Bầu Cử 2010: Ứng Viên Gốc Việt Và Những Con Giốc Cao
Từ trái: Nghị viên Madison Nguyễn, Ứng viên Minh Dương.
Bùi Văn Phú
1. Từ thung lũng hoa vàng.
Một phụ nữ 35 tuổi thích tham gia chính trị, phục vụ cộng đồng mà trong vòng 8 năm đã phải kinh qua nhiều cuộc vận động bầu cử rất cam go - trừ một lần không có đối thủ - để cử tri quyết định tương lai đại diện của mình thì quả thực cuộc đời chính trị của Nghị viên Madison Nguyễn quá gian nan.
Là một người trẻ với bằng cao học từ một đại học Hoa Kỳ, với một quá khứ giống như nhiều người Việt là từ một gia đình vượt biển trước khi được định cư tại Hoa Kỳ. Khi mới đặt chân đến Mỹ bố mẹ cô cũng làm những nghề lao động, lo cho con cái ăn học nên người. Madison từng phải đi hái trái cây để giúp đỡ gia đình có đông anh chị em.
Dấn thân vào chính trường lúc chưa đến tuổi 30 bằng cách ứng cử hội đồng giáo dục địa phương và thắng cử. Rồi cơ hội đến, khi có ghế trống trong hội đồng thành phố do sự từ chức của một nghị viên bị cáo buộc vi phạm luật pháp, Madison đã ra tranh cử cùng nhiều ứng viên khác để điền khuyết ghế trống này vào tháng 6.2005 và về đầu. Nhưng vì không được hơn 50% số phiếu trong số 8 ứng viên nên cô và một người Việt nữa đã vào vòng bầu chọn thứ hai.
Kết quả Madison Nguyễn trở thành nghị viên người Mỹ gốc Việt đầu tiên trong hội đồng thành phố San Jose, nơi có gần 100 nghìn cư dân Việt sinh sống. Nhiều hội đoàn, tổ chức của người Việt đã ủng hộ cô. Cộng động người Việt bày tỏ niềm hân hoan và hãnh diện vì từ nay họ có người đại diện chính thức.
Nhiều người tin tưởng Nghị viên Madison sẽ là một ngôi sao sáng trên chính trường Hoa Kỳ. Cô trở thành đứa con cưng của cộng đồng người Việt San Jose. Nếu phục vụ cư dân tốt đẹp, cô sẽ có đến mười năm phục vụ cộng đồng trong hội đồng thành phố, lâu hơn các nghị viên khác hai năm vì khoảng thời gian còn lại của một nhiệm kì mà cô điền khuyết. Có dư luận tiên đoán trong tương lai không xa cô sẽ trở thành thị trưởng.
Năm 2006 Madison Nguyễn tái tranh cử cho một nhiệm kì 4 năm và không có đối thủ. Sự nghiệp chính trị của Madison Nguyễn tiếp tục đi lên mà không thấy một chướng ngại nào trước mắt.
Nhưng đến cuối năm 2007 sóng gió nổi lên khi Nghị viên Madison Nguyễn đề nghị thành phố đặt tên cho khu phố Việt, không phải là “Little Saigon” như yêu cầu của đại đa số cư dân đã tham dự những phiên họp hội đồng thành phố.
Sự bất tín nhiệm của nhiều cử tri gốc Việt bắt đầu từ đó. Nghị viên Madison Nguyễn có phải là người cứng đầu, đã xa rời dân và chỉ phục vụ những đại gia, những ủng hộ viên có nhiều tiền nên cô đã chọn một cái tên cho khu phố Việt theo ý họ, không theo ý của đa số cư dân" Đó là những thắc mắc mà nhiều cử tri gốc Việt đã có khi vụ việc đặt tên cho khu phố Việt bùng lên những va chạm giữa chính quyền và cộng đồng làm tê liệt sinh hoạt thành phố trong nhiều tháng.
Từ đó những người không còn ủng hộ đã tìm cách đưa cô ra khỏi chính trường qua một cuộc vận động xin chữ kí để tổ chức bầu cử bãi nhiệm. Với đủ số chữ kí của cử tri khu vực 7, thành phố đã phải tổ chức bầu cử đặc biệt vào tháng 3.2009.
Kết quả với 55% cử tri không muốn bãi nhiệm Nghị viên Madison nhưng đã để lại một vết thương trong cuộc đời chính trị và đã tạo ra chia cách giữa cô và nhiều người trong cộng đồng Việt ở San Jose. Không như những ngày “trước Little Saigon” khi sự có mặt của cô trong các sinh hoạt của người Việt là một niềm hãnh diện cho ban tổ chức. Nay nhiều cơ quan, đoàn thể Việt đã tách rời cô, chẳng muốn mời cô tham dự vì không còn coi cô là đại diện cho tiếng nói, cho nguyện vọng của họ.
