Lời Giới Thiệu: Trước việc CSVN đàn áp man rợ những người bất đồng chính kiến tại Việt Nam trong những tháng đầu năm 2007, Hạ Viện Hoa Kỳ đã thông qua Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam và dự luật này đã được chuyển đến Thượng Viện để cứu xét.
Để tìm hiểu thêm về nội dung cũng như tác dụng, ảnh hưởng của dự luật này đối với phong trào dân chủ Việt Nam và nhất là khả năng dự luật này được Thượng Viện Hoa Kỳ thông qua như thế nào, Tiếng Nói Phục Hưng Việt Nam đã mở cuộc phỏng vấn với GS NGUYỀN THANH TRANG, một người đã kiên trì tranh đấu cho Dân chủ và Nhân quyền Việt Nam trong nhiều thập niên qua.
GS Trang nguyên là chủ tịch Ủy ban vận động thành lập đài Á Châu Tự Do (1991-1995) và là một trong những sáng lập viên Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam và giữ nhiệm vụ Trưởng Ban Phối Hợp Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam nhiều nhiệm kỳ cho đến tháng 7 năm 2006. GS NGUYỀN THANH TRANG cũng là một thành viên sáng lập của Ban Vận Động Lời Kêu Gọi Dân Chủ. Hiện Ông đang cư ngụ tại San Diego, TB California, Hoa Kỳ.
Sau đây là nguyên văn cuộc phỏng vấn do ĐPV NGUYỄN CƯỜNG thực hiện và được phát trong chương trình TNPHVN lúc 10 PM (giờ Hoa Thịnh Đốn, Hoa Kỳ) ngày Thứ Năm, 25 tháng 10, 2007.
- Nguyễn Cường: Kính chào GS NGUYỄN THANH TRANG. Trước hết xin GS cho biết ai là tác giả Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam và mục tiêu của dự luật này là gì"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Thưa anh, Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam tiếng Anh gọi là Vietnam Human Right Act of 2007 (HR3096) do dân biểu Chris Smith từ tiểu bang New Jersey đề xuất với sự đồng bảo trợ của 9 vị dân biểu khác. Dự luật này đã được đề nạp Hạ viện ngày 19/7/2007 và 2 tháng sau, vào ngày 18/9/2007 Hạ viện Hoa Kỳ đã thông qua với một tỷ lệ áp đảo 413 phiếu thuận, chỉ có 3 phiếu chống.
Mục tiêu của dự luật này là cổ võ tiến trình phát triển tự do và dân chủ cho Việt Nam.
- Nguyễn Cường: Xin GS cho biết nội dung Dự Luật này là gì, có những điều khoản nào về nhân quyền"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Nội dung của Dự Luật Nhân Quyền nhằm tố cáo cộng sản Việt Nam đã vi phạm nhân quyền một cách trầm trọng, đặc biệt trong 5 phạm vi:
-Trước hết, cộng sản Việt Nam không giữ lời hứa cải thiện tình trạng nhân quyền và tự do dân chủ khi xin gia nhập tổ chức mậu dịch quốc tế, World Trade Organization (WTO).
-Thứ hai là cộng sản Việt Nam vẫn duy trì chế độ độc tài độc đảng và tiếp tục đàn áp bất cứ ai bất đồng chính kiến với đảng CSVN.
-Thứ ba, cộng sản Việt Nam không tôn trọng các nhân quyền căn bản của người dân như quyền tự do tôn giáo, tự do tư tưởng, tự do báo chí, tự do hội họp và tự do lập hội.
-Thứ tư, cộng sản Việt Nam sau khi được gia nhập tổ chức WTO từ ngày 11/1/2007, nhà nước Việt Nam đã ra tay đàn áp, bắt bớ, tù đày hàng trăm nhân vật đấu tranh đòi nhân quyền và dân chủ trong tinh thần bất bạo động. Điển hình là linh mục Nguyễn Văn Lý, luật sư Lê Thị Công Nhân, luật sư Nguyễn Văn Đài và hàng trăm người khác.
-Và điểm thứ năm là cộng sản Việt Nam kiểm soát mọi phương tiện truyền thông, in ấn, điện tử internet và phá sóng các đài phát thanh từ hải ngoại – trong đó có đài phát thanh Á Châu Tự Do.
