Nguyên Khai Sẽ Triển Lãm Kỷ Niệm 50 Năm Cầm Cọ
Họa sĩ Nguyên Khai tại Việt Báo hôm Thứ Sáu 28-5-2010.
Phan Tấn Hải
Hạnh phúc là những ai có thể gắn bó suốt một đời với những gì mà họ yêu thương. Và như thế, họa sĩ Nguyên Khai là một người rất là hạnh phúc. Ông đã sống suốt một đời với màu sắc; với ông, hội họa là yêu thương, là đam mê, là máu chảy trong tim.
Tuần sau, họa sĩ Nguyên Khai sẽ có cuộc triển lãm “Kỷ Niệm 50 Năm Cầm Cọ,” tại Phòng Sinh Hoạt Người Việt, 14771 Moran St., Westminster, CA 92683.
Cuộc tirển lãm sẽ mở cửa từ ngày 3-6-2010, cho tới hết ngày 9-6-2010. Giờ mở cửa sẽ từ 10AM-6PM.
Buổi lễ khai mạc phòng tranh sẽ là Thứ Sáu 4-6-2010, từ 4 giờ chiều tới 8 giờ đêm.
Họa sĩ Nguyên Khai hiện có trang web ở địa chỉ www.nguyenkhaiart.com, nhưng trang này chưa hoàn chỉnh và cũng chưa đưa hết các tác phẩm của ông lên.
Trả lời cuộc phỏng vấn tại tòa soạn Việt Báo, họa sĩ Nguyên Khai cho biết lần naỳ sẽ triển lãm khoảng 30 tấm tranh, vẽ trong khoảng từ năm 1990 cho tới hiện nay, trong đó gồm hai thể loại sơn dầu và mixed media.
Chủ đề tranh triển lãm kỳ này sẽ là Nước – nghĩa là sự sống, là một cái gì linh động và chuyển biến để gìn giữ con người và thế giới./ Cụ thể, nước không là cái gì xa với từng người chúng ta, và theo lời họa sĩ Nguyên Khai, “Nước, nơi đây là sương sớm, là biển rộng, là mưa bụi, là nước mắc và là kỷ niệm đẫm ướt trong trí nhớ.”
Cũng nên nhắc rằng, trong một buổi triển lãm trong năm 2006 tại Gallery Việt Báo, họa sĩ Nguyên Khai từng giảỉ thích về nỗi đam mê vẽ của ông, rằng, “Màu sắc là dầu, được thắp lên bằng trái tim tôi.”
Trong cuộc triển lãm năm 2006 nêu trên, lúc đó Nguyên Khai triển lãm 24 bức khổ lớn bằng sơn dầu, pha lẫn điêu khắc, chạm trổ, gò nắn những mảng kim loại, có khi lấp lánh tia phản chiếu trông ngỡ như thủy tinh và trong đó có 7 tấm tranh vẽ thiếu nữ... Giáo sư Nguyễn Lâm Kim Oanh lúc đó nhận xét "trông các bức tranh cảm nhận ngay sự thanh thoát, nhẹ nhàng, bình yên, thấy được các cá tính của cô gái Việt, từ mộng mơ, yêu đời, nhưng cũng hiển lộ sức chịu đựng, nhẫn nại...”
Nguyễn Đình Toàn, một nhà văn nổi tiếng và cũng là một nhà phê bình mỹ thuật, đã viết về tranh Nguyên Khai: “Cái đẹp trong tranh Nguyên Khai là cái đẹp hiền hòa… Màu sắc của ông không làm chói mắt, nhưng trong cái vẻ trầm trầm buồn buồn vẫn có một điểm nào đó rực rỡ sáng…” (khi viết về tấm tranh “Lotus Breeze, 2007” -- dẫn theo Dương Phước Luyến, Talawas)
Tiểu sử ngắn gọn của họa sĩ Nguyên Khai có thể ghi như sau:
“Tên thật là Bửu Khải, sinh năm 1940 tại Huế. Học trường Quốc Gia Cao Đẳng Mỹ Thuật Huế và Sài Gòn, tốt nghiệp năm 1963. Một trong những sáng lập viên hội họa sĩ Trẻ Việt Nam. Huy Chương đồng triển lãm Hội Họa Mùa Xuân 1963. Vượt biển đến đảo Nam Dương Nam Dương năm 1981. Hiện định cư tại California.
Tham dự nhiều cuộc triển lãm tại: Tunis 1964, Paris 1965, Tokyo 1966, Sao Paulo 1967, Ấn Độ 1968, Sao Paulo 1969, và các cuộc triển lãm tại Hoa Kỳ các thập niên sau..”
