Miranda Rights: Quyền Miễn Khai Và Quyền Có LS Biện Hộ
Luật Sư Nguyễn Quốc Lân
Quyền được miễn khai và quyền được có luật sư biện hộ là những quyền hiến pháp tối quan trọng đối với một thường dân tại Hoa Kỳ khi phải đối diện với cảnh sát hay các cơ quan chính quyền. Việc hiểu biết hay hành xử quyền này có ảnh hưởng nhiều đến việc một người có thể bị kết tội trước tòa án pháp luật hay không.
Trong hoàn cảnh chính trị và quan điểm pháp lý hiện nay, quyền hạn này đang bị giới hạn dần qua các phán quyết của tòa án hay các luật lệ được ban hành bởi quốc hội hay các cấp chính quyền tiểu bang.
Phán quyết mới đây của Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ
Trong phán quyết ban hành vào đầu tháng 6 vừa qua qui định rằng một nghi can muốn được đặc miễn quyền tự khai phải tuyên bố rõ ràng ý định của mình khi bị thẩm cung. Berghuis v Thompkins, No. 08-1470. Trong vụ án này, nghi can, ông Thompkins đã ngồi im lặng không trả lời cuộc thẩm cung cảnh sát trong suốt gần 3 tiếng đồng hồ cho tới khi ông trả lời “yes” (có) cho câu hỏi “Ông có cầu nguyện Thượng Đế để tha tội cho ông vì đã bắn chết cậu bé đó hay không.” Tòa Án Tối Cao đã phán quyết rằng câu trả lời “Yes” đó hành động từ bỏ quyền được giữ im lặng và bắt đầu muốn trả lời cảnh sát. Nghi can sau đó đã bị kết tội giết người và bị kết án tù chung thân.
Trước đây, quyền đặc miễn này có thể được ám chỉ qua hành động của nghi can và cảnh sát có trách nhiệm chứng minh là nghi can đã từ bỏ quyền miễn khai này một cách rõ ràng, sáng suốt, tự nguyện và không bị ép buộc. Vì những tiêu chuẩn này mà nhiều án lệ tòa án trong suốt nhiều năm qua buộc rằng các nhân viên công lực có trách nhiệm chứng minh là nghi can đã tự động từ bỏ quyền được giữ im lặng một cách rõ ràng, không thể chối cãi và chỉ ngồi im không trả lời câu hỏi không đủ để xác nhận ý định đó.
Như vậy, kể từ nay, những nghi can khi bị cảnh sát bắt giữ và thẩm cung cần phải nói rõ ý định của mình là muốn hay không muốn nói chuyện với cảnh sát, chứ không chỉ có những hành động hay lời nói bang quơ mà không thể hiện rõ ý định của mình.
Quyền Hiến Pháp căn bản
Để ý trong những phim thám tử hoặc cảnh sát, mỗi khi cảnh sát băt giữ một ai, họ hay đọc những câu tương tự như sau:
You have the right to remain silent. If you give up that right, any thing you say may be used against you in a court of law. You have the right to be represented by an attorney. If you cannot afford an attorney, one will be appointed to represent you, free of charge, by the court. With these rights in mind, are you willing to talk to me about the charges against you. (Câu cảnh cáo của Cảnh sát Garden Grove, California)
Tạm dịch là:
Anh có quyền giữ im lặng. Nếu anh từ bỏ quyền đó, những gì anh nói có thể được dùng làm bằng chứng chống lại anh tại tòa án. Anh có quyền có luật sư đại diện. Nếu anh không có tiền thuê luật sư, tòa án sẽ bổ nhiệm một luật sư để đại diện cho anh miễn phí. Với những quyền này, anh có tự ý muốn nói chuyện với tôi về những điều cáo buộc chống lại anh không"
Đây là tóm tắt của những quyền căn bản và quan trọng mà mọi người cần phải biết về hệ thống pháp luật tại Hoa-kỳ. Những quyền này quan trọng đến độ nhiều cảnh sát viên luôn mang trong người một tấm thẻ bài và họ thường đọc trực tiếp từ tấm thẻ bài để khỏi thêm, bớt, hoặc sai một chữ nào hết.
