BẤT BẠO đỘNG VÀ LÒNG TỪ BI-2
Nguyên tác: Đức Đạt Lai Lạt Ma
Chuyển ngữ: HT.Thích Trí Chơn
Trích từ cuốn sách: “On Non-Violence and Compassion”
(tiếp theo)
Tất Cả Chúng Ta Là Con Người
Có lần tôi viếng thăm một gia đình người da đen nghèo khổ tại Nam Phi Châu. Ông là một giáo viên. Chúng tôi nói với ông rằng sự kỳ thị màu da là điều xấu xa. Nhưng giờ đây hoàn cảnh đã thay đổi, những người da đen cũng có quyền bình đẳng như người da trắng. Cho nên, hiện tại ông có nhiều cơ hội tốt để phát triển tinh thần bình đẳng chân chính. Vị giáo viên qua nét mặt buồn bã, đã trả lời với tôi ông tin rằng trí óc của dân Phi Châu da đen là rất ngu đần. Ông nói: “Chúng tôi không thể nào thông minh như người da trắng”. Tình trạng này giống như ở Ấn Ðộ.
Nghe vậy, tôi vô cùng sửng sốt và rất buồn. Nếu còn ý tưởng mặc cảm tự ty như thế thì không cách gì cải đổi xã hội này được. Không có thể và tôi đã cải lại ông ta. Tôi bảo: “Với kinh nghiệm cá nhân, tôi biết dân tộc Tây Tạng chúng tôi chẳng khác gì dân Phi Châu của ông. Nếu người Tây Tạng gặp cơ hội, họ cũng có thể phát triển mạnh mẽ. Bằng chứng là những người Tây Tạng tị nạn ở Ấn Ðộ hơn bốn mươi năm qua, ngày nay họ đã trở thành một cộng đồng thành công nhất tại đó”.
Tôi nói với ông rằng: “Tất cả chúng ta đều bình đẳng. Chúng ta có khả năng như nhau! Chúng ta đều là con người! Sự khác biệt màu da là không quan trọng. Quá khứ, do sự kỳ thị, cho nên các ông không có cơ hội tiến thân, chứ thực ra thì quý vị vẫn có khả năng như người da trắng”.
Cuối cùng, với nước mắt lưng tròng, ông nghẹn ngào trả lời: “Bây giờ tôi nhận biết rằng tất cả chúng ta đều bình đẳng. Chúng ta là những con người và đều có khả năng giống nhau!”.
Trong nỗi buồn sâu xa, tôi cảm thấy một chút an ủi. Nếu cứ giữ mãi tâm trạng bi quan nghĩ rằng chúng ta khó có cơ hội tiến bộ, thì quý vị sẽ không bao giờ cải cách gì được. Và đó là bước đầu dẫn đến thất bại. Chúng ta có quyền cạnh tranh một cách chân chính và hợp pháp, nhưng đừng gây tổn hại đến kẻ khác.
Sự đau Khổ Của Chúng Ta Không Chỉ Giới Hạn Trong Một Kiếp Hiện Tại
Phật giáo dạy rằng con người có thể giác ngộ, chứng đắc quả giải thoát ngay trong đời này. điều ấy có thể đúng cho một số hành giả nhiều kiếp trước đã chuẩn bị tu tập để đạt kết quả ấy. Do đó, sự tinh tấn tu hành rất cần thiết. Và các bạn nên đi theo con đường Trung đạo, tránh tình trạng lúc giải đải biếng nhác khi thì quá nôn nóng hăng say.
Ngoài ra, quý vị cần phải thường xuyên tu tập thiền định để sáng suốt hướng dẫn các hành động chân chính của chúng ta trong cuộc sống hằng ngày cũng như cố gắng thể hiện tâm từ bi đối với tất cả mọi người.
Lòng từ bi bao la có sức mạnh thúc đấy người mẹ hết lòng thương yêu và chăm sóc đứa con đau khổ của mình. Tình thương này ảnh hưởng toàn bộ đến tư tưởng và hành động của bà mẹ. Khi các bạn áp dụng tình thương ấy đến với những người xung quanh, như vậy quý vị đã thể hiện được tâm đại bi của mình.
Khi con người được kích động bởi lòng đại bi và tâm họ được thúc đẩy bởi lòng vị tha, hành giả sẽ dồn hết mọi năng lực để cứu độ tất cả chúng sinh thoát khỏi cảnh khổ luân hồi sanh tử. Nỗi đau khổ của bạn không chỉ giới hạn trong một kiếp sống này.
Hiện tại đời sống của quý vị tương đối phần nào có hạnh phúc. Nhưng chúng ta có thể gặp nhiều khổ đau trong những kiếp tương lai, nếu các bạn không biết dùng cái thân đời này để tu tập và phát triển lòng từ bi. Tâm đại bi ngăn chận quý vị không có tánh ích kỷ.