- Nguyễn Cường: GS có thể nói rõ Dự luật này đề ra những biện pháp nào mà Hoa Kỳ sẽ áp dụng nếu được Quốc Hội thông qua"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Dự luật này đưa ra 3 biện pháp. Trước hết, thứ nhất là kể từ tài khóa năm 2008 mọi ngân khoản viện trợ cho Việt Nam đều bị cắt đứt ngoại trừ các chương trình viện trợ nhân đạo. Chỉ đến khi nào tổng thống Hoa Kỳ chứng minh được với quốc hội rằng nhà cầm quyền Hà Nội đã thực hiện được những bước tiến cụ thể và đáng kể về tình trạng nhân quyền tại Việt Nam. Và từ lúc đó thì quốc hội mới cho phép hành pháp Hoa Kỳ tái tục các chương trình viện trợ kỹ thuật không có tính cách nhân đạo cho Việt Nam.
Biện pháp thứ hai là quốc hội sẽ cho thành lập quỹ yểm trợ nhân quyền với ngân khoản 2 triệu Mỹ kim mỗi năm kể từ tài khóa 2008-2009. Quỹ yểm trợ này nhằm giúp cho các cá nhân và tổ chức vận động cho nhân quyền và dân chủ cho Việt Nam.
Và biện pháp thứ ba là ngoài ngân khoản hàng năm của đài Á Châu Tự Do vẫn thường được cung cấp, quốc hội còn sẽ cung cấp thêm một ngân khoản là 10 triệu 200 ngàn Mỹ kim cho hai năm 2008-2009 để gia tăng các biện pháp đối phó với sự phá sóng của nhà cầm quyền Hà Nội.
- Nguyễn Cường: Vậy hiện nay tình trạng của Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam như thế nào, thưa GS"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Thưa anh, như chúng ta đã biết là sau khi Dự Luật này được Hạ viện Hoa Kỳ thông qua ngày 18/9/2007 với tuyệt đại đa số, nó đã được chuyển lên Thượng viện. Và nay, Dự Luật này đã nằm tại tiểu ban Đông Á – Thái Bình Dương Sự Vụ (East Asia and Pacific Affairs sub-committee) thuộc Ủy ban Ngoại giao Thượng viện. Dự luật này phải được tiểu ban này thông qua trước khi Ủy ban Ngoại giao Thượng viện đưa ra cho toàn thể Thượng viện cứu xét và bỏ phiếu.
Như chúng ta đã thấy là trong 4 năm qua đã 2 lần Hạ viện Hoa Kỳ thông qua dự luật nhân quyền tương tự như Dự Luật này nhưng khi lên đến Thượng viện nó đã không được tiểu bang này cứu xét vì có sự chống đối mạnh mẽ của Thượng nghĩ sĩ John Kerry từ tiểu bang Massachusetts. Năm nay, chúng ta may mắn hơn là vì Thượng nghĩ sĩ Barbara Boxer từ California là chủ tịch của tiểu ban này. Và bà đã chính thức trả lời trong bức thư vận động của chúng tôi là bà sẵn sàng ủng hộ dự luật nhân quyền cho Việt Nam và vì thế bà sẽ sớm tổ chức điều trần về dự luật và bỏ phiếu trong tiểu ban của bà. Đó là một tin mừng và là một tin vui cho cộng đồng của chúng ta. Nhưng chúng ta vẫn còn phải đối phó ít nhất là 3 khó khăn quan trọng sau đây:
-Thứ nhất, trước hết là sự chống đối của Thượng nghị sĩ John Kerry. Trước đây ông Kerry đã từng mạnh mẽ chống đối dự luật này nhưng nghe nói năm nay hình như ông có vẽ nương tay hơn. Tuy thế, chúng ta lại gặp sự chống đối của Thượng nghị sĩ Chuck Hagel từ tiểu bang Nebraska. Đó là một nhân vật bảo thủ và bị ảnh hưởng rất nặng của giới đại tư bản Hoa Kỳ.