Quan trọng hơn nữa là nếu cảnh sát không theo đúng thủ tục này, tất cả những lời khai của nghi can được xem như không có giá trị trước tòa và phạm nhân có thể được tha bổng vì không có đủ bằng chứng khác để buộc tội họ. Ngược lại, nếu không hiểu rõ những quyền lợi này, nghi can, ngay cả những người vô tội, có thể tự kết tội mình vì những lời khai sau khi bị bắt.
Những quyền lợi này xuất xứ từ bản Hiến Pháp Hoa-kỳ (U.S. Constitution). Tu Chính Án Thứ 5 (Fifth Amendment) cho phép mọi người có quyền từ chối tự thú tội hay cung cấp những lời khai khi bị cảnh sát điều tra. Tu Chính án Thứ 6 (Sixth Amendment) cho phép mọi người có quyền có luật sư biện hộ hay tự khai báo những điều có thể được dùng để buộc tội chính mình. Những quyền lợi này ít được tôn trọng đúng đắn cho tới năm 1966 khi Tối Cao Pháp Viện Hoa-kỳ (U.S. Supreme Court), trong vụ án Miranda v. Arizona, ra lệnh hủy bỏ tất cả những lời tự khai nếu nghi can không được giải thích rõ về quyền lợi của mình. Từ đó trở đi, tất cả các cơ quan công lực trên toàn nước Mỹ đã buộc nhân viên của mình phải đọc những câu "thần chú" này mỗi khi bắt giữ một người nào để lời khai của họ sau đó có thể được sử dụng để buộc tội họ trước tòa. Muốn cho lời khai có hiệu lực, nghi can phải được giải thích rõ hai quyền lợi chính là (1) họ có quyền không khai gì hết về những lời cáo buộc và (2) họ có quyền có luật sư biện hộ.
Quyền Miễn Khai
Quyền miễn khai có nghĩa là không ai, ngay cả cảnh sát, có quyền buộc nghi can phải trả lời bất cứ một câu hỏi nào nếu họ không muốn. Luật pháp bắt buộc nhân viên công lực phải tôn trọng quyền lợi này vì nhiều lý do.
Thứ nhất, nếu cảnh sát hay chính quyền muốn buộc tội một người nào đó, họ phải tự tìm kiếm đủ bằng chứng để kết tội người đó. Họ không được quyền bắt buộc nghi can phải giúp họ lấy bằng chứng hoặc tự chứng minh là mình vô tội.
Thứ hai, một nghi can bình thường, dẫu là hoàn toàn vô tội và nếu không có sự giúp đỡ của luật sư, khó có thể biết được những gì mình nói là có lợi hay có hại cho mình.
Thứ ba, nếu không có quyền lợi này, cảnh sát có thể sử dụng những phương pháp thẩm cung như tra tấn, áp đảo tinh thần, đe dọa gia đình, hoặc những thủ thuật tâm lý khác để lấy được những lời khai theo ý muốn của họ. Một người bình thường vì không am hiểu luật lệ, vì tin theo lời khuyến dụ của cảnh sát, vì khủng hoảng tinh thần hay khiếp sợ cảnh sát, có thể tự khai bất cứ điều gì dầu là không đúng sự thật.
Một lỗi lầm thường hay mắc phải nhất là tin theo lời dụ dỗ hoặc đe dọa của cảnh sát. Trong lúc điều tra cảnh sát có thể hứa hẹn nào là nếu khai thật thì tội trạng sẽ được giảm, nào là họ sẽ không làm khó dễ, nào là họ đã biết hết sự thật, hoặc nào là từ chối cộng tác sẽ đặt nghi vấn là nghi can có điều gì giấu diếm, v..v...