Chúng ta cảm thấy vô cùng an lạc và không bao giờ rơi vào tình trạng chỉ biết mong cầu hạnh phúc hay sự giải thoát cho riêng mình. Bạn cần phải kiểm soát tâm của mình một cách cẩn thận và sáng suốt với sự tinh tấn cùng nhẫn nhục rồi chúng ta sẽ nhận thấy lòng từ bi, nghĩ tưởng đến hạnh phúc kẻ khác của quý vị sẽ được tăng trưởng.
Tâm Con Người Loạn động Giống Như Voi điên
Điều gì ngăn cản lòng từ bi" Chúng ta cần hiểu rõ các yếu tố nào đã gây trở ngại cho tâm từ bi phát triển và bạn nên tìm cách để loại bỏ chúng. Có lẽ điều khiến cho lòng từ bi không phát khởi được là do tâm con người thiếu sự tu tập và đó là nguồn gốc của mọi hành vi kém đạo đức. Muốn chuyển hóa các hành động và thói quen xấu ác, bạn có thể bắt đầu kiềm chế, kiểm soát tâm của mình, là nơi từ đó các ý tưởng xấu cũng như tốt phát sinh. Ngoài ra, quý vị cần dùng các đức tính tốt có lợi để thay thế những tánh xấu tiêu cực bất lợi cho sự phát triển của lòng từ bi.
Tâm không kiềm chế và loạn động chẳng khác gì voi điên. Nó có thể tàn phá, không những chỉ hủy diệt mọi vật mà còn gây khổ đau lâu dài cho chính mình và nhiều kẻ khác. Tâm không phải tự nhiên là xấu ác. Nhưng do ảnh hưởng của tình cảm bất thiện, khiến cho tâm trở thành không tốt.
Nếu hận thù là đặc tính không thay đổi của tâm thức, thì tâm lúc nào cũng phải luôn luôn giận ghét. Nhưng rõ ràng là không phải như vậy. Có sự khác biệt quan trọng giữa tâm thức và tư tưởng cũng như tình cảm của con người.
Trách Nhiệm Phổ Quát Toàn Cầu Cũng Tùy Thuộc Phạm Vi
Hoạt động Chính Trị
Qua sự phát triển hành động của trách nhiệm đối với những kẻ khác, các bạn có thể kiến tạo một thế giới nhân đạo và từ bi hơn mà chúng ta hằng mơ ước. Xét đến bản chất hổ tương tùy thuộc lẫn nhau của vạn vật, cho thấy thói quen phân biệt giữa bản ngã chúng ta và người khác là một trở ngại cho sự phát triển lòng từ bi.
Lòng từ bi thay thế cho tư tưởng đạo đức, tùy thuộc vào các hành động lành của chúng ta, cá nhân cũng như xã hội. Tôi tin lòng từ bi và trách nhiệm phổ quát toàn cầu cũng tùy thuộc phạm vi chính trị.
Hiểu được điều ấy, quý vị không cần từ bỏ nếp sống hiện nay để thích nghi theo lối suy nghĩ hay một phép tắc mới nào. Nhưng một cá nhân, trong đời sống hằng ngày của mình, sẽ trở nên một con người có đạo đức, từ bi và hạnh phúc hơn. Như vậy, quý vị bắt đầu thực hiện một cuộc cách mạng tâm linh.
Công việc gì các bạn đang làm không quan trọng, điều cần là chúng ta biết nghĩ rằng “việc tôi làm đây giúp ích cho những người khác”, và nó sẽ mang lại phúc lợi cho cộng đồng rộng lớn hơn. Nếu thiếu lòng từ bi căn bản của con người thì tôn giáo, chính trị hay kinh tế và vân vân, tất cả có thể trở nên bẩn thỉu. Thay vì phục vụ, chúng biến thành các hành động phá hoại nhân loại.
Tôi không có bất cứ tiêu chuẩn nào trong đầu óc, nhưng khi áp dụng các nguyên tắc vào thực hành, thì chúng tôi nhận biết rõ điều ấy. Chúng ta rất cần những người có trách nhiệm, gồm các nhà chính trị, thương gia, phụ nữ hay luật sư. Tùy theo phương cách và giới hạn của hoàn cảnh, quý vị sẽ làm bất cứ việc gì bạn có thể.
điều quan trọng là khi làm điều gì hy sinh và giúp đỡ cho ai, chúng ta nên tự phát nguyện và hiểu rõ lợi ích của các hành động ấy. Tôi mong rằng bạn sẽ cố gắng thể hiện lòng từ bi trong cuộc sống hằng ngày và bằng tinh thần trách nhiệm đối với những kẻ khác, quý vị sẽ làm bất cứ việc gì có thể để giúp đỡ cho mọi người.
