ.
Và tôi đã viết cũng đến trên 15 bài bút ký để tường thuật với bạn đọc về việc này chuyện nọ mình đã làm, hay đã gặp trong suốt cuộc hành trình dài ngày này. Chắc bạn đọc đã có dịp theo dõi trên báo giấy hay báo điện tử đây đó rồi. Bài này tôi viết nhằm để tổng kết về chuyến đi trong hơn 3 tháng vừa qua. Để bạn đọc dễ dàng theo dõi câu chuyện, tôi xin tóm lược sự trình bày vào một số điểm như sau :
1 - Trước hết là về chuyện nghiên cứu.
Như đã có nhiều dịp trình bày trước đây, tôi đã khởi sự việc nghiên cứu về Xã hội Dân sự tại Đông Âu kể từ năm 2000, lúc tôi trở lại thăm viếng Thư Viên Quốc Hội Mỹ (Library of Congress = LOC) là nơi tôi được gửi đến tập sự vào năm 1960, hồi tôi còn là chuyên viên nghiên cứu luật pháp cho Quốc Hội Việt nam thời Đệ nhất Cộng hòa.
Dịp thăm viếng năm 2000 đó, tôi được gặp một số chuyên gia phân tích luật pháp (legal analyst) của Thư Viện, mà lại là người gốc gác tại Đông Âu như Tiệp khắc, Ba lan, Nga …, nên tôi có nhờ họ cho tôi coi các tài liệu mới nhất về sự “Chuyển hóa Dân chủ” (Democratic Transition) tại Đông Âu kể từ ngày chế độ cộng sản xụp đổ năm 1989. Và tiếp theo từ đó tới nay, gần như năm nào tôi cũng ghé qua Washington DC để tiếp tục việc nghiên cứu về đề tài “ Sự Phục hồi Xã hội Dân sự tại Đông Âu 1989 – 2009”. Riêng năm nay 2010, thì tôi đã làm việc liên tục tại LOC trong suốt 6 tuần lễ trong tháng Tư và Năm.
Cũng liên hệ đến công trình nghiên cứu này, tôi đã nhận được sự cộng tác của giáo sư Walter Sawatsky dậy học ở tiểu bang Indiana và chuyên môn nghiên cứu về Tôn giáo ở Nga và Đông Âu, để cùng nhau viết một cuốn sách bằng tiếng Anh, với nhan đề : “The Recovery of Civil Society in Eastern Europe 1989 – 2009”, mà chúng tôi dự định sẽ hoàn tất bản thảo trong vòng đầu năm 2011 để trao cho nhà xuất bản phụ trách việc ấn loát. Năm 2010 này là mùa hè thứ tư tôi đến làm việc và bàn thảo với giáo sư Sawatsky tại Associated Mennonite Biblical Seminary (AMBS) ở thành phố Elkhart, tiểu bang Indiana.
Và như vậy là sau nhiều năm nghiên cứu, thâu thập tài liệu, chúng tôi đã bắt đầu việc biên soạn để có thể hoàn thành tác phẩm này trong thời gian gần đây.
2 – Việc tham gia các khóa hội thảo và sinh hoạt cộng đồng.
Trong mấy tháng qua, tôi đã tham dự khá nhiều cuộc hội thảo, Đại hội cũng như sinh họat cộng đồng tại nhiều nơi, cụ thể như : “Hội Ngộ Mùa Xuân 2010 của Cựu sinh viên Luật khoa Saigon” tại Houston Texas vào đầu tháng Tư; “Đại Hội Thường Niên của Amnesty International USA” tại New Orleans Louisiana vào giữa tháng Tư; “Hội thảo về Xây dựng Hòa bình” tại Knoxville Tennessee (Workshop on Peacebuilding) vào giữa tháng Sáu. Tại vùng thủ đô Washington DC, tôi đã tham dự “Kỷ niệm lần thứ XVI ngày Nhân Quyền Việt nam” do tổ chức Cao Trào Nhân Bản tổ chức hàng năm tại trụ sở Quốc hội Mỹ. Cũng như tham dự “Lễ Tưởng Niệm Chiến Sĩ Vị Quốc Vong Thân“ được tổ chức vào ngày 30 Tháng Tư 2010, tại khuôn viên Thương xá Eden ở Virginia. Và cả “Lễ Đặt Vòng Hoa” tại Đài Tưởng Niệm Chiến Sĩ tại Washington DC vào ngày 1 Tháng Năm 2010.