-Khó khăn thứ hai là thời gian để vận động cho Dự Luật Nhân Quyền bị giới hạn chỉ còn có 7 tháng. Thật vậy, riêng năm 2007 từ nay cho đến cuối tháng 11/2007 sau lễ Thanksgiving, Quốc hội Hoa kỳ chỉ làm việc trong vài ngày là bắt đầu nghỉ lễ Giáng Sinh và Tết Dương lịch. Rồi qua năm sau, năm 2008 thì đến mùa hè hai đảng chính của Hoa Kỳ là đảng Cộng Hòa và đảng Dân Chủ sẽ tổ chức Đại hội đảng. Và sau đó 33 thượng nghị sĩ sẽ phải trở về tiểu bang của mình để lo vận động tái tranh cử.
Nói tóm lại, chúng ta chỉ còn lại tổng cộng là 7 tháng – một thời gian tương đối rất ngắn ngủi để vận động cho một dự luật quan trọng như thế này.
-Khó khăn thứ ba là chúng ta gặp phải sự chống đối mạnh mẽ của nhà cầm quyền Hà Nội với phương tiện và nhân sự dồi dào. Trong bao nhiêu năm qua chúng ta thấy rõ họ đã gia tăng nhiều nỗ lực vận động chống lại dự luật nhân quyền từ năm 2002, 2003, 2004, 2005 và nay Dự Luật Nhân Quyền của năm 2007 cũng gặp sự chống đối mạnh mẽ của tòa đại sứ Hà Nội và chánh quyền Hà Nội. Bằng cớ là với những phương tiện dồi dào và nhân sự rất đông, họ đã tung những đòn vận động khắp nhiều mặt trận tại Hoa Kỳ. Họ đã mua chuộc, áp lực các công ty đại tư bản Hoa Kỳ như Boeing chẳng hạn để nhờ các công ty đó vận động với các thượng nghị sĩ chống lại dự luật này.
Ngoài ra họ còn cổ võ các trí thức trẻ tuổi và sinh viên du học tại Hoa Kỳ dùng internet để vận động các thượng nghị sĩ chống lại dự luật này.
Đó là 3 khó khăn mà cộng đồng người Việt chúng ta tại Hoa Kỳ cần phải đối phó và vượt qua.
- Nguyễn Cường: Theo GS, tại sao các TNS John Kerry và Chuck Hagel lại có khuynh hướng chống đối Dự luật này"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Thượng nghị sĩ John Kerry cũng như thượng nghị sĩ Chuck Hagel đều là những vị dân cử thâm niên và là những người luôn luôn đặt quyền lợi của Hoa Kỳ lên trên hết. Họ muốn lôi kéo Việt Nam trở thành một đồng minh quan trọng của Hoa Kỳ tại Đông Nam Á với hy vọng Việt Nam sẽ trở thành một đối lực đáng kể để ngăn chặn sự bành trướng ảnh hưởng của Trung Cộng về phương Nam. Họ muốn gia tăng buôn bán với Việt Nam vì như thế là vừa có lợi cho cộng sản Việt Nam mà cũng có lợi cho giới tư bản Hoa Kỳ. Họ chủ trương rằng hãy giúp cho Việt Nam phát triển kinh tế trước, sau đó nhân quyền và dân chủ sẽ được cải thiện. Vì họ tin rằng lúc đời sống và dân trí được nâng cao thì đương nhiên nhân quyền và dân chủ cũng sẽ được cải thiện.
Chúng ta không thể chấp nhận các lập luận ấy vì chúng ta biết rõ phần lớn số tiền viện trợ của Hoa Kỳ và ngoại quốc đưa vào Việt Nam chỉ làm giàu cho bọn tư bản đỏ và giúp củng cố sức mạnh của chính quyền cộng sản độc tài. Chúng ta cũng thấy rất rõ gương của Trung Cộng, trong hơn hai thập niên qua về kinh tế Trung Cộng đã phát triển rất mạnh mẽ và dẫn đầu thế giới về mức tăng trưởng nhưng trong khi đó tình hình nhân quyền và tự do dân chủ vẫn bị chà đạp một cách tồi tệ.