Phát Triển Lòng Từ Bi Mà Không Có Sự Phân Biệt
Hàng chục tỷ năm đã trôi qua kể từ khi thế giới được thành lập với sự xuất hiện của loài người lần đầu tiên trên quả địa cầu này. Sau đó, cần phải mất nhiều thời gian lâu dài để con người được trưởng thành chín chắn trong tư tưởng cũng như sự phát triển toàn hảo các khả năng trí tuệ của nó. Và ngay từ khi loài người thành đạt được những tiến bộ đến ngày nay đã trải qua hàng chục nghìn năm.
Trong khoảng thời gian dài vô tận này, thế giới đã chứng kiến biết bao sự đổi thay, vì nó đang ở trong tình trạng luôn luôn chuyển biến. Ngay hiện tại, quý vị nhận thấy mọi sự vật dường như đứng yên một chỗ, nhưng kỳ thực các hiện tượng vật chất cũng như tinh thần đều đang ở trong quá trình diễn tiến và thay đổi. Tất cả chúng đều luôn luôn sinh ra, phát triển và hủy diệt.
Trong cơn lốc của những sự đổi thay này chỉ có Chân Lý (Truth) là cố định và thường còn. Nói khác là sự thật của các Pháp (Dharma) cùng với luật Nhân Quả, gây nhân lành gặp quả tốt và tạo nhân ác gặp quả xấu là một định luật sẽ mãi mãi tồn tại, không bao giờ biến dịch và thay đổi. Luật này, nó như vậy trước khi con người xuất hiện trên quả đất, trong thời kỳ nó có mặt rất sớm, vào giai đoạn hiện tại và sẽ luôn luôn như thế trong nhiều thế kỷ tương lai.
Tất cả chúng ta đều mong ước sống trong hạnh phúc và không thích khổ đau cùng với những điều bất hạnh khác. Như các bạn đều biết mọi sự bình an và đau khổ đều có nguyên nhân. Muốn tránh gặp phải các điều không may mắn và buồn phiền, quý vị nên phát triển lòng từ bi với tâm không phân biệt và tình thương bao la đối với tất cả mọi người.
Cần Chú Ý đến Sự Mở Rộng Tấm Lòng Vị Tha
Là con người, các bạn đều nhận thức rõ sự lợi ích của lòng từ bi và giá trị của tình thương. Ngay các nhà tâm lý và khoa học đều xác nhận bảo rằng tất cả chúng ta đều cần đến tình thương của con người.
Ngày nay, trên thế giới này quý vị có cơ hội để học hỏi và hiểu biết nhưng không phải tất cả mọi người đều chú ý đến sự phát triển của một tâm hồn vị tha. Tôi mong các bạn nên nghĩ nhiều hơn đến các giá trị nhân bản của con người như lòng từ bi, tình thương và sự giúp đỡ lẫn nhau. Khi thực hành được các thiện tánh đó, những tình cảm của các bạn sẽ trở nên lành mạnh hơn và tâm chúng ta cảm thấy an lạc cho dù gặp phải hoàn cảnh khó khăn.
Nếu thiếu lòng từ bi, một việc rắc rối nhỏ cũng trở thành vấn đề trầm trọng không thể giải quyết được. Mỗi người chúng ta đều có khả năng để phát triển tình thương. Các bạn thường nghĩ rằng khi thực hành lòng từ bi, khoan dung và tha thứ mang lại lợi ích cho người khác thì tự gây sự khổ đau cho chính mình. đó là một ý tưởng sai lầm.
Mấy năm trước, tôi đau nặng vì đường ruột bị nhiễm trùng. Cùng đi với tôi trong chuyến hành hương, có nhiều vị rất nghèo. Không ai chăm sóc đến họ cả. Tôi cảm thấy vô cùng xót xa. Suốt cả ngày đêm, tâm trí tôi luôn nghĩ tưởng đến sự khổ đau của những kẻ bất hạnh này. điều ấy đã giúp làm giảm bớt chính cơn bệnh và nỗi đau đớn của tôi.
Khi càng quan tâm xót thương đến người khác thì sức mạnh nội tâm của bạn càng tăng trưởng. Lòng từ bi không thể giúp quý vị dứt hẳn hết được bịnh tật nhưng ít ra nó cũng làm giảm thiểu bớt sự đau đớn thể xác và lo lắng tinh thần cho bệnh nhân rất nhiều.
Chỉ cần một thành viên trong gia đình có tình thương với tâm hồn rộng mở, tức khắc toàn cả gia đình, bà con, lối xóm và cộng đồng xung quanh bạn đều cảm thấy an lạc. Do đó, nếu mọi người thực sự muốn xây dựng một thế giới nhân loại hạnh phúc, chúng ta cần nỗ lực phát triển tâm từ bi cùng đi kèm với trí tuệ. được như thế, quý vị có thể thành đạt một xã hội với loài người sống trong tình thương, sự hòa hợp, thân yêu và an lành.
(còn tiếp)
Gửi ý kiến của bạn