Thực ra tội nặng hay nhẹ tùy thuộc vào bằng chứng góp nhặt được hoặc căn cứ trên lời khai của nghi can chứ không nhất thiết tùy thuộc vào lời hứa hẹn của cảnh sát. Nhiệm vụ của cảnh sát là góp nhặt bằng chứng và lập biên bản nhưng cảnh sát hoàn toàn không có quyền hạn gì trong việc thẩm định tội trạng hoặc hình phạt.
Việc một nghi can không tự khai không có nghĩa là họ có tội và không ai được dùng việc từ chối này để ám chỉ là nghi can có điều gì giấu diếm. Trước tòa án, mỗi nghi can được coi là "vô tội cho tới khi chứng minh có tội" (Innocent until proven guilty).
Những quyền lợi này thường được dùng để biện hộ cho những nghi can bị kết tội trước tòa nhưng mục đích thực sự là bảo vệ những người vô tội. Đương nhiên một công dân lương thiện và không có làm gì phạm pháp không bao giờ muốn bị bắt buộc trả lời thẩm cung và vì một lý do nào đó vô tình tự mình kết tội mình.
Lời cố vấn đầu tiên của một luật sư khi được nhờ biện hộ cho một người mới bị bắt vì bất cứ tội gì thường là "Đừng nói gì hết. Bảo họ nói chuyện thẳng với luật sư của tôi."
Quyền có luật sư biện hộ
Quyền có luật sư biện hộ là một trong những quyền tối thiểu và quan trọng nhất của một nghi can trước tòa án pháp luật. Tại Hoa-kỳ, luật pháp và thủ tục nơi tòa án rất là phức tạp. Một người bình thường nếu không được huấn luyện đầy đủ khó có thể tự mình ra tòa được. Hơn nữa hầu hết các quan tòa (judge) và biện lý (district attorney hay prosecutor) đều là luật sư. Một người bị xét xử mà không có luật sư phụ giúp thì sẽ bị thiệt thòi rất nhiều và việc xét xử rất khó được công bằng.
Một nghi can có quyền có luật sư biện hộ bắt đầu từ lúc bị bắt vì tình nghi phạm pháp hoặc văn phòng biện lý đã đệ đơn truy tố vì một tội trạng nào đó. Kể từ lúc này hầu hết những gì nghi can nói và làm cũng như những thủ tục cảnh sát, nhà tạm giam, biện lý hoặc tòa án chủ động đều có những hậu quả quan trọng trong việc xét xử về sau này. Vì thế một nghi can nên có một luật sư biện hộ cho mình kể từ lúc bị bạt giam, tối thiểu là trong những lúc thẩm cung, trình diện để nhân chứng nhận diện (lineup for identification), hoặc trả lời trước tòa về tội trạng của mình
Kết Luận
Vì quyền có luật sư biện hộ là một quyền tối quan trọng nên một bị can dù nghèo cách mấy cũng phải có luật sư biện hộ thì việc xét xử mới được công bằng và có giá trị. Một người khi bị rắc rối với pháp luật thường không được chọn lựa giữa luật sư tư nhân hay bổ nhiệm vì chỉ có người nghèo mới được bổ nhiệm luật sư công cộng. Có thế quyền có luật sư biện hộ mới được tôn trọng đúng mức.
Nói tóm lại, tất cả mọi người bị kết tội trước pháp luật đều có quyền đòi hỏi phải có một luật sư biện hộ cho dù là người này có tiền hay không. Luật Sư Nguyễn Quốc Lân có văn phòng tại Khu Phố Little Saigon. Số điện thoại (714) 891-1901, địa chỉ e-mail vietlaw@vietlaw.comhay vào thăm trang nhà trên lưới điện toán (Web Pages) ở địa chỉ www.vietlaw.com
Gửi ý kiến của bạn