Vào cuối Tháng Năm, tôi còn được tham dự Buổi Lễ “Vinh Danh Nghệ sĩ Kiều Chinh” vì Những Đóng Góp của Chị trong việc Giúp Đỡ Các Thuyền Nhân Việt Nam do Tổ chức Boat People SOS tổ chức tại trư sở Quốc Hội Mỹ. Và vào ngày 26 Tháng Sáu, tôi đã có mặt tại New York để cùng tham gia “Diễn Hành Văn Hóa Quốc Tế” (International Cultural Parade) với cả ngàn đồng bào từ khắp các nơi tề tựu về thành phố nổi danh này.
Ngòai ra, tôi cũng tham dự “Đại Hội của Tổng Hội Cựu Tù Nhân Chính Trị Việt nam kỳ thứ XI” cũng được tổ chức tại New York ngày 23 – 24 Tháng Sáu. Chi tiết về những sinh họat đại lọai như vậy đã được ghi lại trong các bài bút ký đã được đăng tải trên các phương tiện truyền thông báo chí rồi, nên tôi xin miễn khỏi phải nhắc lại ở đây nữa.
3 – Thăm viếng một số cơ quan và Thăm viếng Tại gia (Home visit).
Tại New York. vào cuối tháng Sáu tôi đã viếng thăm các cơ quan sau đây : Văn phòng Liên lạc với Liên Hiệp Quốc của Tổ chức Mennonite Central Committee (UN Liaison Office of the MCC) do anh bạn Doug Hostetter đảm trách; Văn phòng của Tổ chức Human Rights Watch (HRW), người tiếp tôi là Chị Dinah Pokempner giữ chức vụ General Counsel (Luật sư Cố vấn Trưởng). Và đặc biệt là Tổ chức “Open Society Institute” do nhà tài chánh George Soros sáng lập và tài trợ.
Tôi cũng đến thăm trụ sở chính của MCC tại thành phố Akron gần với Lancaster tiểu bang Pennsylvania.
Ngòai ra, thì tôi đã đến thăm viếng và cư ngụ tại gia với gia đình bà con bạn bè người Việt cũng như người Mỹ tại nhiều thành phố trong các tiểu bang Texas, Louisiana, Maryland, Washington DC, Virginia, Tennessee, Indiana, New York, Massachusetts, Pennsylvania, Colorado và Arizona nữa. Đây là lối “Vãng Gia” (home visit) giúp cho tôi có dịp sinh họat thân mật ấm cúng hơn với từng gia đình của bà con và bạn hữu thân thiết với mình. Tôi thật cảm động vì ở đâu, tôi cũng đều nhận được sự chăm sóc ân cần chu đáo và trìu mến của các gia chủ thân thương với mình.
Nhờ vậy, mà cũng giảm được một số chi phí đáng kể cho mục ăn và ở trong suốt 3 tháng di chuyển liên tục vừa qua. Tôi chỉ phải cư ngụ một lần duy nhất tại khách sạn Carter ở New York và cũng như mọi năm, tôi được chủ nhân là ông bà Trần Đình Trường cho ở miễn phí (free lodging). Một lần nữa, tôi xin được ghi lời cảm ơn đến gia đình ông bà Trần Đình Trường.
Tóm tắt lại, cũng như trong các chuyến đi trước, lần này tôi cũng nhằm thực hiện cả ba việc trong cùng một lúc; đó là : 1/ tiếp tục công trình nghiên cứu về Xã hội Dân sự tại Đông Âu (Research) phần lớn tại Thư viện Quốc hội Mỹ; 2/ Tham dự các khóa Hội thảo, các Sinh họat Cộng đồng; và 3/ Thăm viếng một số cơ quan và Vãng gia (home visit) tại nhà với bà con bạn hữu.
Tôi rất cảm động và phấn khởi vì đi tới đâu, tôi cũng đều nhận được sự đón tiếp nồng hậu và sự hỗ trợ tích cực của tất cả bà con bạn hữu. Có người lại còn góp thêm chút ít tiền xe cộ cho tôi nữa.
Nhân tiện ở đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến tất cả bà con bạn hữu vì mọi sự tốt đẹp bà con đã dành cho mình trong suốt cuộc hành trình trên 3 tháng trong mùa Xuân và mùa Hè năm 2010 này. Và tôi nguyện sẽ tiếp tục cố gắng tích cực làm việc, sinh họat trong chiều hướng phục vụ Quê hương và Dân tộc, đúng theo sự mong ước và tin tưởng của bà con đã đặt nơi tôi vậy./
Costa Mesa California Trung tuần Tháng Bảy 2010
Đòan Thanh Liêm