Hôm nay,  

Dự Báo Kinh Tế

15/10/200900:00:00(Xem: 9974)

Dự Báo Kinh Tế

Nguyễn Xuân Nghĩa & Việt Long RFA

Việt Nam đang bị nguy cơ khủng hoảng về ngoại hối...
Chúng ta còn ba tháng nữa là hết năm 2009 đầy sóng gió cho kinh tế thế giới. Tình hình rồi sẽ ra sao, triển vọng hồi phục đã hiện thực hay chưa" Diễn đàn Kinh tế sẽ sơ kết về những dự báo cho các nền kinh tế, với phần cuối tập trung vào trường hợp Việt Nam. Cuộc trao đổi với nhà tư vấn kinh tế Nguyễn Xuân Nghĩa sẽ do Việt Long thực hiện sau đây hầu quý thính giả.
Việt Long: Xin kính chào ông Nguyễn Xuân Nghĩa. Thưa ông Vụ khủng hoảng tài chính bùng nổ vào cuối quý ba năm ngoái đã dẫn tới nạn suy thoái kinh tế toàn cầu. Một năm sau, là giờ này đây, tình hình đã có vẻ lắng dịu ở nhiều nơi, vì vậy, chúng tôi đề nghị là chương trình kỳ này sẽ điểm qua viễn ảnh kinh tế của các nước từ nay đến cuối năm, với phần cuối sẽ dành cho Việt Nam. Câu hỏi đầu tiên là về tình hình kinh tế Hoa Kỳ, dù sao vẫn là một đầu máy kinh tế lớn của thế giới. Kinh tế Mỹ đã ra khỏi nạn suy thoái hay chưa"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Kinh tế Mỹ thực sự đã bị suy trầm, tức là tăng trưởng chậm hơn trong hai quý liền, kể từ cuối năm 2007. Tính đến nay thì coi như đã bị một trận suy trầm khá lâu và khá sâu. Nhưng từ quý hai năm nay thì đã bắt đầu đụng đáy và ba tháng sau, tức là bây giờ, thì coi như đang hồi phục. Tuy nhiên, mức hồi phục vẫn chưa mạnh, sức tuyển dụng nhân công còn chậm và tín dụng ngân hàng còn yếu. Không khéo thì qua năm tới lại bị suy trầm nhẹ, giới kinh tế gọi trường hợp đó là đụng đáy hai lần, một giả thuyết có xác suất thấp nhưng vẫn đáng ngại.
Việt Long: Thưa ông, giới kinh tế dựa trên những chỉ dấu nào mà dự báo những điều ấy"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Thuần về kỹ thuật, người ta chỉ biết kinh tế suy trầm hay tăng trưởng sau khi thu thập thống kê của quý trước hay tháng trước, cho nên mới chú ý đến loại chỉ dấu tiên báo và loại chỉ dấu hậu kiểm, là loại thống kê xác nhận hay không những số liệu tiên báo ấy. Một chỉ dấu báo trước là kinh tế có thể đang phục hồi là thị trường chứng khoán. Tại Hoa Kỳ, ta nên theo dõi chỉ số Standard & Poor's 500 của 500 doanh nghiệp đủ lại lớn nhỏ nên có giá trị biểu hiện rộng hơn. Chỉ số này đã tăng đều từ dưới đáy là 676 điểm vào đầu tháng Ba vừa qua nay đã vượt quá ngàn điểm. Thứ hai, số người lần đầu khai báo thất nghiệp để xin trợ cấp cũng giảm dần từ đỉnh cao nhất vào tháng Tư. Chỉ số thứ ba là lượng hàng bán lẻ cũng đã tăng mạnh từ đầu tháng Bảy, trong khi lượng hàng sản xuất cho tồn kho cũng đã ngoi lên khỏi đáy từ tháng Bảy. Ngần ấy chỉ dấu cho phép giới kinh tế dự báo là Hoa Kỳ đã ra khỏi nạn suy trầm.
Việt Long: Nhưng, theo ông vừa trình bày thì sự phục hồi này vẫn chưa mạnh và có bất trắc"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Thưa vâng, vầng mây đen ở chân trời là khối lượng tín dụng ngân hàng, từ 9.000 tỷ Mỹ kim cách đây một năm đã tăng vọt lên gần 9.600 tỷ vào cuối năm, sau đó lại tuột mạnh. Chỉ dấu này cho ta biết khả năng đi vay và cho vay cho yêu cầu tiêu thụ và sản xuất. Nếu trị trường tín dụng này chưa khởi sắc, ta phải nghĩ rằng tâm lý thị trường vẫn chưa lạc quan và khả năng tuyển dụng còn thấp, nạn thất nghiệp sẽ còn đe dọa. Kết luận ở đây là đầu máy kinh tế Hoa Kỳ đã hồi phục, nhưng chưa mạnh và điều ấy cũng ảnh hưởng đến kinh tế thế giới.