- Nguyễn Cường: Trước những khó khăn GS vừa nêu, xin GS cho biết chúng ta nên làm gì và có thể làm gì để Dự Luật Nhân Quyền VN được Thượng Viện Hoa Kỳ thông qua"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Thưa anh và thưa quý vị, dựa vào một số kinh nghiệm mà chúng tôi đã có được trong 4 năm vận động thành lập đài Á Châu Tự Do, chúng tôi xin vắn tắt đề nghị một số công tác cụ thể như sau:
-Trước hết là với tư cách cá nhân, mỗi người chúng ta bất cứ ở tiểu bang nào tại Hoa Kỳ, mỗi người nên gởi email, fax và gởi thư qua bưu điện đến cho 2 thượng nghị sĩ của tiểu bang mình. Đồng thời cũng gởi bản sao ấy cho hai thượng nghị sĩ John Kerry và Chuck Hagel.
-Thứ hai là với các tổ chức và đoàn thể nhân danh chủ tịch hay là người đứng đầu của các tổ chức, quý vị gởi thư chính thức qua email, fax và qua bưu điện cũng như các cá nhân cần làm. Và đồng thời gởi cho 2 thượng nghị sĩ tại tiểu bang mình đang cư trú và bản sao cũng gởi đến cho hai thượng nghị sĩ John Kerry và Chuck Hagel.
-Thứ ba là tại mỗi thành phố, nhất là tại những nơi có đông cư dân Việt Nam, các tổ chức, hội đoàn, các cộng đồng nên hợp sức tổ chức những bức thư cùng ký tên chung nhân danh nhiều hội đoàn, nhiều tổ chức để kêu gọi, gởi đến các thượng nghị sĩ qua email, fax và qua bưu điện – cũng gởi đến hai thượng nghị sĩ trong tiểu bang của mình và đồng bản sao gởi hai thượng nghị sĩ John Kerry và Chuck Hagel.
Ngoài ra tại mỗi thành phố chúng ta nên tổ chức một phái đoàn, tối thiểu là từ 5 người đến tiếp xúc các thượng nghị sĩ hoặc văn phòng của họ để gặp các đại diện của họ và yêu cầu các thượng nghị sĩ yểm trợ Dự Luật Nhân Quyền. Phái đoàn này chúng ta nên mời thêm các ký giả, phóng viên báo chí, radio và tivi đi cùng để tạo thêm áp lực. Sự hiện diện của các phóng viên, của các nhiếp ảnh gia, của các báo chí, truyền thanh và truyền hình sẽ giúp tạo một ấn tượng tốt đẹp và gây cảm tình cho các thượng nghị sĩ. Nhờ đó họ sẽ dễ dàng ủng hộ cho chúng ta hơn.
Ngoài ra, nhân danh cá nhân và đoàn thể, mỗi người mỗi tổ chức cũng không nên quên rằng chúng ta đều phải vận động các người bạn Hoa Kỳ, đặc biệt là những cá nhân và những tổ chức có uy tín và có thế lực như các vị giáo sư ở các đại học, các sinh viên, chủ tịch các hội đoàn của người Hoa Kỳ, quý vị linh mục, mục sư, và đặc biệt là các cựu quân nhân Hoa Kỳ đã từng tham chiến tại Việt Nam, người Mỹ gọi là Vietnam veteran. Tiếng nói của họ có sức mạnh thuyết phục các thượng nghị sĩ rộng và mạnh mẽ hơn tiếng nói của chúng ta rất nhiều.
Ngoài ra, tại mỗi thành phố nếu có thể được, những anh em nào có khả năng viết tiếng Anh lưu loát gởi những thư “letter to editor” đến các báo chí và vận động các ký giả Mỹ viết bài tường thuật về những công cuộc vận động của cộng đồng người Việt hoặc mời lên phỏng vấn trên báo chí, hay trên đài pháp thanh hoặc truyền hình. Nếu được như vậy thì công cuộc vận động của chúng ta sẽ hữu hiệu vô cùng.
