Đáp Từ Của nhà báo Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh Trong buổi họp Chúc mừng 88 tuổi tối Thứ Tư June 3-09 ở San Jose
Tôi xuất thân làm báo từ năm 1948 ở Hà Nội, viết cho tuần báo Thanh Niên, chủ nhiệm là anh Trần Việt Sơn nay đã quá cố từ lâu. Lúc đầu tôi chỉ làm người phiên dịch các bản tin của Thông tấn xã Pháp AFP. Lúc đó là thời quân đội Pháp đã lâm chiến với Việt Minh. Năm 1951 tôi vào Huế làm thông tín viên chiến tranh cho AFP (Pháp tấn xã). Thời đó là thời của người Pháp. Năm 1952 người cầm đầu Văn phòng AFP ở Saigon là ông Norjeu đã giúp chính quyền lâm thời ở Nam Việt Nam vốn là thuộc địa của Pháp, do ông Trần Văn Hữu làm Thủ tướng, thành lập Thống tấn xã Việt Nam, gọi là Viet Nam Press (VP hay VTX). Năm 1952 tôi được gọi từ Huế vào Saigon, làm phóng viên cho VTX ở Saigon. Lúc đó Tổng Giám đốc đầu tiên của VTX là cụ Đoàn Quang Tấn vốn là Thạc sĩ Văn phạm tiếng Pháp, Quản thủ Thư viện ở Saigon, còn Norjeu là cố vấn của VTX, nên tôi vẫn phải chịu sự điền khiển của ông này. Sau, từ năm 1952 đến năm 1953, ông Nguyễn Văn Tâm làm Thủ tướng, ông Hoàng Văn Cơ, từ Pháp về làm Tổng Thư ký đầu tiên của VTX. Đến năm 1954 Hoàng Thân Bửu Lộc làm Thủ tướng (1954), Norjeu hết làm cố vấn.
Năm 1954, cụ Ngô Đình Diệm trở về nước, tôi với tư cách phóng viên đã ra tận Phi trường đón cụ, và được cụ cho tôi bài diễn văn đầu tiên của cụ để đăng trên VTX. Năm 1956, cụ Ngô lên làm Tổng Thống, tôi trở thành phóng viên đặc trách Phủ Tổng Thống và đi theo cụ trong mọi cuộc kinh lý. Năm 1963 cụ Ngô bị ám sát, tôi trở về Văn Phòng VTX ở Saigon làm Trưởng ban Pháp ngữ. Đến năm 1965 ông Nguyễn Ngọc Linh từ Mỹ trở về làm Tổng Giám đốc VTX, ông cử tôi làm Tổng thư ký Tòa soạn VTX. Đây là thời điểm đáng chú ý nhất, vì ông Linh đã chuyển đổi nghề làm báo ở Việt Nam đã cũ theo thời Pháp, sang nghề làm báo về cách viết tin cũng như về kỹ thuật sang nghề làm báo có tính quốc tế hiện đại. Ông gọi tôi lên Văn phòng của ông và bàn với tôi về sự chuyện đổi đó. Ông muốn tổ chức một lớp huấn luyện phóng viên cấp tốc ngay tại VTX. Tôi ghi ơn ông Linh ở điểm này vì tôi phụ trách lớp huấn luyện đó nên tôi được ông Linh dạy tôi và cho tôi sách để học về nghề làm báo hiện đại ở Mỹ cũng như nghề làm báo nói chung ở các nước tân tiến trên thế giới.