Việt Long: Nói về kinh tế thế giới thì sau đầu máy Hoa Kỳ, người ta còn đầu máy Âu Châu, tình hình nơi đó đã khả quan hơn chưa"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Thật ra vẫn chưa khả quan bằng Hoa Kỳ và hồi phục chậm hơn Hoa Kỳ, với hệ thống tín dụng ngân hàng còn gặp nhiều vấn đề hơn. Các ngân hàng Âu Châu còn ngần ngại cho vay hơn là ngân hàng Mỹ, trong khi doanh nghiệp Âu Châu lại trông đợi vào nguồn tài trợ của ngân hàng hơn hẳn doanh nghiệp Mỹ, vốn thường huy động vốn qua thị trường chứng khoán. Một vấn đề khác của kinh tế Âu Châu, ít ra từ nay đến cuối năm và có khi kéo qua năm tới, là nạn bội chi ngân sách và gánh nặng công trái của nhiều quốc gia. Họ khó huy động được thị trường trái phiếu để kích thích kinh tế và sẽ còn gặp nhiều khó khăn hơn về xã hội. Nhiều xứ Trung Âu và Nam Âu trong khu vực Balkan có thể bị bất ổn xã hội. Chúng ta không nên quên là Âu Châu cũng có những nhược điển nội tại trong cơ cấu kinh tế vĩ mô chứ không chỉ bị suy thoái vì hiệu ứng khủng hoảng tài chính xuất phát năm ngoái từ Hoa Kỳ.
Việt Long: Chúng ta bước qua đầu máy kinh tế Đông Á. Các nước trong khu vực này, kể cả Nhật Bản và Trung Quốc, đều trông cậy ít nhiều vào triển vọng xuất khẩu cho thị trường Hoa Kỳ và Âu Châu. Bây giờ kinh tế Mỹ đã hồi phục mà chưa mạnh, Âu Châu thì mới bắt đầu đụng đáy, thì kinh tế Đông Á sẽ ra sao từ nay đến cuối năm"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Vì triển vọng Âu-Mỹ thực ra chưa sáng sủa, việc bán hàng cho hai thị trường ấy để ra khỏi suy trầm vẫn chưa đủ mạnh. Vì vậy, kinh tế Đông Á cần kích cầu nhờ khả năng riêng, đồng thời cải tổ lại cơ chế để mở rộng thị trường nội địa, là việc chưa thể có kết quả mau chóng. Thí dụ nổi bật nhất là xuất khẩu của Nhật vẫn sút giảm, coi như giảm liên tục từ cả năm nay rồi. Chính quyền mới đắc cử đang rà soát lại các biện pháp ngân sách và thuế khoá để kích thích kinh tế, nhưng sẽ khó có ngay kết quả. Kinh tế Nhật Bản vẫn bị đe dọa nặng nhất. 
Việt Long: Trong khu vực Đông Á, sau Nhật Bản thì còn đầu máy kinh tế Trung Quốc với gần 600 tỷ đô la đã được tung ra từ năm ngoái để kích thích kinh tế. Tình hình bây giờ ra sao"


Nguyễn Xuân Nghĩa: - Lãnh đạo Trung Quốc có xu hướng kích cầu bằng tín dụng ngân hàng hơn là qua tăng chi ngân sách. Bây giờ có lẽ họ đang chột dạ vì tín dụng dễ dãi và dồi dào có kích thích tăng trưởng, nhưng với cái giá là làm hệ thống ngân hàng càng suy yếu dưới một núi nợ thối nên có nguy cơ sụp đổ còn đáng sợ hơn vụ khủng hoảng tài chính năm ngoái tại Mỹ. Bây giờ, khi họ muốn hãm đà phân phát tín dụng thì lại bị rủi ro khác, là doanh nghiệp phá sản và thợ thuyền mất việc, xã hội bị động loạn. Trong khi ấy, tín dụng bừa phứa cũng lại thổi lên nhiều bong bóng đầu cơ, nhất là trong lãnh vực địa ốc. Vì vậy, dù lãnh đạo xứ này cứ nói đến việc phục hồi và triển vọng tăng trưởng rất cao, họ đang gặp bài toán lưỡng nan: bơm thêm tín dụng để khỏi bị suy trầm thì lại sợ ngân hàng vỡ nợ, tiết giảm tín dụng để thoát cơn khủng hoảng tài chính thì lại bị kinh tế suy trầm, thất nghiệp tăng và doanh nghiệp phá sản. Tình hình Trung Quốc thật ra không lạc quan như người ta nghĩ.