- Nguyễn Cường: Xin được hỏi câu hỏi chót. Như GS đã trình bày thì hai Ông John Kerry và Chuck Hagel là hai TNS có lập trường bất lợi cho chúng ta, vậy thì GS nghĩ là các cộng đồng tại Massachusetts và Nebraska có thể làm những công tác, có những nỗ lực đặc biệt nào để vận động 2 TNS này ủng hộ Dự luật"
- GS Nguyễn Thanh Trang: Chúng tôi xin nhắc lại là tất cả các cá nhân cũng như các hội đoàn, đoàn thể trên tất cả các tiểu bang của Hoa Kỳ, chúng ta đều làm việc giống nhau hết. Một số nguyên tắc, công tác giống nhau. Tuy nhiên, đặc biệt hai tiểu bang Massachusetts và Nebraska đồng bào chúng ta phải đối phó với việc vận động hai ông TNS vừa thâm niên lại vừa có lập trường có khuynh hướng chống lại Dự Luật Nhân Quyền này. Vì vậy, chúng tôi kêu gọi mọi cá nhân, mọi đoàn thể, hội đoàn, tổ chức của người Việt Nam tại hai tiểu bang đó phải gia tăng công cuộc vận động. Có thể phải cố gắng gấp đôi so với đồng bào và tổ chức của người Việt tại những nơi khác.
Có một điều mà chúng ta cần quan tâm là đặc biệt hai tiểu bang đó chúng ta không nên gay gắt lên án hai TNS John Kerry và Chuck Hagel về lập trường chống lại Dự Luật Nhân Quyền. Bởi vì nếu chúng ta gay gắt chỉ trích, lên án họ thì chỉ gây thêm ác cảm của họ đối với chúng ta. Thành ra không có lợi gì cho Dự Luật Nhân Quyền cả. Trái lại, chúng ta cần phải bằng mọi cách gây cảm tình với hai TNS này, nếu làm quen được với các người phụ tá của 2 TNS này lại càng rất nên. Làm sao chúng ta tạo những cơ hội để gặp những phụ tá của họ hoặc gặp 2 TNS này để trình bày quan điểm của chúng ta một cách rõ ràng và nhờ vậy hy vọng họ có thể sẽ thông cảm và hiểu rõ hơn về những lý luận và lập trường chính đáng của chúng ta. Và nhờ đó may ra họ sẽ thay đổi lập trường và ủng hộ dự luật này.
Tóm lại, tại hai tiểu bang Massachusetts và Nebraska, đồng bào ngoài những nỗ lực của cá nhân mình, của tổ chức mình, của cộng đồng người Việt Nam, chúng ta phải gia tăng vận động những người bạn Hoa Kỳ, những vị linh mục, mục sư và đặc biệt là các anh em cựu quân nhân Hoa Kỳ đã từng chiến đấu bên cạnh các chiến sĩ Việt Nam Cộng Hòa… đó là những tổ chức mà người Mỹ gọi là Vietnam Veteran. Họ là những người dễ dàng thông cảm với lập trường của chúng ta và đa số họ ủng hộ Dự Luật Nhân Quyền. Nếu những người bạn Hoa Kỳ này tiếp tay với chúng ta để vận động TNS John Kerry và TNS Chuck Hagel, chúng tôi tin chắc là công cuộc vận động của chúng ta sẽ đạt được thắng lợi như chúng ta mong ước.
- Nguyễn Cường: Thay mặt thính giả TNPHVN, chúng tôi chân thành cám ơn GS Nguyễn Thanh Trang đã dành thời giờ tham dự buổi thảo luận hôm nay để trình bầy về Dự Luật Nhân Quyền Việt Nam và các phương thức vận động để Thượng Viện Hoa Kỳ ủng hộ dự luật này.
Quí vị thính giả và đồng hương có thể sử dụng các mầu thư vận động trong website Mạng Lưới Nhân Quyền Việt Nam tại địa chỉ: www.vietnamhumanrights.net./.
* TIẾNG NÓI PHỤC HƯNG VIỆT NAM, phát thanh mỗi Thứ Năm hàng tuần vào 10 giờ tối (giờ Hoa Thịnh Đốn) trên tần số của Hệ Thống Đài Phát Thanh VIỆT NAM HẢI NGOẠI. Thính giả có thể nghe lại các buổi phát thanh nầy trong website phuchung.org