Một năm sau bầu cử bãi nhiệm, Nghị viên Madison Nguyễn lại phải bận rộn vận động và đối mặt với cử tri. Thứ Ba 8.6 vừa qua cư dân San Jose đã bầu chọn thị trưởng và một nửa số nghị viên trong hội đồng thành phố tại khu vực số lẻ. So với 4 năm trước không có đối thủ, lần tái tranh cử này Nghị viên Madison tuy về nhất nhưng chỉ đạt 42% số phiếu, dù cô được sự ủng hộ của Thị trưởng Chuck Reed và nghiệp đoàn lao động, nhưng mất đi ủng hộ của phòng thương mại San Jose. Trong khi những đồng nghiệp khác cũng tái tranh cử và thắng vẻ vang như Nghị viên Pete Constant của khu vực 1 được 66%, Nghị viên Sam Liccardo của khu vực 3 được 80%.
Kết quả này cho thấy số người ủng hộ Nghị viên Madison đã xuống thấp. Tuy còn cơ hội để giữ lại chiếc ghế trong hội đồng thành phố nhưng chỉ còn 42% cử tri ủng hộ thì đó là một vết thương nữa để lại trong cuộc đời chính trị còn nhiều gian nan của cô.
Vì không được quá 50% số phiếu nên đến tháng 11 Nghị viên Madison Nguyễn sẽ vào chung kết với ứng viên có số phiếu cao thứ nhì là Minh Dương, cũng là một người gốc Việt và được phòng thương mại San Jose ủng hộ.
Kết quả bầu cử vừa qua, tính đến tối ngày 11.6, với Madison Nguyễn được 4.367 phiếu (42%); Minh Dương 2.536 phiếu (24%); Patrick Phú Lê 1.784 phiếu (17%); Rudy Rodriguez 1.491 phiếu (14%) và Vietnam Nguyễn 327 phiếu (3%).
Nhìn vào những số liệu trên và nếu biết rằng khu vực 7 là nơi có đông người lao động gồm 45% gốc Mỹ La-tinh và 35% gốc Việt thì thấy người Việt tích cực tham gia sinh hoạt chính trị hơn người gốc Mỹ La-tinh. Có thể nói là hơn 50% cử tri đã tham gia bầu cử là gốc Việt. Đó cũng chính là điều khiến những dân cử quan tâm đến cộng đồng và nguyện vọng của người Việt.
Cuộc tranh cử nghị viên khu vực 7 sẽ hứa hẹn nhiều sôi động từ nay cho đến tháng 11. Cả hai ứng viên sẽ phải vận động sức lực của mình để leo những con giốc cao. Trên đường đi sẽ có những tranh cãi sôi nổi, sẽ có những tin đồn và cả những trò chơi bẩn được tung ra. Nhưng ai vi phạm luật lệ thì sẽ bị trừng trị theo luật pháp. Và cuối cùng sẽ là tiếng nói của người dân phản ánh qua những lá phiếu để quyết định số phận của các ứng viên.
Đó đích thực là cách biểu hiện ý nguyện của dân trong nền dân chủ pháp trị của Hoa Kỳ.
2. Xuống đến Quận Cam
Dưới miền nam California, trong kì bầu sơ bộ vừa qua một số ứng viên gốc Việt được các chính đảng Cộng hoà và Dân chủ tiến cử ra tranh đua vào tháng 11.
Dân biểu tiểu bang Trần Thái Văn được đảng Cộng hoà đưa ra tranh cử chức dân biểu Quốc hội Hoa Kỳ, đơn vị 47, đối đầu với nữ dân biểu đương nhiệm Loretta Sanchez, thuộc đảng Dân chủ là một người đã được nhiều người Việt ủng hộ từ hơn 10 năm qua. Đây là một cuộc chạy đua lên giốc cao đối với dân biểu Trần Thái Văn.
Tranh chức dân biểu tiểu bang California đơn vị 68 sẽ có một người Việt đại diện đảng Dân chủ là ông Phú Nguyễn, chưa có nhiều kinh nghiệm tranh cử cũng như thành tích sinh hoạt chính trường. Trong khi đảng Cộng hoà đưa ông Allan Mansoor, thị trưởng thành phố Costa Mesa là ứng viên đã có bề dày sinh hoạt chính trị.
Cũng như Trần Thái Văn, ứng viên Phú Nguyễn cũng phải leo một con giốc cao mới có thể đến đích trước đối thủ của mình.
© Buivanphu 06.2010