Việt Long: Qua phần hai thì tình hình Việt Nam ra sao" Hình như là lãnh đạo Việt Nam cũng áp dụng biện pháp tín dụng hơn là tăng chi, nghĩa là tương tự như phương thức của Trung Quốc. Thế rồi thay vì chuẩn bị tiết giảm dần việc trợ cấp lãi suất 4% vào cuối năm nay thì tuần qua Ngân hàng Nhà nước Việt Nam vừa quyết định duy trì chế độ trợ cấp lãi suất đó thêm hai năm nữa. Ông giải thích thế nào về quyết định này"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Trong một chương trình trước, vào cuối tháng Tám, chúng ta nói đến hai yêu cầu mâu thuẫn của Việt Nam trong một bài toán cũng thuộc loại lưỡng nan là vừa phải tống ga để kích cầu vừa muốn đạp thắng để tránh nạn lạm phát. Khi đó, căn cứ trên chỉ tiêu về lượng tín dụng được bơm ra quá nhiều trong nửa năm đầu, chúng ta có dự đoán là Ngân hàng Nhà nước của Việt Nam sẽ giảm dần vòi bơm tín dụng kể từ quý ba. Bây giờ, dường như lãnh đạo Việt Nam lại đổi ưu tiên và Ngân hàng Nhà nước thì không có khả năng độc lập nên phải chấp hành ưu tiên ấy, đó là tiếp tục kích cầu để đạt mức tăng trưởng cao nên sẽ duy trì chế độ trợ cấp lãi suất cho đến cuối năm kia, là năm 2011. Mà vì sao họ lại thông báo sớm như vậy" Tôi thiển nghĩ rằng đây là một mục tiêu chính trị để chuẩn bị cho Đại hội đảng khoá 11, nhằm gây không khí phấn khởi và làm ăn dễ dãi trong dân chúng.
Việt Long: Nhưng ông cho rằng quyết định chính trị ấy tất nhiên cũng gây nhiều rủi ro về kinh tế"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Giới ngân hàng tại Việt Nam cho rằng việc bù lãi suất 4% là cần thiết vì lãi suất ngân hàng tại Việt Nam vẫn cao hơn lãi suất xứ khác. Nhưng đấy là một cái nhìn phiến diện vì vật giá các xứ khác không tăng mạnh như Việt Nam. Vì vậy, nếu tiếp tục bơm tiền như thế, Việt Nam có thể lại thổi bùng lạm phát hơn 20% trong năm tới và chỉ tiêu tăng trưởng trên 6% vẫn là khó đạt. Mà đây không là khó khăn duy nhất của Việt Nam.
Việt Long: Ông còn nhìn thấy những khó khăn gì khác nữa"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Thứ nhất, Việt Nam chưa thể xuất khẩu mạnh và tiếp tục bị nhập siêu nặng, tức là nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu, ít ra là 12 tỷ đô la cho toàn năm vì hai đầu máy cho xuất khẩu của Việt Nam là Hoa Kỳ và Âu Châu vẫn còn yếu như chúng ta vừa trình bày. Thứ hai, Việt Nam đã khiến giới đầu tư quốc tế thất vọng nên lượng đầu tư trực tiếp của nước ngoài đã giảm tới hơn 85% trong năm nay, số giải ngân để thực hiện vì vậy còn kém hẳn năm ngoái. Thứ ba, lượng tiền của người Việt ở nước ngoài gửi về cho thân nhân cũng giảm mạnh vì hoàn cảnh kinh tế khó khăn ở bên ngoài và có thể giảm ít ra là 20% so với con số tám tỷ Mỹ kim của năm ngoái. Kết hợp ngần ấy yếu tố, dự trữ ngoại tệ của Việt Nam bị bào mỏng mất sáu bảy tỷ đô la so với cuối năm ngoái, và nay chỉ còn hơn 17 tỷ thôi. Vì vậy, Việt Nam đang bị nguy cơ khủng hoảng về ngoại hối và đồng bạc còn mất giá mạnh, có thể mất hai chục vạn đồng bạc Việt Nam mới ăn một Mỹ kim dù Mỹ kim hiện đang mất giá so với nhiều ngoại tệ khác. Tình hình ấy sẽ trở thành hiện thực ngay trong mấy tháng tới. Nhưng vấn đề không chỉ có vậy.