Vài tháng sau hai trường Đại học Việt Nam là Viện đại học Vạn Hạnh và trường Chính trị Kinh doanh Viện Đại học Dalat cũng mở Phân khóa báo chí để sinh viên theo học 4 năm, khi ra trường sẽ được cấp bằng Cử nhân Báo chí. Rất nhiều sinh viên đã theo học ngành này. Đây lần đầu tiên nước Việt Nam có trường Đại học Báo chí và tôi là Tổng Thư ký VTX, tôi được mời làm giáo sư đầu tiên dạy ở hai trường này.Các sinh viên được đào tạo đó đã góp phần xây dựng nền tảng nghề làm báo hiện đại của Việt Nam. Từ lâu tôi đã nói cuộc đời tôi có hai sự may mắn. Thứ nhất là tôi đi vào nghề báo mặc dù thời còn trẻ khi mới vào đại học tôi đã học môn Khoa học, chú trong đến Vật lý học. Và cũng vào những năm đó, tôi không thể nào ngờ có một ngày nào đó, tôi sẽ đứng trên Giảng đường của trường Đại học để dạy về môn Báo Chí.
Vừa rồi anh Lê Phú Nhuận cựu nhân viên VTX, đã nói mấy câu thật bất ngờ, làm tôi rưng rưng nước mắt. Đó là năm 1974, vì lý do riêng tôi phải rời bỏ VTX, sau đó anh Lê Phú Nhuận được cử thay thế tôi và anh Bùi Ngọc Dung làm phụ tá. Anh Nhuận vừa rồi đã nói cả hai anh, không anh nào muốn ngồi vào trong cái lồng kính, nơi có đặt bàn giấy của tôi ở VTX, để tỏ lòng kính trọng tôi. Các cựu nhân viên nam nữ VTX năm xưa ở Việt Nam có mặt ở nơi đây tối hôm nay, những ân tình của các em đối với anh, người anh cả trong gia đình Việt Tấn Xã của chúng ta, đã làm anh vô cùng xúc động.
Sau đó anh Khổng Trọng Hinh đại diện các cựu sinh viên Đại học Vạn Hạnh năm xưa đã lên chúc mừng tôi. Hinh thân mến và tất cả các cựu sinh viên Vạn Hạnh, những người con của Thầy có mặt nơi đây để chúc mừng Thầy, những lời Hinh vừa trình Thầy thật quý giá và đặc biệt những lời sau chót của Hinh làm Thầy cảm kích và trong trái tim Thầy rộn lên một niềm vui. Sau này khi Thầy ra đi vĩnh viễn khỏi dương thế này, các con vẫn nhớ đến Thầy, nhớ đến những lời Thầy dạy như thời Thầy đứng trên bục giảng đường thời Thầy còn sống. Thật không ngờ tình nghĩa Thầy Trò của chúng ta lại sâu đậm đến thế này. Thầy rất cảm động và hãnh diện được có những người học trò, những người con xứng đáng như các con có mặt ở nơi đây tối nay.
Các em Cựu nhân viên VTX, các Cựu sinh viên Vạn Hạnh, Thầy cám ơn tất cả các con.
Tôi cũng xin thành thật cám ơn các nhà báo, những đồng nghiêp của tôi đến dự cuộc họp măt này.
Từ lâu tôi đã nói đời tôi có hai sự may mắn. Một là tình cờ tôi được bước chân vào nghề làm báo, trong khi lúc còn niên thiếu, tôi chỉ ước mơ trở thành một nhà khoa học suốt ngày cặm cụi trong phòng thí nghiệm. Hai là tôi đã trở thành một giáo sư Đại học để có những người học trò, như các con tôi, đã dành cho tôi những ân tình thật thắm thiết, làm ấm lòng tôi khi tuổi đã về già.
Giờ đây lòng tôi đã thanh thản. Tôi sẵn sàng chờ lệnh của đấng Tối Cao ở trên cao thẳm đó. Khi Người gọi: "Khánh!". Tôi sẽ đứng nghiêm thưa: "Có con đây". Khi Người phán " Về đi". Tôi cúi đầu "Dạ". Và tôi ra đi với một nụ cười. vì tôi đã mãn nguyện với cuộc sống của tôi trên Trái Đất này.
Sơn Điền Nguyễn Viết Khánh
Gửi ý kiến của bạn
