GIÃ BIỆT NHÀ BÁO NHẠC SĨ TRƯỜNG KỲ
Trường Kỳ
Trần Củng Sơn
Sáng nay ngồi uống cà phê với bạn, được tin nhà báo kiêm nhạc sĩ Trường Kỳ vừa qua đời tại Canada ngày hôm qua chủ nhật 22 tháng 3, 2009. Chi tiết cho biết Trường Kỳ từ thành phố Montreal đến Toronto để dự buổi ra mắt cuốn CD của một người trong giới ca nhạc và buổi sáng này, anh thấy mệt và được đưa tới bệnh viện và từ trần nơi đây.
Trường Kỳ tên thật là Vũ Trường Kỳ sinh năm 1946 tại Hà Nội. Tên tuổi của anh gắn liền với phong trào Nhạc Trẻ của Sài Gòn thập niên 60, 70 và một số bằng hữu như Tùng Giang, Nam Lộc, Kỳ Phát…
Cái tên phong trào nhạc trẻ để chỉ một thời giới trẻ của miền Nam yêu thích nhạc ngọai quốc tây phương thời đó. Lọai nhạc này tiết điệu nhộn nhịp và mới sáng tác, khác với những bài cổ điển xưa cũ cũng của Tây Phương.
Nền tân nhạc Việt học hỏi từ âm nhạc Tây phương và nảy sinh từ thập niên 40 của thế kỷ 20 với những nhạc sĩ thế hệ đầu tiên mà nếu còn sống tuổi tác của họ đã gần một trăm. Những bài hát mà họ sáng tác và cung cấp cho đời sống âm nhạc của người thưởng thức mang nét dịu dàng riêng của dân tộc.
Đến khi phong trào nhạc trẻ ra đời thì họ giới thiệu một thể lọai nhạc Tây Phương khác mới mẻ và một số nhạc sĩ thời đó sáng tác một số ca khúc mang ảnh hưởng của nó, điển hình là Nguyễn Trung Cang và Lê Hựu Hà.
Trường Kỳ là một người có đầu óc tổ chức ca nhạc. Sự kiện anh cùng bạn bè đứng ra tổ chức các đại nhạc hội trẻ ngòai trời tại sân Hoa Lư, Thảo Cầm Viên ở Sài Gòn qui tụ hàng chục ngàn khán giả tham dự và nhiều ban nhạc trẻ trình diễn đã ghi tên tuổi anh vào lịch sử ca nhạc của đất nước. Anh cũng đặt lời Việt cho một số ca khúc ngọai quốc nổi tiếng và in ra cùng thu thanh bởi các tiếng hát thời thượng trong các băng nhạc chủ đề Tình Hồng, Tình Ca Nhạc Trẻ.
Bên cạnh đó anh cũng là một ký giả cộng tác với một số nhật báo về mục nhạc trẻ của Sài Gòn trứơc năm 1975.
Sau biến cố tháng tư bảy lăm, Trường Kỳ vượt biển đến định cư tại Montreal, Canada năm 1980.
Sự yêu thích ca nhạc và viết báo đã đưa anh trở lại với công việc cũ. Giữa thập niên 90, tên tuổi Trường Kỳ bắt đầu trở nên quen thuộc với giới ca nhạc.
Anh thực hiện các cuốn Tuyển Tập Nghệ Sỹ ghi lại những nét chính của đời sống văn nghệ của các nhạc sĩ và ca sĩ hải ngọai từ những người đã thành danh trước 1975 và những khuôn mặt sau này.
Tôi đã đóng góp bài vở nói về tình hình ca nhạc hải ngọai và trong nước in trong hai cuốn Tuyển Tập Nghệ Sỹ 1&2 và đã mấy lần nói chuyện cùng anh qua điện thọai giữa San Jose và Montreal.
Anh đã thực hiện thêm mấy tuyển tập nữa và công trình của Trường Kỳ được coi là thành công, được các ca nhạc sĩ hưởng ứng và giới thưởng thức đón mua. Ngòai sự đóng góp vào sinh hoạt ca nhạc hải ngọai qua mấy cuốn sách này, số tiền lời thu được từ quảng cáo và tiền bán sách cũng là một món lợi tức tuy không nhiều nhưng cũng là phần thưởng cho đời sống của người làm văn nghệ.
Những năm sau này, Trường Kỳ phụ trách chương trình ca nhạc cho đài tiếng nói Hoa Kỳ VOA, giới thiệu những ca khúc mới, ca nhạc sĩ mới. Chương trình của anh lan xa về trong nước Việt Nam và chuyển đến khắp hải ngọai nhờ hệ thống Internet.
Có thể nói, công việc này thật là đúng với sở thích và khả năng của anh. Cuối đời, sống lưu vong ở xứ người mà vẫn sống và làm việc theo công việc mà mình thích thì thật không còn gì sung sứơng bằng. Trường Kỳ đã đạt đựơc điều này.
Biết nhau và đã cộng tác bài vở nhưng tôi chỉ gặp mặt Trường Kỳ đúng hai lần khi anh đến San Jose. Lần đầu cách đây mấy năm cùng ăn uống với nhạc sĩ Lê Huy tại nhà hàng Nha Trang. Lần thứ nhì là cuối năm 2008, khi anh đến dự buổi ra mắt nhạc của Lê Minh Hiền, người nhạc sĩ mới của thung lũng hoa vàng. Anh có lên sân khấu để nói mấy lời về tài năng của tác giả. Tôi có dịp trao đổi mấy câu với Trường Kỳ ở hậu trường và chúc anh sức khỏe cùng tiếp tục thành công trong lãnh vực của anh. Đó là lần cuối cùng, thời gian chừng ba tháng.
Nghe tin anh ra đi đột ngột, cuộc sống thật mong manh. Lê Huy sáng nay ở quán cà phê bảo rằng chúng ta mỗi người đều sắp hàng để chờ tới phiên mình đi về khung trời huyền bí bên kia. Trường Kỳ ra đi gọn gàng không lất lây đau ốm liệt giường và còn được bạn bè trong giới ca nhạc thương tiếc. Rất nhiều ca nhạc sĩ nhớ tới anh vì ít ra có một lần có liên lạc và tên tuổi của họ được anh trang trọng nhắc tới trong sách và trong những chương trình giới thiệu ca nhạc.
Lúc còn sống, Trường Kỳ viết về các ca nhạc sĩ. Bây giờ anh đã đi xa, xin một lời chia tay bùi ngùi và một lời quí mến gởi về một người quen văn nghệ báo chí phát thanh. Có lẽ văn nghệ là cái gì để lại dư âm lâu dài nhất trong lòng mọi người phải không anh, Trường Kỳ"
San Jose- 23-3-2009