Việt Long: Nếu ông phân tích như vậy thì những khó khăn về ngoại hối do ngoại tệ trở thành khan hiếm hơn vẫn chưa phải là vấn đề hay sao"
Nguyễn Xuân Nghĩa: - Lạm phát gia tăng khi đồng bạc lại bị phá giá thì đấy là một kịch bản đáng ngại cho sự ổn định. Nghĩa là nguy cơ bất ổn sẽ chỉ có tăng và phản ứng tự nhiên là nhà nhà tiếp tục tàng trữ đô la để đối phó với bất ổn giá cả khiến Mỹ kim lại càng khan hiếm và càng lên giá. Chuyện ấy có thể xảy ra sớm hơn nhiều dự báo. Đã thế, vì tín dụng dễ dãi và phân phối không đều nên sẽ thổi lên nhiều trái bóng đầu cơ là điều đã xảy ra cho Trung Quốc và đang xảy ra cho Việt Nam. Trái bóng ấy sẽ bể vì kỳ vọng sinh lời không có, cho nên nhiều người nhiều đại gia lo sợ phá sản sẽ lại tầu tán tài sản ra nước ngoài và càng gây thêm sức ép về ngoại hối.
Chuyện thứ ba là số phận của nông dân và người nghèo. Nông dân bị bóc lột qua nhiều chặng, từ thu mua tới xuất khẩu, cho nên giá gạo có lên họ vẫn thiệt mà có xuống họ càng bị đói. Vấn đề ấy, nhiều chuyên gia kinh tế và nông nghiệp ở trong nước đã nói tới và báo động mà vẫn không có kết quả. Trong khi ấy, hàng loạt thiên tai bão lụt đã báo hiệu là hiện tượng El-Nino đang trở về, với những hậu quả bất thường về thời tiết và ảnh hưởng trên mùa màng năm tới. Vì vậy, người ta không lạc quan về triển vọng phục hồi tại Việt Nam. Giới đầu tư quốc tế đã nhìn thấy thế, nhiều quỹ đầu tư ngoại quốc tại Việt Nam cũng kết luận như vậy. Họ chỉ tránh không công khai nói ra mà thôi.

Gửi ý kiến của bạn
Vui lòng nhập tiếng Việt có dấu. Cách gõ tiếng Việt có dấu ==> https://youtu.be/ngEjjyOByH4
Tên của bạn
Email của bạn
)
Tôi rất thích khoa nhân chủng nhưng không có cơ may đến trường để được truyền thụ một cách bài bản về ngành học thú vị này. Hoàn cảnh sống, nói nào ngay, cũng không mấy thích hợp cho nhu cầu tự học. Suốt ngày (và suốt đời) tôi chỉ loanh quanh hàng quán nơi mà những kẻ hay lê la thường nói rất nhiều, dù sự hiểu biết của họ vốn không được bao nhiêu. Ngoài giới hạn về kiến thức, mấy ông bạn đồng ẩm còn có cái tật rất hay tranh cãi (và luôn cãi chầy cãi cối) nên mọi thông tin, từ bàn nhậu, đều không được khả xác hay khả tín gì cho lắm.
“Tham nhũng chính trị, lệch lạc tư tưởng, băng hoại đạo đức và hủ bại về lối sống. Đây là những kẻ thù rất nguy hiểm của Đảng, cần phải loại bỏ.” Tạp chí Xây Dựng Đảng (XDĐ) đã báo động như thế trong bài viết ngày 26/11/2023...
Đảng Cộng sản Việt Nam (CSVN) nhìn nhận tình trạng “trẻ hóa” trong suy thoái “tư tưởng chính trị ” và “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” đang gây khó khăn cho công tác “xây dựng, chỉnh đốn đảng”...
Năm 2024 là năm bầu cử, một năm gay go thử thách, và đề tài yêu ghét dù muốn hay không muốn đã trở lại trên các trang báo, trong các buổi tranh luận trong gia đình, ngoài xã hội. Chúc bàn tiệc trong năm của quý vị rôm rả những câu chuyện, những cuộc đối thoại bổ ích hai chiều, những thay đổi tốt đẹp. Và xin cảm ơn quý thân hữu, thân chủ đã hỗ trợ, gắn bó cùng hành trình với Việt Báo trong hơn 31 năm qua. Sau cùng là lời tri ân đến các độc giả Việt Báo: chính quý vị, những người đọc khó tính là thành trì giúp Việt Báo trở thành một tờ báo uy tín, chuyên nghiệp.