Nhà phê bình Dương Phước Luyến trong một bài viết trong tháng 11-2007, trên mạng Talawas, nhan đề “Nguyên Khai - Với những sắc màu của thi ca và mộng ảo,” đã ghi nhận về tranh Nguyên Khai, trích:
“...Trong bối cảnh đời sống nghệ thuật của miền Nam Việt Nam đang từng bước khởi sắc để hòa nhập vào thời đại phát triển chung của nền mỹ thuật thế giới đương đại, Nguyên Khai và bạn bè cùng thế hệ, nhất là nhóm điêu khắc gia, họa sĩ trong Hội Họa sĩ Trẻ Việt Nam đã là những đại biểu xuất sắc trong lĩnh vực nghệ thuật tạo hình của giai đoạn 1963–1975.
Nhưng rồi chiến cuộc Việt Nam đến hồi ác liệt và kết thúc trong nghiệt ngã. Những người làm nghệ thuật phải mất một thời gian khá dài mới tìm được sự quân bình trong sáng tác. Trường hợp cá nhân Nguyên Khai cũng vậy. Mãi sau khi vượt thoát khỏi Việt Nam bằng thuyền đến Indonesia và sau đó được định cư tại Hoa Kỳ năm 1981, anh mới đủ bình tâm để trở lại con đường hội họa...
Người nghệ sĩ rất kiệm lời trong giao tiếp đời thường (con trai Huế ai cũng rứa cả") nhưng sao bảng màu của chàng xài lại quá ư giàu có trong những tác phẩm với những hoa - ngựa – tĩnh vật màu sắc lung linh, huyền diệu và nhất là mấy bức tranh vẽ thiếu nữ.
Hãy ngắm thật kỹ bức “Lotus Breeze”. Ở đây Nguyên Khai vẫn với hòa sắc tím chủ đạo, nhưng phong phú làm sao, từ tím đậm đến tím xanh rồi tím hồng, đậm nhạt từng lớp chồng lên, hòa quyện vào nhau, tạo ra ngàn sắc độ mới. Và cái độc đáo cái nét riêng của Nguyên Khai là những đường nét mảnh mai kết hợp với sự phát quang từ chính màu sắc của bức họa khiến người xem có được cảm xúc như tác phẩm được cho bóng: có tối, có sáng.
Rồi từ đó lòng ta thấy sao thanh thản lạ lùng và cũng từ đó tâm trí ta cứ chơi vơi trong tưởng tượng như mình đang đứng trong Hoàng thành Cố đô đang ngắm dáng xuân của o gái Huế với cái kiềng vàng trên bờ vai nhỏ, những ngón tay o hồng, khuôn mặt hây hây ửng đỏ và yêu kiều làm sao chiếc áo điệp màu hoàng lưu ly trên lầu Ngũ Phụng Ngọ Môn ngày nào.
Ôi sao lạ kỳ. Nguyên Khai làm trò ảo thuật ở đây… sao tui nhìn o thì o lại như e lệ nhìn nghiêng đi nơi khác nhưng khi tui quay đi thì o lại quay nhìn thẳng lại kia kìa. Thành công của Nguyên Khai ở đây là gợi lên được một cái gì liêu trai làm cho tác phẩm này có một phần như tranh trừu tượng, thật thi vị và cũng cực kỳ lãng mạn.
Trước mỗi tác phẩm của Nguyên Khai, người xem sẽ từ ngỡ ngàng rồi ngất ngây với sự phong phú trong hòa sắc, toàn cảnh bàng bạc chất thi ca và như hồn tranh cứ níu, cứ kéo tâm tư ta vào cái huyền hoặc của cõi mộng ảo diễm kiều...” (hết trích)
Cũng nên ghi nhận rằng, trong năm qua, họa sĩ Nguyên Khai đã thử nghiệm một bút pháp trừu tượng mới. Thí dụ, như ông kể hồi năm ngoái, rằng khi ngồi trên phi cơ và nhìn xuống những phố nhà, ông đã về cầm cọ và quẹt lên những bệt màu trong trí nhớ. Những của phố thị từ cao nhìn xuống của một buổi chiều nắng cháy Arizona đã trở thành các màu xanh, màu xám lưu chảy ra từ trí nhớ. Và một họa pháp mới hiện ra...
Những dòng chữ này xin để ngợi ca đam mê của hoạ sĩ Nguyên Khai, người đang thắp lên ngọn đèn từ tim dầu của chính mình.