Năm 2023 tiến vào những ngày cuối cùng, nó sẽ đi qua và không bao giờ trở lại. Lịch sử sẽ đi qua nhưng những việc làm của con người sẽ tồn tại với sự khôn ngoan và ngu ngốc của đa số. Cụm từ ‘con-người-đa-số’ chỉ định ý muốn chung của đa số người. Và ‘con-người-thiểu-số’ đành phải tuân theo. Trò sinh hoạt dân chủ luôn luôn là con dao hai lưỡi có hiệu quả tùy thuộc sở thích của con người đa số. Sở thích? Một thứ tạo ra tốt lành hoặc khổ nạn. Đúng ra là cả hai, nhưng có một trong hai sẽ lớn hơn, đôi khi, lớn gấp bội phần. Nếu khổ nạn quá lớn thì cuộc sống chung sẽ thay đổi, có khi lâm vào mức tồi tệ. Chẳng hạn như trường hợp nước Đức dưới thời Hitler. Ý muốn của con người đa số đam mê nồng nhiệt ý muốn của Hitler. Cho ông ta cơ hội dẫn đầu một quốc gia quyền lực, tạo ra hiệu quả cuộc chiến thế giới thứ hai. Hậu quả tàn khốc đó do ai? Hitler? Đúng một phần.
“Tự diễn biến, tự chuyển hóa” trong Lực lượng vũ trang nhân dân là mối lo hàng đầu của đảng Cộng sản Việt Nam hiện nay. Bằng chứng này đã được Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng đưa ra tại Hội nghị Đảng ủy Công an ngày 20/12/2023 tại Hà Nội, và trong nội dung các bài viết trên báo chí chính thống của nhà nước liên quan đến Quân đội...
Người ta nên áp dụng đạo đức vào tài chính trị của Henry Kissinger như thế nào? Làm thế nào để người ta quân bình những thành tựu với những hành vi sai trái của Kissinger? Tôi đã vật lộn với những vấn đề đó từ khi Kissinger là giáo sư của tôi, và sau này là đồng nghiệp tại Đại học Harvard. Vào tháng Tư năm 2012, tôi đã giúp phỏng vấn ông trước một số lượng lớn cử toạ tại Harvard và hỏi liệu ông có làm điều gì khác đi trong thời gian làm ngoại trưởng cho các Tổng thống Hoa Kỳ Richard Nixon và Gerald Ford không. Lúc đầu, ông nói không. Suy nghĩ lại, ông nói rằng ước mình là đã hoạt động tích cực hơn ở Trung Đông. Nhưng ông không đề cập đến Campuchia, Chile, Pakistan hay Việt Nam. Một người phản đối ở phía sau hội trường hét lên: "Tội phạm chiến tranh!"
Việt Nam có còn “độc lập” với Trung Quốc hay không sau chuyến thăm Hà Nội của Tổng Bí thư, Chủ tịch nhà nước Tập Cận Bình là thắc mắc của người dân Việt Nam. Ông Tập có mặt ở Việt Nam từ 12 đến 13 tháng 12 năm 2023 và đạt được cam kết của Tổng Bí thư đảng CSVN Nguyễn Phú Trọng về “xây dựng Cộng đồng chia sẻ tương lai Việt Nam-Trung Quốc”.
Ngày nay, Chiến lược Phòng thủ Quốc gia của Hoa Kỳ – giống như chiến lược Chiến tranh Lạnh tạo chuẩn mực cho tư duy chiến lược trong những năm từ thập kỷ ‘50 đến ’80 – bị chi phối bởi một tác nhân đe dọa chính, đó là Trung Quốc. Điều này vừa cung cấp thông tin vừa tạo điều kiện cho tất cả các mối đe dọa lớn khác có thể xảy ra: Nga, Iran và Bắc Triều Tiên. Giống như thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Hoa Kỳ hiện đang lâm vào một cuộc cạnh tranh với đối thủ duy nhất của mình, một cuộc cạnh tranh có khả năng bỏ rơi các thành tựu chính trị, kinh tế và công nghệ. Hoa Kỳ cũng đang ở trong một cuộc chạy đua vũ trang hiện đại, và trong một số trường hợp, chơi trò đuổi bắt và tranh đua để giành tình hữu nghị, gây ảnh hưởng lên các quốc gia khác trên thế giới.
Rồi vào ngày 12/12/2023, tức chỉ sau ba tháng, Việt Nam lại long trọng tiếp đón Chủ Tịch Tập Cận Bình và nói rằng hợp tác và hữu nghị với Trung Quốc là lựa chọn chiến lược của Việt Nam...
NHẬN TIN QUA EMAIL
Vui lòng nhập địa chỉ email muốn nhận.